Αβερλέα
| Καλσεολαρία η μονανθής (Calceolaria uniflora) | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ανθισμένη αβερλέα
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||||||
|
Haberlea ferdinandi-coburgii |
Η αβερλέα (Haberlea) είναι μονοτυπικό γένος[1] αγγειόσπερμων φυτών της οικογένειας γεσνεριοειδή και της υποοικογένειας διδυμοκαρποειδή. Το μοναδικό είδος του γένους είναι το Haberlea rhodopensis, που ενδημεί σε μέρη της Βουλγαρίας και σε λιγότερα μέρη στη Βόρεια Ελλάδα, ιδίως στην Οροσειρά της Ροδόπης.[2] Αποκαλείται κοινώς και «λουλούδι του Ορφέα» ή «φυτό της ανάστασης», εξαιτίας της αξιοσημείωτης ικανότητάς του να επιβιώνει μετά από πολύ μακρές περιόδους ξηρασίας.[3]
Η αβερλέα είναι αειθαλές ποώδες πολυετές φυτό χωρίς βλαστό, που συναντάται σε βραχώδη ενδιαιτήματα, ιδίως σε βόρειες πλαγιές βουνών. Τα σκούρα πράσινα φύλλα της προβάλλουν σε ροζέτες από το έδαφος. Τα άνθη της, ζυγομορφικά σε σχήμα χοάνης, έχουν ανοικτό λιλά χρώμα και εμφανίζονται την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Παρά το νέκταρ που παράγουν τα άνθη της και αντιθέτως με την πλειονότητα των ειδών των γεσνεριοειδών, η αβερλέα σπανίως μόνο επικονιάζεται από μέλισσες και δεν έχει ιδιαίτερους επικονιαστές. Η τάση αυτή προς τη γενίκευση των ειδών εντόμων που επικονιάζουν το φυτό παρατηρείται και στο άλλο ευρωπαϊκό γένος της οικογένειας (τη ραμόντα), ενώ τα άλλα γένη της είναι εξαπλωμένα κυρίως σε θερμότερους τόπους. Ενεργοί επικονιαστές της αβερλέας διαπιστώθηκε ότι είναι οι πλανόμυγες ή λουλουδόμυγες (οικογένεια Syrphidae) και το είδος Lasioglossum morio (υμενόπτερο), έντομα που χαρακτηρίζονται από μικρή τάση για προτιμήσεις σχετικώς με τα φυτά που επισκέπτονται για να τραφούν.[4]
Η Haberlea rhodopensis περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Ούγγρο βοτανολόγο και εντομολόγο Ίμρε Φριβάλντσκι το 1835 (Magyar Tud. Társ. Évk., τόμος 2, σελ. 249).
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Haberlea». The Plant List. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2015.
- ↑ Bazos, I.; Petrova, A. (2011). Haberlea rhodopensis. 2011, σελ. e.T165162A5984626. doi:.
- ↑ «Molecular mechanisms of desiccation tolerance in the resurrection glacial relic Haberlea rhodopensis».
- ↑ «Pollination Ecology of Haberlea rhodopensis Friv. (Gesneriaceae), A Tertiary Relict Endemic To The Balkan Peninsula».
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το ομώνυμο λήμμα στην Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Larousse-Britannica, έκδ. 2006, τόμος 1