Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι
Ο Στρατάρχης Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι (πολωνικά: Edward Rydz-Śmigły, 11 Μαρτίου 1886 - 2 Δεκεμβρίου 1941) ήταν Πολωνός πολιτικός, Στρατάρχης της Πολωνίας και Αρχιστράτηγος των ένοπλων δυνάμεων της Πολωνίας, καθώς και ζωγράφος και ποιητής.
Γεννήθηκε το 1886 και μεγάλωσε από τους παππούδες του από την πλευρά της μητέρας του, αφού έμεινε ορφανός στα 13 του χρόνια. Αποφοίτησε με διακρίσεις από το τοπικό γυμνάσιο. Τελείωσε τις σπουδές του στη φιλοσοφία και την ιστορία της τέχνης στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο.
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, ήταν μια εξαιρετικά θαυμαστή δημόσια προσωπικότητα στη Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία και θεωρήθηκε ήρωας για τα παραδειγματικά επιτεύγματά του ως διοικητής του στρατού στις Πολωνικές Λεγεώνες στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και του επακόλουθου Πολωνο-Σοβιετικού Πολέμου το 1920. Ορίστηκε Αρχιστράτηγος και Γενικός Επιθεωρητής των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά το θάνατο του Στρατάρχη Γιούζεφ Πιουσούτσκι το 1935. Ο Ριντζ υπηρέτησε με αυτή την ιδιότητα στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της εισβολής στην Πολωνία.[7]
Όταν ο πόλεμος καραδοκούσε, οι πολιτικές διαφορές σταμάτησαν και η άμυνα έγινε η εθνική προτεραιότητα. Κατά συνέπεια, η στάση του Ριντζ επισκίαζε ακόμη και εκείνη του προέδρου.[7] Το σοκ της πολωνικής ήττας έφερε αντικειμενικές αξιολογήσεις της κληρονομιάς του κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο. Η φήμη του, που συνδέεται πολύ με τους κρίσιμους πρώτους μήνες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παραμένει υποβολιμαία και αμφιλεγόμενη.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Έντβαρντ Ριντζ γεννήθηκε στην πόλη Μπζεζάνι (τώρα Μπερεζάνι, στη δυτική Ουκρανία) της Γαλικίας, στην Αυστροουγγαρία, από Πολωνούς γονείς. Ήταν γιος ενός επαγγελματία υπαξιωματικού στο Αυστροουγγρικό Στρατό, του Τόμας Ριντζ[8] και της συζύγου του, Μάρια Μπάμπιακ. Ο Ριντζ μεγάλωσε σε αρκετά ταπεινές συνθήκες και έμεινε ορφανός στην ηλικία των 13. Στη συνέχεια, μεγάλωσε από τους παππούδες του από τη πλευρά της μητέρας του και, μετά το θάνατό τους, από την οικογένεια του Δρ. Ουρανόβιτς, του ιατρού της πόλης Μπζεζάνι.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Μάρτιο του 1939, ο Αδόλφος Χίτλερ μοίρασε την Δεύτερη Τσεχοσλοβακική Δημοκρατία στο κατεχόμενο Προτεκτοράτο Βοημίας και Μοραβίας και το κράτος-δορυφόρος της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Με αυτό τον τρόπο, η Πολωνία περικυκλώθηκε με σιδερένιο δακτύλιο από όλες τις πλευρές εκτός από την ανατολή. Ο Ριντζ ήταν το μόνο μέλος της κυβέρνησης που είδε τον επικείμενο κίνδυνο σύγκρουσης με τη Γερμανία. Ωστόσο, ο χρόνος που είχε απομείνει ήταν πολύ σύντομος για τη δημιουργία ενός νέου επιχειρησιακού σχεδίου του στρατού στη Δύση. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στη Μόσχα τον Αύγουστο του 1939, ο Ριντζ αρνήθηκε όλες τις προσπάθειες των Δυτικών Δυνάμεων να λάβουν την άδεια της Πολωνίας για το Κόκκινο Στρατό να πολεμήσει στα δυτικά, δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι Σοβιετικοί θα λάβουν πραγματικά ενεργό μέρος στον πόλεμο. Επιπλέον, αφού εισέλθουν στο πολωνικό έδαφος, δεν θα το εγκαταλείψουν ποτέ».
Στις 1 Σεπτεμβρίου 1939, οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Πολωνία και ο Ριντζ-Σμίγκουι διορίστηκε Αρχιστράτηγος όλων των πολωνικών δυνάμεων. Στις 7 Σεπτεμβρίου, μαζί με το μεγαλύτερο μέρος της κυβέρνησης, εκκένωσε την Βαρσοβία, καθώς η πόλη δεχόταν επίθεση. Σύντομα μετά, ο πολωνικός συντονισμός άρχισε να υποφέρει από προβλήματα με τον εξοπλισμό επικοινωνίας τους, γεγονός που εξασθενούσε την ικανότητα του Ριντζ-Σμίγκουι να διοικεί αποτελεσματικά τις δυνάμεις του. Στις 11 Σεπτεμβρίου, στο Μπρεστ (Μπζεστς), διέταξε την άμυνα της πολωνικής πρωτεύουσας με κάθε κόστος. Στο σχέδιό του, η Βαρσοβία και το κοντινό Φρούριο του Μόντλιν έπρεπε να γίνουν δύο οχυρά φρούρια στην κεντρική Πολωνία για να πολεμήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των πολωνικών δυνάμεων έπρεπε να υπερασπιστούν το Προγεφύρωμα της Ρουμανίας και να περιμένουν την αντεπίθεση που τους είχαν υποσχεθεί οι σύμμαχοι της Πολωνίας - οι Γάλλοι και οι Βρετανοί. Αγνοώντας τον Ριντζ-Σμίγκουι, οι Δυτικοί Συμμάχοι δεν είχαν τέτοιο σχέδιο και περίμεναν την πτώση της Πολωνίας (βλ. προδοσία της Δύσης). Αυτή η στρατηγική διακόπηκε περαιτέρω όταν οι σοβιετικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Πολωνία από την ανατολή στις 17 Σεπτεμβρίου. Αναγνωρίζοντας ότι η άμυνα τόσο κατά της Γερμανίας όσο και κατά της ΕΣΣΔ ήταν αδύνατη, ο Ριντζ-Σμίγκουι εξέδωσε εντολές στις δυνάμεις του να αρχίσουν την υποχώρηση προς τη Ρουμανία και να μην σπαταλήσουν άνδρες για την αντιμετώπιση των σοβιετικών επιτιθέμενων.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1939, αφού απέφυγε την αιχμαλωσία από σοβιετικά και στη συνέχεια γερμανικά στρατεύματα, ο Ριντζ-Σμίγκουι δραπέτευσε στη Ρουμανία και τέθηκε σε εσωτερική κράτηση. Η διέλευση της πολωνικής κυβέρνησης στη Ρουμανία απέτρεψε την Πολωνία από την επίσημη παράδοση και επέτρεψε στους Πολωνούς στρατιώτες να συνεχίσουν τη μάχη κατά της Ναζιστικής Γερμανίας, αν και η φυγή του Ριντζ-Σμίγκουι προκάλεσε κάποια διαμάχη λόγω της θέσης του ως ανώτατος διοικητής των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Μεγάλος αριθμός Πολωνών στρατιωτών και αεροπόρων κατάφεραν να διαφύγουν στη νότια Ευρώπη μέσω της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας και αργότερα ανασυντάχθηκαν στη Γαλλία. Μετά την παράδοση των Γάλλων, επανασυγκεντρώθηκαν μια ακόμη φορά, αλλά αυτή τη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κληρονομιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η φήμη του Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν γενικά αρνητική. Στην Σοβιετική Ένωση, την Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας και άλλα κράτη του Ανατολικού Μπλοκ, καταδικάστηκε για τη συμμετοχή του στον Πολωνο-Σοβιετικό Πόλεμο το 1920, για την πολιτική καταστολή των ακροαριστερών στοιχείων υπό την στρατιωτική του κυβέρνηση στα τέλη της δεκαετίας του 1930 και για τον βασικό του ρόλο στην Πολωνική ήττα του 1939. Στη Δύση, λόγω της επιρροής των αντι-Πιουσουτσκικών κύκλων (με τον Βουαντίσουαφ Σικόρσκι ως τον κύριο εκπρόσωπό τους), θεωρήθηκε ότι είχε φύγει από το πεδίο της μάχης το 1939, και λίγη αναγνώριση δόθηκε στις πραγματικές και ανέφικτες συνθήκες της εισβολής της Πολωνίας και της ήττας από τους Γερμανούς και τους Σοβιετικούς.

Το 2016, ανακαλύφθηκε μία μεγάλη και λεπτομερής ελαιογραφία μεταξύ των αρχείων του Μουσείου Σικόρσκι στο Λονδίνο. Ήταν διπλωμένη στα τέσσερα και κρυμμένη σε μια τσάντα από άγνωστο άτομο και πέρασε λαθραία στην Βρετανία για να μην καταλήξει στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής. Μετά από αρκετές ενέργειες αποκατάστασης που χρηματοδοτήθηκαν από τον Φίλιπ Μπούγιακ, ιδιωτικό μέλος της Πολωνικής Εταιρείας Πολιτιστικής Ιστορίας, ο πλήρως αποκαταστημένος πίνακας παρουσιάστηκε πίσω στο Ινστιτούτο Σικόρσκι, όπου βρίσκεται σήμερα σε έκθεση.
Βραβεία και τιμές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολωνικές διακοσμήσεις
- Τάγμα του Λευκού Αετού
- Διοικητής και Ιππότης του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας
- Μεγαλόσταυρος, Αξιωματικός και Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
- Τέσσερις φορές Σταυρός της Ανδρείας, Χρυσός Σταυρός της Αξίας και Σταυρός της Ανεξαρτησίας με Ξίφη.
Ξένες διακοσμήσεις
- Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Αστέρα της Ρουμανίας
- Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Στέμματος της Ιταλίας
- Μεγαλόσταυρος της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής
- Μεγάλος Αξιωματικός του Τάγματος του Λευκού Ρόδου της Φινλανδίας
- Μεγαλόσταυρος του Τάγματος του Λευκού Αετού και του Τάγματος του Αγίου Σάββα της Γιουγκοσλαβίας[9]
- Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας
- Μεγαλόσταυρος του Ιαπωνικού Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου
- Ιππότης του Λετονικού Τάγματος του Λάτσπλεσις, 2η τάξη[10]
- Μετάλλιο Πουλάσκι (ΗΠΑ)
- Ιταλικός Σταυρός της Στρατιωτικής Αξίας
Τιμητικοί τίτλοι
Ο Ριντζ-Σμίγκουι ήταν επίτιμος διδάκτρω του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας και του Πανεπιστημίου Βίλνιους, όπως επίσης και του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, καθώς και επίτιμος πολίτης αρκετών πολωνικών πόλεων.
Φόρος τιμής
Το Πάρκο Στρατάρχη Έντβαρντ Ριντζ-Σμίγκουι είναι ένα μεγάλο αστικό πάρκο που καλύπτεται από δέντρα στη Βαρσοβία, το οποίο δημιουργήθηκε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην ανατολική πλευρά του κτιρίου του Πολωνικού Κοινοβουλίου.[11]
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πίνακες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
Αυτοπροσωπογραφία, 1906
-
Φθινοπωρινό τοπίο βουνού, 1910
-
Παλιά Εκκλησία στο Ζακοπάνε, ελαιογραφία, 1910
-
Χειμερινό τοπίο από το Όλτσα, 1910
-
Αυτοπροσωπογραφία, 1935
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121636545. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2020.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ 7,0 7,1 Ryszard Mirowicz. «Edward Śmigły-Rydz : A Political and Military Biography» (PDF). Digital.lib.washington.edu. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ The Polish word "rydz" can denote an edible mushroom, the saffron milk cap, or informally the plant Camelina sativa.
- ↑ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. σελ. 368.
- ↑ Priedītis, Ērichs Ēriks (1996). Latvijas Valsts apbalvojumi un Lāčplēši (στα Λετονικά). Riga: Junda. ISBN 9984-01-020-1.
- ↑ Jabłoński, Rafał (2002). Warsaw and surroundings. Warsaw: Festina. σελ. 110.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Cepnik, Kazimierz: Wódz Naczelny i Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz, Życie i Czyn, Λβιβ, 1937.
- Eckert,Marian. Historia polityczna Polski lat 1918–1939. Βαρσοβία, 1989
- Jabłonowski, Marek,i Stawecki, Piotr. Następca komendanta. Edward Śmigły-Rydz. Materiały do biografii. Pułtusk,1998
- Jędruszczak,Hanna και Tadeusz Jędruszczak. Ostatnie lata Drugiej Rzeczypospolitej (1935–1939), Βαρσοβία, 1970
- Kaden-Bandrowski,Juliusz. Piłsudczycy, (The Piłsudskiites), Οσφιέντσιμ, 1916
- Mirowicz, Ryszard. Edward Śmigły-Rydz: działalność wojskowa i polityczna, Βαρσοβία, 1988
- Pepłoński, Andrzej Wywiad a dyplomacja II Rzeczypospolitej, Τόρουν, 2004.
- Piłsudski, Józef. Pisma zbiorowe, Βαρσοβία: 1937
- Seidner, Stanley S., "The Camp of National Unity: An Experiment in Domestic Consolidation," The Polish Review vol. xx, nos. 2–3, 1975, σελ. 231–236
- Seidner,Stanley S., "Reflections from Rumania and Beyond: Marshal Śmigły-Rydz Rydz in Exile," The Polish Review vol. xxii, no. 2, 1977, σελ. 29–51.
- Gazeta: Historia mało znana, Ιανουάριος 2007[1]
- Stachiewicz, Wacław. Wierności dochować żołnierskiej, Βαρσοβία, 1998
- Zaremba, Paweł. Historia Dwudziestolecia 1918–1939, 2 τόμοι, Παρίσι, 1967.
- Πολωνοί στρατηγοί
- Στρατάρχες της Πολωνίας
- Πολωνικό στρατιωτικό προσωπικό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
- Πολωνοί του Πολωνο-Σοβιετικού Πολέμου
- Πολωνοί ζωγράφοι
- Πολωνοί ποιητές
- Στρατιωτικοί συγγραφείς
- Πολωνοί ζωγράφοι του 20ού αιώνα
- Πολωνοί ποιητές του 20ού αιώνα
- Απόφοιτοι του Γιαγκελόνιου Πανεπιστημίου
- Ενταφιασμοί στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι
- Μεγαλόσταυροι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
- Μεγάλοι Αξιωματικοί της Λεγεώνας της Τιμής
- Αποδέκτες του Τάγματος του Λευκού Αετού (Πολωνία)
- Αποδέκτες του Σταυρού της Ανεξαρτησίας (Πολωνία)
- Αποδέκτες του Χρυσού Σταυρού της Αξίας (Πολωνία)
- Αποδέκτες του Σταυρού της Ανδρείας (Πολωνία)
- Αποδέκτες του Σταυρού της Ανεξαρτησίας με Ξίφη
- Διοικητές του Τάγματος Στρατιωτικής Αξίας της Πολωνίας
- Μεγαλόσταυροι του Τάγματος του Αστέρα της Ρουμανίας
- Αποδέκτες του Τάγματος του Αγίου Σάββα
- Αποδέκτες του Τάγματος της Αξίας της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας
- Αποδέκτες του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου
- Ταξιάρχες της Λεγεώνας της Τιμής
- Μεγαλόσταυροι της Λεγεώνας της Τιμής