Άγραφα Ευρυτανίας
Συντεταγμένες: 39°8′14″N 21°39′0″E / 39.13722°N 21.65000°E
Τα Άγραφα είναι ορεινό χωριό και κοινότητα της Στερεάς Ελλάδας στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας[1].
Γεωγραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Άγραφα είναι χτισμένα σε υψόμετρο 840 μέτρων[2] στην καρδιά της οροσειράς των Αγράφων και στους πρόποδες του όρους Κουκουρούντζος. Από τους πρόποδες του χωριού και στις τοποθεσίες «Σμπορν» και «Χοντέικα» πηγάζει ο ποταμός Αγραφιώτης[1]. Το χωριό από το 2011 ανήκει στον καλλικρατικό δήμο Αγράφων ενώ μέχρι το 2010 αποτελούσε την έδρα του καποδιστριακού δήμου Αγράφων[3] και ανέκαθεν ήταν το παραδοσιακό κέντρο της περιοχής στη βόρεια Ευρυτανία. Ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021, είναι 377 κάτοικοι[4]. Τα Άγραφα εξακολουθούν να μην συνδέονται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο με την γύρω περιοχή. Ο δρόμος μέσω Καρπενησίου έχει σχεδόν ασφαλτοστρωθεί πλήρως (απομένει κομμάτι 6χλμ χωματόδρομος). Μέσω Καρδίτσας η σύνδεση γίνεται με δυο τρόπους είτε από την Λίμνη Πλαστήρα μέσω του χωριού Βραγγιανά (15χλμ χωματόδρομος) είτε μέσω του χωριού Σάικα (Πετράλωνα) διασχίζοντας την κορυφογραμμή πάνω από τον οικισμό Καμάρια (25 χλμ χωματόδρομος). Απέχουν 68 χλμ. από το Καρπενήσι και 66χλμ από Καρδίτσα[2].
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Άγραφα είναι συνδεδεμένα με γεγονότα της Τουρκοκρατίας, όπως τις μάχες κατά των Τουρκαλβανών, τη δράση των κλεφτών και των αρματολών, όπως του Κατσαντώνη.
Το 1942, το χωριό κάηκε από τους Ιταλούς, αλλά ανοικοδομήθηκε, διατηρώντας το παραδοσιακό στοιχείο στην αρχιτεκτονική.
Σε πρόσφατη αρχαιολογική έρευνα, ανακαλύφθηκαν λίθινα εργαλεία στην περιοχή, που αποτελούν τα πρώτα δείγματα ανθρώπινης δραστηριότητας από τη Μέση Παλαιολιθική Εποχή[5]
Από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίσματα του χωριού είναι οι εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου και της Παναγίας, οι οποίες χτίστηκαν το 1610 και το 1600 αντίστοιχα.
Δημογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διακύμανση του πληθυσμού του χωριού Άγραφα είναι η εξής:[6][7]
| Έτος | Πληθ. |
|---|---|
| 1889 | 471 |
| 1900 | 812 |
| 1928 | 615 |
| 1940 | 1000 |
| 1951 | 618 |
| 1961 | 780 |
| 1971 | 383 |
| 1981 | 251 |
| 1991 | 184 |
| 2001 | 616 |
| 2011 | 310[8] |
| 2021 | 377 |
Διατελέσαντες Πρόεδροι Κοινότητας Αγράφων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ...
- Σωτήριος Χόντος - 1979 - 1982
- Γεώργιος Μπαμπαλής - 1983 - 1990
- Κωνσταντίνος Γάτης - 1991 - 31 Δεκεμβρίου 1998
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Support. «Άγραφα». www.agrafa.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 Νομός Ευρυτανίας, σελ. 110
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021».
- ↑ Μαρία Ριτζαλέου. «Οψιανοί της Μήλου στα Αγραφα». Έθνος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2009.
- ↑ Επίτομο γεωγραφικό Λεξικό, Σταματελάτου, Εκδ. Ερμής
- ↑ Ντάσιος 1999, σελ. 257
- ↑ «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παναγιώτης Δημ. Ντάσιος, Η "στράτα" των νομάδων Σαρακατσαναίων Αγραφιωτών και το πολιτισμικό ίχνος της, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών-Τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού, Αθήνα 2011
- Τάκης Ντάσιος, Στ' Άγραφα, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 1999 ISBN 960-8460-13-1
- Συλλογικό έργο, Νομός Ευρυτανίας, τόμος 13, σειρά: ΕΛΛΑΔΑ, Εκδόσεις Δομή, Αθήνα 2006
