Αγορά του Τραϊανού

Αγορά του Τραϊανού
	Forum Traiani
Είδος	πλατεία και Ρωμαϊκός αρχαιολογικός χώρος
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°53′44″N 12°29′9″E
Διοικητική υπαγωγή	Ρώμη
Τοποθεσία	Μόντι
Χώρα	Ιταλία
Χρηματοδότης	Τραϊανός
Προστασία	ιταλικό πολιτισμικό αγαθό
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Η Αγορά του Τραϊανού (λατιν. Forum Traiani, ιταλ. Foro di Traiano) ήταν η τελευταία των Αυτοκρατορικών Αγορών που κατασκευάστηκε στην αρχαία Ρώμη. Την οικοδόμησή της επέβλεψε ο αρχιτέκτονας Απολλόδωρος ο Δαμασκηνός.

Η Αγορά και η Στήλη του Τραϊανού. Αριστερά η εκκλησία ντι Σάντα Μαρία ντι Λορέτο και δεξιά η εκκλησία ντελ σαντίσσιμο νόμε ντι Μαρία αλ φόρο.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αγορά κτίστηκε με διαταγή ου Αυτοκράτορα Τραϊανού με τα λάφυρα των πολέμων από τη Δακία, οι οποίοι έληξαν το 106. Οι Εορτές της Όστια αναφέρουν, ότι η Αγορά εγκαινιάστηκε το 112 και η Στήλη του Τραϊανού εγέρθηκε και εγκαινιάστηκε το 113.

Για να κτιστεί αυτό το μνημειώδες σύνολο, χρειαζόταν εκτεταμένες σκαπτικές εργασίες: οι εργάτες εξάλειψαν πλευρές του Κυριναλίου και του Καπιτωλίνου λόφου, οι οποίοι έκλειναν την κοιλάδα των Αγορών προς την κατεύθυνση του Πεδίου του Άρεως.

Ίσως οι εκσκαφές να ξεκίνησαν από τον Αυτοκράτορα Δομιτιανό· πάντως το σχέδιο της Αγοράς αποδίδεται εξ ολοκλήρου στον αριτέκτονα Απολλόδωρο από τη Δαμασκό, που συνόδευσε επίσης τον Τραϊανό στην εκστρατεία εναντίων των Δακών.

Κατά την εποχή της κατασκευής του, αρκετά άλλα σχέδια εκτελούντο, όπως η κατασκευή του Μερκάτους Τραϊάνι και η ανακαίνιση της Αγοράς του Καίσαρα, όπου κτίστηκε η Βασιλική Αργκεντάρια και ο Ναός της Αφροδίτης Γκενέτριξ.

Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

H Αγορά αποτελείται από μία αχανή πλατεία 300 μ. Χ 185 μ., που περιβάλλεται από κιονοστοιχία, με ημικυκλικές προεξοχές (exedrae) στην ανατολική και τη δυτική πλευρά. Στις εξέδρες υπήρχαν πολυόροφα Καταστήματα και έχει σωθεί το βόρειο σκέλος τους. Η πλατεία είναι στρωμένη με λευκά μάρμαρα και έναν μεγάλο έφιππο ανδριάντα του Τραϊανού στο κέντρο· η κύρια είσοδος είναι στα βόρεια.

Προς τα βόρεια υπάρχει άλλη, μικρότερη, πλατεία με έναν ναό αφιερωμένο στον θεοποιημένο Τραϊανό με πρόσοψη στα ανατολικά. Η ακριβής θέση και η αληθινή ύπαρξη του ναού είναι μεταξύ των αρχαιολόγων αντικείμενο διαφωνίας, που συνεχίζεται από τους Τζέιμς Πάκερ και Ρομπέρτο Μενεγκίνι. Μεταξύ των δύο πλατειών υπήρχε η Βιβλιοθήκη, που αποτελείτο από δύο κτίρια, εκατέρωθεν της στήλη του Τραϊανού. Το ένα κτήριο είχε Λατινικά και το άλλο Ελληνικά χειρόγραφα· η στήλη έχει ύψος 38 μ.

Ο Κωνστάντιος Β΄ επισκέφθηκε τη Ρώμη το 357 και εντυπωσιάστηκε από τον μεγάλο έφιππο ανδριάντα του Τραϊανού και τα τριγύρω κτήρια. Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος γράφει: «Όταν ο Αυτοκράτορας ήλθε στην Αγορά του Τραϊανού, που ήταν μία μοναδική κατασκευή κάτω από τον ουρανό, όπως πιστεύουμε και αξιοθαύμαστη με την ομόθυμη γνώμη των θεών, στάθηκε με θαυμασμό, στρέφοντας την προσοχή του στο γιγαντιαίο σύμπλεγμα καταστημάτων γύρω του και προσπαθώντας να περιγράψει, αυτό που δεν μπορεί να ξαναγίνει από θνητό. Τελικά είπε, πως θα ήθελε να μιμηθεί το γλυπτό άλογο με τον αναβάτη του. Τότε ο πρίγκιπας Ορμίσδας που στεκόταν πίσω του, απάντησε με χαριτωμένο πνεύμα: "Πρώτα Αυτοκράτορα διάταξε την κατασκευή ενός "σταύλου" σαν αυτόν εδώ, ώστε το άλογο που επιθυμείς να φτιάξεις, να βρει ένα τόσο κατάλληλο μέρος, όσο αυτό που έχεις μπροστά στα μάτια σου".» (Ιστορίες ΧVΙ.10.15-16).

Στη σύγχρονη εποχή παραμένουν μόνο ένα τμήμα των Αγορών και η στήλη. Ένας αριθμός κιόνων από την Ουλπία Βασιλική, η οποία ήταν στο βόρειο μέρος της πλατείας, βρέθηκαν εκεί. Δυστυχώς η κατασκευή της Λεωφόρου των Αυτοκρατορικών Αγορών το 1933 κάλυψε έναν αριθμό από αυτούς. Οι υπόλοιποι κίονες έχουν αναστυλωθεί.

Μετέπειτα ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα μέσα του 9ου αι. οι μαρμάρινες πλάκες της πλατείας αποσπάστηκαν για να χρησιμοποιηθούν αλλού, λόγω της καλής ποιότητας του ασβεστολίθου τους. Αντικαταστάθηκαν από συμπαγές κονίαμα (τσιμέντο), πράγμα που δείχνει, ότι η πλατεία ήταν ακόμη σε χρήση ως δημόσιο μέρος.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 dati.beniculturali.it.
↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2018.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Packer, James (1997). Trajan’s Forum: A Study of the Monuments. University of California Press.

[0896dfb3e0b910560a682c5a85218cfa4e624454-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 dati.beniculturali.it.

[bf2de1ecdd9f1e29589dae68b577d20b6208fbeb-2] (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2018.

[1]

[2]