Ερρίκος Ι΄ της Σουηδίας
| Ερρίκος Ι΄ της Σουηδίας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Erik X. (Σουηδικά) |
| Γέννηση | 1180 |
| Θάνατος | 10 Απριλίου 1216[1] Κάστρο Νες |
| Τόπος ταφής | Αββαείο του Βάρνχεμ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σουηδία |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | σουηδικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ρίκισσα της Δανίας (από 1210)[2] |
| Τέκνα | Ίνγκεμποργκ Έρικσντοττερ Ερρίκος ΙΑ΄ της Σουηδίας Σοφία Έρικσντοττερ Μαριάννα Έρικσντοττερ Μάρθα Έρικσντοττερ Margareta (?)[3] Ελένη Έρικσντοττερ[3] |
| Γονείς | Κνούτος Α΄ της Σουηδίας και Καικιλία Γιόχανσντοττερ της Σουηδίας |
| Αδέλφια | Sigrid Knutsdotter |
| Οικογένεια | Οίκος του Έρικ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Μονάρχης της Σουηδίας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ερρίκος Ι΄ της Σουηδίας ή Ερρίκος ο Επιζήσας, πλήρες όνομα Ερρίκος Ι΄ Κνούτσον της Σουηδίας (σουηδ. Erik Knutsson, αρχαία νορβ.: Eirikr Knutsson, 1180 - 10 Απριλίου 1216), βασιλιάς της Σουηδίας (1208-1216), ήταν ο μόνος επιζήσας γιος του Κνούτου Α΄ της Σουηδίας και της Καικιλίας Γιόχανσντοττερ. Δεν είναι τίποτα γνωστό από την νεότητά του, παρά μόνο ότι είχε άλλους τρεις αδελφούς και πως όταν πέθανε ο πατέρας τους από φυσικά αίτια το 1196, ήταν όλα τα αδέλφια σε ηλικία ικανή να κυβερνήσουν,[4] αλλά λέγεται ότι ο ίδιος ο Κνούτος είχε ορίσει έναν από τους γιους του για διάδοχο του, χωρίς να είναι γνωστό ποιον.
Αντίσταση στον σφετεριστή Σβέρκερ Β΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αντίθεση με την επιθυμία του πατέρα του, η βασιλεία πέρασε για άγνωστους λόγους στον Σβέρκερ Β΄ της Σουηδίας, ο οποίος ανήκε στην αντίπαλη οικογένεια, το πιθανότερο επειδή ανήκε στη νόμιμη δυναστεία και είχε τη στήριξη του Γιαρλ (Κόμη) της Σουηδίας Μπίργιερ Μπρόσα. Οι γιοι του Κνούτου συνέχισαν να ζουν στη βασιλική αυλή της Νορβηγίας με τη φροντίδα του ίδιου του βασιλιά Σβέρκερ Β΄, μέχρι την εποχή που τα τέσσερα αδέλφια και οι οπαδοί τους απαίτησαν τη διαδοχή τους στον θρόνο της Σουηδίας λόγω των κληρονομικών δικαιωμάτων του πατέρα τους. Ο Σβέρκερ τους εξόρισε στη Νορβηγία, όπου πέρασαν τον χειμώνα του 1204-05. Τα τέσσερα αδέλφια απέκτησαν στενούς δεσμούς με το νορβηγικό κόμμα Μπιρκενμπέινερ, το οποίο τους βοήθησε με στρατό να επιστρέψουν στη Σουηδία για να ανατρέψουν τον σφετεριστή βασιλιά. Τα αδέλφια επιτέθηκαν στη Σουηδία, αλλά συνετρίβησαν στην μάχη του Αλγκάρας (1205), όπου σκοτώθηκαν οι τρεις αδελφοί του Ερρίκου και μόνο ο ίδιος κατόρθωσε να δραπετεύσει στη Νορβηγία, όπου έζησε τα επόμενα τρία χρόνια.[5]
Ανατροπή του Σβέρκερ Β΄[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1208 ο Ερρίκος Ι΄ επιτέθηκε ξανά στη Σουηδία με την υποστήριξη των Μπιρκενμπέινερ εναντίον του Σβέρκερ, ο οποίος είχε και την υποστήριξη του Δανού βασιλιά Βάλντεμαρ Β΄. Αυτή τη φορά ο Ερρίκος νίκησε στη μάχη του Λένα τα στρατεύματα του Σβέρκερ, ο οποίος είχε βαριές απώλειες, ενώ σκοτώθηκε και ο Δανός στρατηγός του Έμπε Σάνεσεν.[6] Η λαϊκή παράδοση αναφέρει περιστατικό όπου "δύο Δανοί έτρεχαν να ξεφύγουν από έναν Σουηδό και οι πλάτες τους είχαν κακοποιηθεί από τους Σουηδούς άντρες", [7] και ένα δανικό τραγούδι έλεγε "τα άλογα των λόρδων επιστρέφουν ματωμένα και οι σέλες τους άδειες".[8]
Ο Ερρίκος ορκίστηκε βασιλιάς της Σουηδίας ως Ερρίκος Ι΄ και είχε σκοπό να ορίσει ως Γιαρλ τον Κνούτο, γιο του Μπίργιερ Μπρόσα, αλλά εκείνος σκοτώθηκε στη μάχη του Λένα,[9] οπότε διόρισε Γιάρλ τον αδελφό του Φόλκε, με αποτέλεσμα η οικογένεια του να έχει κυρίαρχο ρόλο στη Σουηδία του 13ου αιώνα, δημιουργώντας το κόμμα των Φόλκουνγκ.[10] Ο Σβέρκερ Β΄ και ο αρχιεπίσκοπος Βαλέριος μετά την ήττα τους δραπέτευσαν για τη Δανία, από όπου ζήτησαν την υποστήριξη του Πάπα Ιννοκέντιου Γ΄, ο οποίος ζήτησε από τον Ερρίκο να επιστρέψει τον θρόνο στον Σβέρκερ, αλλά εκείνος δεν υπάκουσε. Ο Σβέρκερ Β΄ ήρθε με στρατό στη Σουηδία το 1120, αλλά ηττήθηκε στη μάχη του Γκέστιλρεν και σκοτώθηκε από τα χέρια του ίδιου του Φόλκε Γιαρλ, γιου του πιο παλιού στενού οπαδού του, ενώ και ο ίδιος ο Φόλκε σκοτώθηκε αργότερα στη μάχη. Η τοποθεσία στην οποία έγινε η μάχη δεν είναι γνωστή.[11] Το λάβαρο υπό το οποίο πολέμησε ο Ερρίκος στη μάχη, φύλαξε ο συγγενής του, νομολόγος Έσκιλ Μάγκνουσον (της οικογένεια των Μπγιέλμπο) στη Σκάρα και το παρέδωσε ως τιμητικό δώρο στον επισκέπτη Ισλανδό συνάδελφό του, φημισμένο νομολόγο Σνόρι Στύρλυσον (1219).[12]
Στρατιωτικές επιτυχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα επιτεύγματα του Ερρίκου Ι΄ ήταν σημαντικά και χωρίς υποστήριξη από την εκκλησία κατόρθωσε σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκτήσει ένα ευρύτατο δίκτυο υποστηρικτών, κερδίζοντας τη Δανία η οποία θεωρείτο υπερδύναμη εκείνη την εποχή.[13] Μετά τη νίκη του όμως συμφιλιώθηκε τόσο με τη Δανία όσο και με την Καθολική εκκλησία, παντρεύτηκε το 1210 τη Ρίκισσα της Δανίας, μικρότερη κόρη του Βάλντεμαρ Α΄ του Μεγάλου και αδελφή του Βάλντεμαρ Β΄ του Νικητή, αντιστρέφοντας την εχθρότητα που είχε μέχρι τότε η δυναστεία του με τους Δανούς βασιλείς της δυναστείας των Έστριντσεν που ήταν σύμμαχοι με την αντίπαλη δυναστεία του Σβέρκερ. Τον Νοέμβριο του 1210 στέφθηκε βασιλιάς από τον πρώην εχθρό του αρχιεπίσκοπο Βαλέριο.[14] Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με τη βασιλεία του, όμως ένα αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ τον έχρισε βασιλιά όχι μονάχα της Δανίας, αλλά και όλων των παγανιστικών περιοχών της Βαλτικής τις οποίες θα κατακτούσε. Ο Έρικ ύστερα από αυτό ξεκίνησε Σταυροφορίες στη Βαλτική Θάλασσα.[15] Οι Σουηδοί χρονικογράφοι τον περιγράφουν με τα καλύτερα λόγια, αναφέροντας ότι έφερε μεγάλη ευτυχία στο βασίλειο του. Πέθανε αιφνίδια στις 10 Απριλίου 1216 στο κάστρο Νες στο νησί Βίσινγκσε και τάφηκε στο αββαείο του Βάρνχεμ αφήνοντας την εποχή του θανάτου του μόνο κόρες, οπότε τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Α΄ της Σουηδίας, γιος του αντιπάλου του Σβέρκερ Β΄, ενώ ο μοναδικός γιος του Ερρίκου Ι΄, μετέπειτα βασιλιάς της Σουηδίας Ερρίκος ΙΑ΄, γεννήθηκε λίγο μετά τον θάνατο του πατέρα του.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τη σύζυγό του Ρίκισσα της Δανίας παιδιά του ήταν :
- Σοφία Έρικσντοττερ απεβίωσε το 1241
- Μάρθα Έρικσντοττερ
- Ίνγκεμποργκ Έρικσντοττερ της Σουηδίας 1212-1254
- Μαριάννα Έρικσντοττερ απεβίωσε πριν το 1252, παντρεύτηκε τον Μπάρνιμ Α΄, δούκα της Πομερανίας.[16]
- Ερρίκος ΙΑ΄ της Σουηδίας 1216-1250
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Erik Knutsson». (σουηδικά) Dictionary of Swedish National Biography. 15401.
- ↑ p4281.htm#i42801. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Gillingstam, "Knut Eriksson".
- ↑ Bolin, "Erik Knutsson".
- ↑ Axelson, Sverige i utländsk annalistik 900-1400, p. 81
- ↑ Wieselgren, Sveriges sköna litteratur, p. 509
- ↑ Sandblom, Gestilren 1210, p. 26
- ↑ Gillingstam, "Folkungaätten".
- ↑ Lönnroth, Från svensk medeltid, pp. 13-5.
- ↑ Sandblom, Gestilren 1210
- ↑ A.M. Strinnholm, Svenska folkets historia, Vol. IV. Stockholm: Hörbergska Boktryckeriet, 1852, p. 288
- ↑ Harrison, Sveriges historia; medeltiden, p. 106
- ↑ Bolin, "Erik Knutsson".
- ↑ Bolin, "Erik Knutsson"
- ↑ Gillingstam, "Utomnordiskt och nordiskt i de äldsta svenska dynastiska förbindelserna", pp. 22-3
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Axelson, Sven, Sverige i utländsk annalistik 900-1400 med särskild hänsyn till de isländska annalerna. Stockholm, 1955.
- Bolin, Sture, "Erik Knutsson", Svenskt biografiskt lexikon, https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=15401
- Gillingstam, Hans, "Folkungaätten", Svenskt biografiskt lexikon, https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=14301
- Gillingstam, Hans, "Knut Eriksson", Svenskt biografiskt lexikon, https://web.archive.org/web/20170224194251/https://sok.riksarkivet.se/sbl/Presentation.aspx?id=11661
- Gillingstam, Hans, "Utomnordiskt och nordiskt i de äldsta svenska dynastiska förbindelserna", Personhistorisk tidskrift, häfte 1, 1981. *http://personhistoriskasamfundet.org/1971-1998/
- Harrison, Dick, Sveriges historia; medeltiden. Stockholm: Liber, 2002.
- Lönnroth, Erik, Från svensk medeltid. Stockholm: Aldus, 1959.
- Sandblom, Sven, Gestilren 1210. Striden stod i Uppland! I Gästre!. Enköping: Enköpings kommun, 2004.
- Wieselgren, P., Sveriges sköna litteratur: En öfverblick vid akademiska föreläsningar', Vol. II. Lund: Gleerup, 1834.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|