Αγία Κυριακή Θεσπρωτίας
Συντεταγμένες: 39°29′03″N 20°34′09″E / 39.4842611473°N 20.5692889473°E Για οικισμούς με το ίδιο όνομα δείτε το λήμμα: Αγία Κυριακή
| Αγία Κυριακή | |
|---|---|
  Αγία Κυριακή | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Δήμος | Σουλίου |
| Δημοτική Ενότητα | Παραμυθιάς |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Νομός | Θεσπρωτίας |
| Υψόμετρο | 670 |
| Πληθυσμός | 27 (2011) |
| Άλλα | |
| Παλαιά ονομασία | Πόποβο |
| Ταχ. κωδ. | 46200 |
| Τηλ. κωδ. | +30 26660 |
Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός και έδρα ομωνύμου τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Παραμυθιάς, του δήμου Σουλίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Θεσπρωτίας, στην περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [1]
Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία Σουλίου του νομού Θεσπρωτίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου. [2][3]
- Μέχρι το 1928, η Αγία Κυριακή ονομαζόταν Πόπ(π)οβο και ανήκε στο νομό Ιωαννίνων. [4]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Αγία Κυριακή βρίσκεται στην Α. Θεσπρωτία, σε ορεινή τοποθεσία στο διάσελο ανάμεσα στους βόρειους πρόποδες των ορέων Παραμυθιάς και Σουλίου, κοντά στις πηγές του Ποποβίτικου ποταμού, λίγο πρίν τα όρια με τον νομό Ιωαννίνων. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 18,987 χμ² (2011) και μέσο σταθμικό υψόμετρο 670. Aπέχει 50 χλμ. περίπου Α. της Ηγουμενίτσας. [5][6][2][3]
Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μόνιμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|
| 54 | 42 | 27 |
Πραγματικός (De Facto)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|
| 131 | 50 | 54 | 86 | 46 | 35 |
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ως Πόπποβον (Ιωαννίνων)
- Με το ΦΕΚ 247Α - 14/11/1919 ο οικισμός ορίζεται έδρα της κοινότητας Ποππόβου
Ως Αγία Κυριακή
- Με το ΦΕΚ 81Α - 14/05/1928 ο οικισμός μετονομάζεται σε Αγία Κυριακή
- Με το ΦΕΚ 119Α –01/04/1937, ο οικισμός υπήχθη στο νομό Θεσπρωτίας
- Με το ΦΕΚ 244Α – 4/12/1997, ο οικισμός αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίας Κυριακής και προσαρτήθηκε στο δήμο Παραμυθιάς.
- Με το ΦΕΚ 87Α – 07/06/2010, ο οικισμός αποσπάστηκε από τον δήμο Παραμυθιάς και προσαρτήθηκε στο δήμο Σουλίου
(Πηγή: https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=17888)
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κοντά στο χωριό εντοπίζεται η θέση αρχαίας κώμης (ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων), η οποία υπαγόταν διοικητικά στην κοντινή ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής. Οι κάτοικοι του ορεινού αυτού οικισμού, που έλεγχε μια φυσική διάβαση προς την αρχαία Μολοσσία, πιθανόν ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και την υλοτομία, όπως συμπεραίνεται από το παρακείμενο δάσος από έλατα και πεύκα. [8]
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το πέτρινο γεφύρι του Γκούμου στον Ποποβίτικο ποταμό, παραπόταμο του Καλαμά. Είναι μονότοξο, με άνοιγμα τόξου 5 μ., ύψος τόξου 4,6 μ., μήκος 11 μ. και πλάτος 2μ.
- Τα πηγάδια του οικισμού, όπως το πηγάδι των Βερμπέων και Τελελέων
- Η φερώνυμη εκκλησία της Αγίας Κυριακής (Ποπόβου)
- Οι εκκλησίες της Αγίας Παρασκευής και Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης
- Ο Άγιος Βλάσιος στα νοτιοανατολικά
Πεζοπορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό είναι το σημείο αφετηρίας ή τερματισμού της πεζοπορικής διαδρομής Ελευθεροχώρι-Κορυφή Γκορίλα-Αγία Κυριακή (Πόποβο), μήκους 14,5 χλμ. [11]
Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Νικόλαος Κουτούπης, οπλαρχηγός
- Κωνσταντίνος Ζορκάδης ή Ζαρκάδας
- Νικόλαος Αθανασίου (1912-1989), πολιτικός
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ https://buk.gr/el/poli-perioxi/agia-kyriaki-3
- ↑ 2,0 2,1 2,2 ΠΛ 1:130
- ↑ 3,0 3,1 3,2 ΠΛΜ 1:386
- ↑ statistics.gr
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ Δομή 1:143
- ↑ 7,0 7,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ Σαμσάρης, σ. 80
- ↑ http://www.petrinagefiria.com/?q=content/%CE%B3%CE%B5%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%BC%CE%BF%CF%85
- ↑ «Διακοπές», σ. 899
- ↑ https://el.wikiloc.com/oreibasia-diadromes/eleutherokhori-gkorila-popobo-ag-kuriake-12811796
- ↑ Οικονόμου σ. 79, 82
- ↑ https://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/1822-1935.pdf
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Φώτιος Γ. Οικονόμου: Η Θεσπρωτία από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των ημερών ημών, Αθήναι 1979
- Δ. Κ. Σαμσάρης: Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 80
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
- Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
- eetaa.gr
Εξωτερικοί σύνδεςμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]