Αλβανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας
Η Αλβανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (αλβανικά: Shpallja e Pavarësisë ή Deklarata e Pavarësisë) ήταν η διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αλβανίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Ανεξάρτητη Αλβανία ανακηρύχθηκε στον Αυλώνα στις 28 Νοεμβρίου 1912. Έξι ημέρες αργότερα, η συνέλευση του Αυλώνα σχημάτισε την πρώτη κυβέρνηση της Αλβανίας, της οποίας ηγούνταν ο Ισμαήλ Κεμάλ και η Γερουσία (Pleqnia).
Η επιτυχία της αλβανικής εξέγερσης του 1912 έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα στις γειτονικές χώρες πως η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν αδύναμη.[1] Το Βασίλειο της Σερβίας αντιτάχθηκε στο σχέδιο για τη δημιουργία αλβανικού βιλαετίου, προτιμώντας τον διαμοιρασμό του ευρωπαϊκού εδάφους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μεταξύ των τεσσάρων Βαλκάνιων συμμάχων.[2] Οι σύμμαχοι σχεδίαζαν την κατανομή του ευρωπαϊκού εδάφους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μεταξύ τους και εν τω μεταξύ το έδαφος που κατακτήθηκε κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο συμφωνήθηκεε να έχει το καθεστώς της Συγκυριαρχίας.[2] Αυτός ήταν ο λόγος που ο Ισμαήλ Κεμάλ συγκάλεσε ένα Παναλβανικό Συνέδριο στον Αυλώνα.[3]
Ανεξαρτησία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διακήρυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η συνέλευση των 40 αντιπροσώπων στη στον Αυλώνα της νότιας Αλβανίας στις 28 Νοεμβρίου 1912, διακήρυξε την Αλβανία ως ανεξάρτητη χώρα. Στις 4 Δεκεμβρίου 1912 συστήθηκε προσωρινή κυβέρνηση. Το πλήρες κείμενο της δήλωσης, το οποίο συντέθηκε στα αλβανικά, μερικώς σε γκεγκικά, τοσκικά και οθωμανικά τουρκικά,[4] ήταν:
| " | Στον Αυλώνα στις 15/28 του τρίτου φθινοπωρινού μήνα 1328/1912.
Συμφωνώντας με τα λόγια του προέδρου Ισμαήλ Κεμάλ Μπέη, ο οποίος αναφέρθηκε στον μεγάλο κίνδυνο που υπάρχει σήμερα στην Αλβανία, όλοι οι αντιπρόσωποι ομοφώνως αποφάσισαν ότι η Αλβανία σήμερα θα πρέπει να είναι μόνη της, ελεύθερη και ανεξάρτητη. |
" |
Υπογράφοντες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παρακάτω βρίσκεται ο κατάλογος των σαράντα υπογραφόντων όπως δημοσιεύθηκαν από την εφημερίδα Perlindja e Shqipëniës. Η αρχική πράξη της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας γράφτηκε σε δύο σελίδες. Στην πρώτη σελίδα, υπάρχουν συνολικά 34 αναγνωρίσιμες υπογραφές και στην πίσω σελίδα υπάρχουν 6 περισσότερες υπογραφές.
- Ισμαήλ Κεμάλ
(Ismaïl Kemal) - Ντομ Νικόλ Κατσόρι
(Kaçorri) - Βέχμπι Ντίμπρα
(Οθωμανική υπογραφή) - Μπάμπα Ντουντ Καρμπουνάρα
(J. Karbunara) - Ελμάς Μπότσε
(Elmas Boce) - Βέλι Χάρτσι
(Veli Harçi) - Καζίμ Κοκόσι
(Qazim Kokoshi) - Γιάνι Μίνγκα
(J K Minga) - Ρεζέπ Μιτρόβιτσα
(Rexhep) - Ντιμίτερ Τουτουλάνι
(ακατανόητη) - Αριστίντ Ρούτσι
(A. Rruçi) - Αμπντί Τοπτάνι
(Abdi) - Αμπάζ Τσελκούπα
(Abas Dilaver) - Μιδάτ Φράσερι
(Midhat Frashëri) - Σεφκέτ Ντάγιου
(Sefqit Daji) - Ζίχνι Αμπάζ Κανίνα
(Zihni Abbas Kanina) - Τζελάλ Κοπρέντσκα
(Xelal Ko) - Χαϊρεντίν Τσακράνι
(Hajredin Çakran) - Κεμάλ Καραοσμάνι
(Qemal Elbasani) - Ηλίας Βρυώνης
(Iljas Vrijon) - Σαλίχ Γκιούκα
(Salih Gjuka) - Ντιμίτερ Μπεράτι
(D Beratti) - Ντιμίτερ Μπόρια
(Dh Emmanuel) - Ντιμίτερ Ζογκράφι
(Dimitri Zografi) - Μουράντ Τοπτάνι
(Murad Toptani) - Παντέλι Κάλε
(Pandeli Cale) - Λουίτζ Γκουρακούτσι
(Luz Gurakuqi) - Μπέντρι Πεγιάνι
(Bedri Pejani) - Σπυρίδων Ύλο
(Spiro T. Ÿlo) - Θανάς Φλόκι
(Thanas V. Floqi) - Κεμάλ Μουλάι
(ακατανόητη) - Λεφ Νόσι
(Lef Nosi) - Μυρτέζα Αλί Στρούγκα
(D. H. Murtezi) - Νούρι Σοϊλίου
(Nuri) - Μουσταφά Μερλίκα-Κρούγια
(Mustafa Asim Kruja) - Φερίτ Βοκόπολα
(M. Ferid Vokopola) - Υμέρ Ντελιαλίσι
(Ymer) - Τζεμάλ Ντελιαλίσι
(Cemmalyyddin bey) - Νεμπί Σέφα
(Nebi Sefa Lusja) - Ζύχντι Όχρι
(Zuhdi Ohria)
Συνέλευση του Αυλώνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.svg)
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, εκπρόσωποι από όλη την Αλβανία συγκεντρώθηκαν στη Συνέλευση του Αυλώνα (αλβανικά: Kuvendi i Vlorës). Ο Ισμαήλ Κεμάλ επέστρεψε στην Αλβανία με αυστροουγγρική υποστήριξη και, ως επικεφαλής μιας ταχέως συγκληθείσας εθνοσυνέλευσης, δήλωσε την αλβανική ανεξαρτησία στην πόλη του Αυλώνα στις 28 Νοεμβρίου 1912. Η δήλωση ήταν περισσότερο θεωρητική παρά πρακτική, διότι ο Αυλώνας ήταν η μόνη πόλη σε ολόκληρη τη χώρα υπό τον έλεγχο των αντιπροσώπων―όμως αυτό αποδείχθηκε αποτελεσματικό εν μέσω κενού εξουσίας. Αν και η αλβανική ανεξαρτησία αναγνωρίστηκε de facto στις 17 Δεκεμβρίου 1912 στη Διάσκεψη των Πρέσβεων του Λονδίνου, η διεθνής κοινότητα συμφώνησε να αναγνωρίσει την Αλβανία στις 29 Ιουλίου 1913, μετά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο και την επίλυση του ευαίσθητου ζητήματος της Σκόδρας, ως ένα ουδέτερο, κυρίαρχο και κληρονομικό πριγκιπάτο. Η εφημερίδα Përlindja του Αυλώνα ανέφερε τα εξής:[5]
Η Εθνοσυνέλευση, αποτελούμενη από αντιπροσώπους από ολόκληρη την Αλβανία και συγκαλούμενη εδώ στον Αυλώνα, ξεκίνησε τις εργασίες της σήμερα στις 4 το απόγευμα στο σπίτι του Τζεμίλ μπέη. Ο Ισμαήλ Κεμάλ μπέης, ως ο βασικός ιδρυτής της συνέλευσης, πήρε τον λόγο και εξήγησε στους αντιπροσώπους τον σκοπό της συνέλευσης, δηλαδή ότι πρέπει όλοι να προσπαθήσουν να πράξουν ό,τι είναι απαραίτητο για να σωθεί η Αλβανία από τους μεγάλους κινδύνους που αντιμετωπίζει τώρα.
Στη συνέχεια πήρε τον λόγο ο πρόεδρος Ισμαήλ Κεμάλ Μπέης και, με ένθερμη, ρευστή και λογική ομιλία, δήλωσε ότι παρόλο που ήταν πάντα πιστοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι Αλβανοί δεν είχαν ποτέ ξεχάσει τη δική τους γλώσσα και εθνικότητα, με καλύτερη απόδειξη τις προσπάθειες και τις εξεγέρσεις που γινόταν από καιρό σε καιρό, ιδίως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, για να διατηρηθούν τα δικαιώματα και τα έθιμά τους. Η οθωμανική κυβέρνηση δεν είχε ποτέ λάβει υπόψη τα συμφέροντά της και δεν ήταν ποτέ πρόθυμη να αποζημιώσει τους Αλβανούς για τις σπουδαίες υπηρεσίες που παρείχαν. Πρόσφατα έδειξε κάποιο ενδιαφέρον να έρθει σε συμφωνία με τον λαό μας, αλλά δεν είχε αποδείξει καλή πίστη και δεν είχε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να κατευνάσει και να ικανοποιήσει τους Αλβανούς. Πολύ πρόσφατα ξέσπασε ο πόλεμος με τέσσερα κράτη στα Βαλκάνια που επιδίωκαν την αλλαγή και τα δικαιώματα των λαών τους, ενωμένων από την εθνότητα και τη θρησκεία τους.
Αργότερα, οι χώρες αυτές παραμέρισαν τον αρχικό τους στόχο και, καθώς ο πόλεμος πήγαινε καλά για αυτούς, συμφώνησαν να μοιραστούν την Αυτοκρατορία μεταξύ τους, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας. Συνειδητοποιώντας ότι ο τουρκικός στρατός είχε ηττηθεί και ότι η Αυτοκρατορία δεν θα επιβιώσει, οι Αλβανοί, που είχαν παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις μάχες παρά οι στρατιώτες, έσπευσαν να κάνουν τα απαιτούμενα βήματα προς όφελός τους ως κάτοχοι των εδαφών. Για το λόγο αυτό, ο Ισμαήλ Κεμάλ έφυγε για την Κωνσταντινούπολη και έχοντας καταλήξει σε συμφωνία με τους Αλβανούς του Βουκουρεστίου ξεκίνησε για τη Βιέννη, όπου κατέληξε σε συμφωνία με τις Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν ζωτικά συμφέροντα στα Βαλκάνια. Καθώς δεν υπήρχε πλέον ελπίδα να σωθεί η Αλβανία ενόπλως, ο μόνος δρόμος προς τη σωτηρία ήταν να διαχωριστεί η Αλβανία από την Τουρκία. Ο Ισμαήλ Κεμάλ προώθησε αυτή την ιδέα και τον στόχο, τον οποίο δέχθηκαν όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις, ιδιαίτερα από την Αυστρία και την Ιταλία. Μόνο η Ρωσία παρέμεινε κάπως εχθρική απέναντι στην ιδέα λόγω των Σλάβων, αλλά δεν αμφισβήτησε την ύπαρξη της Αλβανίας και του αλβανικού λαού. Για να πραγματοποιήσει αυτόν τον στόχο, κάλεσε όλους τους Αλβανούς να συγκεντρωθούν στον Αυλώνα και σήμερα ικανοποιήθηκε που είδαν ότι το κάλεσμά του δεν ήταν μάταιο και ότι είχαν αποσταλεί εκπρόσωποι από όλες τις περιοχές της Αλβανίας για να εξετάσουν τους τρόπους για να σώσουν την Πατρίδα. Σύμφωνα με τον Ισμαήλ Κεμάλ Μπέη, με τα πιο επείγοντα μέτρα που πρέπει να λάβει σήμερα το αλβανικό έθνος είναι αυτά: η Αλβανία να είναι ανεξάρτητη υπό προσωρινή κυβέρνηση, μία εκλεγμένη Γερουσία να επικουρεί και να εποπτεύει την κυβέρνηση, και η αποστολή μιας επιτροπής στην Ευρώπη για την υπεράσπιση των συμφερόντων της Αλβανίας μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων.
Οι αντιπρόσωποι συμφώνησαν ομόφωνα με τα λόγια του Ισμαήλ Κεμάλ Μπέη και αποφάσισαν ότι η Αλβανία, από σήμερα, πρέπει να είναι μόνη της, ελεύθερη και ανεξάρτητη υπό προσωρινή κυβέρνηση.
Η συνάντηση αναβλήθηκε μέχρι την επόμενη ημέρα και οι εκπρόσωποι βγήκαν και χαιρέτησαν τη σημαία που ανυψώθηκε στις πέντε και μισή το απόγευμα.
Η δεύτερη σύνοδος της συνέλευσης του Αυλώνα πραγματοποιήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1912. Κατά τη διάρκεια αυτής τα μέλη της συνέλευσης δημιούργησαν την πρώτη κυβέρνηση της Ανεξάρτητης Αλβανίας στις 4 Δεκεμβρίου 1912, η οποία είχε επικεφαλής τον Ισμαήλ Κεμάλ.[6] Η κυβέρνηση καθιέρωσε επίσης μία «Γερουσία» (Pleqësia), η οποία θα βοηθούσε την κυβέρνηση στα καθήκοντά της. Επιπλέον, η Συνέλευση του Αυλώνα αποφάσισε ότι θα συμφωνούσε με οποιαδήποτε απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων για το σύστημα διακυβέρνησης στην Αλβανία και ότι η προσωρινή κυβέρνηση θα έπαυε να υπάρχει μετά την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της χώρας και τον διορισμό του μονάρχη.
Την ίδια μέρα, ο Ισμαήλ Κεμάλ χαιρέτισε την εθνική σημαία της Αλβανίας από το μπαλκόνι της Συνέλευσης του Αυλώνα, παρουσία εκατοντάδων Αλβανών. Αυτή η σημαία ήταν ραμμένη από τη σημαία του πριγκιπάτου του Σκεντέρμπεη, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί περισσότερο από 400 χρόνια νωρίτερα.
Αντιπρόσωποι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ακολουθεί πλήρης κατάλογος των 76 εγγεγραμμένων αντιπροσώπων ανά περιοχή:[7][8][9]
Αναγνώριση της ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διπλωματικές προσπάθειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ακριβώς όπως οι απόδημες κοινότητες των Αλβανών τόνωσαν το πατριωτικό θάρρος που σταδιακά οδήγησε στην ανεξαρτησία της πατρίδας τους, έτσι και σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία απέδειξαν και πάλι την αλληλεγγύη τους. Την 1η Μαρτίου 1913, συγκλήθηκε το Αλβανικό Συνέδριο της Τεργέστης, στην Αυστρία. Υπήρχαν 119 αντιπρόσωποι από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, την Αίγυπτο, την Ιταλία και βεβαίως από το ίδιο το νέο κράτος. Ο επίσκοπος της της Βοστώνης Φαν Νόλι ήταν ένας από τους κυριότερους ομιλητές.
Το συνέδριο αναγνώρισε την προσωρινή κυβέρνηση του Ισμαήλ Κεμάλ, δεσμεύτηκε για την πιστή υποστήριξή του, συζήτησε τα εθνοτικά όρια του νέου κράτους και έστειλε ισχυρά ψηφίσματα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στη Διάσκεψη των Πρέσβεων του Λονδίνου στη συνέχεια, απευθύνοντας έκκληση για αναγνώριση της αλβανικής ανεξαρτησίας για την άρση του ελληνικού αποκλεισμού.
Συνθήκη του Λονδίνου και αναγνώριση της ανεξαρτησίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Δεκέμβριο του 1912 οι Μεγάλες Δυνάμεις συναντήθηκαν στο Λονδίνο για να συζητήσουν για τις εδαφικές προσαρμογές που προέκυψαν από την ολοκλήρωση του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.
Μετά από μήνες διενέξεων και συμβιβασμών κάτω από τη συνεχή απειλή ενός εκτεταμένου πολέμου, το συνέδριο ανακοίνωσε τις επίσημες αποφάσεις του στις 17 Μαΐου 1913. Το ζήτημα της αλβανικής ανεξαρτησίας που προκάλεσε τη Διάσκεψη των Πρέσβεων στο Λονδίνο ήρθε προς συζήτηση κατά την πρώτη τους συνεδρίαση. Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Συνθήκης, οι έξι πρεσβευτές αποφάσισαν ότι η Αλβανία θα αναγνωριζόταν ως αυτόνομο κράτος υπό την κυριαρχία του οθωμανικού σουλτάνου.[10]
Μετά το ξέσπασμα των Βαλκανικών Πολέμων, στις 29 Ιουλίου, οι πρεσβευτές αποφάσισαν να αναγνωρίσουν την πλήρη ανεξαρτησία και κυριαρχία της Αλβανίας. Πρόβλεπαν ότι θα κυβερνούσε ένας Ευρωπαίος πρίγκηπας που θα εκλεγόταν από τις δυνάμεις. Η αλβανική ουδετερότητα θα εξασφαλιζόταν από κοινού από τις έξι μεγάλες δυνάμεις. Διορίστηκε επίσης μια Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου για την Αλβανία, η οποία θα αποτελούνταν από έναν εκπρόσωπο από κάθε μία από τις έξι δυνάμεις και έναν Αλβανό. Αυτή η επιτροπή θα επόπτευε την οργάνωση, τα οικονομικά και τη διοίκηση της αλβανικής κυβέρνησης για μια δεκαετή περίοδο. Ολλανδοί αξιωματικοί θα οργάνωναν τη χωροφυλακή.
Λίγο μετά τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας η Αλβανία καταλήφθηκε από τα κράτη μέλη του Βαλκανικού Συνασπισμού (Σερβία, Μαυροβούνιο και Ελλάδα). Η Κατοχή της Αλβανίας (1912–1913) έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων.
Απεικόνιση σε αλβανικά τραπεζογραμμάτια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πρόσοψη του κτηρίου όπου διακηρύχθηκε η ανεξαρτησία απεικονιζόταν στην πίσω πλευρά του τραπεζογραμματίου των 200 λεκ την περίοδο 1992-1996[11] και του τραπεζογραμματίου των 500 λεκ που κυκλοφόρησε το 1996.[12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Warrander, Gail· Knaus, Verena (2007). Kosovo. United States: The Globe Pequot Press. σελ. 12. ISBN 1-84162-199-4.
- ↑ 2,0 2,1 International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan Wars· Carnegie Endowment for International Peace. Division of Intercourse and Education (1914). Report of the International Commission to Inquire into the Causes and Conduct of the Balkan War. Washington, D.C. : The Endowment.
- ↑ Zhelyazkova, Antonina (2000). «Albania and Albanian Identities». International Center for Minority Studies and Intercultural Relations. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019.
- ↑ Pollo, Stefanaq· Pulaha, Selami (1978). «175». Akte të rilindjes kombëtare shqiptare 1878-1912 (Memorandume, vendime, protesta, thirrje). Tirana: Akademia e Shkencave të RPS të Shqipërisë. σελ. 261.
- ↑ Dervishi, Kastriot (2006). Historia e Shtetit Shqiptar 1912-2005. Tiranë: Shtëpia Botuese "55". σελ. 22. ISBN 9994379933.
- ↑ Fevziu, Nga Blendi (28 Νοεμβρίου 2016). «Si u shpall Pavarësia e Shqipërisë?». Opinion.al (στα Αλβανικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019.
- ↑ Schmidt-Neke, Michael (1987). Entstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien, 1912–1939. Munchen: Oldenbourg Verlag. σελ. 320. ISBN 3-486-54321-0.
- ↑ Meksi, Aleksandër (18 Οκτωβρίου 2012). «Kuvendi i Vlorës, pjesëmarrësit dhe firmëtarët e Aktit të Pavarësisë». Hylli i Dritës (Botime Franceskane) (3).
- ↑ Meksi, Aleksandër (2 Δεκεμβρίου 2016). «Kuvendi i Vlorës, pjesëmarrësit dhe firmëtarët e Aktit të Pavarësisë, studim nga Aleksandër Meksi» (στα Albanian). Radi and Radi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2017.
Në fakt delegatët e caktuar ishin Mihal Grameno, Menduh Zavalani, Stavro Karoli dhe Estref Verlemi.(αγγλικά: The appointed delegates were, in fact Mihal Grameno, Menduh Zavalani, Stavro Karoli and Estref Verlemi.)
- ↑ Mowat, R.B. (1916). Select Treaties and Documents 1815–1916. Oxford: Oxford Clarendon Press. σελ. 120–121.
- ↑ Bank of Albania. Currency: Banknotes withdrawn from circulation Αρχειοθετήθηκε 2009-03-06 στο Wayback Machine.. – Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019.
- ↑ Bank of Albania. Currency: Banknotes in circulation Αρχειοθετήθηκε 2009-02-26 στο Wayback Machine.. – Ανακτήθηκε στις 7 Ιουλίου 2019.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Albanian Academy of Science. History of Albanian People. Tirana: Botimet Toena, 2007. (ISBN 978-99943-1-269-6).
- Robert Elsie. The Declaration of Albanian Independence
- Lef Nosi. Dokumenta historike për t'i shërbye historiës tone kombëtare. Tirana: Instituti i Historisë, 2007. (ISBN 978-99956-10-04-3) . (στα αλβανικά)
- Edith Pierpont Stickney, Southern Albania 1912–1923