Αλεξάντερ Βιελοπόλσκι
| Αλεξάντερ Βιελοπόλσκι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Aleksander Wielopolski (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 13 Μαρτίου 1803[1][2][3] Σεντζιεγιοβίτσε (Βοεβοδάτο Τιμίου Σταυρού) |
| Θάνατος | 30 Δεκεμβρίου 1877[1][2][4] Δρέσδη[5][6] |
| Τόπος ταφής | Βοεβοδάτο Τιμίου Σταυρού |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία Ρωσική Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Σπουδές | Λύκειο της Βαρσοβίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | διπλωμάτης φιλόσοφος[7] πολιτικός[8] |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Zygmunt Wielopolski Józef Wielopolski |
| Γονείς | d:Q11731397 |
| Οικογένεια | House of Wielopolski |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Μαργράβος Αλεξάντερ Ιγκνάτσι Γιαν-Κάντι Βιελοπόλσκι (πολωνικά: Aleksander Ignacy Jan-Kanty Wielopolski) (1803, Σεντζιεγιοβίτσε, Δουκάτο της Βαρσοβίας - 1877, Δρέσδη, Γερμανική Αυτοκρατορία) ήταν Πολωνός αριστοκράτης, ιδιοκτήτης μεγάλων κτημάτων και άρχοντας του 13ου αρχοντικού του Πίντσουφ. Το 1862 διορίστηκε επικεφαλής της Πολιτικής Διοίκησης της Πολωνίας εντός της Ρωσικής Αυτοκρατορίας υπό τον Τσάρο Αλέξανδρο Β΄.
Εκπαίδευση και πρώιμη σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βιελλοπόλσκι σπούδασε στη Βιέννη, στη Βαρσοβία, στο Παρίσι και στο Γκέτινγκεν. Το 1830 εξελέγη μέλος της Πολωνικής Δίαιτας από την πλευρά των Συντηρητικών. Στις αρχές της Νοεμβριανής Εξέγερσης του 1831 στάλθηκε στο Λονδίνο για να λάβει τη βοήθεια, ή τουλάχιστον τη μεσολάβηση, της Αγγλίας, αλλά το μόνο αποτέλεσμα της αποστολής του ήταν η δημοσίευση του φυλλαδίου Mémoire présenté à Lord Palmerston (Βαρσοβία, 1831). Μετά την κατάρρευση της εξέγερσης μετανάστευσε και κατά την επιστροφή του στην Πολωνία αφοσιώθηκε αποκλειστικά στη λογοτεχνία και την καλλιέργεια των κτημάτων του.[9]
Με αφορμή τη Σφαγή της Γαλικίας του 1846, όταν οι αγρότες της Γαλικίας έσφαξαν μερικές εκατοντάδες Πολωνούς γαιοκτήμονες, ένα ξέσπασμα που αποδίδεται γενικά στις μηχανορραφίες της αυστριακής κυβέρνησης, ο Βιελοπόλσκι έγραψε το Lettre d'un gentilhomme polonais au prince de Metternich (Βρυξέλλες, 1846), που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση εκείνη την εποχή, και στο οποίο προσπάθησε να αποδείξει ότι το αυστριακό δικαστήριο ενεργούσε σε συμπαιγνία με τους Ρώσους στην υπόθεση.[9]
Εθνική πολιτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1861, ο Βιελοπόλσκι διορίστηκε πρόεδρος των επιτροπών δημόσιας λατρείας και δικαιοσύνης και στη συνέχεια πρόεδρος του συμβουλίου του κράτους. Μια επίσκεψη στη ρωσική πρωτεύουσα το Νοέμβριο εδραίωσε ακόμη περισσότερο την επιρροή του και το 1862 διορίστηκε βοηθός του Μεγάλου Δούκα Κωνσταντίνου, ο οποίος είχε πρόσφατα διοριστεί Πολωνός αντιβασιλέας.[9][10]
Ο Βιελοπόλσκι ήταν συντηρητικός, φιλορώσος, υπέρμαχος της ανάκτησης της αυτονομίας της Πολωνίας πριν από το 1830 και υπέρμαχος της χειραφέτησης των Εβραίων. Ανέλαβε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, αυξάνοντας τον αριθμό των πολωνόφωνων σχολείων και ιδρύοντας στη Βαρσοβία το «Κύριο Σχολείο» (Szkola Glowna, το σημερινό Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας. Το Βασιλικό Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας που ιδρύθηκε το 1816 έκλεισε μετά τη Νοεμβριανή Εξέγερση). Εφάρμοσε επίσης μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού συστήματος και αγροτική μεταρρύθμιση (ενοίκια αντί δουλοπαροικίας για τους αγρότες).
Ένιωθε ότι η δύσκολη εσωτερική και διεθνής κατάσταση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας θα ανάγκαζε την τσαρική διοίκηση να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις στους Πολωνούς ευγενείς. Από την άλλη πλευρά, η πολωνική αριστοκρατία θα έπρεπε –κατά τη γνώμη του– να αποδεχθεί την τσαρική κυριαρχία και να λάβει μέρος στην πολιτική ζωή της αυτοκρατορίας αντί να ζητά ανεξαρτησία.
Το έργο του βασίστηκε σε αποφάσεις του 1815, όταν ο Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ υπέγραψε ένα Σύνταγμα και έδωσε διάφορες υποσχέσεις να επεκτείνει τις ελευθερίες στα μέρη της Πολωνίας που ενσωματώθηκαν στη Ρωσία (τα «Καταληφθέντα Εδάφη» Ziemie zabrane). Τελικά, ο Βιελοπόλσκι εγκατέλειψε τέτοιες ιδέες και πρότεινε αντ΄ αυτού: επίσημη καταδίκη της Νοεμβριανής Εξέγερσης και αποδοχή της αιώνιας κυριαρχίας της δυναστείας των Ρομανώφ στην Πολωνία, περιμένοντας με τη σειρά του από τον Τσάρο την αποκατάσταση των πολωνικών ελευθεριών, μια ημι-ανεξάρτητη κυβέρνηση, τον περιορισμό της λογοκρισίας και το κλείσιμο των Ρωσικών Στρατιωτικών Δικαστηρίων. Η πρότασή του, δυστυχώς, απορρίφθηκε και ο Τσάρος αποφάσισε να κάνει διάφορες περιορισμένες παραχωρήσεις μόνο όταν ήταν πολύ αργά, και οι δρόμοι της Βαρσοβίας έτρεχαν με αίμα: «Ούτε σύνταγμα, ούτε πολωνικός στρατός, τίποτα σαν πολιτική αυτονομία. Αντίθετα, διοικητικές ελευθερίες με υποψηφιότητες για Πολωνούς, μη εξαιρουμένων των Ρώσων».[11]
Ο Βιελοπόλσκι γνώριζε ότι η διακαή επιθυμία των Πολωνών για ανεξαρτησία έφτανε στο τέλος, κάτι που ήθελε να αποφύγει πάση θυσία. Σε μια προσπάθεια να εκτροχιάσει το πολωνικό εθνικό κίνημα, οργάνωσε τη στρατολόγηση νεαρών Πολωνών ακτιβιστών στον Ρωσικό Στρατό (για 20ετή υπηρεσία). Αυτή η απόφαση ήταν που προκάλεσε την Ιανουαριανή Εξέγερση του 1863, δηλαδή το ίδιο το αποτέλεσμα που ήθελε να αποφύγει ο Βιελοπόλσκι.
Τις πιο σκληρές μέρες της Εξέγερσης, ο Βιελοπόλσκι ζήτησε άδεια 2 μηνών. Αυτή χορηγήθηκε από τον Ρώσο Βασιλικό Πρίγκιπα στις αρχές Ιουλίου 1863, και στις 16 Ιουλίου έφυγε από τη Βαρσοβία με κατεύθυνση προς τα βόρεια. Επίσημα ταξίδεψε στο σπα στο νησί Ρύγκεν, αλλά στην πραγματικότητα επέλεξε τη μετανάστευση και έφυγε για πάντα από τη χώρα. Εγκαταστάθηκε στη Δρέσδη (Σαξονία), όπου και πέθανε 14 χρόνια αργότερα. Ωστόσο, η σορός του μεταφέρθηκε στην πατρίδα του, την Πολωνία. Είναι θαμμένος στην κρύπτη της εκκλησίας του Αγίου Πνεύματος στο Μουοντζάβι Μάουε.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Count-Aleksander-Wielopolski. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6qn6x0b. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Wielopolski von Starykon, Alexander» (Γερμανικά) σελ. 27.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ 9,0 9,1 9,2
Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Wielopolski, Aleksander» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 28 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 622
- ↑ Stanley J. Zyzniewski, "The Futile Compromise Reconsidered: Wielopolski and Russian Policy in the Congress Kingdom,] 1861-1863."
- ↑ Zyzniewski, "The Futile Compromise Reconsidered: Wielopolski and Russian Policy in the Congress Kingdom, 1861-1863."
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Zyzniewski, Stanley J. "The Russo-Polish Crucible of the 1860s: A Review of Some Recent Literature." The Polish Review (1966): 23–46 Online
|