Αλγοδυστροφία
Η αλγοδυστροφία, ή επίσης γνωστή ως αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία (αγγλ. reflex sympathetic dystrophy (RSD) ή complex regional pain syndrome) αναφέρεται -ιατρικώς- σε σειρά επώδυνων παθολογικών καταστάσεων που χαρακτηρίζονται από συνεχή -συνήθως αυθόρμητο ή μετά από τραυματισμό- περιφερειακό πόνο που είναι φαινομενικά δυσανάλογος σε χρόνο ή σε βαθμό οποιουδήποτε γνωστού τραύματος ή άλλης βλάβης.[1]
Συνήθως ξεκινά από ένα άκρο του σώματος (χέρι ή πόδι), εκδηλώνεται με έντονο πόνο, οίδημα, περιορισμό κινήσεων και αλλαγές στο δέρμα και τα οστά. Μπορεί αρχικά να επηρεάσει το ένα άκρο και στη συνέχεια να εξαπλωθεί σε όλο το σώμα. Το 35% των προσβεβλημένων ατόμων αναφέρουν συμπτώματα σε ολόκληρο το σώμα τους.[2] Δύναται να συνοδεύεται από καυσαλγία, ένα οδυνηρό αίσθημα στον ασθενή, το οποίο επηρεάζει πολύ αρνητικά την ποιότητα ζωής του.[3] Υπάρχουν δύο τύποι αυτής της σπάνιας νευροπαθογενούς ασθένειας. Είναι δυνατή η ύπαρξη και των δύο τύπων σε ένα άτομο.[4]
Συμπτώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα κλινικά χαρακτηριστικά της αλγοδυστροφίας έχουν βρεθεί ότι είναι φλεγμονή που προκύπτει από την απελευθέρωση ορισμένων προφλεγμονωδών χημικών σημάτων από τα νεύρα, ευαισθητοποιημένοι νευρικοί υποδοχείς που στέλνουν σήματα πόνου στον εγκέφαλο, δυσλειτουργία της ικανότητας των τοπικών αιμοφόρων αγγείων να συστέλλονται και να διαστέλλονται κατάλληλα και δυσπροσαρμοστική νευροπλαστικότητα.[5]
Αίτια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η αλγοδυστροφία, ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου[6] (στα αγγλικά: CRPS), είναι ασυνήθιστη, πολύ σπάνια, και τα αίτια που την προξενούν δεν είναι σαφώς κατανοητά.
Το CRPS συνήθως αναπτύσσεται μετά από τραυματισμό, χειρουργική επέμβαση, καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο.[7][8] Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το 2-5% των ατόμων με τραυματισμό περιφερικών νεύρων,[9] και το 13-70% εκείνων με ημιπληγία (παράλυση μιας πλευράς του σώματος)[10] θα αναπτύξουν CRPS, στο άμεσο μέλλον.
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα συμβαδίζει σχεδόν πάντα σε ασθενείς και συνδέεται στατιστικά με το RSD. Αυτό μπορεί να εμπλέκεται στην παθολογία του με την ενίσχυση της συμπαθητικής δραστηριότητας, της αγγειοσυστολής ή με άλλον άγνωστο μηχανισμό που σχετίζεται με νευροδιαβιβαστές.
Αυτή η υπόθεση βασίστηκε σε μια αναδρομική ανάλυση 53 ασθενών με RSD, η οποία έδειξε ότι το 68% των ασθενών και μόνο το 37% των μαρτύρων ήταν καπνιστές. Τα αποτελέσματα είναι προκαταρκτικά και περιορίζονται από τον αναδρομικό χαρακτήρα τους.[11] Το 7% των ατόμων που έχουν CRPS σε ένα άκρο αργότερα θα το αναπτύξουν και στο άλλο άκρο.[12] Μία μελέτη στις ΗΠΑ εκτιμά ότι το 5% ασθενών με κακώσεις στα άνω άκρα θα εκδηλώσουν την RSD, ενώ τυχόν ακινητοποίηση ενός άκρου (για οποιοδήποτε λόγο) δύναται να πυροδοτήσει την ανάπτυξη της εν λόγω πάθησης.
Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο τύπος Ι, γνωστός ως αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία (RSD), ατροφία του Sudeck ή αλγονευροδυστροφία, δεν παρουσιάζει αποδεδειγμένες νευρικές βλάβες. Καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που έχουν διαγνωστεί με CRPS έχουν αυτόν τον τύπο, αναφέρεται συνήθως στην ιατρική βιβλιογραφία ως τύπου Ι.
- Ο τύπος II έχει ενδείξεις εμφανούς βλάβης των νεύρων. Παρά τις ενδείξεις τραυματισμού των νεύρων, η αιτία ή οι μηχανισμοί του CRPS τύπου II είναι τόσο άγνωστοι όσο και οι μηχανισμοί του τύπου Ι.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Wilson, Peter R.; Stanton-Hicks, Michael; Bruehl, Stephen; Harden, R. Norman (2007-05-01). «Proposed New Diagnostic Criteria for Complex Regional Pain Syndrome». Pain Medicine 8 (4): 326–331. doi:. ISSN 1526-2375. PMID 17610454.
- ↑ «The natural history of complex regional pain syndrome». The Clinical Journal of Pain 25 (4): 273–80. May 2009. doi:. PMID 19590474. https://archive.org/details/sim_clinical-journal-of-pain_2009-05_25_4/page/273.
- ↑ «Αλγοδυστροφία». e-rheumatology. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2022.
- ↑ Proposed new diagnostic criteria for complex regional pain syndrome. Harden RN, Bruehl S, Stanton-Hicks M, Wilson PR. Pain Med. 2007 May-Jun;8(4):326-31.
- ↑ «Clinical features and pathophysiology of complex regional pain syndrome». Lancet Neurology 10 (7): 637–48. July 2011. doi:. PMID 21683929.
- ↑ «Αλγοδυστροφία ή σύνδρομο σύμπλοκου περιοχικού πόνου που προκαλεί πόνο και αίσθημα καψίματος σε πόδια ή χέρια • Ιατρικά Νέα». Ιατρικά Νέα. 25 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2022.
- ↑ «Complex regional pain syndrome - Symptoms and causes». Mayo Clinic.
- ↑ «Complex regional pain syndrome». nhs.uk. 19 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Signs and symptoms of reflex sympathetic dystrophy: prospective study of 829 patients». Lancet 342 (8878): 1012–6. October 1993. doi:. PMID 8105263.
- ↑ Yu D (August 2004). «Shoulder pain in hemiplegia». Physical Medicine and Rehabilitation Clinics of North America 15 (3): vi–vii, 683–97. doi:. PMID 15219895.
- ↑ «Reflex sympathetic dystrophy and cigarette smoking». The Journal of Hand Surgery 18 (1): 168–9. January 1993. doi:. PMID 8423309. https://archive.org/details/sim_journal-of-hand-surgery_1993-01_18a_1/page/168.
- ↑ Complex regional pain syndrome in adults - UK guidelines for diagnosis, referral and management in primary and secondary care; Royal College of Physicians London (May 2012)