Αλέξανδρος Β΄ της Ρωσίας

Αλέξανδρος Β΄
Τσάρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας
Περίοδος	3 Μαρτίου 1855 – 13 Μαρτίου 1881
Στέψη	7 Σεπτεμβρίου 1855; Κρεμλίνο
Προκάτοχος	Νικόλαος Α΄
Διάδοχος	Αλέξανδρος Γ΄
Γέννηση	29 Απριλίου 1818; Μόσχα
Θάνατος	13 Μαρτίου 1881 (62 ετών); Αγία Πετρούπολη
Τόπος ταφής	Καθεδρικός Ναός Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, Αγία Πετρούπολη
Σύζυγος	Μαρία της Έσσης
Επίγονοι	Νικόλαος; Αλέξανδρος Γ' της Ρωσίας; Βλαδίμηρος; Αλέξιος; Μαρία; Σέργιος; Παύλος; Γεώργιος Γιουριέβσκυ; Αικατερίνη Γιουριέβσκαγια
Οίκος	Οίκος του Σ.Χ.Γκόττορπ
Πατέρας	Νικόλαος Α΄ της Ρωσίας
Μητέρα	Καρλόττα της Πρωσίας
Θρησκεία	Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία
Εθνικότητα	Ρώσος
Υπογραφή
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Αλέξανδρος Β΄ (ρωσικά: Александр II Николаевич‎‎, προφορά ΔΦΑ: [ɐlʲɪˈksandr nʲɪkɐˈlaɪvʲɪt͡ɕ] 29 Απριλίου 1818 – 13 Μαρτίου 1881), γεννηθείς Αλέξανδρος Νικολάγιεβιτς, γνωστός ως Αλέξανδρος ο Ελευθερωτής, από τον Οίκο του Χόλσταϊν-Γκόττορπ-Ρομανώφ ήταν τσάρος της Ρωσίας από τις 3 Μαρτίου 1855 έως τη δολοφονία του το Μάρτιο του 1881. Είχε επίσης τον τίτλο του βασιλέα της Πολωνίας και του Μεγάλου Δούκα της Φινλανδίας.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννημένος το 1818 στη Μόσχα, ήταν ο πρωτότοκος γιος του Νικολάου Α΄ της Ρωσίας και της Καρλόττας της Πρωσίας (Αλεξάνδρας Φεοντόρβνας), κόρης του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄ της Πρωσίας και της Λουίζας του Μεκλεμβούργου-Στρέλιτς. Λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν τον καιρό που ήταν Τσάρεβιτς (δηλ. διάδοχος) ο μικρός Αλέξανδρος, ότι μεγαλώνοντας θα γινόταν ένας σπουδαίος ηγέτης ο οποίος θα αναμόρφωνε τη Ρωσία, με αποφάσεις τόσο τολμηρές και γενναίες που οι Ρώσοι είχαν να δουν από τον καιρό του Μεγάλου Πέτρου.

Εκείνη την εποχή στη Ρωσία τα πράγματα ήταν πολύ περιορισμένα, με την ελευθερία της σκέψης και της ατομικής πρωτοβουλίας να καταστέλλεται αυστηρά. Υπήρχε λογοκρισία σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, με την κριτική στις Αρχές να αποτελεί σοβαρό παράπτωμα. Παρ’ όλα αυτά, όταν ανέλαβε την εξουσία εισήγαγε σημαντικές αλλαγές σε φιλελεύθερη κατεύθυνση, αλλά παρ' όλα αυτά δολοφονήθηκε σε δημόσιο χώρο από την τρομοκρατική οργάνωση Λαϊκή Θέληση (Narodnaya Volya, ναρόντναγια βόλια).

Ο Αλέξανδρος Β΄ έτυχε εξαιρετικής μόρφωσης υπό την επίβλεψη του φιλελεύθερου ρομαντικού ποιητή και χαρισματικού μεταφραστή Βασίλι Ζουκόφσκι, μελετώντας πληθώρα επιστημών και μαθαίνοντας τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές γλώσσες της εποχής.

Άνοδος στο θρόνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την ενηλικίωση στις 5 Μαΐου του 1834 ο Τσάρεβιτς γίνεται μέλος: το 1834 της Γερουσίας, το 1835 της Ιερά Διοικητικής Συνόδου, το 1841 του Συμβουλίου Επικρατείας, και το 1842 της Επιτροπής Υπουργών. Το έτος 1837, ο Αλέξανδρος Β΄ πραγματοποιεί ταξίδια σε όλη τη Ρωσία επισκεπτόμενος 29 επαρχίες του ευρωπαϊκού τμήματος, του Καυκάσου και της δυτικής Σιβηρίας. Τα έτη 1838 έως 1839 επισκέπτεται την Ευρώπη.

Η στρατιωτική θητεία του αυτοκράτορα ήταν επιτυχής. Το 1836, γίνεται Στρατηγός-ταγματάρχης, ενώ το 1844 διορίζεται ως γενικός στρατηγός του πεζικού. Από το 1849, ο Αλέξανδρος Β΄ γίνεται επικεφαλής των στρατιωτικών σχολών, τα έτος 1846 και το 1848 πρόεδρος της Μυστικής Επιτροπής Αγροτικών Υποθέσεων. Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου το 1853-1856 διοικούσε όλα τα στρατεύματα της πρωτεύουσας.

Ο Αλέξανδρος Β΄ ανεβαίνει στο θρόνο την ημέρα του θανάτου του πατέρα του, στις 18 Φλεβάρη του 1855. Ένα από τα σημαντικά βήματα του ήταν η σύναψη της Συνθήκης των Παρισίων το Μάρτιο του 1856 - με καλούς σχετικά όρους - δεδομένου ότι η κατάσταση δεν ευνοούσε τη Ρωσία (στην Αγγλία ήταν ισχυρό το αίσθημα να συνεχιστεί ο πόλεμος μέχρι την ήττα και το διαμελισμό της Ρωσικής Αυτοκρατορίας).

Κατάργηση δουλοπαροικίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα βήματα κατάργησης της δουλοπαροικίας στη Ρωσία έγιναν από τον Αλέξανδρο Α΄. Το 1803 εκδίδεται διάταγμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα επόμενα βήματα έγιναν από τον Νικόλαο Α΄, που παρόλο αυτά ο θεσμός της δουλοπαροικίας δεν καταργείται τελείως.

Στις 19 Φεβρουαρίου (3 Μαρτίου) του 1861 στην Αγία Πετρούπολη, ο Αλέξανδρος Β΄ υπέγραψε το μανιφέστο κατάργησης της δουλοπαροικίας. Όμως η μεταρρύθμιση, στην νομική κατάσταση της πλειοψηφίας των αγροτών, δεν επέφερε καμία αλλαγή. Δεν ονομάζονταν πια «δουλοπάροικοι» αλλά «υπόχρεοι», τυπικά θεωρήθηκαν ελεύθεροι, αλλά η θέση τους δεν είχε αλλάξει. Ειδικότερα, οι γαιοκτήμονες συνέχιζαν, όπως και πριν, να χρησιμοποιούν τη σωματική βία κατά των αγροτών και οι τελευταίοι συνέχιζαν να πληρώνουν τα τέλη όπως έκαναν και παλιά.

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 1 (13) Μαρτίου του 1881, το απόγευμα, ο Αλέξανδρος Β΄ πεθαίνει εξαιτίας θανατηφόρου τραυματισμού που δέχθηκε στην Αγία Πετρούπολη από μια βόμβα (ήταν δεύτερη απόπειρα δολοφονίας του). Την έριξε κάτω από τα πόδια του ένα μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης Λαϊκή Θέληση. (Narodnaya Volya).

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε πρώτα το 1841 τη Μαρία, κόρη του Λουδοβίκου Β΄ της Έσσης & παρά τω Ρήνω. Η Μαρία της Έσσης βαπτίστηκε Ορθόδοξη με το όνομα Μαρία Αλεξάνδροβνα και είχαν τέκνα:

Αλεξάνδρα (1842 - 1849).
Νικόλαος (1843 - 1865), Διάδοχος της Ρωσίας.
Αλέξανδρος Γ΄ (1845 - 1894), Αυτοκράτορας της Ρωσίας.
Βλαδίμηρος (1847 - 19090, Μέγας Δούκας της Ρωσίας.
Αλέξιος (1850 - 1908), Μέγας Δούκας της Ρωσίας.
Μαρία (1853 - 1920), παντρεύτηκε τον Αλφρέδο του Ηνωμένου Βασιλείου, Δούκα της Σαξονίας-Κόμπουργκ & Γκότα.
Σέργιος (1857 - 1905), Μέγας Δούκας της Ρωσίας.
Παύλος (1860 - 1919), Μέγας Δούκας της Ρωσίας.

Το 1880 απεβίωσε η Μαρία και ο Αλέξανδρος Β΄ έκανε έπειτα από 15 ημέρες δεύτερο, μοργανατικό γάμο με την Εκατερίνα Ντολγκορούκοβα, κόρη του πρίγκιπα Μίχαελ Ντολγκορούκοφ. Ήταν ερωμένη του και είχε ήδη με αυτήν αποκτήσει τέκνα:

Γεώργιος (1872 - 1913), Πρίγκιπας Γιουριέβσκυ.
Όλγα (1873 - 1925), παντρεύτηκε τον Γεώργιο Νικόλαο, Κόμη του Μέρενμπερκ.
Βόρις (1876).
Αικατερίνη (1878 - 1959), παντρεύτηκε πρώτα τον πρίγκιπα Αλεξάντρ Βλαντιμίροβιτς Μπαριατίνσκι και μετά τον πρίγκιπα Σεργκέι Πλατόνοβιτς Ομπολένσκυ.