Μετάβαση στο περιεχόμενο

Όνειρο του Οσμάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Όνειρο του Οσμάν είναι μια μυθολογική ιστορία για τη ζωή του Οσμάν Α΄ ιδρυτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η ιστορία περιγράφει ένα όνειρο που βίωσε ο Οσμάν ενώ έμενε στο σπίτι μιας θρησκευτικής φιγούρας, του Σεΐχη Εντεμπαλί, στο οποίο βλέπει ένα μεταφορικό όραμα που προβλέπει την ανάπτυξη και την ευημερία μιας αυτοκρατορίας που θα κυβερνηθεί από αυτόν και τους απογόνους του.

Η ιστορία εμφανίστηκε τον δέκατο πέμπτο αιώνα, περισσότερα από εκατό χρόνια μετά το θάνατο του Οσμάν, και πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε για να προσφέρει έναν θεμελιώδη μύθο για την αυτοκρατορία, καθώς και να εξωραΐσει τη ζωή του Οσμάν και να εξηγήσει την μετέπειτα επιτυχία του. Όταν ο Οσμάν λέει στον Σεΐχη Εντεμπαλί για το όνειρο, ο δερβίσης το ερμηνεύει ως σημάδι ότι ο Οσμάν θα αποκτούσε μεγάλη δόξα και φήμη στο όνομα του Ισλάμ και επιτρέπει στον Οσμάν να παντρευτεί την κόρη του Ραμπιά Μπαλά Χατούν.

Οι Οθωμανοί συγγραφείς έδιναν μεγάλη σημασία σε αυτό το υποτιθέμενο όνειρο του ιδρυτή της αυτοκρατορίας τους.[1]

Ο Οσμάν, ένας νεαρός ηγεμόνας, ήταν γνωστός και επαινείται ευρέως για τη θρησκευτική του ευσέβεια. Ο Οσμάν άρχισε να επισκέπτεται έναν άγιο άνθρωπο, τον Σεΐχη Εντεμπαλί (πέθανε το 1326), από σεβασμό για την αγνότητα και τη μάθησή του.

Μια μέρα, όταν ο Οσμάν και ο αδελφός του Γκοκάλπ επισκέπτονταν το κάστρο του γείτονά τους, του άρχοντα του Ινεανί, μια ένοπλη δύναμη πλησίασε την πύλη, με επικεφαλής τον αρχηγό του Εσκίσεχιρ και τον σύμμαχό του, Μιχαήλ τον Αγένειο (Ο Μιχαήλ ήταν ο Έλληνας άρχοντας της Χιρμένκιας, μιας οχυρωμένης πόλης στους πρόποδες του Φρυγικού Ολύμπου).

Απαίτησαν να τους παραδοθεί ο Οσμάν, αλλά ο άρχοντας της Ινεανί αρνήθηκε να διαπράξει μια τέτοια παραβίαση της φιλοξενίας. Ενώ ο εχθρός έμενε απερίσπαστος γύρω από το τείχος του κάστρου, ο Οσμάν και ο αδελφός του άδραξαν τη στιγμή για μια ξαφνική επίθεση. Έδιωξαν τον αρχηγό του Εσκίσεχιρ από την περιοχή και ντροπιασμένοι, αιχμαλώτισαν τον Μιχαήλ τον Αγένειο. Ωστόσο, ο αιχμάλωτος και οι απαγωγείς έγιναν τελικά φίλοι. Αργότερα, όταν ο Οσμάν βασίλεψε ως ανεξάρτητος πρίγκιπας, ο Μιχαήλ τάχθηκε στο πλευρό του εναντίον των Ελλήνων, και ήταν πλέον ένας από τους ισχυρότερους υποστηρικτές της οθωμανικής εξουσίας.

Ένα βράδυ, όταν ο Οσμάν ξεκουραζόταν στο σπίτι του Εντεμπαλί (γιατί το καταφύγιο της φιλοξενίας δεν θα μπορούσε ποτέ να το αρνηθεί κανείς ούτε σε έναν μνηστήρα).

Ο Οσμάν είδε τον εαυτό του και τον οικοδεσπότη του να αναπαύονται ο ένας κοντά στον άλλον.
Από τους κόλπους του Εντεμπαλί αναδύθηκε η πανσέληνος και με κλίση προς τους κόλπους του Οσμάν βυθίστηκε πάνω της και χάθηκε στο μάτι.
Μετά από αυτό φύτρωσε ένα όμορφο δέντρο εμπρός, που μεγάλωνε σε ομορφιά και δύναμη, ολοένα και μεγαλύτερη.
Παρόλα αυτά, η αγκαλιά των κλαδιών και των κλαδιών του έριχνε ένα ενισχυτή και μια πιο ενισχυμένη απόχρωση, μέχρι να σκεπάσουν τον ακραίο ορίζοντα των τριών μερών του κόσμου. Κάτω από το δέντρο στέκονταν τέσσερα βουνά, τα οποία ήξερε ότι ήταν Καύκασος, Άτλας, Ταύρος και Αίμος.
Αυτά τα βουνά ήταν οι τέσσερις κολώνες που φαινόταν να στηρίζουν τον θόλο του φυλλώματος του ιερού δέντρου με το οποίο ήταν πλέον επικεντρωμένη η γη.
Από τις ρίζες του δέντρου ανάβλυσαν τέσσερα ποτάμια, ο Τίγρης, ο Ευφράτης, ο Δούναβης και ο Νείλος.
Ψηλά πλοία και αναρίθμητοι φλοιοί ήταν πάνω τα νερά.
Τα χωράφια ήταν βαριά από τη σοδειά.
Οι πλαγιές των βουνών ήταν ντυμένες με δάση.
Από εκεί με αγαλλίαση και γονιμοποιώντας την αφθονία ξεπήδησαν βρύσες και ρυάκια που γάργαραν μέσα από τα πυκνά κυπαρίσσια και το τριαντάφυλλο.
Στις κοιλάδες άστραφταν μεγαλοπρεπείς πόλεις, με θόλους και τρούλους, με πυραμίδες και οβελίσκους, με μιναρές και πύργοι.
Η Ημισέληνος έλαμψε πάνω τους κορυφές: από τις στοές τους ακούστηκε το κάλεσμα του Μουεζίνη για προσευχή.
Αυτός ο ήχος αναμειγνύεται με τις γλυκές φωνές χιλίων αηδονιών και με το τρεμόπαιγμα αμέτρητων παπαγάλων κάθε απόχρωσης.
Κάθε είδους του τραγουδιστού πουλιού ήταν εκεί.
Το φτερωτό πλήθος τσακίστηκε και πετούσε γύρω κάτω από τη φρέσκια ζωντανή στέγη των πλεγμένων κλαδιών του Ολόκληρο δέντρο? και κάθε φύλλο εκείνου του δέντρου ήταν σε σχήμα σαν σκουπίδι.
Ξαφνικά σηκώθηκε ένας δυνατός άνεμος και έστρεψε τις αιχμές των φύλλων του σπαθιού προς τις διάφορες πόλεις του κόσμου, αλλά κυρίως προς την Κωνσταντινούπολη.
Αυτή η πόλη, που βρισκόταν στη συμβολή δύο θαλασσών και δύο ηπείρων, φαινόταν σαν ένα διαμάντι ανάμεσα σε δύο ζαφείρια και δύο σμαράγδια, για να σχηματίσει τα περισσότερα πολύτιμος λίθος σε ένα δαχτυλίδι της παγκόσμιας αυτοκρατορίας.
Ο Οσμάν σκέφτηκε ότι ήταν έτοιμος να βάλει αυτό το οραματικό δαχτυλίδι στο δάχτυλό του, όταν ξύπνησε.[2]

Ερμηνεία και κριτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο μέρος της μετάφρασης σε αυτό το κείμενο βασίζεται στο History of Ottoman Turks (1878), το οποίο βασίστηκε επίσης στην έρευνα του Φον Χάμμερ. Το κείμενο είναι εκσυγχρονισμένο και λείπουν κάποιες ενότητες.

Οι μελετητές συμφωνούν ότι η ιστορία δεν ήταν σύγχρονη της κόρης του Οσμάν και του Εντεμπαλί και ότι δημιουργήθηκε σε μεταγενέστερη περίοδο.[3] Ωστόσο, είναι γνωστό ότι ο σεΐχης Εντεμπαλί ήταν όντως ιστορικό πρόσωπο και ότι ο Οσμάν παντρεύτηκε πραγματικά την κόρη του, Ραμπιά Μπαλά.[4]

  1. Edward Shepherd Creasy, Turkey, page 15
  2. Edward Shepherd Creasy, Turkey, page14
  3. Kermeli, Eugenia (2009). «Osman I». Στο: Ágoston, Gábor· Bruce Masters, επιμ. Encyclopedia of the Ottoman Empire. σελ. 445. Apart from these chronicles, there are later sources that begin to establish Osman as a mythic figure. From the 16th century onward a number of dynastic myths are used by Ottoman and Western authors, endowing the founder of the dynasty with more exalted origins. Among these is recounted the famous “dream of Osman” which is supposed to have taken place while he was a guest in the house of a Sheikh, Edebali. [...] This highly symbolic narrative should be understood, however, as an example of eschatological mythology required by the subsequent success of the Ottoman emirate to surround the founder of the dynasty with supernatural vision, providential success, and an illustrious genealogy. 
    • Imber, Colin (1987). «The Ottoman Dynastic Myth». Turcica 19: 7–27. doi:10.2143/TURC.19.0.2014268. «The attraction of Aşıkpasazade's story was not only that it furnished an episode proving that God had bestowed rulership on the Ottomans, but also that it provided, side by side with the physical descent from Oguz Khan, a spiritual descent. [...] Hence the physical union of Osman with a saint's daughter gave the dynasty a spiritual legitimacy and became, after the 1480s, an integral feature of dynastic mythology.». 
  4. Kafadar, Cemal (1995). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. σελ. 128.