Αίσθηση του τόπου
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο όρος ‘αίσθηση του τόπου’ (sense of place) αναφέρεται ‘στις νοοτροπίες και τα συναισθήματα των ατόμων και των ομάδων σε σχέση με τις γεωγραφικές περιοχές που ζουν’, ή με άλλα λόγια, στις ‘βαθιές, προσωπικές και συναισθηματικές σχέσεις μεταξύ εαυτού και τόπου’ (Wylie, 2009:676).
H αίσθηση του τόπου αναφέρεται στον εγγενή χαρακτήρα του τόπου (Παρθενώνας, Grand Canyon, Ιερουσαλήμ, κ.α.) που ενσαρκώνει νοήματα και αξίες εννοιολογικού βάθους, σε συνάρτηση με τα συναισθήματα που προέρχονται από προσωπικά βιώματα, μνήμες και προθέσεις. Η αίσθηση του τόπου είναι στοιχείο του καθαρού ανθρώπινου ενσυνείδητου. O ανθρωπογεωγράφος Relph (1976) πιστεύει ότι η αίσθηση του τόπου μπορεί να δημιουργηθεί, ή τουλάχιστο να ενισχυθεί με τον κατάλληλο σχεδιασμό του τοπίου (ή αντίθετα με την απουσία τοπικού σχεδιασμού).
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει ή που είναι ασθενής η αίσθηση του τόπου, ο άνθρωπος νιώθει εντονότερα την έλλειψη της αίσθησης του «ανήκειν» και της κοινής ταυτότητας (Relph, 1976, Tuan, 1992, Crang, 1998). Ο Relph (1976) πιστεύει ότι η αίσθηση του τόπου μπορεί να δημιουργηθεί και να καλλιεργηθεί με τον κατάλληλο σχεδιασμό του τοπίου. Κατ’ αντιστοιχία, η έλλειψη τοπιακού σχεδιασμού μπορεί να οδηγήσει σε αποδυνάμωση της αίσθησης του τόπου.
Ο Antrop (2004:86) αναφέρεται στην αίσθηση του τόπου ως “genius loci” («το πνεύμα του τόπου»), προσθέτοντας ότι η ιστορία και η μνήμη ενός τόπου χάνονται όταν χάνεται το “genius loci”, πράγμα που μεταφράζεται και ως απώλεια τοπίου.
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Ένωση Γεωγράφων Ελλάδας
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Antrop, M. (2004). Landscape change and the urbanization process in Europe, Landscape and Urban Planning, Vol. 67, Issues 1-4, pp. 9-26.
- Crang, M. (1998). Cultural Geography. London: Routledge.
- Relph, E. (1976). Place and placelessness. Pion, London.
- Tuan, Y.F. (1992). Place and Culture: Analeptic for Individuality and the World’s Indifference. Στο Franklin, W. & Steiner, M. eds. Mapping American Culture, Iowa: University of Iowa Press, pp. 27-49.
- Wylie, J. (2009). Sense of place. Στο Gregory D., Johnston R., Pratt G., Watts M., Whatmore S. eds. Dictionary of Human Geography (5th ed), London: Wylie-Blackwell, p. 676.