Αθανάσιος Καμπίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αθανάσιος (Νάσος) Καμπίτης
Γέννησητέλη 18ου αιώνα
Νάουσα
Θάνατος7 Ιουλίου 1822 (νέο ημερολόγιο)
Βέροια
ΧώραΕλλάδα
Μάχες/πόλεμοιΠολιορκία της Νάουσας
Μάχη Δοβρά
Μάχη Αρκοδοχωρίου
Μάχη στο μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Αθανάσιος (συνήθως μνημονεύεται ως Νάσος) Καμπίτης (- Νάουσα, Βέροια 1822) ήταν Έλληνας κλέφτης που δραστηριοποιήθηκε στη περιοχή της Νάουσας. Αγωνίστηκε στην επανάσταση της Νάουσας δίπλα σε οπλαρχηγούς όπως ο Αναστάσιος Καρατάσος, ο Αγγελής Γάτσος και ο Ζαφειράκης Θεοδοσίου. Απαγχονίστηκε το 1822 στη Βέροια.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για τη ζωή του Αθανάσιου Καμπίτη, ωστόσο είναι γνωστό ότι ήταν γόνος παλιάς και γνωστής στη Νάουσα οικογένειας. Μάλιστα, ο συγγενής του Φίλιππος Καμπίτης, ο οποίος διεσώθηκε από την καταστροφή, πολέμησε στη νότια Ελλάδα[1] και τελικά εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα[2], σε αίτηση του προς τη ελληνική κυβέρνηση ( 5 Σεπτεμβρίου 1846) χαρακτηρίζει την οικογένεια Καμπίτη ως “πλουσίαν” και “ευκατάστατον” [3]. Κατά τον 18ο αιώνα κάποια μέλη της οικογένειας είχαν αναδειχθεί ως ιερωμένοι και δάσκαλοι[4]. Ένας από αυτούς ήταν ο Αναστάσιος Καμπίτης, δάσκαλος και σχολάρχης στη Νάουσα, που δίδαξε επίσης στην Καστοριά και στο Βουκουρέστι, ενώ ο πατέρας του, του οποίου το μικρό όνομα δεν σώζεται[5], συνέγραψε την «Ακολουθίαν του Αγίου Θεοφάνους»[4] καθώς και ένα εγκωμιαστικό επίγραμμα αφιερωμένο στον Βασιλόπουλο Μπαλάνο, το οποίο δημοσιεύτηκε στο βιβλίο του τελευταίου, Οδός Μαθηματικής (Βενετία 1749)[6]. 

Arkohori

Αν και δεν σώζεται η χρονολογία γέννησης του Αθανασίου Καμπίτη, είναι γνωστό ότι η οικογένειά του, σύζυγος και τέκνα, πιάστηκε αιχμάλωτη από τους Τούρκους κατά την επανάσταση της Νάουσας, μεταφέρθηκε με ευθύνη του Ζεκεριά αγά στην Βέροια και από εκεί στην Θεσσαλονίκη[7]. Υποβλήθηκε δε σε φρικτά βασανιστήρια προκειμένου να αλλαξοπιστήσει και πιθανώς θανατώθηκε. Ο ίδιος ο Αθανάσιος Καμπίτης, αφού πρώτα έδωσε πολλές μάχες με τους Τούρκους, συνελήφθη και τελικά εκτελέστηκε στην Βέροια[8].

Επαναστατική δράση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόσοψη της Μονής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος έξω από τη Νάουσα όπου συνελήφθη ο Νάσος Καμπίτης

Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι ο Αθανάσιος Καμπίτης ανήκε στο σώμα των παλιών κλεφτών του Βερμίου που πολέμησε κατά την επανάσταση της Νάουσας στο πλευρό του Αναστάσιου Καρατάσου και του Ζαφειράκη[9]. Μετά την άλωση της πόλης, ο Καμπίτης μαζί με τα υπολείμματα των Ναουσαίων αγωνιστών ξεκίνησαν καταδρομικές επιθέσεις κατά τον τουρκικών στρατευμάτων και του μουσουλμανικού πληθυσμού της περιοχής σύμφωνα με τις οθωμανικές πηγές [10]. Τελικά σχηματίστηκαν δύο στρατιωτικές ομάδες. Τη μία διηύθυνε ο Αναστάσιος Καρατάσος δρώντας στην ορεινή περιοχή μεταξύ της Βέροιας και της Νάουσας, ενώ στην άλλη ομάδα ηγήθηκε ο Αθανάσιος Καμπίτης, επιχειρώντας στα πεδινά Βέροιας και Έδεσσας. Η δράση των ομάδων αυτών είχε εκδικητικό χαρακτήρα. Διέπρατταν βιαιοπραγίες, σκότωναν Τούρκους και κατέστρεφαν τσιφλίκια. Με επιστολή τους μάλιστα προς τον Εμπού Λουμπούτ απαιτούσαν την απελευθέρωση των αιχμαλώτων και απειλούσαν ότι, σε περίπτωση που το αίτημα τους δεν γινόταν δεκτό, θα συνέχιζαν τις παραπάνω ενέργειες τους[9]. Επειδή τα τουρκικά αποσπάσματα απέτυχαν να σταματήσουν τη δράση τους, ο Εμπού Λουμπούτ πασάς εξέδωσε οργισμένη διαταγή στις 29 Ιουνίου 1822 με την οποία ζητούσε από τον δερβέναγα Ζεϊνέλ αγά «να συλλάβει τους ληστές ζωντανούς ή νεκρούς και να αποστείλει τις κομμένες κεφαλές τους στο διβάνιο της Θεσσαλονίκης»[11]. Μετά από αυτό, το σώμα του Καρατάσου κατευθύνθηκε προς τη νότια Ελλάδα, ενώ η ομάδα του Καμπίτη, του Μαλάμου και του Κατσαούνη μαζί με 300 αγωνιστές συνέχισαν τις επιθέσεις με ορμητήριο το χωριό Δοβρά[12].

Το μεγάλο ρολόι και το τζαμί στο κέντρο της Βέροιας (σημ. Πλατεία Ρακτιβάν) και ο πλάτανος όπου κρεμάστηκε ο Νάσος Καμπίτης.

Σύμφωνα με τα αρχεία του Ιεροδικείου της Βέροιας, στις αρχές Ιουλίου του 1822, τουρκικό στρατιωτικό απόσπασμα με επικεφαλής τον Ζεϊνέλ αγά και τον ναζίρη Γιαγιά μπέη πρόσβαλε τις θέσεις των επαναστατών στο χωριό Δοβρά και ακολούθησε σκληρή μάχη μεταξύ των τουρκικών και ελληνικών δυνάμεων. Οι ομάδα του Καμπίτη κατάφερε να διαφύγει στο κοντινό Αρκοχώρι, όπου ακολούθησαν και άλλες συγκρούσεις μεταξύ των δύο αντιπάλων επί τρεις μέρες. Οι απώλειες τόσο Ελλήνων όσο και Τούρκων, αρχηγών και στρατιωτών, ήταν μεγάλες. Λόγω αυτών των απωλειών οι Έλληνες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στο γειτονικό μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, λίγο έξω από τη Νάουσα[13]. Εκεί, έπειτα από αλλεπάλληλες συγκρούσεις, όπου έπεσε και ο αρχηγός των Τούρκων Γιαχγιά μπέης, ο Μαλάμος σκοτώθηκε, ο Κατσαούνης με άλλους αγωνιστές κατάφερε να διαφύγει στις γύρω περιοχές, ο Νάσος Καμπίτης όμως πιάστηκε αιχμάλωτος[14].

Το τέλος του Αθανάσιου Καμπίτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης
Ο ιστορικός πλάτανος της πλατείας Ωρολογίου στην Βέροια σήμερα.

Τις τελευταίες στιγμές του Αθανάσιου Καμπίτη περιγράφει η αναφορά του ιεροδίκη (καδή) Ισμαήλ Χακή εφέντη προς τον Λουμπούτ πασά[15]. Συμφωνα με αυτή, ο Καμπίτης μεταφέρθηκε στη Βέροια όπου δικάστηκε από το ιερό δικαστήριο, παρουσία του μουφτή της Βέροιας, του ιεροδικαστή της Νάουσας και των επάρχων Βεροίας και Νάουσας. Ήταν ο πρώτος, και πιθανόν ο μόνος, Έλληνας που δικάσθηκε επίσημα για την επανάσταση στη Νάουσα[14]. Στη δίκη, ο Καμπίτης δήλωνε, κατά την τουρκική πηγή: «Εγώ είμαι άπιστος (εννοείται Χριστιανός), υιός απίστου και δεν αναγνωρίζω τον προφήτην σας», βρίζοντας και βλασφημώντας τους Οθωμανούς[12]. Τελικά, καταδικάστηκε σε θάνατο δια απαγχονισμού. Έτσι, κρεμάστηκε στον πλάτανο, δίπλα στο δικαστήριο, που στέκεται ακόμα στην σημερινή πλατεία Ωρολογίου της Βέροιας[16], από τον Οθωμανό αξιωματικό Σερίφ αγά[15]. Έπειτα από αυτό οι Τούρκοι έκοψαν το κεφάλι του και το έστειλαν στον βαλή της Θεσσαλονίκης, Εμπού Λουμπούτ[17].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Χιονίδης, Γ., Χ. (1972) σελ. 59
  2. ↑ Χιονίδης, Γ., Χ. (1972) σελ. 59.
  3. ↑ Φιλίππος Καμπίτης, Αιτήσεις Αγωνιστών, Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος. Ψηφιακό Αρχείο 1821. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 19/04/2022 (αίτηση 16/10/1846). https://1821.digitalarchive.gr/archive/show/node/10486[νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ 4,0 4,1 Χιονίδης, Γ., Χ. (1968) σελ. 224.
  5. ↑ Βαγιανός, Στ., Γεώργιος (1993) σελ. 178.
  6. ↑ Βαγιανός, Στ., Γεώργιος (1993) σελ. 178.
  7. ↑ Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 258-259, αρ. 64.
  8. ↑ Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 143, σελ. 271-272, αρ. 78
  9. ↑ 9,0 9,1 Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 142.
  10. ↑ Κολτσίδας, Μιχ., Αντώνης (2010) σελ. 216.
  11. ↑ Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 268-269, αρ. 74.
  12. ↑ 12,0 12,1 Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 143.
  13. ↑ Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 271.
  14. ↑ 14,0 14,1 Μέρτζος, Ν., Ι. (2015) σελ. 50.
  15. ↑ 15,0 15,1 Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 271-272, αρ. 78.
  16. ↑ Κολτσίδας, Μιχ., Αντώνης (2010) σελ. 217.
  17. ↑ Βασδραβέλλης, Ι., Κ. (1950) σελ. 144.

Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Βαγιανός, Στ., Γεώργιος (1993), «Παιδεία και φορείς της στη Νάουσα πριν από το 1822», Παρνασσός, τόμος ΛΕ’, 156-182.
  • Βασδραβέλλης, Κ., Ι., Οι Μακεδόνες εις τους υπερ ανεξαρτησίας αγώνας 1796-1832, Θεσσαλονίκη 1950.
  • Κολτσίδας, Μιχ., Αντώνης, Η επανάσταση και η καταστροφή της Νάουσας κατά το 1822, Βέροια 2010.
  • Μέρτζος, Ι., Ν., Οι Μακεδόνες του ‘21, Θεσσαλονίκη 2015.
  • Φιλίππος Καμπίτης, Αιτήσεις Αγωνιστών, Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος, Ψηφιακό Αρχείο 1821. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 19/04/2022 (αίτηση 16/10/1846). https://1821.digitalarchive.gr/archive/show/node/10486[νεκρός σύνδεσμος].
  • Χιονίδης, Χ., Γ. (1972), «Οι εις τα μητρώα των αγωνιστών του 1821 αναγραφόμενοι Μακεδόνες», Μακεδονικά, 12, 34–65.
  • Χιονίδης, Χ., Γ. (1968), «Ο Όσιος Θεοφάνης ο Νέος: (ο εξ Ιωαννίνων πολιούχος της Μακεδονικής Ναούσης, η ίδρυσις της πόλεως και η καταγωγή των κατοίκων)», Μακεδονικά, 8, 223–238.
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αθανάσιος_Καμπίτης&oldid=10092778"