Αγριοκαπνός
Ο Αγριοκαπνός ή αλλιώς Δεντροκαπνός (λατ. Nicotiana glauca) είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτoύ, του γένους καπνών Nicotiana της οικογένειας των Solanaceae. Είναι γνωστό με το κοινό όνομα "καπνόδεντρο". Τα φύλλα του συνδέονται με το κορμό μέσω μίσχων (πολλά άλλα είδη του Αγριοκαπνού έχουν άμισχα φύλλα). Τα φύλλα και οι μίσχοι του δεν είναι ούτε χνουδωτά ούτε κολλητικά όπως το υπόλοιπο φυτό. Μοιάζει με το Πράσινο Ξεστρόμ (λατ. Cestrum parqui) αλλά διαφέρει στη μορφή των φύλλων και τη σύντηξη των εξωτερικών λουλουδιών. Ανάπτυσσεται σε ύψος άνω των 2 μέτρων.
Το καπνόδεντρο προέρχεται από τη Νότια Αμερική, παρ' όλο που τώρα είναι ευρέως διαδεδομένο ως εισερχόμενο είδος σε άλλες ηπείρους. Είναι ένα κοινό χόρτο που απαντάται στα πλάγια των δρόμων στις νοτιοδυτικές Η.Π.Α., καθώς και ένα επιθετικό είδος φυτού προς τις ντόπιες φυτοκατοικίες της Καλιφόρνια.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αγριοκαπνός είναι ένα μικρό δέντρο ή θάμνος με πολλά κλαδιά που συνήθως μεγαλώνει σε ύψος άνω των 2 μέτρων, αλλά μπορεί να φτάσει και τα 7 μέτρα. Τα φύλλα του είναι παχιά και ελαστικά καθώς μπορούν να έχουν μέχρι και 20 εκατοστά μάκρος. Έχει κίτρινα λουλούδια σε σχήμα σωλήνων, περίπου 5 cm μήκους και 1 cm πλάτος. Το φυτό αναπαράγεται κυρίως με σπόρους.[1]
Οικολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αγριοκαπνός μπορεί να αποτελέσει έντονη απειλή για τα ιθαγενή είδη φυτών, εφόσον επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό φυτό όσον αφορά τους πόρους. Έτσι, ταξινομείται ως απειλητικό είδος σε πολλά μέρη του κόσμου. Σε ορισμένα προγράμματα διαχείρισης, το σκαθάρι 'malabris aculeata' έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία ως βιολογικό αντισταθμιστικό. Κάθε μέρος του φυτού είναι δηλητηριώδες για τους ανθρώπους και τα ζώα.[1]
Βιότοπος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επρόκειτο για ιθαγενές φυτό στη Νότια Αμερική (συμπεριλαμβανομένης της Κολομβίας, της Αργεντινής, της Χιλής, της Παραγουάης, της Ουρουγουάης, της Βραζιλίας, της Βενεζουέλας, της Βολιβίας, του Περού και του Εκουαδόρ), [2] αλλά μπορεί να βρεθεί πλέον παγκοσμίως. Απαντάται στην Αυστραλία, τα πιο ζεστά μέρη της Ευρώπης, την εύκρατη Ασία, το Αρχιπέλαγος των Καναρίων, τη Νέα Ζηλανδία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, τη Χαβάη και την Υποσαχάρια Αφρική (συμπεριλαμβανομένης της Κένυας και της Τανζανίας, όπου αντιμετωπίζεται ως απειλητική, καθώς και της Ουγκάντα).[1]
Αναπτύσσεται σε μια μεγάλη ποικιλία ανοιχτών και διαταραγμένων βιοτόπων, ενώ επιπλέον μπορεί να αναπτυχθεί στις όχθες λιμνών ή στις άκριες στου δρόμου, αλλά είναι κυρίως πρόβλημα σε σχετικά ξηρές περιοχές. [1]
Ονόματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το φυτό είναι γνωστό στα αγγλικά ως Καπνόδεντρο (eng. Tree Tobacco), Καπνός Θάμνου (eng. Shrub Tobacco), Αγριόκαπνος (eng. Wild Tobacco), και Δέντρο Μουστάρδας (eng. Mustard Tree).[1]
Στην Ισπανία και σε όλη τη Λατινική Αμερική, είναι γνωστό με πολλά ονόματα, όπως tabaco moro ("Μαύρος Καπνός"),[2] palancho και palán palán.[3]
Το βοτανικό όνομα, Nicotiana glauca, δόθηκε στο φυτό το 1828 από τον Ρόμπερτ Γκράχαμ .[2][4] Το γένος πήρε το όνομά του από τον Jean Nicot (περίπου το 1530 - 1604), έναν Γάλλο πρέσβη στην Πορτογαλία, ο οποίος έστειλε σπόρους του φυτού και θρυμματισμένα φύλλα σε σκόνη από τη Λισαβόνα στη Γαλλία. [5][6] –
Φυλογένεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν περίπου 76 είδη του γένους Νικοτίνα (λατ. Nicotiana genus),[2] το μοναδικό μέλος της φυλής Nicotianeae. Οι φυλογενετικές έρευνες δείχνουν ότι τα ακόλουθα είδη είναι στενά συγγενή: [7]
| ||||||||||||||||||||||
Χρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το φυτό χρησιμοποιείται για μια ποικιλία ιατρικών σκοπών από ιθαγενείς Αμερικανικές ομάδες. [8] Η φυλή Κάουιλα χρησιμοποιούσαν φύλλα μαζί με άλλα είδη καπνού σε θρησκευτικές τελετές και ως καταπλάσματα για τη θεραπεία πρηξιμάτων, μελανιών, κοπής, πληγών, πόνων, πονόλαιμων και πρησμένων αδένων. Περιέχει υψηλές δόσεις σε αλκαλοειδή αναβασίνη και νικοτίνη, έτσι ώστε η κατάποση των φύλλων μπορεί να είναι θανατηφόρα. [9] Ερευνάται για χρήση ως βιοκαύσιμο. [10]
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1 2 3 4 5 «Nicotiana glauca (Tree Tobacco) Key». BioNET-EAFRINET.
- 1 2 3 4 «Nicotiana glauca Graham». Catalog of Life. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Description and images of Nicotiana galuca». Chileflora.
- ↑ Dr Graham (1828). «XX. Description of several New or Rare Plants which have flowered in the neighbourhood of Edinburgh, and chiefly in the Royal Botanic Garden, during the last three months» (στα αγγλικά). The Edinburgh new philosophical journal 5: 169-176. Wikidata Q112259636. https://www.biodiversitylibrary.org/page/2479587.
- ↑ «Célébrations nationales 2004 - Jean Nicot, sieur de Villemain». www2.culture.gouv.fr.
- ↑ «nicotine (n.)». Online Etymology Dictionary. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «Nicotiana glauca». Open Tree of Life. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ «BRIT - Native American Ethnobotany Database». naeb.brit.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2020.
- ↑ Foster, Steven (2002). Western Medicinal Plants and Herbs. Boston, NY: Houghton Mifflin Company. σελίδες 339. ISBN 0-395-83806-1.
- ↑ Media, BioAge. «Green Car Congress: Prickly Pears and Tree Tobacco for Ethanol Production in Semi-Arid Regions». www.greencarcongress.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2017.
Εξωτερικές πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- «N. glauca Graham». Jepson Manual Treatment.
- «Nicotiana glauca». Plants For A Future.
- «Nicotiana glauca Photo Gallery». CalPhotos.