Αλφάβητο Μπασκίρ
Το αλφάβητο Μπασκίρ είναι το αλφάβητο της Μπασκιρικής γλώσσας. Μιλιέται κυρίως στη Ρωσία, στη περιοχή του Μπασκορτοστάν.
Σημερινή αλφαβητική σειρά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σημερινό αλφάβητο Μπασκίρ χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1940[1]. Περιέχει 42 γράμματα και εννέα από αυτά, τα Ә ә, Ө ө, Ү ү, Ғ ғ, Ҡ ҡ, Ң ң, Ҙ ҙ, Ҫ ҫ, Һ һ δεν περιλαμβάνονται στο ρωσικό αλφάβητο.
Νωρίτερα, μέχρι το 1928 η γλώσσα γραφόταν σε μια παραλλαγή του αραβικού αλφαβήτου. Από το 1928 το Γιαναλίφ ήταν το επίσημο αλφάβητο για τη μπασκιρική γλώσσα. Τον Αύγουστο του 1938 ξεκίνησε η διαδικασία αλλαγής του αλφαβήτου στο Κυριλλικό.[2]
Κυριλλικό αλφάβητο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρώτη χρήση του κυριλλικού αλφαβήτου για τα Μπασκιρικά ξεκίνησε το 1892 στο κυβερνείο Αρινμπούρκ, με αλφάβητο βασισμένο στο ρωσικό. Το 1898 κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοση. Το 1907 εκδόθηκε αλφαβητάριο για τη μπασκιρική γλώσσα.
Συγκριτικός πίνακας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κυριλλικό (από το 1940) |
Αραβικό αλφάβητο (έως το 1928)[3] |
Λατινικό (1928-1940) |
---|---|---|
А а | ا | A a |
Б б | ب | B ʙ |
В в | و,ۋ | V v |
Г г | ﮒ | G g |
Ғ ғ | غ,ع | Ƣ ƣ |
Д д | ﺩ | D d |
Ҙ ҙ | ظ,ض,ذ | Đ đ |
Е е | ي | E e |
Ё ё | - | - |
Ж ж | ج,ژ | Ƶ ƶ |
- | - | Ç ç |
З з | ﺯ | Z z |
И и | ي | I i |
Й й | ي | J j |
К к | ك | K k |
Ҡ ҡ | ق | Q q |
Л л | ل | L l |
М м | م | M m |
Н н | ن | N n |
Ң ң | ڭ | N̡ n̡ |
О о | ۇ | O o |
Ө ө | ۇ | Ɵ ɵ |
П п | ﭗ | P p |
Р р | ﺭ | R r |
С с | ص,ﺱ | S s |
Ҫ ҫ | ث | Ѣ ѣ |
Т т | ط,ﺖ | T t |
У у | و | U u |
Ү ү | و | Y y |
Ф ф | ف | F f |
Х х | خ,ﺡ | X x |
Һ һ | ه | H h |
Ц ц | - | - |
Ч ч | چ | C c |
Ш ш | ش | Ş ş |
Щ щ | - | - |
Ъ ъ | - | - |
Ы ы | ئ | Ь ь |
- | - | ьj |
Ь ь | - | ’ |
Э э | ئ | E e |
Ә ә | ه | Ə ə |
Ю ю | - | - |
Я я | - | - |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Башҡорт әҙәби теленең алфавите hәм орфографияhы. Өфө, 1940
- ↑ «90 лет назад башкирская письменность перешла с арабского на латинский алфавит». rb7.ru сайтында мәҡәлә
- ↑ Ғәли Ишбулатов. «Ғәрәп яҙмаһын өйрәнеүселәргә әлифба». — 2-се баҫ. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988й. — 64 бит.