Αμαζόνα (σκάκι)
| α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ||
| 8 |      | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ||
Η αμαζόνα (διεθνώς: amazon, από τις αμαζόνες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας) είναι ανορθόδοξος πεσσός στο σκάκι, ο οποίος συνδυάζει τις κινήσεις της βασίλισσας και του ίππου (γνωστή και ως ένωση ή συνδυασμός βασίλισσας και ίππου). Για τον λόγο αυτό η διεθνής σημειογραφία του κομματιού είναι QN, από τον συμβολισμό των κομματιών Queen και kNight (Βασίλισσα και Ίππος, ΒΙ). Πιο αναλυτικά, μπορούμε να πούμε ότι είναι ένας συνδυασμός πύργου, αξιωματικού και ίππου, συνδιάζοντας έτσι όλες τις ορθογωνίως, διαγωνίως και ιππογωνίως κινήσεις των ορθόδοξων σκακιστικών κομματιών, εκτός της κίνησης εν διελεύσει του πιονιού.[1]
Στο λήμμα αυτό, η αμαζόνα εμφανίζεται ως ανεστραμμένη βασίλισσα.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αμαζόνα είναι ένα από τα πιο απλά κομμάτια που εμφανίζονται στις σκακιέρες και ως τέτοιο έχει μια μακρά ιστορία με πολλά ονόματα, όπως μεταξύ άλλων:
- άγγελος (angel), άσσος (ace), αυτοκράτειρα (empress), βασιλικός φρουρός (royal guard), διάδοχος του θρόνου (crown prince), διοικητής (commander), ελέφαντας (elephant), καμηλοπάρδαλη (giraffe), μαχαραγιάς (maharajah), μέγας καγκελάριος (grand chancellor), στρατηγός (general), υπερβασίλισσα (superqueen), κ.ά.[2]
Έγιναν πειραματισμοί με το κομμάτι, καθώς χρησιμοποιήθηκε ευρέως κατά τον Μεσαίωνα για να αντικαταστήσει το παλιό αργό κομμάτι φερζ, έτσι αναμετρήθηκε εναντίον της ορθόδοξης βασίλισσας για το ρόλο αυτό και η βασίλισσα κέρδισε την αναμέτρηση, λόγω της υπερβολικής δύναμης που είχε η αμαζόνα. Στη Ρωσία για μεγάλο χρονικό διάστημα, η βασίλισσα μπορούσε να κινηθεί επίσης ως ίππος και ορισμένοι παίκτες αποδοκίμαζαν την ικανότητά της να «καλπάζει σαν ίππος».[3] Ο Harold J. R. Murray, στο βιβλίο του A History of Chess, αναφέρει ότι κάποιος κύριος Κοξ, ο οποίος βρέθηκε στη Ρωσία το 1772, είδε να παίζεται σκάκι με τη βασίλισσα να κινείται επιπλέον όπως ο ίππος.[4]
Η αμαζόνα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Τουρκικό μεγάλο σκάκι, μια μεσαιωνική παραλλαγή του μεγάλου σκακιού, όπου το κομμάτι ονομαζόταν καμηλοπάρδαλη (giraffe). Δημοφιλέστερα εμφανίζεται ως μαχαραγιάς στην παραλλαγή Μαχαραγιάς και Σιπάι (Maharajah and the Sepoys), όπου είναι ο βασιλιάς των λευκών, αλλά και το μοναδικό τους κομμάτι. Το αποτέλεσμα αυτής της παραλλαγής είναι η νίκη των μαύρων μετά από πραγματικά καλό παιχνίδι, καθώς το πλήρες σετ των ορθόδοξων πιονιών του σκακιού μπορεί να επιτύχει το ματ ενάντια σε μια μοναχική αμαζόνα.[5]
Αξία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αμαζόνα έχει πολύ υψηλή αξία στη σκακιέρα (εκτιμάται περίπου 25% μεγαλύτερη από τη συνήθη βασίλισσα, δηλαδή, περίπου 11 ή 12 μονάδες, έναντι 9 μονάδων της βασίλισσας), διότι ελέγχει το κάθε τετράγωνο της σκακιέρας σε μια περιοχή 5×5 τετραγώνων γύρω από τον εαυτό της, επομένως, απειλεί τα πάντα γύρω της, δημιουργώντας σοβαρές επιθέσεις σε μια περιοχή από τη στιγμή που θα κινηθεί σε αυτή. Επίσης, είναι μια δύναμη που μπορεί από μόνη της να προκαλέσει ματ στον αντίπαλο βασιλιά. Για παράδειγμα, στην παραλλαγή Grande Acadrex το κομμάτι γκριφόν (Gryphon), το οποίο κινείται ένα βήμα διαγωνίως πριν συνεχίσει μακρύτερα ως πύργος, εκτιμάται πως έχει την αξία περίπου δύο πύργων (περίπου 10 ή 11 μονάδες, έναντι 5 μονάδων του πύργου) με τα τετράγωνα που επιτίθεται να έχουν μεγαλύτερη διασπορά, έτσι μπορείς να αμυνθείς ευκολότερα απέναντί του παρά σε μια αμαζόνα.[6]
Στο Σκάκι του Μπέτζα, ο Ραλφ Μπέτζα όρισε ότι μια βασίλισσα και ένας πύργος αθροιστικά έχουν την ίδια αξία με μια αμαζόνα και έναν σύντομο πύργο (πύργος που κινείται ορθογωνίως κατά τέσσερα το πολύ τετράγωνα).
Φινάλε με αμαζόνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ||
| 8 |   | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| α | β | γ | δ | ε | ζ | η | θ | ||
ζ7# ή 1.ζ6#.
Στο φινάλε του βασιλιά και της αμαζόνας εναντίον βασιλιά και αυτοκράτειρας (συνδυασμός πύργου και ίππου), η αδύναμη πλευρά της αυτοκράτειρας μπορεί να αποσπάσει ισοπαλία με κάποια σύσταση φρουρίου. Αυτά τα φρούρια αναγκάζουν την πλευρά της αμαζόνας να δίνει διαρκή σαχ, διότι διαφορετικά η πλευρά της αυτοκράτειρας μπορεί να επιτύχει ανταλλαγή ή να δώσει με τη σειρά της διαρκή σαχ.[7]
Το φινάλε του βασιλιά και της αμαζόνας εναντίον ενός μοναχικού βασιλιά είναι νικηφόρο για την πλευρά της αμαζόνας, καθώς το ματ μπορεί επιτευχθεί το πολύ σε τέσσερις κινήσεις. Κάνοντας μια σύγκριση με τα άλλα κομμάτια, η βασίλισσα χρειάζεται τουλάχιστον 10 κινήσεις και ο πύργος 16 για να επιτύχουν το ίδιο ματ. Στην πραγματικότητα, η αμαζόνα δεν απαιτεί καν τη βοήθεια του βασιλιά της για να αναγκάσει σε ματ τον αντίπαλο μοναχικό βασιλιά (για παράδειγμα, μια θέση ματ είναι ο βασιλιάς στη γωνία και η επιτιθέμενη αμαζόνα να τον απειλεί ιππογωνίως), αυτή η μεγάλη δύναμή της είναι ο λόγος για τον οποίο συχνά δεν θεωρείται ως πριγκίπισσα ή αυτοκράτειρα στις παραλλαγές του σκακιού.[7]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Bodlaender, Hans· Duniho, Fergus. «Piececlopedia: Amazon». Chess Variants Org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2016.
- ↑ Pritchard, David B. (1994), «Pieces», The Encyclopedia of Chess Variants, Games & Puzzles Publications, σελ. 227, ISBN 0-9524142-0-1
- ↑ «ферзь» (στα Ρωσικά). classes.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2016.
- ↑ Murray, Harold J. R. (1985), A History of Chess (1η έκδοση), Benjamin Pr, σελ. 384, ISBN 978-0-9363-1701-4, https://archive.org/details/historyofchess00murr/page/384
- ↑ Bodlaender, Hans. «Amazon Chess». Chess Variants Org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2016.
- ↑ Betza, Ralph. «The Chess Variant Pages: Factors that Contribute to Piece Values». Chess Variants Org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2016.
- ↑ 7,0 7,1 McCooey, Dave. «Endgame statistics with fantasy pieces». Chess Variants Org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2016.
| ||||||||
