Αμφορέας του Ανδοκίδη (Αρχαιολογικό Μουσείο Βερολίνου, αρ. 2159)

Αμφορέας
Αμφορέας
	πίσω όψη με σκηνές πάλης
Ονομασία	Αμφορέας
Έτος δημιουργίας	περ. 525 π.Χ.
Είδος	ερυθρόμορφος αμφορέας
Μουσείο	Άλτες Μουζέουμ,; Βερολίνο
Αριθμός καταλόγου	2159
	δεδομένα

Ο Αμφορέας του Ανδοκίδη που φιλοξενείται στα Αρχαιολογικά Μουσεία του Βερολίνου είναι έργο αρχαίας Ελληνικής τέχνης με αγγειογραφίες που εικονίζουν την αρπαγή του τρίποδα και σκηνές πάλης.

Ιστορικό του ευρήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρέθηκε στο Βούλτσι.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι έργο εξαιρετικής τέχνης με γυαλιστερό γάνωμα. Η αγγειογραφία του διαφέρει από τον συνηθισμένο ερυθρόμορφο ρυθμό ως προς την απόδοση των γραμμών. Φέρει εγχάρακτη επιγραφή στον πόδα: ΑΝΔΟΚΙΔΕΣ ΕΠΟΕΣΕΝ, στον ώμο ζώνη με φύλλα φοινικιάς και άνθη λοτού, και στον πόδα ακτίνες. Το καπάκι είναι διακοσμημένο με φύλλα κισσού και ακτίνες.

Η αρπαγή του ιερού τρίποδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αγγειογραφία της Α' όψης έχει ως θέμα την αρπαγή του ιερού τρίποδα από τον Ηρακλή. Εικονίζεται στην μέση ο Ηρακλής να δρασκελίζει προς τα αριστερά με το δεξί πόδι μπροστά. Φοράει κοντό χιτώνα με πτυχές, διακοσμημένο με μαύρους μικρούς σταυρούς και ρόδακες. Φοράει επίσης την λεοντή με τα πόδια δεμένα μπροστά στο στήθος. Τα μάγουλα είναι ερυθρά γενειοφόρα. Το μουστάκι μαύρο. Η κόμη είναι κοντή, αλλά κατσαρή. Στα δύο χέρια κρατάει τον ιερό τρίποδα σε οριζόντια θέση. Από τα δεξιά εικονίζεται ο Απόλλων να δρασκελίζει προς τα αριστερά με το δεξί πόδι μπροστά. Με το ένα δεξί χέρι κρατάει ένα πόδι του τρίποδα, ενώ στο αριστερό κρατάει το κατακόκκινο τόξο του. Η κόμη είναι μακρυά και κάθετη, στο κούτελο μπούκλες. Την κεφαλή στεφανώνει κόκκινο δάφνινο στεφάνι. Φοράει κοντό χιτώνα, επίσης κοντό μανδύα στους ώμους που είναι διακοσμημένος με μαύρους μικρούς σταυρούς. Δεξιά στέκει η Άρτεμις (ή Λητώ) προς τα αριστερά. Φοράει μακρύ χιτώνα με μπορντούρα από μαιάνδρους, κοντό χιτώνα στους ώμους με μικρούς σταυρούς. Η κεφαλή είναι στεφανωμένη με δάφνη, η κόμη μακρυά. Στα χέρια κρατάει διακοσμητικά κλαδιά. Αριστερά ίσταται η Αθηνά προς τα δεξιά. Φοράει μακρύ χιτώνα με πτυχές και τριπλούς διακοσμητικούς ρόδακες. Φοράει επίσης στενό επανωφόρι μέχρι τα γόνατα που είναι διακοσμημένο με σβάστικες. Στο δεξί ώμο φοράει μεγάλο γενειοφόρο γοργόνειο με κόκκινη γλώσσα και μαύρα φίδια. Στους ώμους προβάλουν ελισσόμενα φίδια. Στο κεφάλι φοράει αττικό κράνος με υψηλό λοφίο. Κρατάει μεγάλη στρογγυλή ασπίδα στο αριστερό και δόρυ στο δεξί.

Σκηνές πάλης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αγγειογραφία της Β' όψης έχει ως θέμα το άθλημα της πάλης. Στο κέντρο δύο γυμνοί παλαιστές κάνουν λαβή στα χέρια. Αριστερά στέκει ένας στεφανωμένος επιτηρητής που φοράει μακρύ μανδύα με μακρές πτυχές. Κρατάει μακρύ άβδο στο δεξί και έναν μεγάλο ανθό ροδιάς στο αριστερό, τον οποίο φαίνεται να οσφρίζεται. Στο έδαφος δεξιά δίπλα στους αθλητές είναι τοποθετημένος ένας αμφορέας. Στον τοίχο επάνω από τον αμφορέα είναι κρεμασμένος ένας μανδύας. Πιο δεξιά άλλοι παλαιστές αγωνίζονται, από τους οποίους ο νεαρότερος έχει πιάσει τον γηραιότερο από την μέση και τον έχει ανασηκώσει στον αέρα, ενώ ο αντίπαλός του προσπαθεί να λύσει την λαβή, ενώ με το πόδι του αντιστέκεται.