Άμαστρις

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άμαστρις
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Ἄμαστρις (Αρχαία Ελληνικά)
Προφορά
Γέννηση4ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος284 π.Χ.
Ηράκλεια η Ποντική
Αιτία θανάτουπνιγμός
Χώρα πολιτογράφησηςΠερσία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚρατερός
Διονύσιος της Ηράκλειας Ποντικής
Λυσίμαχος
ΤέκναClearchus II of Heraclea
Οξυάθρης
Αλέξανδρος
Amastris[1]
ΓονείςΟξυάθρης της Περσίας
ΟικογένειαΔυναστεία των Αχαιμενιδών
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Άμαστρις, ή Αμαστρίνη (πέθανε το 284 π.Χ.), ήταν Περσίδα πριγκίπισσα. Ήταν η κόρη του Οξυάθρη, αδελφού του Πέρση βασιλιά Δαρείου Γ'.[Note 1] Το όνομά της σήμαινε «δυνατή γυναίκα» ή «δύναμη των γυναικών».[2]

Ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Άμαστρις δόθηκε από τον Αλέξανδρο το Μέγα για γάμο στον Κρατερό[Note 1] στα πλαίσια της προσπάθειάς του να συνενώσει τον ελληνικό πολιτισμό με τους πολτισμούς της Ανατολής. Ο γάμος της Αμάστριδος με τον Κρατερό ήταν ένας από τους 70 που είχε κανονίσει ο Μέγας Αλέξανδρος για τους στρατηγούς του με ευγενείς Πέρσες γυναίκες.[3] Όμως οι Πέρσες, όπως και όλοι οι Ανατολίτες, θεωρούνταν βάρβαροι από τους Έλληνες και ο Κρατερός, όπως και πολλοί άλλοι στρατηγοί του Αλεξάνδρου, δεν ήθελε να κάνει παιδιά που θα ήταν κατά το ήμισι βάρβαροι.[3] Έτσι μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου ο Κρατερός αποφάσισε να παντρευτεί τη Φίλα, μία από τις κόρες του Αντίπατρου αφού κανόνισε πρώτα τον συμφέροντα γάμο της συζύγου του με το Διονύσιο, τύραννο της Ηράκλειας Ποντικής[4], στη Βιθυνία, τον οποίο παντρεύτηκε το 322 π.Χ.. Η Άμαστρις θεωρούνταν πολύφερνη νύφη λόγω της περσικής ευγενούς καταγωγής της και μετά τον γάμο τους ο Διονύσιος άρχισε να απολαμβάνει μία πολυτελή ζωή και απέκτησε πολλούς και ισχυρούς φίλους και συμμάχους.[3] Απέκτησαν δύο γιους και μία κόρη που ονομάστηκαν Κλέαρχος Β', Οξυάθρης[5] και Άμαστρις[2][3] επίσης.

Στατήρας που εκδόθηκε από τη Βασίλισσα Άμαστρις. Ο σεληνιακός θεός Μην εμφανίζεται στα αριστερά στο φρυγικό σκούφο, ενώ στα δεξιά φαίνεται μια καθήμενη Αφροδίτη, κρατώντας στο εκτεταμένο δεξί χέρι τον Έρωτα

Μετά το θάνατο του Διονύσιου, το 306 π.Χ., η Άμαστρις έγινε βασίλισσα της Ηράκλειας για λογαριασμό των ανήλικων παιδιών τους. Πολλοί άλλοι εντάχθηκαν σε αυτήν τη διοίκηση.[6] Αν και δεν ξέρουμε ποιος ακριβώς ήταν ο ρόλος αυτών των γυναικών που βασίλευαν για λογαριασμό των παιδιών τους εκείνη την εποχή, η εξουσία και η δύναμη της Αμάστριδος πρέπει να ήταν πολύ μεγάλες καθώς ένα από τα πράγματα που έκανε ως βασίλισσα ήταν να κόψει δικό της νόμισμα που έφερε την επιγραφή «ΑΜΑΣΤΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ», δηλαδή της βασίλισσας Αμάστριδος.[3] Το νόμισμα έφερε στη μία του όψη την εικόνα μία γυναίκας που φορούσε φρυγικό καπέλο και ορισμένοι ιστορικοί υπέθεσαν πως επρόκειτο για το πορτρέτο της. Όμως υπάρχει και η άποψη πως η εικόνα και ειδικά το καπέλο αποκαλύπτουν την πρόθεση της Αμάστριδος να συνδέσει το πρόσωπό της με κάποια θεότητα της Φρυγίας ή γενικά της Ανατολής, πρακτική που ήταν πολύ συνθισμένη τότε. Ακόμα και ο Μέγας Αλέξανδρος εμφανίζονταν σε πορτρέτα και νομίσματα να φέρει τα κέρατα του θεού Άμμωνα ταυτίζοντας έτσι τον εαυτό του με την θεότητα αυτή. Με το να εμφανίσει μία ανατολίτικη θεότητα στο νόμισμά της, η Άμαστρις δήλωνε περήφανα την περσική ευγενική καταγωγή της.[7]

Το 302 π.Χ. η Άμαστρις υποστήριξε τον Μακεδόνα στρατηγό Λυσίμαχο δίνοντας εφόδια στο στρατό του. Αυτή ήταν μία έξυπνη πολιτική κίνηση που της εξασφάλιζε τη συμμαχία του Λυσίμαχου και έθετε τις βάσεις για μία μελλοντική επέκταση των εδαφών της Ηράκλειας.[3] Την ίδια χρονιά μάλιστα η Άμαστρις παντρεύτηκε τον Λυσίμαχο και μαζί έκαναν έναν γιο, τον Αλέξανδρο.[2] Λίγα χρόνια αργότερα εκείνος παντρεύτηκε και την Αρσινόη Β' της Αιγύπτου, μία από τις κόρες του Πτολεμαίου Α', του πρώτου Φαραώ της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου. Αν και οι Μακεδόνες είχαν τη συνήθεια να παντρεύονται πολλές γυναίκες (βλ. π.χ. Φίλιππος Β΄) για κάποιον λόγο που δεν γνωρίζουμε αυτός ο διακανονισμός δεν έγινε αποδεκτός και η Άμαστρις διέλυσε τον γάμο της με τον Λυσίμαχο και αποσύρθηκε στην Ηράκλεια, στην οποία κυβέρνησε μόνη της.

Λίγο μετά το 300 π.Χ., ίδρυσε μια πόλη που την ονόμασε με το όνομά της, Αμάσρα, στην ακτή της Παφλαγονίας, από τη συνένωση τεσσάρων μικρότερων πόλεων: Αμάσρα, Κρόμνα, Κύτωρος και Τίον. Το Τίον ανέκτησε αργότερα την αυτονομία του, αλλά οι υπόλοιπες τρεις παρέμειναν μέρος της πόλης στα εδάφη της Άμαστριδος. Έτσι η Άμαστρις έγινε η μοναδική βασίλισσα που ίδρυσε μία πόλη μόνη της αντί να δώσει το όνομά της σε μια προϋπάρχουσα πόλη υιοθετώντας έτσι έναν «αντρικό» ρόλο, κάτι που καμία άλλη Ελληνο-μακεδόνισσα βασίλισσα δεν είχε κάνει.[3]

Πνίγηκε από τους δύο γιους της, περίπου το 284 π.Χ.,[Note 2] λόγω της μεγάλης εξουσίας που είχε αποκτήσει, ειδικά ως βασίλισσα της πλούσιας και σημαντικής πόλης Ηράκλειας, αλλά και λόγω του ότι πολλοί αισθάνονταν πως είχε ξεπεράσει τον αποδεκτό ρόλο για μία ελληνίδα μητέρα.[3][7] Η αποστροφή των Ελλήνων για τις γυναίκες σε θέσεις εξουσίας είναι εμφανής από το γεγονός πως οι αρχαίοι συγγραφείς είχαν την τάση να παρουσιάζουν τις γυναίκες που εμπλέκονταν στην πολιτική ως σκληρές και βίαιες.[8]

Τη μητροκτονία εκδικήθηκε ο Λυσίμαχος, ο οποίος έκανε τον εαυτό του άρχοντα της Ηράκλειας και σκότωσε τους Κλέαρχο και Οξυάθρη.[Note 3]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Arrian, Anabasis Alexandri, VII. 4
  2. ↑ Memnon, History of Heracleia, 4, 5; Διόδωρος σικελιώτης, Bibliotheca, XX. 109
  3. ↑ Memnon, History of Heracleia, 4-6; διόδωρος, Bibliotheca, XX. 77

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ www.iranicaonline.org/articles/amestris-gr. Ανακτήθηκε στις 26  Ιουνίου 2019.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 R. Schmitt, “AMESTRIS,” ''Encyclopædia Iranica, I/9, pp. 935-936. (στα Αγγλικά) Ανάκτηση 20-06-2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 O'Neil, James L. (2002). «Iranian Wives and their Roles in Macedonian Royal Courts» (στα αγγλικά). Prudentia 34 (2): 159–177. ISSN 2382-1620. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-06-20. https://web.archive.org/web/20190620071802/http://prudentia.auckland.ac.nz/index.php/prudentia/article/view/417. Ανακτήθηκε στις 2019-06-20. 
  4. ↑ Harders, Ann-Cathrin (2016). «Seleukos Nikator and His Wives». Στο: Coskun, Altay· McAuley, Alex. Seleukid Royal Women. Historia - Einzelschriften 240. Franz Steiner Verlag. σελίδες 25–38. ISBN 9783515112956. 
  5. ↑ Chris Bennett, "Three Notes on Arsinoe"; in: A Delta Man in Yebu, edited by A. K. Eyma
  6. ↑ James Ussher, The Annals of the World, New Leaf Publishing Group, 2007 [1654], p 338
  7. ↑ 7,0 7,1 Tsjeng, Zing· Mahale, Jenna (13 Ιουλίου 2018). «All Hail Amastris, the War Captive Who Rose to Power and Became a Queen». Vice (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019. 
  8. ↑ Brosius, Maria. (1998). Women in ancient Persia, 559-331 B.C. Oxford: Clarendon. ISBN 0585244855. 44961912. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Άμαστρις&oldid=9453681"