Ανατομικό-Θεραπευτικό-Χημικό Σύστημα Ταξινόμησης
Το Ανατομικό-Θεραπευτικό-Χημικό Σύστημα Ταξινόμησης - Anatomical Therapeutic Chemical (ATC) Classification System χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση των ενεργών συστατικών των φαρμάκων σύμφωνα με το όργανο ή το σύστημα στο οποίο επιδρούν και τις θεραπευτικές, φαρμακολογικές και χημικές ιδιότητες τους. Ελέγχεται από το Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology (WHOCC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1976.[1]
Αυτό το φαρμακευτικό σύστημα κωδικοποίησης διαιρεί τα φάρμακα σε διαφορετικές ομάδες σύμφωνα με το όργανο ή το σύστημα στο οποίο δρουν και/ή τα θεραπευτικά και χημικά τους χαρακτηριστικά. Κάθε κατώτατο επίπεδο κωδικού ATC αντιστοιχεί σε μια φαρμακευτικά χρησιμοποιούμενη ουσία, ή έναν συνδυασμό ουσιών, σε μια μοναδική ένδειξη (ή χρήση). Αυτό σημαίνει ότι ένα φάρμακο μπορεί να έχει περισσότερους από έναν κωδικούς: το ακετυλοσαλικυλικό οξύ (ασπιρίνη), παραδείγματος χάρη, έχει A01AD05 ως φάρμακο για τοπική στοματική θεραπεία, B01AC06 ως αναχαιτιστής αιμοπεταλίων (platelet inhibitor) και N02BA01 ως αναλγητικό και αντιπυρετικό. Από την άλλη μεριά, αρκετές διαφορικές εμπορικές επωνυμίες έχουν τον ίδιο κωδικό, αν έχουν την ίδια δραστική ουσία και ενδείξεις.
Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αυτό το σύστημα, τα φάρμακα ταξινομούνται σε ομάδες σε 5 διαφορετικά επίπεδα:[2]
Πρώτο επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο επίπεδο του κωδικού δείχνει την ανατομική κύρια ομάδα και αποτελείται από ένα γράμμα. Υπάρχουν 14 κύριες ομάδες:[3]
| Κωδικός | Περιεχόμενα |
|---|---|
| A | Πεπτική οδός και μεταβολισμός |
| B | Αίμα και αιματοποιητικά όργανα |
| C | Καρδιαγγειακό σύστημα |
| D | Δερματολογικά |
| G | Ουρογεννητικό σύστημα και γεννητικές ορμόνες |
| H | Συστηματικές ορμόνες, εξαιρουμένων των γεννητικών ορμονών και ινσουλινών |
| J | Κατά των λοιμώξεων για συστηματική χρήση |
| L | Αντινεοπλασματικοί και ανοσορρυθμιστικοί παράγοντες |
| M | Μυοσκελετικό σύστημα |
| N | Νευρικό σύστημα |
| P | Αντιπαρασιτικά, εντομοκτόνα και εντομοαπωθητικά |
| R | Αναπνευστικό σύστημα |
| S | Αισθητήρια όργανα |
| V | Διάφορα |
Παράδειγμα: C Καρδιαγγειακό σύστημα
Δεύτερο επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το δεύτερο επίπεδο του κωδικού δείχνει την θεραπευτική κύρια ομάδα και αποτελείται από δύο αριθμούς.
Παράδειγμα: C03 Διουρητικά
Τρίτο επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τρίτο επίπεδο του κωδικού δείχνει την θεραπευτική/φαρμακολογική υποομάδα και αποτελείται από ένα γράμμα.
Παράδειγμα: C03C Διουρητικά υψηλής οροφής
Τέταρτο επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το τέταρτο επίπεδο του κωδικού δείχνει τη χημική/θεραπευτική/φαρμακολογική υποομάδα και αποτελείται από ένα γράμμα.
Παράδειγμα: C03CA Σουλφαναμίδες
Πέμπτο επίπεδο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πέμπτο επίπεδο του κωδικού δείχνει τη χημική ουσία και αποτελείται από δύο αριθμούς.
Παράδειγμα: C03CA01 Φουροσεμίδη
ATCvet[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Ανατομικό-Θεραπευτικό-Χημικό σύστημα ταξινόμησης για κτηνιατρικά φάρμακα (Anatomical Therapeutic Chemical Classification System for veterinary medicinal products) (ATCvet) χρησιμοποιείται για να ταξινομήσει τα κτηνιατρικά φάρμακα. Οι κωδικοί ATCvet μπορούν να δημιουργηθούν τοποθετώντας το γράμμα Q μπροστά από τον κωδικό ATC των περισσότερων ανθρώπινων φαρμάκων. Παραδείγματος χάρη, η φουροσεμίδη για κτηνιατρική χρήση έχει τον κωδικό QC03CA01.
Μερικοί κωδικοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για κτηνιατρικά φάρμακα, όπως το QI Ανοσολογικά, QJ51 Αντιβακτηριακά για ενδομαστική χρήση ή QN05AX90 Αμπεροζίδη.[4]
Καθορισμένη ημερήσια δόση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σύστημα ATC περιλαμβάνει επίσης την καθορισμένη ημερήσια δόση (defined daily dose (DDD)) για πολλά φάρμακα. Αυτή είναι μια μέτρηση της κατανάλωσης φαρμάκου με βάση τη συνηθισμένη ημερήσια δόση για ένα δεδομένο φάρμακο. Σύμφωνα με τον ορισμό, "το DDD είναι η υποθετική μέση δόση συντήρησης την ημέρα για ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για την κύρια ένδειξή του σε ενήλικες."[5]
Τροποποιήσεις και ενημερώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι εθνικές εκδόσεις της ταξινόμησης ATC, όπως η γερμανική Anatomisch-therapeutisch-chemische Klassifikation mit Tagesdosen, μπορεί να συμπεριλαμβάνουν πρόσθετους κωδικούς και DDDs που δεν υπάρχουν στην έκδοση του WHO.[6]
Το ATC ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές [7]κατά τη δημιουργία νέων κωδικών για νεοεγκρινόμενα φάρμακα. Για να δημιουργηθεί ένας νέος κωδικός ATC, πρέπει να σταλεί μια αίτηση στο ATC. Οι νέοι κωδικοί ATC δημοσιεύονται δυο φορές τον χρόνο.[8] Μια επίσημη έκδοση της νέας έκδοσης του ATC γίνεται μια φορά τον χρόνο.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «ATC/DDD Methodology: History». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.
- ↑ «ATC: Structure and principles». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.
- ↑ «ATC/DDD Index». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.
- ↑ «ATCvet». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ «DDD: Definition and general considerations». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.
- ↑ «ATC-Klassifikation mit DDD: Gesetzlicher Hintergrund» (στα German). Deutsches Institut für Medizinische Dokumentation und Information. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2016.
- ↑ «Guidelines for ATC classification and DDD assignment». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. 16 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2016.
- ↑ «New ATC». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology. 29 Απριλίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2016.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «WHOCC Homepage». WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology.
- «ATC: Introduction». Family Medicine Research Centre, University of Sydney.
- EphMRA Anatomical Classification (ATC and NFC)
- ATC Code List