Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντρέι Ταρκόφσκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντρέι Ταρκόφσκι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Андре́й Арсе́ньевич Тарко́вский (Ρωσικά)
Γέννηση4  Απριλίου 1932[1][2][3]
Ζαβράγιε[4]
Θάνατος29  Δεκεμβρίου 1986[1][3][5]
Παρίσι[6][7]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του πνεύμονα[8]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΡωσικό κοιμητήριο του Σαιντ-Ζενεβιέβ-ντε-Μπουά[8]
ΚατοικίαYuryevets
Μόσχα
Παρίσι (Ιανουάριος 1986 – Δεκέμβριος 1986)
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Γαλλία[7]
Ιταλία[7]
ΣπουδέςΙνστιτούτο Ανατολικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών[8] και Ινστιτούτο κινηματογράφου Γερασίμωφ[4]
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου[4], ηθοποιός, μοντέρ, σεναριογράφος[4], βιογράφος, ηθοποιός ταινιών, θεατρικός σκηνοθέτης[9], σκηνοθέτης[10][11][7] και σεναριογράφος κινηματογραφικών ταινιών[12]
ΣύζυγοςΊρμα Ράους (1957–1970) και Λαρίσα Ταρκόφσκαγια (1970–1986)
ΓονείςΑρσένι Ταρκόφσκι[13][7] και Maria Tarkowska
ΑδέλφιαMarina Tarkovskaja
Σημαντικά έργαΣολάρις[4], Αντρέι Ρουμπλιόφ[4], The Mirror[4], Στάλκερ[4], Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν[4], Νοσταλγία[4] και The Sacrifice
ΒραβεύσειςΚαλλιτέχνης του Λαού της ΡΣΟΣΔ[13], Αξιόλογος καλλιτέχνης της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, βραβείο Λένιν (1990)[8], Χρυσός Λέων (1962)[8], Μέγα Βραβείο Φεστιβάλ Καννών, βραβείο φεστιβάλ των Καννών καλύτερου σκηνοθέτη (1983) και Golden Eagle Awards (2002)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Από τις τελευταίες κατοικίες του Ταρκόφσκι

Ο Αντρέι Αρσένιεβιτς Ταρκόφσκι ή Ταρκόβσκι (ρωσικά: Андре́й Арсе́ньевич Тарко́вский‎‎, ΔΦΑ:[ɐnˈdrʲej ɐrˈsʲenʲjɪvʲɪt͡ɕ tɐrˈkofskʲɪj], 4 Απριλίου 1932 – 29 Δεκεμβρίου 1986) ήταν Ρώσος σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Ανήκει στους κορυφαίους εκπροσώπους του ρωσικού κινηματογράφου[14] και συγκαταλέγεται (τόσο από το κοινό όσο και από τους κριτικούς) στους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννημένος το 1932 στο χωριό Ζαβράγιε, ήταν γιος του σημαντικού ποιητή Αρσένυ Ταρκόφσκι. Σπούδασε μουσική, ζωγραφική, γλυπτική και αραβικά, ενώ για ένα διάστημα συμμετείχε σε γεωλογική αποστολή στην ανατολική Σιβηρία. Από το 1956 φοίτησε για περίπου τέσσερα χρόνια στο Ινστιτούτο Κινηματογράφου της Σοβιετικής Ένωσης (ΒΓΚΙΚ, σήμερα γνωστό ως Πανρωσικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου Σ.Α. Γκερασίμοφ), υπό τις οδηγίες του Μιχαήλ Ρομ[15]. Στις τελικές εξετάσεις παρουσίασε την πτυχιακή του εργασία, που αποτελεί την πρώτη του ουσιαστικά κινηματογραφική δουλειά, με τίτλο Ο βιολιστής και ο οδοστρωτήρας, διάρκειας 46 λεπτών (1960).

Η διεθνής αναγνώριση του Ταρκόφσκι ήρθε με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (1962), η οποία κέρδισε τρεις "Χρυσούς Λέοντες" στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, μεταξύ των οποίων το βραβείο σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας. Επόμενη κινηματογραφική ταινία του Ταρκόφσκι αποτέλεσε η επική παραγωγή Αντρέι Ρουμπλιόφ (1969), η οποία αντιμετώπισε τον εξονυχιστικό έλεγχο και πολλές παρεμβάσεις εκ μέρους των σοβιετικών αρχών, με αποτέλεσμα η δημόσια προβολή της στη Ρωσία να καθυστερήσει για αρκετά χρόνια μέχρι το 1971[16]. Η ταινία προβλήθηκε στο φεστιβάλ των Καννών, αποκομίζοντας τελικά το βραβείο FIPRESCI.

Ο Ταρκόφσκι σκηνοθέτησε τις περισσότερες ταινίες του στη Ρωσία. Το 1983 πραγματοποίησε για πρώτη φορά γυρίσματα εκτός της Ρωσίας, στην Τοσκάνη της Ιταλίας, για τις ανάγκες της ταινίας Νοσταλγία και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ιταλία και αργότερα στη Γαλλία.

Η τελευταία του ταινία Η Θυσία, γυρίστηκε στη Σουηδία το 1986 κερδίζοντας τέσσερα βραβεία στις Κάννες. Πέθανε την ίδια χρονιά στη Γαλλία από καρκίνο.

Κινηματογραφικό έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αντρέι Ταρκόφσκι σε ρώσικο γραμματόσημο του 2007.

Το έργο του Ταρκόφσκι χαρακτηρίζεται από έντονα προσωπικά και μεταφυσικά στοιχεία, με επιρροές από τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική. Αργοί ρυθμοί, εικόνες εξαιρετικής αισθητικής και σταθερά απόμακρα και μακράς διάρκειας πλάνα είναι μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά των ταινιών του. Σταδιακά ανέπτυξε μία προσωπική θεωρία γύρω από τον κινηματογράφο, που αποκαλείται συχνά και ως γλυπτική του χρόνου. Σύμφωνα με αυτή, ο Ταρκόφσκι πίστευε πως ένας από τους κύριους στόχους του κινηματογράφου ήταν η καταγραφή της αληθινής ανθρώπινης εμπειρίας του χρόνου. Οι ταινίες του χαρακτηρίζονται συχνά για την έλλειψη γραμμικής αφήγησης, υιοθετώντας ποιητικούς συνειρμούς και «ονειρική λογική»[17].

Ο ίδιος δεν θεωρούσε τα έργα του συμβολικά, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «...είμαι εχθρός των συμβόλων. Είναι μια πολύ στενή έννοια από την άποψη ότι ένα σύμβολο υπάρχει με σκοπό την αποκρυπτογράφησή του. Από την άλλη πλευρά, μια καλλιτεχνική εικόνα δεν χρειάζεται αποκρυπτογράφηση, είναι ένα ισοδύναμο του κόσμου που μας περιβάλλει. Η βροχή στο Σολάρις δεν είναι σύμβολο, είναι απλά μια βροχή που στη συγκεκριμένη στιγμή έχει μια ιδιαίτερη σημασία για τον ήρωα. Δεν συμβολίζει τίποτε, απλά εκφράζει. Είναι μια καλλιτεχνική αλληλουχία εικόνων. Το σύμβολο κατ' εμέ, είναι κάτι πολύ περίπλοκο»[18]. Συχνά οι ταινίες του Ταρκόφσκι κατατάσσονται στο είδος του ποιητικού κινηματογράφου. Ο ίδιος ο Ταρκόφσκι δεν αποδεχόταν αυτό το χαρακτηρισμό, που απέδιδε κυρίως σε άλλους σκηνοθέτες όπως στον Φελίνι και στον Παζολίνι, θεωρώντας πως ο αποκαλούμενος ποιητικός κινηματογράφος γίνεται σκόπιμα ακατανόητος[19].

Φιλμογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ «Andrei Tarkovski». (Ολλανδικά) RKDartists. 314692.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6kj42fs. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4182878.
  5. ↑ «Nationalencyklopedin» (Σουηδικά) andrej-tarkovskij. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 118620835. Ανακτήθηκε στις 21  Ιουλίου 2024.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 11065.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  10. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/18188. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. ↑ (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/4200.
  12. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000720298. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 nm0001789.
  14. ↑ Robinson (2006), σελ. 542
  15. ↑ Robinson (2006), σελ. 35
  16. ↑ Robinson (2006), σελ. 341
  17. ↑ Robinson (2006), σελ. 63
  18. ↑ John Gianvito (2006). Andrei Tarkovsky: Interviews, University Press of Mississippi, σελ. 122
  19. ↑ Bird (2008), σελ. 13

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Bird, Robert (2008). Andrei Tarkovsky: Elements of cinema, Reaktion Books, London
  • Robinson, Jeremy Mark (2006). The Sacred Cinema of Andrei Tarkovsky, Crescent Moon
  • Tarkovsky, Andrei, Hunter-Blair, Kitty (μτφρ.) (1989). Sculpting in Time : Reflections on the Cinema, University of Texas Press, 1989
  • Tarkovsky, Andrei. Hunter-Blair, Kitty (μτφρ.) (1994). Time Within Time: The Diaries 1970-1986, Faber and Faber, London
  • Αντρέι Ταρκόφσκι, Σμιλεύοντας το χρόνο, μτφρ. Σεραφείμ Βελέντζας, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα, 1987
  • Συλλογικό, Αντρέι Ταρκόφσκι: ένας Άγιος για όλες τις εποχές. Τριάντα χρόνια απουσίας-παρουσίας (1986 - 2016), εκδ. Βακχικόν, Αθήνα, 2016

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αντρέι_Ταρκόφσκι&oldid=10737905"