Ανατολικό Μέτωπο (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Ανατολικό Μέτωπο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (γερμανικά: Ostfront, ρουμανικά: Frontul de răsărit, ρωσικά: Восточный фронт, romanized: Vostochny front) ήταν το σύνολο των επιχειρήσεων που περιέκλεισαν στο μεγαλύτερο βαθμό τους τις συγκρούσεις ανάμεσα στη Ρωσική Αυτοκρατορία και τη Ρουμανία από τη μια πλευρά και την Αυστροουγγαρία, τη Βουλγαρία, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τη Γερμανική Αυτοκρατορία από την άλλη πλευρά. Οι επιχειρήσεις αυτές επεκτάθηκαν από τη Βαλτική Θάλασσα στον βορρά μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα στον νότο, περιλάμβαναν το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης και απλωνόταν σε ολόκληρη την Κεντρική Ευρώπη. Ο όρος είναι σε αντίθεση με το Δυτικό Μέτωπο, το οποίο λάμβανε χώρα μεταξύ του Βελγίου και της Γαλλίας.

Κατά τη διάρκεια του 1910, ο Ρώσος στρατηγός Γιούρι Ντανίλοφ ανέπτυξε το "Σχέδιο 19" σύμφωνα με το οποίο τέσσερα στρατεύματα θα εισέβαλαν στην ανατολική Πρωσία. Το σχέδιο αυτό επικρίθηκε αρκετά καθώς η Αυστορουγγαρία θα μπορούσε να θεωρηθεί μεγαλύτερη απειλή από τη Γερμανική Αυτοκρατορία. Επομένως αντί να εισβάλουν τέσσερα στρατεύματα στην Ανατολική Πρωσία, οι Ρώσοι σχεδίασαν να στείλουν δυο στρατεύματα στην Ανατολική Πρωσία και δυο στρατεύματα κατά των αυστροουγγρικών δυνάμεων που εισέβαλαν από τη Γαλικία. Κατά τους πρώτους μήνες του πολέμου, ο αυτοκρατορικός ρωσικός στρατός επιχείρησε μια εισβολή στο βορειοδυτικό τμήμα της ανατολικής Πρωσίας, μόνο για να ηττηθούν βαριά από τους Γερμανούς μετά από κάποιες πρώτες επιτυχίες. Ταυτόχρονα οι Ρώσοι εισέβαλαν με επιτυχία στη Γαλικία, νικώντας τις αυστροουγγρικές δυνάμεις εκεί. Στην υπό ρωσική κατοχή Πολωνία, οι Γερμανοί απέτυχαν να καταλάβουν τη Βαρσοβία. Ωστόσο έως το 1915 τα γερμανικά και αυστροουγγρικά στρατεύματα προχώρησαν εδαφικά και πέτυχαν σημαντικές νίκες κατά των Ρώσων στη Γαλικία και την Πολωνία, αναγκάζοντας τα ρωσικά στρατεύματα να υποχωρήσουν. Ο Μεγάλος Δούκας Νικόλαος απολύθηκε από τη θέση του ως ηγέτης των ρωσικών στρατευμάτων και αντικαταστάθηκε από τον ίδιο τον τσάρο. Οι περισσότερες επιθέσεις που έγιναν κατά των Γερμανών το 1916 απέτυχαν, όπως η επίθεση στη λίμνη Νάρατς και η επίθεση στο Μπαράνοβιτσι. Ωστόσο ο στρατηγός Αλεξέι Μπρούσιλοβ επέβλεψε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη επίθεση εναντίον της Αυστροουγγαρίας που έμεινε γνωστή ως επίθεση Μπρούσιλοβ και είχε μεγάλα κέρδη για τον ρωσικό στρατό.

Το Βασίλειο της Ρουμανίας μπήκε στον πόλεμο τον Αύγουστο 1916. Η Αντάντ υποσχέθηκε την περιοχή της Τρανσυλβανίας (που ήταν μέρος της Αυστροουγγαρίας) σε αντάλλαγμα την υποστήριξη της Ρουμανίας. Τα ρουμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Τρανσυλβανία και ενώ είχαν κάποιες επιτυχίες, αναγκάστηκαν να σταματήσουν καθώς εκδιώχθηκαν από τους Γερμανούς και τους Αυστροούγγρους όταν η Βουλγαρία τούς επιτέθηκε στον νότο της χώρας. Στο μεταξύ, τον Φεβρουάριο 1917 πραγματοποιήθηκε επανάσταση στη Ρωσία (μια από τις αιτίες ήταν οι δυσκολίες του πολέμου). Ο τσάρος Νικόλαος Β' αναγκάστηκε να παραιτηθεί και έτσι ιδρύθηκε μια προσωρινή κυβέρνηση της Ρωσίας, με πρώτο ηγέτη τον Γκεόργκι Λβοβ, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον Αλεξάντερ Κερένσκυ.

Η νεοσυσταθείσα Ρωσική Δημοκρατία συνέχισε να συμμετέχει στον πόλεμο μαζί με τη Ρουμανία και την Αντάντ μέχρι να ανατραπεί από τους Μπολσεβίκους τον Οκτώβριο 1917. Ο Κερένσκυ ηγήθηκε της επίθεσης του Ιουλίου, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό μια αποτυχία με αποτέλεσμα την κατάρρευση του ρωσικού στρατού. Η νέα κυβέρνηση που σχηματίστηκε από τους Μπολσεβίκους υπέγραψε με τις Κεντρικές Δυνάμεις τη Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, απομάκρυνε τη Ρωσία από τον πόλεμο και προχώρησε σε μεγάλες εδαφικές παραχωρήσεις. Η Ρουμανία αναγκάστηκε επίσης να παραδοθεί και υπέγραψε μια παρόμοια συνθήκη, παρόλο που και οι δυο αυτές συνθήκες ακυρώθηκαν μετά τη διάλυση των Κεντρικών Δυνάμεων τον Οκτώβριο 1918.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]