Έντουαρντ Νόρτον
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Έντουαρντ Νόρτον (Edward Harrison Norton, 18 Αυγούστου 1969) είναι Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης.
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Έντουαρντ Νόρτον γεννήθηκε στη Βοστόνη, της Μασαχουσέτης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στις 18 Αυγούστου 1969 και μεγάλωσε στο Κολούμπια του Μέριλαντ. Η μητέρα του, Ρόμπιν, πέθανε το 1997 εξαιτίας ενός όγκου στον εγκέφαλο, ενώ ο πατέρας του, Έντουαρντ ο πρεσβύτερος, είναι δικηγόρος και πρώην ομοσπονδιακός εισαγγελέας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υπό την κυβέρνηση του Τζίμι Κάρτερ. Αυτή τη στιγμή εργάζεται για την Nature Conservancy. Ο Έντουαρντ Νόρτον ο νεότερος είναι εγγονός του James W. Rouse ο οποίος μεταξύ άλλων σχεδίασε την πόλη στην οποία μεγάλωσε ο Νόρτον. Έχει δύο αδέλφια, τη Μόλυ και τον Τζιμ.
Ο Νόρτον αποφοίτησε από το Wilde Lake High School το 1987 και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Γέιλ το 1991 με Bachelor of Arts στην Ιστορία. Στο Γέιλ ήταν το σημείο στο οποίο ο Νόρτον άρχισε να ασχολείται με το θέατρο και την υποκριτική. Παρακολούθησε αρκετά μαθήματα πάνω σε αυτό αν και ποτέ δεν ακολούθησε ανώτερες σπουδές πάνω στη δραματική τέχνη. Συμφοιτητές του ήταν οι ηθοποιοί Ρον Λίβινγκστον και Πολ Τζιαμάτι.
Μετά την αποφοίτηση του, ο Νόρτον εργάστηκε στην Οσάκα την Ιαπωνίας ως σύμβουλος στην εταιρεία Enterprise Foundation η οποία ανήκε στον παππού του.
Κινηματογραφική καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Νόρτον μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και ξεκίνησε την καριέρα του ηθοποιού στο θέατρο Off-Broadway. Στον κινηματογράφο τον γνωρίσαμε με την ταινία Primal Fear, η οποία έκανε την εμφάνιση της στις κινηματογραφικές αίθουσες εν έτει 1996 και στην οποία υποδύθηκε τον Aaron Stampler, έναν νεαρό άντρα ο οποίος κατηγορούνταν για φόνο. Η ερμηνεία του σε αυτή την ταινία του χάρισε την πρώτη του υποψηφιότητα για βραβείο Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου, καθώς και μια Χρυσή Σφαίρα. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκε στο μιούζικαλ του Γούντι Άλεν Όλοι λένε σ' αγαπώ, στην οποία ο ηθοποιός απέδειξε πως μπορεί να τα βγάλει εξίσου καλά και με κωμικούς ρόλους. Η πρώτη του χρονιά στο κινηματογραφικό πανί έκλεισε με τη βιογραφική ταινία Υπόθεση Λάρι Φλιντ του Μίλος Φόρμαν.
Αφού πρόσθεσε αρκετά μυϊκά κιλά και ξύρισε τα μαλλιά του, ο Νόρτον έδωσε μια πολύ καλή ερμηνεία στο Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας το 1998. Στην ταινία αυτή υποδύθηκε έναν βίαιο νεοναζί, τον Derek Vinyard. Το American History X του χάρισε μια δεύτερη υποψηφιότητα για Όσκαρ, αυτή τη φορά όμως για Α' Ανδρικό ρόλο. Το 1998 ο Έντουαρντ Νόρτον εμφανίστηκε και στην ταινία The Rounders στο πλάι του Matt Damon. Την επόμενη χρονιά, έπαιξε στο Fight Club μαζί με τους Μπραντ Πιτ και Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, μια παράξενη ταινία γύρω από βίαιες υπόγειες ομάδες.
Ο Νόρτον έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με την ταινία Πιστά ερωτευμένοι το 2000, στην οποία συμπρωταγωνίστησε με τον Μπεν Στίλερ. Η ιστορία της ταινίας αφορούσε ένα καθολικό ιερέα και ένα ραβίνο που ερωτεύονται την ίδια γυναίκα, ενώ ένα χρόνο αργότερα τον είδαμε στο The Score, μαζί με τους Μάρλον Μπράντο και Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Μαζί με τη μνηστή του Σάλμα Χάγιεκ συμπρωταγωνίστησε το 2002 στο Φρίντα, στο οποίο συμμετείχε και ως σεναριογράφος. Ακολούθησαν το Κόκκινος δράκος, prequel του ιστορικού Η σιωπή των αμνών καθώς και το 25η ώρα (25th Hour) του Σπάικ Λι, στα οποία είχε πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Το 2003 είχε έναν μικρό ρόλο στο Ληστεία αλά ιταλικά (The Italian Job). Όπως έγινε γνωστό αργότερα, συμμετείχε στην ταινία εξαιτίας της εταιρείας παραγωγής, στην οποία και κατά κάποιο τρόπο "χρωστούσε" αυτή τη χάρη. Το 2005 υποδύθηκε τον εαυτό του στην πειραματική εκπομπή Stella ενώ κέρδισε διθυραμβικές κριτικές υποδυόμενος τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ στο Βασίλειο των ουρανών (Kingdom of Heaven), στο οποίο δεν εμφανίστηκε καθόλου με το πρόσωπο του ούτε υπήρχε στους τίτλους τέλους της ταινίας.
Ακολούθησαν τα Η κοιλάδα του πόθου και Ο μάγος Αϊζενχάιμ (The Illusionist). Στο πρώτο υποδύθηκε έναν καουμπόι του σήμερα και στο δεύτερο έναν μάγο. Στο The Illusionist μάλιστα συμπρωταγωνίστησε με τον πρώην συμφοιτητή του Πολ Τζιαμάτι. Το 2006 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το Βαμμένο πέπλο (The Painted Veil). Το 2008 κυκλοφόρησε το Ζήτημα τιμής (Pride and Glory) και το 2019 το Οι σκιές του Μπρούκλιν (Motherless Brooklyn), η μεταφορά του γνωστού βιβλίου στη μεγάλη οθόνη, στο οποίο ο Νόρτον πρωταγωνίστησε αλλά και το οποίο σκηνοθέτησε.
Πολλαπλά πόστα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πέρα από την επιτυχημένη καριέρα ηθοποιού, ο Έντουαρντ Νόρτον συμμετείχε σε πολλές ταινίες ως σεναριογράφος αλλά και ως παραγωγός. Αυτές είναι τα Πιστά ερωτευμένοι, στην οποία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, ήταν παραγωγός και σκηνοθέτης, το Down in the Valley στο οποίο συμμετείχε και ως παραγωγός ενώ έκανε και την παραγωγή του The Painted Veil. Αυτή την εποχή συμμετέχει στην παραγωγή των A Soldier of the Great War, Buffalo for the Broken Heart, Motherless Brooklyn και Pride and Glory. Στα δύο τελευταία θα έχει και πρωταγωνιστικούς ρόλους ενώ στο Motherless Brooklyn θα υπογράψει και το σενάριο, το οποίο θα είναι μεταφορά από γνωστό βιβλίο.
Δράση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Έντουαρντ Νόρτον σε συνεργασία με τον αδελφό του, Τζιμ Νόρτον, δημιούργησε την εταιρεία παραγωγής ταινιών Class 5 Films, στην οποία συμμετέχουν επίσης ο συγγραφέας Στούαρτ Μπλούμπεργκ και ο παραγωγός Μπιλ Μιλιόρι. Η εταιρεία πρόσφατα ανακοίνωσε μια νέα συνεργασία με την Plan B του Μπραντ Πιτ και το National Geographic για την παραγωγή μιας σειράς δέκα επεισοδίων για το HBO, βασισμένη στο βιβλίο Undaunted Courage του Στίβεν Άμπροουζ. Το The Painted Veil είναι η πιο πρόσφατα παραγωγή της Class 5. Άλλες παραγωγές της Class 5 είναι τα The Great Rivers Expedition και Dirty Work ενώ συνεργάστηκε με την Sea Studios Foundation για την παραγωγή του Strange Days on Planet Earth για το National Geographic.
Ο ηθοποιός έχει ακόμη διευρυμένη κοινωνική και περιβαλλοντική ακτιβιστική δράση, ενώ υποστηρίζει οικονομικά διάφορα πρότζεκτ όπως τα Nature Conservancy's Yunnan Great Rivers, Grand Canyon Trust, EarthJustice, Wilderness Society, Southern Center for Human Rights, American Museum of Natural History, Credit Where Credit is Due, American Visionary Arts Museum και Johns Hopkins Neuro-oncology Research Lab.
Φιλμογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Χρονιά | Τίτλος | Ρόλος | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1996 | Primal Fear | Aaron Stampler | |
| Υπόθεση Λάρι Φλιντ | Άλαν Αιζακμαν | ||
| Όλοι λένε σ' αγαπώ | Holden Spence | ||
| 1998 | Rounders | Lester 'Worm' Murphy | |
| Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας | Derek Vinyard | ||
| 1999 | Fight Club | The Narrator | |
| 2000 | Πιστά ερωτευμένοι | Father Brian Finn | Σκηνοθέτης/παραγωγός |
| 2001 | The Score | Brian/ Jack 'Jackie' Teller | |
| 2002 | Death to Smoochy | Sheldon Mopes/Smoochy the Rhino | |
| Φρίντα | Nelson Rockefeller | ||
| Red Dragon | Will Graham | ||
| 25th Hour | Monty Brogan | Παραγωγός | |
| 2003 | The Italian Job | Steve Frazelli | |
| 2004 | National Geographic's Strange Days on Planet Earth | Παρουσιαστής | |
| 2005 | Kingdom of Heaven | Baldwin IV | Δεν εμφανίστηκε στους τίτλους τέλους |
| 2006 | Η κοιλάδα του πόθου | Harlan | Παραγωγός |
| The Illusionist | Eisenheim | ||
| The Painted Veil | Walter Fane | Παραγωγός | |
| Motherless Brooklyn | Lionel Essrog | Ανακοινώθηκε. Συγγραφέας, σκηνοθέτης και παραγωγός | |
| 2008 | Ο απίθανος Χαλκ | Bruce Banner/Χαλκ | |
| Bustin Down The Door | Αφηγητής | Ντοκιμαντέρ | |
| Pride and Glory | Ray Tierney | ||
| 2009 | The Invention of Lying | Traffic Cop | |
| Modern Family | Spandau Ballet Bassist Izzy LaFontaine | τηλεοπτική σειρά (1 επεισόδιο) | |
| 2010 | Leaves of Grass | Bill Kincaid / Brady Kincaid | |
| Stone | Gerald "Stone" Creeson | ||
| 2012 | Η κληρονομιά του Μπορν | ||
| 2014 | Birdman ή Η απρόσμενη αρετή της αφέλειας | Ρίγκαν Τόμσον | |
| Ξενοδοχείο Grand Budapest | Inspector Henckels | ||
| 2016 | Πάρτι με λουκάνικα | Sammy Bagel Jr. | φωνή |
| 2018 | Isle of Dogs | Ρεξ | φωνή |
| 2021 | Η γαλλική αποστολή | σοφέρ | |
| 2022 | Glass Onion: Στα μαχαίρια | Μάιλς Μπρον | |
| 2023 | Asteroid City | Κόνραντ Ερπ |
Σκηνοθέτης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πιστά ερωτευμένοι (2000)
- Motherless Brooklyn
Παραγωγός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μουσική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Death to Smoochy (2002) τραγούδι ("My Stepdad's Not Mean (He's Just Adjusting)")
- Death to Smoochy (2002) τραγούδι ("Smoochy's Methadone Song" "Smoochy's Magic Jungle Theme" "The Cookie Chant")
- Everyone Says I Love You (1996) τραγούδι ("Just You Just Me" "My Baby Just Cares for Me" "I'm Thru With Love")
Ενδεικτικοί μισθοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- The Italian Job (2003): $1,000,000
- 25th Hour (2002): $500,000
- Red Dragon (2002): $8,000,000
- Death to Smoochy (2002): $8,000,000
- The Score (2001): $6,500,000
- Primal Fear (1996): $50,000
Βραβεύσεις και υποψηφιότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Χρονιά | Ομάδα | Βραβείο | Κέρδισε; | Ταινία |
|---|---|---|---|---|
| 2005 | Satellite Awards | Outstanding Actor in a Supporting Role, Drama | Όχι | Kingdom of Heaven |
| 2004 | Sant Jordi Awards | Best Foreign Actor (Mejor Actor Extranjero) | Ναι | 25th Hour |
| 2003 | Satellite Awards | Best Performance by an Actor in a Motion Picture, Drama | Όχι | 25th Hour |
| 2001 | Best Performance by an Actor in a Motion Picture, Comedy or Musical | Όχι | Keeping the Faith | |
| 2000 | Street Film Festival, Milan | Best Feature Film | Ναι | |
| MTV Movie Awards | Best Fight | Όχι | Fight Club | |
| Ένωση Διαδικτυακών Κριτικών Κινηματογράφου | Best Actor | Όχι | ||
| Blockbuster Entertainment Awards | Favorite Action Team (with Μπραντ Πιτ) | Όχι | ||
| 1999 | Satellite Awards | Best Performance by an Actor in a Motion Picture - Drama | Ναι | American History X |
| Southeastern Film Critics Association Awards | Best Actor | Ναι | ||
| Ένωση Διαδικτυακών Κριτικών Κινηματογράφου | Best Actor | Όχι | ||
| Chlotrudis Awards | Best Actor | Όχι | ||
| Chicago Film Critics Association Awards | Best Actor | Όχι | ||
| Όσκαρ | Α΄ Ανδρικού Ρόλου | Όχι | ||
| Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films | Best Actor | Όχι | ||
| 1997 | Southeastern Film Critics Association Awards | Best Supporting Actor | Ναι | Primal Fear |
| Kansas City Film Critics Circle Awards | Best Supporting Actor | Ναι | ||
| MTV Movie Awards | Best Villain | Όχι | ||
| Όσκαρ | Β΄ Ανδρικού Ρόλου | Όχι | ||
| Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films | Best Supporting Actor | Όχι | ||
| Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου | Best Performance by an Actor in a Supporting Role | Όχι | ||
| Χρυσές Σφαίρες | Best Performance by an Actor in a Supporting Role in a Motion | Ναι | ||
| Chicago Film Critics Association Awards | Most Promising Actor | Ναι | Primal Fear, The People vs. Larry Flynt and Everyone Says I Love You | |
| Florida Film Critics Circle Awards | Best Supporting Actor | Ναι | ||
| 1996 | Boston Society of Film Critics Awards | Best Supporting Actor | Ναι | |
| Los Angeles Film Critics Association Awards | Best Supporting Actor | Ναι | ||
| National Board of Review | Best Supporting Actor | Ναι | Everyone Says I Love You | |
| Society of Texas Film Critics Awards | Best Supporting Actor | Ναι | Primal Fear και The People vs. Larry Flynt |
Πηγές και σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Wikipedia.org (στα Αγγλικά)
- Edward Norton Information Page
- Yahoo! Movies - Edward Norton
- Ο/Η Έντουαρντ Νόρτον, στο IMDb. (Αγγλικά)
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
- ↑ www
.comicvine .com /articles /ed-norton-no-longer-hulk /1100-141625 /. - ↑ www
.nytimes .com /movies /movie /187114 /Keeping-the-Faith /overview. - ↑ econewsnetwork
.org /2012 /06 /eco-celebrity-tweets-of-the-week-21 /. - ↑ Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2019.
- ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. tt14230388. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2023.
- ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0001570. Ανακτήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 2025.
- ↑ (Αγγλικά) www.acmi.net.au. creators/81139.
- ↑ es
.wikipedia .org /wiki /Fight _Club.