Έρικ Ι΄ της Σουηδίας

Έρικ Ι΄ της Σουηδίας
Γέννηση	1180
Θάνατος	10 Απριλίου 1216 Visingsö
Υπηκοότητα / Χώρα πολιτογράφησης	Σουηδία
Ιδιότητα	πολιτικός
Σύζυγος	Ριτσέζα της Δανίας
Τέκνα	Ιντζεμπόργκ Έρικσνταττερ της Σουηδίας, Έρικ ΙΑ΄ της Σουηδίας, χωρίς ετικέτα, Μαριάννα της Σουηδίας και Μάρθα Έρικσνταττερ
Γονείς	Κνούτος Α΄ της Σουηδίας και Σεσίλη Γιοχάνσνταττερ της Σουηδίας
Αδέλφια	Sigrid Knutsdotter
Πολυμέσα
wikidata (π)

Γλυπτή αναπαράσταση του Έρικ Ι΄ της Σουηδίας στον τάφο του.

Ο Έρικ Ι΄ της Σουηδίας ή Έρικ ο Επιζήσας (σουηδ.: Erik Knutsson, αρχαία νορβ.: Eirikr Knutsson, 1180 - 10 Απριλίου 1216), βασιλιάς της Σουηδίας (1208-1216), ήταν ο μόνος επιζήσας γιος του Κνούτου Α΄ της Σουηδίας και της Σεσίλης Γιοχάνσνταττερ. Δεν είναι τίποτα γνωστό από την νεότητα παρά μόνο το ότι είχε άλλους τρεις αδελφούς και όταν πέθανε ο πατέρας του από φυσικά αίτια (1196) ήταν όλα τα αδέλφια σε ηλικία ικανή να κυβερνήσουν, ακούγεται ότι ο ίδιος ο Κνούτος είχε ορίσει έναν από τους γιους του για διάδοχο του αλλά δεν είναι γνωστό το όνομα του.

Αντίσταση στον σφετεριστή Σβέρκερ Β΄

Σε αντίθεση με την επιθυμία του πατέρα του η βασιλεία πέρασε για άγνωστους λόγους στον Σβέρκερ Β΄ της Σουηδίας ο οποίος ανήκε στην αντίπαλη οικογένεια το πιθανότερο επειδή ανήκε στην νόμιμη δυναστεία και είχε την στήριξη του Γιαρλ της Σουηδίας Μπίργιερ Μπρόσα. Οι γιοι του Κνούτου συνέχισαν να ζουν στην βασιλική αυλή της Νορβηγίας με την φροντίδα του ίδιου του βασιλιά Σβέρκερ Β΄ μέχρι την εποχή που τα τέσσερα αδέλφια και οι οπαδοί τους απαίτησαν την διαδοχή τους στον θρόνο της Σουηδίας λόγω των κληρονομικών δικαιωμάτων του πατέρα τους, ο Σβέρκερ τους εξόρισε στην Νορβηγία όπου πέρασαν τον χειμώνα του 1204 - 1205. Τα τέσσερα αδέλφια απέκτησαν στενούς δεσμούς με το Νορβηγικό κόμμα Μπιρκενμπέινερ το οποίο τους βοήθησε με στρατό να επιστρέψουν στην Σουηδία για να ανατρέψουν τον σφετεριστή βασιλιά, τα αδέλφια επιτέθηκαν στην Σουηδία αλλά συνετρίβησαν στην μάχη του Αλγκάρας (1205) όπου σκοτώθηκαν και οι τρεις αδελφοί του μόνο ο ίδιος ο Έρικ κατόρθωσε να δραπετεύσει στην Νορβηγία στην οποία έζησε τα επόμενα τρία χρόνια.

Ανατροπή του αντιπάλου του Σβέρκερ Β΄

Το 1208 ο Έρικ Ι΄ επιτέθηκε ξανά στην Σουηδία με την υποστήριξη των Μπιρκενμπέινερ εναντίον του Σβέρκερ ο οποίος είχε και την υποστήριξη του Δανού βασιλιά Βαλντεμάρ Β΄, αυτή την φορά στην μάχη του Λένα νίκησε τα στρατεύματα του Σβέρκερ ο οποίος είχε βαριές απώλειες, σκοτώθηκε και ο Δανός στρατηγός του Έμπε Σανεσέν. Η λαϊκή παράδοση αναφέρει περιστατικό όπου "δύο Δανοί έτρεχαν για έναν Σουηδό και οι πλάτες τους είχαν κακοποιηθεί από τους Σουηδούς άντρες", ένα Δανικό τραγούδι έλεγε "τα άλογα των λόρδων επιστρέφουν ματωμένα και οι σέλες τους άδειες". Ο Έρικ ορκίστηκε βασιλιάς της Σουηδίας ως Έρικ Ι΄, είχε σκοπό να ορίσει Γιαρλ τον Κνούτο τον ίδιο τον γιο του Μπίργιερ Μπρόσα αλλά σκοτώθηκε στην μάχη του Λένα, και στην συνέχεια διόρισε Γιάρλ τον αδελφό του Φόλκε με αποτέλεσμα η οικογένεια του να έχει κυρίαρχο ρόλο στην Σουηδία τον 13ο αιώνα, δημιουργώντας το κόμμα των Φολκούνγκ. Ο Σβέρκερ Β΄ και ο αρχιεπίσκοπος Βαλέριος μετά την ήττα τους δραπέτευσαν για την Δανία όπου ζήτησαν την υποστήριξη του πάπα Ιννοκέντιου Γ΄ ο οποίος ζήτησε από τον Έρικ να επιστρέψει τον θρόνο στον Σβέρκερ αλλά εκείνος δεν υπάκουσε. Ο Σβέρκερ Β΄ ήρθε με στρατό στην Σουηδία (1120) αλλά ηττήθηκε στην μάχη του Γκέστιλρεν και σκοτώθηκε από τα χέρια του ίδιου του Φόλκε Γιαρλ τον γιο του πιο παλιού στενού οπαδού του αλλά και ο ίδιος ο Φόλκε σκοτώθηκε αργότερα στην μάχη. Η τοποθεσία στην οποία έγινε η μάχη δεν είναι γνωστή. Τα σύμβολα με τα οποία πολέμησε ο Έρικ στην μάχη διατηρήθηκαν από τον ευγενή Έσκιλ Μάγκνουσον της οικογένεια των Μπγιέλμπο στην Σκάρα και παραδόθηκαν στην Ιρλανδική αποστολή υπό τον Σνόρρε Στούρλασσον (1219).

Στρατιωτικές επιτυχίες

Τα επιτεύγματα του Έρικ Ι΄ ήταν σημαντικά, χωρίς υποστήριξη από την εκκλησία κατόρθωσε σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκτήσει ένα ευρύτατο δίκτυο υποστηρικτών του κερδίζοντας την Δανία η οποία εθεωρείτο υπερδύναμη για την εποχή του. Μετά την νίκη του όμως συμφιλιώθηκε τόσο με την Δανία όσο και με την Καθολική εκκλησία, παντρεύτηκε (1210) την Ριτσέζα της Δανίας μικρότερη κόρη του Βαλντεμάρ Α΄ του Μέγα και μικρότερη αδελφή του Βαλντεμάρ Β΄ του Νικητή, αντιστρέφοντας την εχθρότητα που είχε μέχρι τότε η δυναστεία του με τους Δανούς βασιλείς της δυναστείας του Έστριντσον οι οποίοι ήταν σύμμαχοι με την αντίπαλη δυναστεία του Σβέρκερ, τον Νοέμβριο του 1210 στέφθηκε βασιλιάς από τον εχθρό του αρχιεπίσκοπο Βαλέριο. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την βασιλεία του, άλλο αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι ο πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ τον έχρισε βασιλιά όχι μονάχα της Δανίας αλλά και όλων των παγανιστικών περιοχών της Βαλτικής τις οποίες θα κατακτούσε, ο Έρικ ύστερα από αυτό ξεκίνησε Σταυροφορίες στην Βαλτική Θάλασσα, οι Σουηδοί χρονικογράφοι τον περιγράφουν με τα καλύτερα λόγια και ότι έφερε μεγάλη ευτυχία στο βασίλειο του. Πέθανε αιφνίδια στις 10 Απριλίου 1216 στο κάστρο Νάς στο νησί Βιζίνγκζο, τάφηκε στο αβαείο του Βάρνχεμ αφήνοντας την εποχή του θανάτου του μόνο κόρες, τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Α΄ της Σουηδίας γιος του αντιπάλου του Σβέρκερ Β΄, τον μοναδικό του γιο Έρικ ΙΑ΄ της Σουηδίας η σύζυγος του Ριτσέζα τον γέννησε μετά τον θάνατο του.

Κληρονόμοι

Με την σύζυγο του Ριτσέζα της Δανίας παιδιά του ήταν :

• Σοφία Έρικσνταττερ (πέθανε το 1241)
• Μάρθα Έρικσνταττερ
• Ιντζεμπόργκ Έρικσνταττερ της Σουηδίας
• Μαριάννα, παντρεύτηκε τον Μπαρνίμ Α΄, δούκα της Πομερανίας.
• Έρικ ΙΑ΄ της Σουηδίας

Πηγές

• Axelson, Sven, Sverige i utländsk annalistik 900-1400 med särskild hänsyn till de isländska annalerna. Stockholm, 1955.
• Bolin, Sture, "Erik Knutsson", Svenskt biografiskt lexikon, https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=15401
• Gillingstam, Hans, "Folkungaätten", Svenskt biografiskt lexikon, https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=14301
• Gillingstam, Hans, "Knut Eriksson", Svenskt biografiskt lexikon, https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=11661
• Gillingstam, Hans, "Utomnordiskt och nordiskt i de äldsta svenska dynastiska förbindelserna", Personhistorisk tidskrift, häfte 1, 1981. *http://personhistoriskasamfundet.org/1971-1998/
• Harrison, Dick, Sveriges historia; medeltiden. Stockholm: Liber, 2002.
• Lönnroth, Erik, Från svensk medeltid. Stockholm: Aldus, 1959.
• Sandblom, Sven, Gestilren 1210. Striden stod i Uppland! I Gästre!. Enköping: Enköpings kommun, 2004.
• Wieselgren, P., Sveriges sköna litteratur: En öfverblick vid akademiska föreläsningar', Vol. II. Lund: Gleerup, 1834.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Έρικ

Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Σβέρκερ Β΄	Βασιλιάς της Σουηδίας 1208-1216	Διάδοχος Ιωάννης Α΄