Αντόνι Πάτεκ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντόνι Πάτεκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Antoni Norbert Patek (Πολωνικά)
Γέννηση14  Ιουνίου 1812[1]
Πιάσκι Σλαχέτσκιε[2]
Θάνατος1  Μαρτίου 1877[3]
Γενεύη
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Σατελαίν[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία (έως 1830)
Ελβετία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[5]
Γαλλικά[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταωρολογοποιός
καινοτόμος επιχειρηματίας[6]
Οικογένεια
Οικογένειαοικόσημο Πράβντζιτς
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσός Σταυρός του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αντόνι Νόρμπερτ Πάτεκ (πολωνικά: Antoni Norbert Patek, γαλλικά: Antoine Norbert de Patek‎‎ [Αντουάν Νορμπέρ ντε Πατέκ]) (14 Ιουνίου 1812 – 1 Μαρτίου 1877) ήταν Πολωνός πρωτοπόρος στην ωρολογοποιία και δημιουργός της Patek Philippe & Co., μιας από τις ελβετικές εταιρείες ωρολογοποιίας, μαχητής της ανεξαρτησίας της Πολωνίας και πολιτικός ακτιβιστής.

Πρώιμη ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικόσημο Πράβντζιτς

Ο Πάτεκ γεννήθηκε το 1812 στο Πιάσκι Σλαχέτσκιε, κοντά στο Λούμπλιν του Δουκάτου της Βαρσοβίας. Οι γονείς του ήταν οι Γιόαχιμ Πάτεκ και η Άννα (το γένος Πιασέτσκα) του οικοσήμου Πράβντζιτς.[8] Σε ηλικία 10 ετών, ο Πάτεκ μετακόμισε με τους γονείς του στη Βαρσοβία, όπου ο πατέρας του πέθανε στις 7 Απριλίου 1828.[9]

Την 1η Μαρτίου 1828, ο 16χρονος Πάτεκ εντάχθηκε στο Πολωνικό 1ο Σύνταγμα Έφιππων Τυφεκίων. Πολέμησε στην πολωνική Νοεμβριανή Εξέγερση κατά της ρωσικής κυριαρχίας, κατά την οποία τραυματίστηκε δύο φορές. Στις 27 Φεβρουαρίου 1831, για την ηρωική του στάση, ο Πάτεκ προήχθη ως ανθυπολοχαγός της ταξιαρχίας «1 Αυγούστου» και στις 3 Οκτωβρίου του ίδιου έτους παρασημοφορήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας. Μετά την πτώση της εξέγερσης –όπως πολλοί άλλοι αξιωματικοί και στρατιώτες του Πολωνικού Στρατού– έπρεπε να μεταναστεύσει.[9]

Τάγμα 4ης Τάξης του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας

Το 1832 είχε δεσμευτεί από τον Στρατηγό Γιούζεφ Μπεμ στην οργάνωση μιας διαδρομής εκκένωσης για τους Πολωνούς αντάρτες μέσω της Πρωσίας στη Γαλλία. Κατηγορήθηκε για εντολή σε ένα σημείο στάσης στο Μπάμπεργκ κοντά στο Μόναχο (ένα από τα πέντε σημεία στάσης στη διαδρομή εκκένωσης των ανταρτών). Μετά τον τερματισμό της εκκένωσης, ο Πάτεκ εγκαταστάθηκε στη Γαλλία, πρώτα στο Καόρ και μετά στην Αμιένη, όπου εργάστηκε ως γραφέας.[8]

Δύο χρόνια αργότερα, ένα δυσμενές διάταγμα που εκδόθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση υπό την πίεση της ρωσικής πρεσβείας, ανάγκασε πολλούς πρώην αντάρτες να εγκατασταθούν στην Ελβετία. Ο Πάτεκ δοκίμασε τις δυνάμεις του σε πολλές ειδικότητες, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου με ποτά και κρασιά στο Βερσουά κοντά στη Γενεύη. Για κάποιο διάστημα ο Πάτεκ παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής που παραχώρησε ο διάσημος Ελβετός ζωγράφος και χαράκτης Αλεξάντρ Καλάμ. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Πάτεκ ταξίδεψε επίσης στο Παρίσι, όπου παρέμεινε για αρκετούς μήνες. Εκείνη την εποχή, έγινε φίλος με την οικογένεια Μορό στο Βερσουά, στο σπίτι της οποίας θα συναντούσε τη μελλοντική σύζυγό του. Μάλλον τον ενθάρρυναν σε μια νέα δραστηριότητα – το εμπόριο ακριβών ρολογιών τσέπης, τα οποία διακοσμούσαν οι χρυσοχόοι, οι χαράκτες, οι σμάλτορες και οι μινιατούρες της εποχής. Ξεκίνησε λοιπόν αγοράζοντας ρολόγια που έφτασαν στους ήδη γνωστούς για την ποιότητα των προϊόντων τους ωρολογοποιούς της Γενεύης και, υπό την καθοδήγησή του, τα έφτιαχνε με θήκες. Από την αρχή, έδωσε ύψιστη σημασία στην ποιότητα και την καλλιτεχνική αξία της δουλειάς και μάλλον γρήγορα κατάφερε να βρει την αγορά όπου τέτοιες δημιουργίες εξαιρετικής ποιότητας εκτιμήθηκαν ιδιαίτερα.[9][8]

Στις 20 Ιουλίου 1839 στο Βερσουά, ο Πάτεκ παντρεύτηκε τη Μαρί Αντελαΐντ Ελιζαμπέτ Τομαζίν Ντενιζάρ, κόρη ενός Γάλλου εμπόρου, του Λουί Σαρλ Ντενιζάρ από το Τορίνο, και της συζύγου του, Μαρί Ζαν Αντελαΐντ Ελιζαμπέτ, το γένος Ντεβίμ. Ο Αντόνι και η Μαρί ντε Πατέκ απέκτησαν τρία παιδιά. Ο πρώτος, ο Μπολεσλάς Ζοζέφ Αλεξάντρ Τομάς (Μπολέσουαφ Γιούζεφ Αλεξάντερ Τόμας), γεννημένος στις 16 Ιουνίου 1841, πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Οι άλλοι δύο γεννήθηκαν πολύ αργότερα, όταν η Μαρί ντε Πατέκ ήταν ήδη 39 και 41 ετών αντίστοιχα: ένας γιος, ο Λεόν Μεσισλάς Βενσάν (Λέον Μιετσίσουαφ Βιντσέντι), 19 Ιουλίου 1857 και ένα κορίτσι, Μαρί Εντβίζ (Μάρια Γιαντβίγκα), 23 Οκτωβρίου 1859.[9]

Patek, Czapek & Co. (1839–1845)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χαρακτική της Πολωνικής Ωρολογοποιίας στη Γενεύη, με τον Αντόνι Πατέκ στην κορυφή και πορτρέτα και των δύο αδελφών Γκοστκόφσκι στο κάτω μέρος.

Την 1η Μαΐου 1839, στη Γενεύη, ο Πατέκ μαζί με έναν άλλο Πολωνό μετανάστη - τον Φραντσίσεκ Τσάπεκ (που στην πραγματικότητα ήταν τσέχικης καταγωγής), ο προικισμένος ωρολογοποιός της Βαρσοβίας ίδρυσε την εταιρεία τους για την παραγωγή ρολογιών. Η εταιρεία υποστηρίχθηκε οικονομικά επίσης από τους πρώτους εργάτες της, μεταξύ άλλων τους Πολωνούς ωρολογοποιούς: Βαβζίνιετς Γκοστκόφσκι, Βιντσέντι Γκοστκόφσκι και Βουαντίσουαφ Μπαντούρσκι. Τα πρώτα ρολόγια τσέπης κατασκευάστηκαν με μεμονωμένες παραγγελίες. Κυρίως, η καλλιτεχνική παραγωγή της νεαρής εταιρείας αντικατόπτριζε θέματα από την ιστορία και τον πολιτισμό της Πολωνίας, όπως πορτρέτα επαναστατικών ηρώων, θρύλους του 10ου και 12ου αιώνα και τη λατρεία της πολωνικής Μαύρης Παναγίας της Τσενστοχόβα.[10][9][8]

Η μικρή εταιρεία Patek, Czapek & Co, η οποία απασχολούσε μισή ντουζίνα εργατών, παρήγαγε περίπου διακόσια ρολόγια ποιότητας ετησίως. Τα λίγα διατηρημένα δείγματα καθιστούν δυνατή την επισήμανση του βαθμού τελειότητας αυτών των πρώτων ρολογιών, αποτέλεσμα μιας επιτυχημένης ένωσης μεταξύ της καλλιτεχνικής έρευνας και της τεχνικής ικανότητας.[11]

Μεταξύ της συλλογής του Μουσείου Πατέκ Φιλίπ υπάρχουν ρολόγια που παρουσιάζουν το οικόσημο της Πριγκίπισσας Ζούμπουφ (βλ. εικόνα [2]) από το 1845 και τα πορτρέτα του Πολωνού στρατηγού Ταντέους Κοστσιούσκο και του Πολωνού πρίγκιπα και στρατάρχη της Γαλλίας Γιούζεφ Πονιατόφσκι (βλ. εικόνα [3]) από το 1948.

Patek & Co. (1845–1851)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αυξανόμενη διαφωνία μεταξύ Πάτεκ και Τσάπεκ υποχρέωσε τον τελευταίο να αποσυρθεί. Το 1851, ο Τσάπεκ ίδρυσε την Czapek & Co. όπου παρήγαγε ρολόγια μέχρι το 1869. Στις 15 Μαΐου 1845 το μέρος που εγκατέλειψε ο Τσάπεκ καλύφθηκε από τον 30χρονο Γάλλο ωρολογοποιό Αντριέν Φιλίπ, ο οποίος το 1842 εφηύρε τον μηχανισμό περιέλιξης χωρίς κλειδί.[12][10][13][8]

Patek Philippe & Co.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αποκλειστικό ρολόι της Patek Philippe & Co.

Την 1η Ιανουαρίου 1851 η Patek & Co. μετατράπηκε σε Patek Philippe & Co. Η εταιρεία ξεκίνησε τη μαζική παραγωγή ρολογιών τσέπης.[13][8]

Και οι δύο συνιδιοκτήτες αναγνώρισαν την τελειότητα ως το ιδανικό τους και η εταιρεία κέρδισε την επιτυχία της χάρη στις αρχές που άφησε ο Αντονί Πατέκ στους απογόνους του:

  • η ποιότητα των παραγόμενων ρολογιών διατηρείται στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο,
  • η ικανότητα εφαρμογής νέων εφευρέσεων και εποικοδομητικών λύσεων.[8]

Το ανοιχτό ρολόι χωρίς κλειδί «Βασίλισσα Βικτωρία» (βλ. εικόνα [4]) παρουσιάστηκε στη Βασίλισσα Βικτωρία του Ηνωμένου Βασιλείου κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Έκθεσης του Λονδίνου στο Χάιντ Παρκ, στις 18 Αυγούστου 1851.[14]

Το 1868, η Patek Philippe κατασκεύασε το πρώτο της ρολόι χειρός, το οποίο πουλήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1876 στην Ουγγαρέζα Κόμισσα Κοσόβιτς.[15] Είχαν πρωτοπορήσει επίσης στο διαρκές ημερολόγιο, στο χρονογράφο και στον επαναλήπτη λεπτών στα ρολόγια.[16]

Αναζητώντας εμπορικές επαφές, ο Πάτεκ ταξίδεψε μεταξύ άλλων στην Αγγλία (1847), στις ΗΠΑ (1854) και στη Ρωσία (1858).[8]

Μετά το θάνατο του Πάτεκ, η εταιρεία άλλαξε τους ιδιοκτήτες της αρκετές φορές. Από το 1929, η Patek Philippe & Co. ανήκει στην οικογένεια Στερν, αλλά διατήρησε το αρχικό της όνομα. Η Patek Philippe & Co. εκδίδει συλλεκτικά ρολόγια κάθε χρόνο και μέχρι σήμερα παραμένει μια πολυπόθητη μάρκα πολυτελείας. Η Patek Philippe & Co. είναι ο μόνος κατασκευαστής ρολογιών της Γενεύης που τιμήθηκε με τη Σφραγίδα της Γενεύης. Από όλες τις κινήσεις που φέρουν τη διάκριση της Σφραγίδας της Γενεύης, το 95% είναι ρολόγια Patek Philippe & Co. Η εταιρεία δεν σταματά τις προσπάθειές της να καινοτομεί τα προϊόντα της. Η Patek Philippe & Co. έχει λάβει περισσότερες από 70 πατέντες, από τότε που εφάρμοσε το 1845 το σύστημα περιέλιξης στελέχους. Τα 20 πιο ακριβά ρολόγια χειρός που πωλήθηκαν σε δημοπρασία είναι όλα από την Patek Philippe & Co. Το ρολόι Patek Philippe Henry Graves Supercomplication που κατασκευάστηκε το 1933 κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ για το πιο ακριβό ρολόι—πουλήθηκε σε δημοπρασία το 1999 για περισσότερα από 11 εκατομμύρια δολάρια.[17]

Το Sky Moon Tourbillon Ref 5002 είναι αυτή τη στιγμή το πιο περίπλοκο ρολόι στον κόσμο. Προς το παρόν παράγονται μόνο 3 κομμάτια το χρόνο. Οι ιδιοκτήτες αυτών των ρολογιών επιλέγονται από την Patek Co, καθώς είναι ιδιαίτερα περιζήτητα. Πωλούνται κυρίως σε συλλέκτες και όχι σε εμπόρους, ώστε να αποφευχθεί η μεταπώληση των ρολογιών για κέρδη.

Πολιτική ζωή του Πάτεκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τάφος του Αντόνι Πάτεκ στο Κοιμητήριο Σατελαίν

Το 1843, ο Πάτεκ πολιτογραφήθηκε στη Γενεύη και έτσι απέκτησε ελβετική υπηκοότητα. Ωστόσο, δεν σταμάτησε την πολιτική του δραστηριότητα ως Πολωνός μετανάστης και δεν σταμάτησε τις προσπάθειές του να προσφέρει τη βοήθειά του στους πρόσφυγες. Έτσι, το 1838, υποστήριξε την πρωτοβουλία μιας ομάδας Πολωνών μεταναστών για την ίδρυση του «Πολωνικού Ιδρύματος», μιας οργάνωσης αλληλοβοήθειας που ιδρύθηκε τον επόμενο χρόνο και της οποίας έγινε ο ταμίας και ένα από τα πιο δραστήρια μέλη. Τον Μάιο του 1844, συμμετείχε στην εγκατάσταση μιας Πολωνικής Βιβλιοθήκης με ένα σαλόνι διαλέξεων στη Γενεύη. Πεπεισμένος για την ανάγκη συγκέντρωσης των οργανώσεων των Πολωνών μεταναστών, συνέστησε στους Πολωνούς που κατοικούν στη Γενεύη να συνεργαστούν με την επιτροπή των «Ταμείων Πολωνικής Μετανάστευσης» και την Πολωνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι. Τα έτη 1843, 1845 και 1847 ζήτησε την υποστήριξη του Πρίγκιπα Άνταμ Γέζι Τσαρτορίσκι για αυτήν την κοινωνία. Στις 18 Μαΐου 1846, ο Πάτεκ προσχώρησε στην Πολωνική Δημοκρατική Εταιρεία της Λυών και, κατά τη διάρκεια της Άνοιξης των Εθνών το 1848, πήγε κρυφά στη Φρανκφούρτη επί του Μάιν για να προτείνει εκεί, τη στιγμή της συνεδρίασης στις 6 Μαρτίου της Πολωνικής Εποπτείας, τη σύγκληση του πολωνικού κοινοβουλίου στην εξορία.[9]

Οι πολιτικές δραστηριότητες του Πάτεκ κατά τη διάρκεια της Ιανουαριανής Εξέγερσης το 1863,[18] περιγράφηκαν από τον Γιούλιαν Μπαουασέβιτς, γράφοντας με το ψευδώνυμο Άλμπερτ Ποτότσκι. Μετά τη συντριβή της εξέγερσης, ο Πάτεκ έφερε τη βοήθειά του στους πρόσφυγες που έφτασαν στη Γενεύη και διατήρησε τις σχέσεις με την Εκκλησία της Ανάστασης του Κυρίου μας Ιησού Χριστού (πολωνικά: Zmartwychwstańcy) στο Παρίσι. Στη συνέχεια, ο Πάπας Πίος Θ΄ απένειμε στον Πάτεκ τον τίτλο του κόμη, σε αναγνώριση των υπηρεσιών που προσέφερε, καθώς και του ενεργού Καθολικού, όπως και στην κοινότητα των Πολωνών μεταναστών. Δυστυχώς, τα αρχεία του Βατικανού δεν διατηρούν έγγραφα που παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία και τη φύση αυτής της διάκρισης.[9][8]

Ο Αντόνι Πάτεκ πέθανε στη Γενεύη και ετάφη σε ένα τοπικό Κοιμητήριο Σατελαίν.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 3954974.
  2. ↑ psb.21806.1.
  3. ↑ (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. antoni-norbert-patek-1811-1877-powstaniec-emigrant-zegarmistrz.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Histoire et Guide des cimetières genevois» (Γαλλικά) Éditions Slatkine. Γενεύη. 30  Οκτωβρίου 2009. σελ. 502. ISBN-13 978-2-8321-0372-2.
  5. ↑ 5,0 5,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola20221170588. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2023.
  6. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola20221170588. Ανακτήθηκε στις 20  Δεκεμβρίου 2022.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 13  Μαρτίου 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 Marcin Pietrzak. «HISTORIA ZEGARMISTRZOSTWA - OSOBY POLSKIEGO ZEGARMISTRZOSTWA - Klub Miłośników Zegarów i Zegarków». Zegarkiclub.pl. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 «Swiss Watch Authority». WorldTempus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «Theme». Patekmuseum.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  11. ↑ «Swiss Watch Authority». WorldTempus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  12. ↑ «Precyzja i elegancja». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2005. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Swiss Watch Authority». WorldTempus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  14. ↑ «Watch Detail». Patekmuseum.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  15. ↑ «Watch Detail». Patekmuseum.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2013. 
  16. ↑ «Patek Philippe: Patents». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2005. 
  17. ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 10 January 2006[Date mismatch] στο Wayback Machine.
  18. ↑ Dąbrowski, Krysztof (1995). Polacy nad Lemanem w XIX wieku. Wydawn. Polskiego Tow. Wydawców Książek. σελ. 88. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αντόνι_Πάτεκ&oldid=10211703"