Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντιγόνη (Ευριπίδη)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αντιγόνη


Καλλιτεχνική απεικόνιση της Αντιγόνης από τον Emil Teschendorff, το 1883

Ποιητής Ευριπίδης
Πρόσωπα Αντιγόνη
Αίμων
Κρέων
Άλλοι
Χώρος Ανάκτορο του Κρέοντα στην Θήβα

Η Αντιγόνη (αρχ. Ἀντιγόνη) είναι ένα έργο του ο του Αττικού δραματουργού Ευριπίδη, το οποίο έχει πλέον χαθεί εκτός από ορισμένα αποσπάσματα. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη του Βυζαντίου, η πλοκή ήταν παρόμοια με αυτή του έργου του Σοφοκλή Αντιγόνη, με τρεις διαφορές. Η ημερομηνία του έργου είναι αβέβαιη, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι γράφτηκε αργά στην καριέρα του Ευριπίδη, μεταξύ 420 π.Χ. και 406 π.Χ.

Η Αντιγόνη του Σοφοκλή (περίπου 441 π.Χ.) διηγήθηκε την ιστορία του πώς η κόρη του ΟιδίποδαΑντιγόνη, έθαψε το σώμα του αδερφού της Πολυνείκη

Τα σωζόμενα κομμάτια της Αντιγόνης του Ευριπίδη δεν αποκαλύπτουν μεγάλο μέρος της πλοκής, αλλά ο Αριστοφάνης του Βυζαντίου έχει γράψει ότι το έργο του Ευριπίδη διέφερε από το έργο του Σοφοκλή σε τρεις βασικούς τρόπους:

  1. Ο Αίμων ανακαλύφθηκε με την Αντιγόνη στην ταφή του Πολυνείκη.
  2. Ο Αίμων και η Αντιγόνη παντρεύτηκαν.
  3. Ο Αίμων και η Αντιγόνη απέκτησαν έναν γιο τον Μαίωνα.

σύγχρονοι μελετητές ερμηνεύουν το σχόλιο του Αριστοφάνη για να υποδείξουν ότι το έργο του Ευριπίδη αναπτύχθηκε σε παρόμοιες γραμμές με τον Σοφοκλή, εκτός από το ότι η συμμετοχή του Αίμονα ή τουλάχιστον η γνώση της ταφής του Πολυνείκη από την Αντιγόνη οδήγησε στην ευτυχή επίλυση του γάμου τους στο έργο του Ευριπίδη αντί του θάνατοι στο έργο του Σοφοκλή.[1]  Ένα σωζόμενο απόσπασμα είναι μια παράκληση προς τον θεό Διόνυσο, υποδηλώνοντας την πιθανότητα ότι ο Διόνυσος ήταν ο «από μηχανής θεός» που έσωσε την Αντιγόνη και τον Αίμονα και προφήτευσε τη γέννηση του Μαίωνα. Αρκετά σωζόμενα θραύσματα ασχολούνται με τον έρωτα και το γάμο, και ο John Homer Huddilston πίστευε ότι αυτό, και υπαινιγμοί από άλλα θραύσματα (αν και μερικά από αυτά πιστεύεται τώρα ότι προέρχονται από έργα εκτός της Αντιγόνης) δείχνουν ότι η Αντιγόνη και ο Αίμων παντρεύτηκαν κρυφά.

Υπάρχουν δύο πίνακες αγγείων που δείχνουν σκηνές από ένα έργο της Αντιγόνης που αποδίδονταν ιστορικά στο έργο του Ευριπίδη, αν και οι σύγχρονοι μελετητές γενικά πιστεύουν ότι απεικονίζουν σκηνές από ένα έργο της Αντιγόνης του αττικού δραματουργού του Αστυδάμα του νεότερου του 4ου αιώνα.[1][2]  Ωστόσο, το ενδεχόμενο τα αγγεία να απεικονίζουν σκηνές από τον Ευριπίδη δεν έχει οριστικά κλείσει και ακόμη κι αν απεικονίζουν σκηνές από το έργο του Αστυδάμα μπορεί να είναι σχετικό αφού ο Αστυδάμας μπορεί να έχει επηρεαστεί από τον Ευριπίδη. Τα αγγεία υποδηλώνουν ότι ο Ηρακλής ήταν ο από μηχανής θεός που έσωσε την Αντιγόνη και τον Αίμονα.

Ένας μύθος του Γάιου Ιούλιου Υγίνου είναι συνεπής με αυτούς τους πίνακες αγγείων και αποδόθηκε ιστορικά στο έργο του Ευριπίδη, αλλά οι σύγχρονοι μελετητές πιστεύουν ότι και αυτό σχετίζεται με το έργο του Αστυδάμα και όχι του Ευριπίδη . Σύμφωνα με τον Υγίνο, ο Κρέοντας είχε αναθέσει το έργο της εκτέλεσης της Αντιγόνης στον γιο του Αίμονα, χωρίς να γνωρίζει ότι αρραβωνιάστηκαν κρυφά. Ο Αίμων εξαπάτησε τον Κρέοντα και γλίτωσε την Αντιγόνη , η οποία γέννησε αργότερα έναν γιο. Ο γιος ήρθε στη Θήβα ως ενήλικας και ο Κρέοντας τον αναγνώρισε, συνειδητοποιώντας την απάτη του Αίμονα. Ο Κρέοντας αρνήθηκε το αίτημα του Ηρακλή να συγχωρήσει τον Αίμονα , ο οποίος στη συνέχεια σκότωσε την Αντιγόνη και τον εαυτό του.

Ο Χάντιλσον , πιστεύοντας ότι τα αγγεία και ο μύθος του Υγίνου σχετίζονται με το έργο του Ευριπίδη , ανακατασκεύασε την πλοκή ως εξής. Ο Μαίων έχει ήδη μεγαλώσει και έχει έρθει στη Θήβα για να συμμετάσχει σε αγώνες. Ο Κρέοντας τον αναγνωρίζει και εξοργίζεται που ο Αίμων τον εξαπάτησε χρόνια νωρίτερα. Διατάζει την Αντιγόνη να εμφανιστεί μπροστά του και το κάνει μαζί με τον Αίμονα. Ο Κρέοντας καταδικάζει τον έναν ή και τους δύο σε θάνατο, όταν ο Ηρακλής φαίνεται να μεσολαβεί ως από μηχανής θεός. Σε αυτή την αναπαράσταση, το σχόλιο του Αριστοφάνη του Βυζαντίου δεν ισχύει για την πλοκή του έργου του Ευριπίδη, αλλά μόνο για το φόντο του έργου.