Αετόπετρα Κόνιτσας Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 40°1′N 20°39′E / 40.017°N 20.650°E
| Αετοπέτρα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Κόνιτσας |
| Δημοτική Ενότητα | Κόνιτσας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Υψόμετρο | 540[1] |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 101 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Σανοβό[1] |
| Ταχ. κώδικας | 441 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26550 |
Η Αετοπέτρα είναι ορεινό χωριό και τοπική κοινότητα του δήμου Κόνιτσας, του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο. Ο οικισμός είναι χτισμένος σε υψόμετρο 540 μέτρων[2], 11 χιλιόμετρα δυτικά της Κόνιτσας στην κοιλάδα του Αώου, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η κοινοτική έκταση ανέρχεται στα 6.929 στρέμματα και ο μόνιμος πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 124 κάτοικοι[3]. Μέχρι το 1953 έφερε την ονομασία Σανοβό[1][4].
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την οθωμανική απογραφή του 1895, ο οικισμός είχε πληθυσμό 190 κατοίκων (86 άνδρες και 104 γυναίκες), οι οποίοι ήταν κατανεμημένοι σε 48 χανέδες[5]. Ο οικισμός απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, ενώ η πρώτη ελληνική απογραφή του 1913 κατέγραψε 179 κάτοικους (94 άνδρες και 85 γυναίκες)[6].
Το Νοέμβριο του 1940, κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου η Αετόπετρα κατελήφθη και λεηλατήθηκε από μονάδες του ιταλικού στρατού και σώματα Αλβανών στρατιωτών. Επιπλέον, 180 κάτοικοι του οικισμού μεταφέρθηκαν στην Αλβανία ως αιχμάλωτοι, ενώ άλλοι εκτοπίστηκαν στην Ιταλία. Τον Ιούλιο του 1943, η Αετόπετρα καταστράφηκε εκ νέου, αυτή τη φορά από άνδρες του 6ου λόχου του 98ου συντάγματος της 1ης Ορεινής Μεραρχίας της Βέρμαχτ που δρούσαν υπό τις διαταγές του αντισυνταγματάρχη Γιόζεφ Ζάλμινγκερ. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης επιδρομής σκοτώθηκε ένας κάτοικος που δεν πρόλαβε να εγκαταλείψει εγκαίρως το χωριό[7].
Το τέλος της Κατοχής βρήκε τις υποδομές και την οικονομία της Αετόπετρας πλήρως κατεστραμμένες. Συγκεκριμένα μόλις τέσσερις οικίες του χωριού απέφυγαν τις υλικές ζημιές, ενώ η προπολεμική κτηνοτροφική παραγωγή λεηλατήθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά[8].
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κοιλάδα του Αώου, όπου βρίσκεται η Αετόπετρα, έχει κηρυχθεί από το 1996 ως αρχαιολογικός χώρος "για λόγους προστασίας σημαντικών αρχαιολογικών θέσεων που διασώζονται εκεί". Στη τοποθεσία "Παναγιά" (αγρός Νούτσου) σώζονται οικιστικά λείψανα 5ου - 7ου αιώνα[9]. Αξιόλογο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ιερός ναός του Αγίου Αθανασίου που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το 1997. Πρόκειται για τρίκλιτη θολωτή βασιλική εκκλησία ηπειρωτικού τύπου και είναι κτίσμα του 1817[10]. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής και το εξωκλήσι της Παναγίας στον κάμπο του χωριού με τις θεόρατες βελανιδιές στον περίβολό της, όπου έχουν ανακαλυφθεί κιβωτιόσχημοι τάφοι και τμήματα αγγείων του 1ου - 2ου αιώνα π.Χ. ή μ.Χ. καθώς και συγκρότημα με μεγάλους πίθους από τους πρώιμους βυζαντινούς αιώνες. Ένας από τους πίθους αυτούς, με ύψος 1,05 μέτρα, εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων[11].
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Απογραφή | 1895 | 1913 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 190[5] | 179[6] | 195[1] | 289[1] | 315[1] | 341[1] | 232[1] | 214[1] | 196[1] | ; | 142[3] |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σ. 45.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 318, τομ.1.
- ↑ 3,0 3,1 Καραμήτσος, Φιλήμων (29 Δεκεμβρίου 2012). «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». epirusonline.gr. Epirus Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2016.
- ↑ «Πανδέκτης: Sanovon -- Aetopetra». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ 5,0 5,1 Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σ. 272.
- ↑ 6,0 6,1 Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, σ. 64.
- ↑ Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, Αιματοβαμμένο Εντελβάις, βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2009, τόμος Α΄, σ. 236 - 238.
- ↑ Μάγερ, Α΄, 2009, σ. 238.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ house, Wapp - development. «Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Κόνιτσας». www.konitsa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2018.
