Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγαρικομύκητες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγαρικομύκητες (Agaricomycetes)
Αμανίτης ο μυγοκτόνος της τάξης των Αγαρικωδών
Συστηματική ταξινόμηση
Επικράτεια: Ευκάρυα
Βασίλειο: Μύκητες
Συνομοταξία: Βασιδιομύκητες (Basidiomycota)
Υποσυνομοταξία: Αγαρικομυκοτίνες
Διώνυμο
Agaricomycetes
Doweld (2001)

Οι Αγαρικομύκητες είναι μια ομοταξία μυκήτων της συνομοταξίας Βασιδιομύκητες. Αυτή η ομοταξία ταυτίζεται περίπου με την παλαιότερη ονομασία Ομοβασιδιομύκητες (ή ολοβασιδιομύκητες) κατά τον ορισμό των Hibbett & Thorn[1]. Περιλαμβάνει όχι μόνο μύκητες που σχηματίζουν μανιτάρια, αλλά και τα περισσότερα είδη που τοποθετούντο στις παρωχημένες κατηγορίες των Γαστερομυκήτων και των Ομοβασιδιομυκήτων[2]. Μέσα στην υποσυνωμοταξία Αγαρικομυκοτίνες, η οποία αποκλείει ήδη τις σκωρίες και τους άνθρακες που πλήττουν καλλιέργειες, οι Αγαρικομύκητες ορίζονται περαιτέρω με την εξαίρεση των ομοταξιών των Τρεμελομυκητών και των Δακρυμυκητών, οι οποίοι θεωρούνται γενικά ζελατινοειδείς μύκητες. Παρόλα αυτά ορισμένοι "ζελατινοειδείς μύκητες", όπως η Ωτίσκη ("αυτί του Ιούδα") εντάσσονται στους Αγαρικομύκητες. Σύμφωνα με εκτίμηση του 2025, οι Αγαρικομύκητες περιλαμβάνουν 22 τάξεις, 142 oικογένειες, 1791 γένη και περίπου 38.800 είδη[3]. Οι σύγχρονες μοριακές φυλογενετικές αναλύσεις έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν στον καθορισμό αρκετών νέων τάξεων στους Αγαρικομήκητες: Αμυλοκορτικιώδη (Amylocorticiales), Στερεοπτικώδη (Stereopsidales) [4], και Λεπιδοστρωματώδη (Lepidostromatales)[5].

Αν και η μορφολογία του μανιταριού ή καρποσώματος (βασιδιοκάρπιου) ήταν η βάση της πρώιμης κατάταξης των Αγαρικομυκήτων[6], αυτό δεν συμβαίνει πια. Για παράδειγμα, η διάκριση ανάμεσα στην παρωχημένη κατηγορία Γαστερομύκητες (συμπεριλαμβανομένων των λυκόπερδων) και τους Αγαρικομύκητες (τα περισσότερα άλλα αγαρικόμορφα μανιτάρια) δεν αναγνωρίζεται πλέον σαν φυσική - από ότι φαίνεται πολλά γαστερόμορφα μανιτάρια έχουν εξελιχθεί από αγαρικομύκητες. Παρόλα αυτά, πολλοί οδηγοί μανιταριών ακόμα κατατάσσουν τα λυκόπερδα ή τα γαστερόμορδα ξεχωριστά από τα άλλα μανιτάρια, καθώς η μορφολογική κατάταξη παραμένει βολική για την οπτική κατηγοροποίηση των διαφόρων καρποσωμάτων. Παρόμοια, η σύγχρονη κατάταξη επιμερίζει την παρωχημένη τάξη των γαστερόμορφων Λυκοπερδωδών (Lycoperdales) ανάμεσα στα Αγαρικώδη (Agaricales) και τα Φαλλώδη (Phallales).

Όλα τα μέλη της ομοταξίας παράγουν βασιδιοκάρπια τα οποία ποικίλλουν σε μέγεθος από μικροσκοπικά πιλίδια μερικών χιλιοστών μέχρι γιγάντια πολύπορα (Φέλλινος ο ελλειψοειδής - Phellinus ellipsoideus) με πολλά μέτρα σε διάμετρο και βάρος μέχρι 500 κιλά[7]. Η ομοταξία επιπλέον περιλαμβάνει μερικά μέλη τα οποία θεωρούνται από τους μεγαλύτερους σε έκταση και ηλικία μεμονωμένους οργανισμούς στον πλανήτη: το μυκήλιο ενός συγκεκριμένου μέλους του είδους Αρμιλλάρια η βολβοειδής- Armillaria bulbosa εκτιμάται ότι εκτείνεται σε παραπάνω από 150 στρέμματα με μία μάζα 10 τόνων και ηλικία 1.500 ετών.[8]

Σχεδόν όλα τα είδη είναι χερσαία (κάποια λίγα είναι υδρόβια), και συναντώνται σε μια ποικιλία από περιβάλλοντα, όπου συμβάλλουν κυρίως στην διαδικασία της αποσύνθεσης, κυρίως του ξύλου. Ωστόσο, ορισμένα είδη είναι είτε παθογόνα ή παρασιτικά, και άλλα είναι συμβιωτικά, με τα τελευταία να περιλαμβάνουν τα σημαντικά εκτομυκορριζικά συμβιωτικά είδη των δέντρων των δασών.

Μία φυλογενετική μελέτη πάνω στους Αγαρικομύκητες (με δείγμα από 77 οικογένειες και 352 γένη) έχει υποδείξει τις κάτωθι χρονολογίες εξέλιξης ανά τάξη και οικογένεια. Οι Αγαροκομύκητες συνολικά υπολογίζεται ότι διαχωρίστηκαν από τους υπόλοιπους μύκητες πριν από περίπου 298 εκατομμύρια χρόνια  :[9]

Ομοταξία Τάξεις Οικογένειες Μέσος Χρόνος Εξέλιξης (εκατομμύρια χρόνια πριν)
Αγαρικομύκητες (Agaricomycetes) 298
Αγαρικώδη (Agaricales) 136
Αγαρικοειδή (Agaricaceae) 125
Αμανιτοειδή (Amanitaceae) 125
Clavariaceae 125
Cortinariaceae 70
Εντολωματοειδή (Entolomataceae) 125
Hygrophoraceae 125
Υμενογαστεροειδή (Hymenogastraceae) 27
Αμυλοκορτικιώδη (Amylocorticiales) 136
Αθηλιώδη (Atheliales) 259
Ωτισκώδη (Auriculariales) 259
Βολιτώδη

(Boletales)

 259
Βολιτοειδή (Boletaceae) 98
Κανθαρελώδη

(Cantharellales)

 259
Κορτικιώδη (Corticiales) 259
Γεωαστρώδη (Geastrales) 137
Γλοιφυλλώδη

(Gloeophyllales)

 259
Γομφώδη

(Gomphales)

 108
Υμενοχαιτώδη (Hymenochaetales) 259
Υστεροαγγειώδη (Hysterangiales) 108
Jaapiales 259
Φαλλώδη (Phallales) 108
Claustulaceae 77
Φαλλοειδή (Phallaceae) 77
Πολυπορώδη (Polyporales) 138
Πολυποροειδή (Polyporaceae) 88
Ρουσουλώδη (Russulales) 259
Sebacinales 259
Θηληφορώδη (Thelephorales) 138
Τραχυσπορώδη (Trechisporales) 259


Τα καρποσώματα των Αγαρικομυκήτων είναι εξαιρετικά σπάνιο να βρεθούν σε απολιθώματα και δεν έχουν βρεθεί πριν την Πρώιμη Κρητιδική[10] (100 -145 εκ χρόνια πριν). Το παλαιότερο απολίθωμα αγαρικομύκητα, το οποίο χρονολογείται από το Βαρρέμιο (125 - 129 εκ πριν) ονομάζεται Κουατσινοπορίτης (Quatsinoporites), από τα στενά του Κουατσίνο στο νησί Βανκούβερ του Καναδά. Αποτελεί ένα κομμάτι από ένα ποροειδές καρπόσωμα με χαρακτηριστικά που παραπέμπουν στην οικογένεια των Υμενοχαιτοειδών (Hymenochaetaceae). [11] Παρόλα αυτά η φυλογενετική μοριακή έρευνα υπολογίζει ότι η ηλικία των Αγαρικομυκήτων είναι μεγαλύτερη, δηλαδή περίπου 298 εκατομμύρια χρόνια.[9]

Σύμφωνα με στοιχεία του 2025, αναγνωρίζονται οι κάτωθι τάξεις Αγαρικομυκήτων[3] :

  1. Αγαρικώδη (Agaricales) - περίπου 45 οικογένειες, 662 γένη, περίπου 24.000 είδη (62% των ειδών)
  2. Αμυλοκορτικώδη (Amylocorticiales) - 1 οικογένεια, 11 γένη
  3. Αθηλιώδη (Atheliades) - 1 οικογένεια, 20 γένη
  4. Αουρικουλαριώδη (Auriculariales) - 2 οικογένειες, 50 γένη
  5. Βολιτώδη (Boletales) - 16 οικογένειες, 175 γένη, περίπου 2.500 είδη (περίπου 6% των ειδών)
  6. Κανθαρελώδη (Cantharellales) - 7 οικογένειες, 55 γένη
  7. Κορτικώδη (Corticiales) - 4 οικογένειες, 29 γένη
  8. Γεωαστρώδη (Geastrales) - 1 οικογένεια, 13 γένη
  9. Γλοιοφυλλώδη (Gloeophyllales) - 1 οικογένεια, 14 γένη
  10. Γομφώδη (Gomphales) - 3 οικογένειες, 18 γένη
  11. Υμενοχαιτώδη (Hymenochaetales) - 8 οικογένειες, 107 γένη
  12. Υστεροαγγειώδη (Hysterangiales) - 5 οικογένειες, 21 γένη
  13. Jaapiales - 1 οικογένεια, 1 γένος
  14. Λεπιδοστρωματώδη (Lepidostromatales) - 1 οικογένεια, 2 γένη
  15. Φαλλώδη (Phallales) - 3 οικογένειες, 39 γένη
  16. Πολυπορώδη (Polyporales) - 25 οικογένειες, 377 γένη, περίπου 4.000 είδη (περίπου 10% των ειδών)
  17. Ρουσουλώδη (Russulales) - 12 οικογένειες, 102 γένη, περίπου 3.500 είδη (περίπου 9% των ειδών)
  18. Sebacinales - 1 οικογένεια, 14 γένη
  19. Sistotremastrales - 1 οικογένεια, 13 γένη
  20. Στερεοπτικώδη (Stereopsidales) - 1 οικογένεια, 1 γένος
  21. Θηληφορώδη (Thelephorales) - 2 οικογένειες, 21 γένη
  22. Τραχυσπορώδη (Trechisporales) - 1 οικογένεια, 13 γένη
  23. Τρεμελοδεντροψώδη (Tremellodendropsidales) - 1 οικογένεια, 1 γένος
  1. ↑ Hibbett, DS; Thorn, RG; McLaughlin, DJ; et al (27 Οκτωβρίου 2000). The Mycota, Vol. VII. Part B., Systematics and Evolution. Βερολίνο, Γερμανία: Springer-Verlag, σελ. 121-168.
  2. ↑ Hibber, DS; et al (31 Ιανουαρίου 2007). «A higher-level phylogenetic classification of the Fungi». Mycological Research (Elsevier). doi:https://doi.org/10.1016/j.mycres.2007.03.004. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0953756207000615?via%3Dihub.
  3. 1 2 Kirk, Paul (επιμ.). «Agaricomycetes». Catalogue of Life. Royal Botanic Gardens Kew.
  4. ↑ Sjökvist, E; Pfeil, ΒΕ (28 Μαΐου 2014). «"Stereopsidales – a new order of mushroom-forming fungi"». PLOS ONE 9 (8): e106204. doi:10.1371/journal.pone.0095227. PMID 24777067. PMC 4002437. Bibcode: https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2014PLoSO...995227S/abstract. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4002437/.
  5. ↑ Hodkinson, BP; Moncada, B (16 Νοεμβρίου 2013). «Lepidostromatales, a new order of lichenized fungi (Basidiomycota, Agaricomycetes), with two new genera, Ertzia and Sulzbacheromyces, and one new species, Lepidostroma winklerianum». Fungal Diversity 64 (1): 165-179. doi:10.1007/s13225-013-0267-0.
  6. ↑ Fries, EM (1874). «Hymenomycetes Europaei» (στα Λατινικά). Ουψάλα: Typis Descripsit. σελ. 1.
  7. ↑ Cui, BK; Dai, YC (2011). «"Fomitiporia ellipsoidea has the largest fruiting body among the fungi"». Fungal Biology 115 (9): 813–814. doi:10.1016/j.funbio.2011.06.008. PMID 21872178. Bibcode: 2011FunB..115..813D.
  8. ↑ Smith, Μ; Bruhn, JH; Anderson, JB (1992). «The fungus Armillaria bulbosa is among the largest and oldest living organisms». Nature 356 (6368): 428-431. doi:10.1038/356428a0. Bibcode: https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1992Natur.356..428S. https://archive.org/details/sim_nature-uk_1992-04-02_356_6368/page/428.
  9. 1 2 He et al (15 Ιουλίου 2019). ««Notes, outline and divergence times of Basidiomycota»». Fungal Diversity. doi:10.1007/s13225-019-00435-4. https://link.springer.com/article/10.1007/s13225-019-00435-4.
  10. ↑ Kiecksee, Anna Philie; Seyfullah, Leyla J; Dörfelt, Heinrich; Heinrichs, Jochen; Süß, Herbert; Herbert, Alexander R. (2012). «"Pre-Cretaceous Agaricomycetes yet to be discovered: Reinvestigation of a putative Triassic bracket fungus from southern Germany"». Fossil Record 15 (2): 85-89. doi:10.1002/mmng.201200006. Bibcode: 2012FossR..15...85K. http://www.foss-rec.net/15/85/2012.
  11. ↑ Smith, SY; Currah, RS; Stockey, RA (2004). «"Cretaceous and Eocene poroid hymenophores from Vancouver Island, British Columbia"». Mycologia 96 (1): 180-186. doi:10.1080/15572536.2005.11833010. PMID 21148842.

Εξωτερικές συνδέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αγαρικομύκητες&oldid=11322714"