Αράδαινα Χανίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Αράδενα)

Συντεταγμένες: 35°13′29.03″N 24°3′41.15″E / 35.2247306°N 24.0614306°E / 35.2247306; 24.0614306

Αράδαινα
O ναός του Αγίου Μιχαήλ
Αράδαινα is located in Greece
Αράδαινα
Αράδαινα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΧανίων
ΔήμοςΣφακίων
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΧανίων
Υψόμετρο520
Πληθυσμός4 (2011)
Το φαράγγι της Αράδαινας.

Η ΑράδαιναΑράδενα)[1] είναι χωριό της κοινότητας Αγίου Ιωάννου του δήμου Σφακίων στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 4 κατοίκους.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αράδαινα βρίσκεται σε υψόμετρο 520 μέτρων, στις νότιες πλαγιές των Λευκών Ορέων. Δυτικά του χωριού βρίσκεται το φαράγγι της Αράδενας, με βάθος περίπου 100 μέτρα, το οποίο χωρίζει την Αράδενα από το οροπέδιο της Ανωπόλεως. Η Αράδαινα απέχει από την Ανώπολη 3,5 χιλιόμετρα.[2]

Το φαράγγι της Αράδενας

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη θέση Πασσόπετρα, κοντά στον σημερινό οικισμό σώζονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης Αραδήν ή Ηραδήν (Από της οποίας το όνομα προέρχεται αυτό του χωριού μέχρι σήμερα). Ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει ότι ιδρύθηκε από Φοίνικες και το όνομα Αραδήν ετυμολογείται από τη φοινικική λέξη αρουάντ, που σημαίνει καταφύγιο. Σύμφωνα με τον Βλαντίμιρ Γκεοργκίεφ, το όνομα Αραδήν προέρχεται από την λέξη άραδος, η οποία σημαίνει ταραχή ή βιαίη κίνηση, και η οποία αναφέρεται στα κύματα που ακούγονταν μέχρι την πόλη.[3] Ήταν μία από τις 30 κρητικές πόλεις οι οποίες είχαν συνάψει συμμαχία με τον Ευμένη Β΄ το 183 π.Χ.. Σώζεται η αρχαία νεκρόπολη στην θέση Ξενοτάφι και για ελιμενισμό τα πλοία έδενα στη Φοίνικα (σημερινό Λουτρό).[1] Συνέχισε να υπάρχει στους βυζαντινούς χρόνους, καθώς αναφέρεται από τον Ιεροκλή, και είναι πιθανό η κατοίκηση να ήταν συνεχής την πρώτη και δεύτερη βυζαντινή περίοδο, καθώς αναφέρεται στα έγγραφα σχετικά με τον καθορισμό των κτήσεων των 12 αρχοντόπουλων.[4] Στο χωριό σώζεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, ο οποίος κτίστηκε στις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η οποία ήταν έδρα επισκόπου.[1]

Η Αράδενα, αν και ορεινό χωριό, ευημερούσε χάρις στη ναυτιλία και το εμπόριο, με τους κατοίκους της να δένουν τα πλοία τους στο Λουτρό. Ευημερούσε από τα τέλη των ενετικών χρόνων μέχρι την ανεπιτυχή επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770. Ο Δασκαλογιάννης έδωσε την τελευταία του μάχη στο φαράγγι της Αράδενας και η Αράδενα κατάστραφηκε ολοκληρωτικά.[1] Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, ο Χατζή Γεώργης Μανιάτης και ο Αναγνώστης Μανουσέλης με λίγους συντρόφους τους απομονώθηκαν στην Αράδαινα, όπου και σκοτώθηκαν μαχόμενοι των Χουσεΐν και τον τουρκοαιγυπτιακό στρατό.[2] Τις 11 Αυγούστου 1867, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866, δόθηκε μάχη στο φαράγγι της Αράδαινας ανάμεσα σε Κρήτες και Τούρκους, η οποία έληξε με υποχώρηση της Κρητών, λόγω κανονιοβολισμών διά θαλάσσης απο τουρκικά πλοία.[1]

Δημογραφικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αράδενα δεν αναφέρεται στις ενετικές απογραφές, όπως και τα υπόλοιπα χωριά των Σφακίων, αλλά αναφέρεται το τοπωνύμιο Aradhena από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι και αναφέρεται επίσης στον κατάλογο χωριών της Κρήτης το 1645, του Αντόνιο Τριβάν.

Η Αράδαινα αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, όταν κατοικούνταν από 36 χριστιανικές οικογένειες.

Στην απογραφή του 1881, η Αράδενα ανήκε στον δήμο Αγίου Ιωάννου και είχε 124 κατοίκους. Το χωριό ερήμωσε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 λόγω βεντέτας.[2] Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού, από το 1900 κι έπειτα, σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή 1900 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός[1] 188 180 146 140 36 44 13 8 5 4

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αράδαινα ήταν αποκομμένη από το οδικό δίκτυο μέχρι το 1987, όταν κατασκευάστηκε με χρηματοδότηση της οικογένειας Βαρδινογιάννη -η οποία έχει ρίζες με τον τόπο αυτό-σιδερένια γέφυρα μήκους 70 μέτρων πάνω από το φαράγγι της Αράδενας. Η γέφυρα εγκαινιάστηκε στις 28 Δεκεμβρίου 1986.[5][1] Στη μεσότητα της γέφυρας υπάρχει πλατφόρμα για μπάντζι τζάμπινγκ, καθώς από τον πυθμένα του φαράγγιου, η γέφυρα έχει ύψος 138 μέτρα.[2]

Επίσης, η Αράδαινα επικοινωνεί συγκοινωνιακά, μέσω λεωφορείων, με την Χώρα Σφακίων από το ΚΤΕΛ Χανίων-Ρεθύμνου.[6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 129–131. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Αράδαινα». Δήμος Σφακίων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2017. 
  3. Vladimir Georgiev, Les trois couches toponymiques de la Crète ancienne, Πεπραγμένα Γ΄ Κρητολογικού Συνεδρίου, Α΄ σ. 93
  4. «Αράδενα». Καινοτόμες Υπηρεσίες για την Ανάδειξη και Προώθηση του Πολιτιστικού -Τουριστικού Αποθέματος σε Περιφερειακούς Δήμους της Κρήτης. Πανεπιστήμιο Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  5. 1986 ΓΕΦΥΡΑ ΑΡΑΔΕΝΑΣ
  6. Chora Sfakion to Aradaina - Rome2rio (Στα Αγγλικά)