Αγία Κυριακή Θεσπρωτίας
Συντεταγμένες: 39°29′15″N 20°34′12″E / 39.48750°N 20.57000°E
| Αγία Κυριακή | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Θεσπρωτίας |
| Δήμος | Σουλίου |
| Δημοτική Ενότητα | Παραμυθιάς |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Θεσπρωτίας |
| Υψόμετρο | 670 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 17 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Πόποβο |
| Ταχ. κώδικας | 462 00 |
| Τηλ. κωδικός | +26660 |
Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Παραμυθιάς, του δήμου Σουλίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Θεσπρωτίας, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας ανήκε στην επαρχία Σουλίου του νομού Θεσπρωτίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.[3][4]
- Μέχρι το 1928, η Αγία Κυριακή ονομαζόταν Πόπ(π)οβο.[1]
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός στο ανατολικό τμήμα του νομού Θεσπρωτίας. Βρίσκεται σε ορεινή τοποθεσία στο διάσελο ανάμεσα στους βόρειους πρόποδες των ορέων Παραμυθιάς και Σουλίου, κοντά στις πηγές του Ποποβίτικου ποταμού, λίγο πρίν τα όρια με τον νομό Ιωαννίνων και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 670. Aπέχει περίπου 37 χλμ. Α. της Ηγουμενίτσας. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 18,987 χμ² (2011) [3][4][5][6]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 54 |
| 2001 | 42 |
| 2011 | 27 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 131 |
| 1971 | 50 |
| 1981 | 54 |
| 1991 | 86 |
| 2001 | 46 |
| 2011 | 35 |
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1919 ως Πόπποβο και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Ποππόβου του νομού Ιωαννίνων. Το 1928 μετονομάστηκε σε Αγία Κυριακή. Με το ΦΕΚ 119Α –01/04/1937 υπήχθη στο νομό Θεσπρωτίας. Με το ΦΕΚ 244Α – 4/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίας Κυριακής και προσαρτήθηκε στον δήμο Παραμυθιάς. Με το ΦΕΚ 87Α – 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Παραμυθιάς και προσαρτήθηκε στον δήμο Σουλίου.[2]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κοντά στο χωριό εντοπίζεται η θέση αρχαίας κώμης (ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων), η οποία υπαγόταν διοικητικά στην κοντινή ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής. Οι κάτοικοι του ορεινού αυτού οικισμού, που έλεγχε μια φυσική διάβαση προς την αρχαία Μολοσσία, πιθανόν ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και την υλοτομία, όπως συμπεραίνεται από το παρακείμενο δάσος από έλατα και πεύκα.[10]
Αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το πέτρινο γεφύρι του Γκούμου στον Ποποβίτικο ποταμό, παραπόταμο του Καλαμά. Είναι μονότοξο, με άνοιγμα τόξου 5 μ., ύψος τόξου 4,6 μ., μήκος 11 μ. και πλάτος 2μ.
- Τα πηγάδια του οικισμού, όπως το πηγάδι των Βερμπέων και Τελελέων
- Η φερώνυμη εκκλησία της Αγίας Κυριακής (Ποπόβου)
- Οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής και Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης
- Ο Άγιος Βλάσιος στα νοτιοανατολικά
Πεζοπορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό είναι το σημείο αφετηρίας ή τερματισμού της πεζοπορικής διαδρομής Ελευθεροχώρι-Κορυφή Γκορίλα-Αγία Κυριακή (Πόποβο), μήκους 14,5 χλμ.[13]
Προσωπικότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νικόλαος Κουτούπης, οπλαρχηγός
- Κωνσταντίνος Ζορκάδης ή Ζαρκάδας
- Νικόλαος Αθανασίου (1912-1989), πολιτικός
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 2,0 2,1 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=17888
- ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛ 1:130
- ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛΜ 1:386
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Δομή 1:143
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ Σαμσάρης, σ. 80
- ↑ http://www.petrinagefiria.com/?q=content/%CE%B3%CE%B5%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%BF%CF%85
- ↑ «Διακοπές», σ. 899
- ↑ https://el.wikiloc.com/oreibasia-diadromes/eleutherokhori-gkorila-popobo-ag-kuriake-12811796
- ↑ Οικονόμου σ. 79, 82
- ↑ https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/1822-1935.pdf
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Φώτιος Γ. Οικονόμου: Η Θεσπρωτία από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των ημερών ημών, Αθήναι 1979
- Δ. Κ. Σαμσάρης: Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 80
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, εκδ. 1978, 2006
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, εκδ. 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Google Earth
- eetaa.gr