Μετάβαση στο περιεχόμενο

Έντγκαρ Σάβισααρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έντγκαρ Σάβισααρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Edgar Savisaar (Εσθονικά)
Γέννηση31  Μαΐου 1950[1][2][3]
Harku Rural Municipality[3][1]
Θάνατος29  Δεκεμβρίου 2022[4]
Τάλιν[5][1]
Τόπος ταφήςVõnnu new cemetery
ΚατοικίαHundisilma farm
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εσθονία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕσθονικά
Ρωσικά
Γερμανικά
Φινλανδικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Τάρτου (έως 1973)[3][1]
Vastse-Kuuste School (έως 1966)
Tartu Adult Secondary School (έως 1969)[1]
Tartu Karlova School (1966–1968)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης, Popular Front of Estonia και Εσθονικό Κεντρώο Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςVilja Toomast (1996–2009)
ΤέκναErki Savisaar
Maria Savisaare
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρωθυπουργός της Εσθονίας (1991–1992)
Δήμαρχος του Τάλιν (2001–2004)
Δήμαρχος του Τάλιν (2007–2015)
Υπουργός Εσωτερικών της Εσθονίας (Απριλίου 1995 – Οκτώβριος 1995)[6]
Minister of Economic Affairs and Communications (2005–2007)
member of the Riigikogu (Μάρτιος 2015 – Αύγουστος 2015, Electoral District 2 (Kesklinn, Lasnamäe and Pirita))[7]
member of the Riigikogu (Μάρτιος 2011 – Απριλίου 2011)[8]
member of the Riigikogu (Μάρτιος 2007 – Απριλίου 2007, Electoral District 2 (Kesklinn, Lasnamäe and Pirita))[9]
ΒραβεύσειςOrder of the Three Stars, 2nd Class (2005)
Recipient of the Order of the National Coat of Arms, 1st Class (2006)
Coat of Arms of Tallinn (2007)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Έντγκαρ Σάβισααρ (εσθον. Edgar Savisaar, 31 Μαΐου 195029 Δεκεμβρίου 2022) ήταν Εσθονός πολιτικός, που διετέλεσε ως ο πρώτος μεταπολεμικά Πρωθυπουργός της Εσθονίας, από τις 3 Απριλίου 1990 μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 1992. Διετέλεσε επίσης Υπουργός Εσωτερικών της χώρας επί εξάμηνο το 1995, υπουργός Οικονομικών και Επικοινωνιών επί μια διετία (2005-2007) και Δήμαρχος της πρωτεύουσας Τάλιν επί ενδεκαετία (2001-2004 και 2007-2015).

Ο Σάβισααρ γεννήθηκε στη φυλακή του Χάρκου, καθώς οι γονείς του, ο Έλμαρ και η Μάριε, είχαν φυλακισθεί ως αγρότες που αντιστάθηκαν στη δήμευση των ζώων και των γεωργικών εργαλείων τους στα πλαίσια της σοβιετικής κολεκτιβοποίησης το 1949. Ο Έντγκαρ σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Τάρτου, από όπου πήρε πτυχίο ιστορίας το 1973.

Από το 1980 έως το 1988, ο Σάβισααρ εργάσθηκε σε σοβιετικά εσθονικά κυβερνητικά ιδρύματα που ασχολούνταν με τον σχεδιασμό της οικονομίας. Κατά την περίοδο 1988-1989 ήταν ακαδημαϊκός διευθυντής της συμβουλευτικής εταιρείας Mainor.

Τον Απρίλιο συνίδρυσε το Λαϊκό Μέτωπο της Εσθονίας (Rahvarinne), το οποίο έγινε η πρώτη μαζική πολιτική οργάνωση στη Σοβιετική Ένωση εκτός του Κομμουνιστικού Κόμματος μετά το 1920. Αρχικά δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει την περεστρόικα, αλλά τελικώς ανέπτυξε ιδέες για την εθνική ανεξαρτησία της Εσθονίας. Αυτή η διαδικασία, μεταξύ πολλών άλλων, οδήγησε στη διάλυση της ΕΣΣΔ.

Το 1989 έγινε αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της Εσθονικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και επικεφαλής της επιτροπής κρατικού σχεδιασμού. Το 1990 έγινε Υπουργός Οικονομίας και Επικοινωνιών. Στις 3 Απριλίου 1990 διορίστηκε πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών και έτσι όταν η Εσθονία κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 20 Αυγούστου 1991, έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Εσθονίας. Η κυβέρνησή του παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 1992, όταν παραιτήθηκε μετά από συμπληρωματικά προβλήματα και συνεχή παρακμή της οικονομίας. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου διακυβέρνησής του χαρακτηρίστηκε από υπερπληθωρισμό και συνεχώς αυξανόμενο έλλειμμα αγαθών. Εισήχθησαν «κάρτες αγοράς» και «σφραγίδες σιτηρεσίου» (κουπόνια για τρόφιμα). Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1991-1992 έγιναν προετοιμασίες για εκκένωση των κοιτώνων του Τάλιν λόγω ελλείψεως καυσίμων. Στις 31 Δεκεμβρίου 1991 οι άνθρωποι στέκονταν για ώρες στις ουρές για ψωμί, χωρίς να παίρνουν όλοι. Τον Ιανουάριο του 1992, το βούτυρο εξαφανίστηκε από τα καταστήματα. Ο Σάβισααρ κατάφερε να υποστηριχθεί από το Λαϊκό Μέτωπο, τα αριστερά κόμματα και το Διακίνημα, αλλά παραιτήθηκε όταν αποδείχθηκε αδύνατο να εισαχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αντικαταστάθηκε από μια τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό τον Τίιτ Βιάχι.

Από το 1992 έως το 1995, ο Σάβισααρ ήταν αντιπρόεδρος του εσθονικού Κοινοβουλίου (Riigikogu). Από τις 17 Απριλίου έως τις 6 Νοεμβρίου 1995 διετέλεσε Υπουργός Εσωτερικών. Όταν κατηγορήθηκε για την καταγραφή ιδιωτικών συνομιλιών άλλων πολιτικών, ολόκληρη η κυβέρνηση άρχισε να παραπαίει. Αν και η συμμετοχή του στις ηχογραφήσεις δεν αποδείχθηκε ποτέ, ανεκοίνωσε την πρόθεσή του να εγκαταλείψει την πολιτική. Ωστόσο, το 1996 μετέσχε στις δημοτικές εκλογές και έγινε πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Ταλίν. Η επιστροφή του στη θέση του ηγέτη του Κεντρώου Κόμματος προεκάλεσε διάσπαση, καθώς ορισμένα ηγετικά μέλη απογοητευμένα από τον τρόπο ηγεσίας του Σάβισααρ απεχώρησαν για να ιδρύσουν το κόμμα Arengupartei. Από το 2001 διετέλεσε δήμαρχος του Ταλίν. Στις 11 Απριλίου 2005, έγινε Υπουργός Οικονομίας και Επικοινωνιών στον νέο συνασπισμό του πρωθυπουργού Άντρους Άνσιπ και παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τον Μάρτιο του 2007.

Ο Σάβισααρ και ο ηγέτης της Λαϊκής Ενώσεως της Εσθονίας Villu Reiljan υπεστήριξαν από κοινού την εκ νέου υποψηφιότητα του Άρνολντ Ρίτελ για την προεδρία της χώρας τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 2006. Ωστόσο εξελέγη ο Τόμας Χέντρικ Ίλβες, μια επιλογή που επικρίθηκε από τον Savisaar και αποδόθηκε από αυτόν σε υποτιθέμενα εχθρικά ΜΜΕ και κομματικούς νομοθέτες.[10] Ο Σάβισααρ αρνήθηκε να συγχαρεί τον νικητή.

Το 2016 η συζήτηση για την εκλογή νέου ηγέτη κλιμακώθηκε στο Κεντρώο Κόμμα και συγκλήθηκε έκτακτο συνέδριο του κόμματος για τον Νοέμβριο.[11] Ο βουλευτής Γιούρι Ράτας ήταν ο πρώτος που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, μετά από την οποία ακολούθησαν άλλοι 4, συμπεριλαμβανομένης της Γιάνα Τουμ. Παρόλο που ο Σάβισααρ ανακοίνωσε αρχικά την υποψηφιότητά του, αργότερα ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στις εκλογές ηγεσίας και αντί αυτού ενέκρινε την Τουμ.[12]

Ο Σάβισααρ δημοσίευσε τέσσερα βιβλία. Είχε τιμηθεί με το εσθονικό παράσημο του Τάγματος του Εθνικού Θυρεού 2ης τάξεως 2001[13] το 2001 και της 1ης τάξεως[14] το 2006, αλλά και από τη Λετονία με το παράσημο του Τάγματος των Τριών Αστέρων Β΄ τάξεως[15] το 2005.

Προσωπική ζωή και θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Έντγκαρ Σάβισααρ είχε νυμφευθεί τρεις φορές, αποκτώντας συνολικώς τέσσερα τέκνα. Από τον γάμο του με την Κάιρε Σάβισααρ απέκτησε έναν γιο, τον πολιτικό του Κεντρώου Κόμματος Έρκι Σάβισααρ.[16] Από τον γάμο του με τη Λίις Ρέμελ απέκτησε μία κόρη, τη Μαρία, και έναν γιο, τον Έντγκαρ.[17] Από τον τελευταίο γάμο του (1996) με τη Βίλγια Τόομαστ, επίσης πολιτικό, απέκτησε μία κόρη, τη Ροζίνα. Το ζεύγος ανεκοίνωσε το διαζύγιό τους τον Δεκέμβριο του 2009.

Τον Μάρτιο του 2015 ο Σάβισααρ νοσηλεύθηκε εξαιτίας μολύνσεως με στρεπτόκοκκο στο δεξί του πόδι, το οποίο τελικώς ακρωτηριάσθηκε από το ύψος του γονάτου. Είχε μολυνθεί κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ταϊλάνδη.[18][19] Η υγεία του δεν αποκαταστάθηκε ποτέ πλήρως από το γεγονός αυτό και ο Σάβισααρ απεβίωσε σε ηλικία 72 ετών στο Τάλιν.[20]


  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Eesti spordi biograafiline leksikon» (Εσθονικά) Edgar_Savisaar. Ανακτήθηκε στις 5  Οκτωβρίου 2024.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά) Munzinger Personen. 00000019864. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. Routledge. 2008. ISBN-13 978-0-7656-1027-0.
  4. «Suri Edgar Savisaar». (Εσθονικά)
  5. www.delfi.ee/artikkel/120120996/suri-legendaarne-eesti-poliitik-edgar-savisaar.
  6. www.riigiteataja.ee/akt/13146319.
  7. www.delfi.ee/artikkel/72074601/savisaar-loobus-riigikogu-kohast-parlamenti-laheb-peeter-ernits.
  8. www.riigikogu.ee/tutvustus-ja-ajalugu/riigikogu-ajalugu/xii-riigikogu-koosseis/juhatus-ja-liikmed/.
  9. Ανακτήθηκε στις 28  Νοεμβρίου 2022.
  10. «Edgar Savisaar seab kahtluse alla riigikohtu erapooletuse - Arhiiv - Postimees: Värsked uudised Eestist ja välismaalt». postimees.ee. 23 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2016. 
  11. «Ο Σάβισααρ συμφωνεί σε έκτακτο συνέδριο του Κεντρώου Κόμματος». ERR. 14 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2016. 
  12. . Postimees. 4 Νοεμβρίου 2016 http://news.postimees.ee/3898359/savisaar-won-t-attend-center-party-congress-asks-to-vote-for-toom. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2016.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  13. «Bearers of decorations». president.ee. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2014. 
  14. «Bearers of decorations». president.ee. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2014. 
  15. «Ar Triju Zvaigžņu ordeni apbalvoto personu reģistrs apbalvošanas secībā, sākot no 2004. gada 1.oktobra». president.lv (στα Λετονικά). σελ. 14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (DOC) στις 10 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2014. 
  16. Pihl, Kristjan (24 Μαρτίου 2015). «Erki Savisaar: "Me seisame isaga samade väärtuste eest!». Eesti Ekspress (στα Εσθονικά). Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2021. 
  17. «Savisaare naised - abikaasad, ustavad jüngrid ja noorukesed wannabe 'd». www.ohtuleht.ee. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2017. 
  18. «Center Party leader Edgar Savisaar critically ill with an infection, leg amputated above the knee». err.ee. 23 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2015. 
  19. «Edgar Savisaare jalg amputeeriti - Uudised - Tartu Postimees». tartu.postimees.ee. 23 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2016. 
  20. «Suri Edgar Savisaar». err.ee (στα Εσθονικά). ERR. 29 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022.