Μετάβαση στο περιεχόμενο

Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Edward Rydz-Śmigły (Πολωνικά)
Προφορά
Γέννηση11  Μαρτίου 1886
Μπερεζάνι
Θάνατος2  Δεκεμβρίου 1941[1]
Βαρσοβία[2]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[1]
ΣπουδέςΓιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο
Ακαδημία Καλών Τεχνών «Γιαν Ματέικο»
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
ποιητής
ζωγράφος
συγγραφέας
πολιτικός[3]
Περίοδος ακμής1910
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΣτρατόπεδο Εθνικής Ενότητας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΣτρατάρχης της Πολωνίας/πεζικό
Πόλεμοι/μάχεςΑ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Πολωνο-Ουκρανικός Πόλεμος, Πολωνό-Σοβιετικός Πόλεμος και Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρόεδρος
ΒραβεύσειςΤάγμα του Λευκού Αετού (Πολωνία) (10  Νοεμβρίου 1936)
Μέγας Σταυρός της Τάξης του Λευκού Αετού
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας
Σταυρός του Διοικητή του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας
Αργυρός Σταυρός του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας (1920)
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (10  Νοεμβρίου 1928)
Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎ (7  Νοεμβρίου 1925)
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (29  Δεκεμβρίου 1921)
Αναμνηστικό Μετάλλιο 10ης Επετείου της Ανεξαρτησίας (1928)
Σταυρός της Ανεξαρτησίας με Ξίφη (6  Νοεμβρίου 1930)
Σταυρός της Ανδρείας (Πολωνία)
Χρυσός Σταυρός της Αξίας (17  Μαρτίου 1930)
Army of Central Lithuania Cross of Merit
Αναμνηστικό Μετάλλιο για τον Πόλεμο 1918–1921
Μεγάλη Κορδέλα της Τάξης του Ανατέλλοντος Ηλίου
Σιδηρούς Σταυρός Β΄ Τάξης
Μεγαλόσταυρους ιππότης του Τάγματος του Στέμματος της Ιταλίας
Τάγμα του Σταυρού του Αετού, 1η κλάση
Σταυρός της Ελευθερίας
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ουγγαρίας
Τάγμα του Λευκού Αστέρα της Εσθονίας, ειδική κορδέλα (1938)
Τάγμα του Αγίου Σάββα
Cross of the Order of Lāčplēšis, 2nd class (1921)
Μεγαλόσταυρος της Λεγεώνας της Τιμής (1936)
Μέγας Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (1929)
Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής (1921)
μεγαλόσταυρος του Τάγματος των τριών αστέρων
Knight of the Order of the Iron Crown (Austria) (1916)
Officer's badge "Parasol"
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας
Σταυρός της 70ής Επετείου της Ιανουαριανής Εξέγερσης (1933)[4]
honorary citizen of Grodno
Commemorative Badge of the Inspector General of the Armed Forces (12  Μαΐου 1936)[5]
Τάγμα του Σιδερένιου Στέμματος (Αυστρία)[6]
Grand Cross of the Order of the Crown (Romania)
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αστέρος της Ρουμανίας
Cross of the Order of Lāčplēšis, 3rd class (1922)
Μεγαλόσταυρος Ιππότης του Τάγματος Πιστής Υπηρεσίας (1936)
Ιταλικός Σταυρός Πολεμικής Αξίας
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Στρατάρχης Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι (πολωνικά: Edward Rydz-Śmigły‎‎, 11 Μαρτίου 1886 - 2 Δεκεμβρίου 1941) ήταν Πολωνός πολιτικός, Στρατάρχης της Πολωνίας και Αρχιστράτηγος των ένοπλων δυνάμεων της Πολωνίας, καθώς και ζωγράφος και ποιητής.

Γεννήθηκε το 1886 και μεγάλωσε από τους παππούδες του από την πλευρά της μητέρας του, αφού έμεινε ορφανός στα 13 του χρόνια. Αποφοίτησε με διακρίσεις από το τοπικό γυμνάσιο. Τελείωσε τις σπουδές του στη φιλοσοφία και την ιστορία της τέχνης στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο.

Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, ήταν μια εξαιρετικά θαυμαστή δημόσια προσωπικότητα στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία και θεωρήθηκε ήρωας για τα παραδειγματικά επιτεύγματά του ως διοικητής του στρατού στις Πολωνικές Λεγεώνες στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και του επακόλουθου Πολωνο-Σοβιετικού Πολέμου το 1920. Ορίστηκε Αρχιστράτηγος και Γενικός Επιθεωρητής των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά το θάνατο του Στρατάρχη Γιούζεφ Πιουσούτσκι το 1935. Ο Ριντζ υπηρέτησε με αυτή την ιδιότητα στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της εισβολής στην Πολωνία.[7]

Όταν ο πόλεμος καραδοκούσε, οι πολιτικές διαφορές σταμάτησαν και η άμυνα έγινε η εθνική προτεραιότητα. Κατά συνέπεια, η στάση του Ριντζ επισκίαζε ακόμη και εκείνη του προέδρου.[7] Το σοκ της πολωνικής ήττας έφερε αντικειμενικές αξιολογήσεις της κληρονομιάς του κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο. Η φήμη του, που συνδέεται πολύ με τους κρίσιμους πρώτους μήνες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παραμένει υποβολιμαία και αμφιλεγόμενη.

Ο Ριντζ-Σμίγκουι (δεξιά) με τον Στρατάρχη Γιούζεφ Πιουσούτσκι κατά τη διάρκεια του Πολωνο-Σοβιετικού Πολέμου.

Ο Έντβαρντ Ριντζ γεννήθηκε στην πόλη Μπζεζάνι (τώρα Μπερεζάνι, στη δυτική Ουκρανία) της Γαλικίας, στην Αυστροουγγαρία, από Πολωνούς γονείς. Ήταν γιος ενός επαγγελματία υπαξιωματικού στο Αυστροουγγρικό Στρατό, του Τόμας Ριντζ[8] και της συζύγου του, Μάρια Μπάμπιακ. Ο Ριντζ μεγάλωσε σε αρκετά ταπεινές συνθήκες και έμεινε ορφανός στην ηλικία των 13. Στη συνέχεια, μεγάλωσε από τους παππούδες του από τη πλευρά της μητέρας του και, μετά το θάνατό τους, από την οικογένεια του Δρ. Ουρανόβιτς, του ιατρού της πόλης Μπζεζάνι.

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ριντζ-Σμίγκουι στο Τσέσκι Τσέσιν, 12 Οκτωβρίου 1938. Η Πολωνία προσάρτησε την περιοχή Ζαόλζιε της Τσεχοσλοβακίας, ενώ η Ναζιστική Γερμανία ανέλαβε τον έλεγχο της Σουδητίας.

Τον Μάρτιο του 1939, ο Αδόλφος Χίτλερ μοίρασε την Δεύτερη Τσεχοσλοβακική Δημοκρατία στο κατεχόμενο Προτεκτοράτο Βοημίας και Μοραβίας και το κράτος-δορυφόρος της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Με αυτό τον τρόπο, η Πολωνία περικυκλώθηκε με σιδερένιο δακτύλιο από όλες τις πλευρές εκτός από την ανατολή. Ο Ριντζ ήταν το μόνο μέλος της κυβέρνησης που είδε τον επικείμενο κίνδυνο σύγκρουσης με τη Γερμανία. Ωστόσο, ο χρόνος που είχε απομείνει ήταν πολύ σύντομος για τη δημιουργία ενός νέου επιχειρησιακού σχεδίου του στρατού στη Δύση. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στη Μόσχα τον Αύγουστο του 1939, ο Ριντζ αρνήθηκε όλες τις προσπάθειες των Δυτικών Δυνάμεων να λάβουν την άδεια της Πολωνίας για το Κόκκινο Στρατό να πολεμήσει στα δυτικά, δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι Σοβιετικοί θα λάβουν πραγματικά ενεργό μέρος στον πόλεμο. Επιπλέον, αφού εισέλθουν στο πολωνικό έδαφος, δεν θα το εγκαταλείψουν ποτέ».

Στις 1 Σεπτεμβρίου 1939, οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Πολωνία και ο Ριντζ-Σμίγκουι διορίστηκε Αρχιστράτηγος όλων των πολωνικών δυνάμεων. Στις 7 Σεπτεμβρίου, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης, εκκένωσε την Βαρσοβία, καθώς η πόλη δεχόταν επίθεση. Σύντομα μετά, ο πολωνικός συντονισμός άρχισε να υποφέρει από προβλήματα με τον εξοπλισμό επικοινωνίας τους, γεγονός που εξασθενούσε την ικανότητα του Ριντζ-Σμίγκουι να διοικεί αποτελεσματικά τις δυνάμεις του. Στις 11 Σεπτεμβρίου, στο Μπρεστ (Μπζεστς), διέταξε την άμυνα της πολωνικής πρωτεύουσας με κάθε κόστος. Στο σχέδιό του, η Βαρσοβία και το κοντινό Φρούριο του Μόντλιν έπρεπε να γίνουν δύο οχυρά φρούρια στην κεντρική Πολωνία για να πολεμήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των πολωνικών δυνάμεων έπρεπε να υπερασπιστούν το Προγεφύρωμα της Ρουμανίας και να περιμένουν την αντεπίθεση που τους είχαν υποσχεθεί οι σύμμαχοι της Πολωνίας - οι Γάλλοι και οι Βρετανοί. Αγνοώντας τον Ριντζ-Σμίγκουι, οι Δυτικοί Συμμάχοι δεν είχαν τέτοιο σχέδιο και περίμεναν την πτώση της Πολωνίας (βλ. προδοσία της Δύσης). Αυτή η στρατηγική διακόπηκε περαιτέρω όταν οι σοβιετικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Πολωνία από την ανατολή στις 17 Σεπτεμβρίου. Αναγνωρίζοντας ότι η άμυνα τόσο κατά της Γερμανίας όσο και κατά της ΕΣΣΔ ήταν αδύνατη, ο Ριντζ-Σμίγκουι εξέδωσε εντολές στις δυνάμεις του να αρχίσουν την υποχώρηση προς τη Ρουμανία και να μην σπαταλήσουν άνδρες για την αντιμετώπιση των σοβιετικών επιτιθέμενων.

Στις 18 Σεπτεμβρίου 1939, αφού απέφυγε την αιχμαλωσία από σοβιετικά και στη συνέχεια γερμανικά στρατεύματα, ο Ριντζ-Σμίγκουι δραπέτευσε στη Ρουμανία και τέθηκε σε εσωτερική κράτηση. Η διέλευση της πολωνικής κυβέρνησης στη Ρουμανία απέτρεψε την Πολωνία από την επίσημη παράδοση και επέτρεψε στους Πολωνούς στρατιώτες να συνεχίσουν τη μάχη κατά της Ναζιστικής Γερμανίας, αν και η φυγή του Ριντζ-Σμίγκουι προκάλεσε κάποια διαμάχη λόγω της θέσης του ως ανώτατος διοικητής των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Μεγάλος αριθμός Πολωνών στρατιωτών και αεροπόρων κατάφεραν να διαφύγουν στη νότια Ευρώπη μέσω της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας και αργότερα ανασυντάχθηκαν στη Γαλλία. Μετά την παράδοση των Γάλλων, επανασυγκεντρώθηκαν μια ακόμη φορά, αλλά αυτή τη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο τάφος του Στρατάρχη στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι της Βαρσοβίας.

Η φήμη του Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν γενικά αρνητική. Στην Σοβιετική Ένωση, την Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας και άλλα κράτη του Ανατολικού Μπλοκ, καταδικάστηκε για τη συμμετοχή του στον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο το 1920, για την πολιτική καταστολή των ακροαριστερών στοιχείων υπό την στρατιωτική του κυβέρνηση στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και για τον βασικό του ρόλο στην Πολωνική ήττα του 1939. Στη Δύση, λόγω της επιρροής των αντι-Πιουσουτσκικών κύκλων (με τον Βουαντίσουαφ Σικόρσκι ως τον κύριο εκπρόσωπό τους), θεωρήθηκε ότι είχε φύγει από το πεδίο της μάχης το 1939, και λίγη αναγνώριση δόθηκε στις πραγματικές και ανέφικτες συνθήκες της εισβολής της Πολωνίας και της ήττας από τους Γερμανούς και τους Σοβιετικούς.

Ο Φίλιπ Μπούγιακ με τον αποκαταστημένο πίνακα του Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι.

Το 2016, ανακαλύφθηκε μία μεγάλη και λεπτομερής ελαιογραφία μεταξύ των αρχείων του Μουσείου Σικόρσκι στο Λονδίνο. Ήταν διπλωμένη στα τέσσερα και κρυμμένη σε μια τσάντα από άγνωστο άτομο και πέρασε λαθραία στην Βρετανία για να μην καταλήξει στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής. Μετά από αρκετές ενέργειες αποκατάστασης που χρηματοδοτήθηκαν από τον Φίλιπ Μπούγιακ, ιδιωτικό μέλος της Πολωνικής Εταιρείας Πολιτιστικής Ιστορίας, ο πλήρως αποκαταστημένος πίνακας παρουσιάστηκε πίσω στο Ινστιτούτο Σικόρσκι, όπου βρίσκεται σήμερα σε έκθεση.

Πολωνικές διακοσμήσεις

Ξένες διακοσμήσεις

Τιμητικοί τίτλοι

Ο Ριντζ-Σμίγκουι ήταν επίτιμος διδάκτρω του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας και του Πανεπιστημίου Βίλνιους, όπως επίσης και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, καθώς και επίτιμος πολίτης αρκετών πολωνικών πόλεων.

Φόρος τιμής

Το Πάρκο Στρατάρχη Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι είναι ένα μεγάλο αστικό πάρκο που καλύπτεται από δέντρα στη Βαρσοβία, το οποίο δημιουργήθηκε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην ανατολική πλευρά του κτιρίου του Πολωνικού Κοινοβουλίου.[11]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121636545. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  3. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  4. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2020.
  5. Ανακτήθηκε στις 9  Ιανουαρίου 2022.
  6. Ανακτήθηκε στις 24  Ιανουαρίου 2022.
  7. 7,0 7,1 Ryszard Mirowicz. «Edward Śmigły-Rydz : A Political and Military Biography» (PDF). Digital.lib.washington.edu. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017. 
  8. The Polish word "rydz" can denote an edible mushroom, the saffron milk cap, or informally the plant Camelina sativa.
  9. Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. σελ. 368. 
  10. Priedītis, Ērichs Ēriks (1996). Latvijas Valsts apbalvojumi un Lāčplēši (στα Λετονικά). Riga: Junda. ISBN 9984-01-020-1. 
  11. Jabłoński, Rafał (2002). Warsaw and surroundings. Warsaw: Festina. σελ. 110. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Cepnik, Kazimierz: Wódz Naczelny i Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz, Życie i Czyn, Λβιβ, 1937.
  • Eckert,Marian. Historia polityczna Polski lat 1918–1939. Βαρσοβία, 1989
  • Jabłonowski, Marek,i Stawecki, Piotr. Następca komendanta. Edward Śmigły-Rydz. Materiały do biografii. Pułtusk,1998
  • Jędruszczak,Hanna και Tadeusz Jędruszczak. Ostatnie lata Drugiej Rzeczypospolitej (1935–1939), Βαρσοβία, 1970
  • Kaden-Bandrowski,Juliusz. Piłsudczycy, (The Piłsudskiites), Οσφιέντσιμ, 1916
  • Mirowicz, Ryszard. Edward Śmigły-Rydz: działalność wojskowa i polityczna, Βαρσοβία, 1988
  • Pepłoński, Andrzej Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Τόρουν, 2004.
  • Piłsudski, Józef. Pisma zbiorowe, Βαρσοβία: 1937
  • Seidner, Stanley S., "The Camp of National Unity: An Experiment in Domestic Consolidation," The Polish Review vol. xx, nos. 2–3, 1975, σελ. 231–236
  • Seidner,Stanley S., "Reflections from Rumania and Beyond: Marshal Śmigły-Rydz Rydz in Exile," The Polish Review vol. xxii, no. 2, 1977, σελ. 29–51.
  • Gazeta: Historia mało znana, Ιανουάριος 2007[1]
  • Stachiewicz, Wacław. Wierności dochować żołnierskiej, Βαρσοβία, 1998
  • Zaremba, Paweł. Historia Dwudziestolecia 1918–1939, 2 τόμοι, Παρίσι, 1967.