Κανδήλα Αιτωλοακαρνανίας

Κανδήλα Αιτωλοακαρνανίας
Φωτογραφία του χωριού από την καινούργια δεξαμενή ύδρευσης
Κανδήλα Αιτωλοακαρνανίας 38°42′0″N 20°57′0″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Ξηρομέρου
Υψόμετρο	70 μέτρα
Πληθυσμός	866 (2021)
Ταχ. κωδ.	300 19

Η Κανδήλα είναι χωριό στην περιοχή του Ξηρομέρου στην Αιτωλοακαρνανία και έδρα του πρώην δήμου Αλυζίας. Το 2011 είχε πληθυσμό 1.048 κατοίκων (απογραφή 2011). Σήμερα ανήκει πλέον στο Δήμο Ξηρομέρου, ο οποίος έχει ως έδρα τον Αστακό. Αποτελείται στην ουσία από δυο χωριά, την Πάνω και την Κάτω Κανδήλα. Το χωριό βρίσκεται στους πρόποδες των Ακαρνανικών Ορέων μέσα σε έναν καταπράσινο ελαιώνα. Το χωριό πανηγυρίζει την ημέρα μνήμης της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου).Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού είναι ο Α.Ο. ΚΑΝΔΗΛΑΣ.

Ονομασία

Εικάζεται ότι η ονομασία του οφείλεται στην προσομοίωση του χωριού με καντήλι, το οποίο φέγγει από μακριά μέσα στην θάλασσα. Εκεί βρισκόταν στα αρχαία χρόνια η Αλυζία της οποίας η έκταση έφτανε μέχρι το διπλανό χωριό, τον Μύτικα, απέναντι από το νησί Κάλαμος. Η θάλασσα βρίσκεται μόλις σε τρία χιλιόμετρα απόσταση.

Ναοί

Ο Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής της Κανδήλας

Παλιά είχε δύο ενορίες, την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα στην Άνω Κανδήλα και αυτήν της Ζωοδόχου Πηγής στην Κάτω Κανδήλα, ενώ σήμερα πλέον έχει μόνο έναν μόνιμο ιερέα, αυτόν της ενορίας της Ζωοδόχου Πηγής. Ο ναός του Αγίου Ανδρέα στην Άνω Κανδήλα βρίσκεται σε ένα ύψωμα, που προσφέρει στον επισκέπτη αμφιθεατρική θέα προς την θάλασσα, τον ελαιώνα και τα Ακαρνανικά Όρη.

Αξιοθέατα και υποδομή

Η γειτονιά της Άνω Κανδήλας που βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο του χωριού ονομάζεται "κουκουβάγια" και διαθέτει μια από τις ωραιότερες θέες της περιοχής. Το χωριό διαθέτει Παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο το οποίο στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτίριο που βρίσκεται στον δρόμο που ενώνει την Κάτω Κανδήλα και το διπλανό χωριό Βάρνακας.

Στην πλατεία του Κάτω χωριού υπάρχουν καφετέριες και πολλές ψησταριές (γεμάτες κόσμο τους καλοκαιρινούς μήνες), όπου σερβίρονται παραδοσιακά εδέσματα, όπως κοκορέτσι, γουρνοπούλες, φριγαδέλια και σπληνάντερα.

Αντίστοιχα και στην πλατεία του πάνω χωριού βρίσκονται παραδοσιακά καφενεία και ψησταριά. Και στις δύο πλατείες υπάρχουν κανάλια με τρεχούμενο νερό.

Διοικητική ιστορία

Διοικητικές μεταβολές

Η κοινότητα Κανδήλας συστάθηκε στις 31 Αυγούστου 1912 έπειτα από την απόσπαση του ομώνυμου οικισμού από τον δήμο Σολλίου. Έδρα της κοινότητας ορίστηκε ο ομώνυμος οικισμός. Το 1928 προσαρτήθηκε στην κοινότητα ο οικισμός Κραββαρέικα και το 1939 ο αποσπασθείς οικισμός από την κοινότητα Βάρνακα, Γεωργουλέικα (από το 1940 Γεωργουλαίικα). Το 1950 τα Γεωργουλαίικα προσαρτήθηκαν ξανά στην κοινότητα Βάρνακα και το 1961 καταργήθηκε ο οικισμός Κραββαρέικα και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Κανδήλας. Το 1997 η Κανδήλα αποσπάστηκε από την κοινότητα και ορίστηκε ως έδρα του Δήμου Αλυζίας.

Διατελέσαντες πρόεδροι της Κοινότητας Κανδήλας

Το κτήριο του δημαρχείου στην Κανδήλα, έδρα του Δήμου Αλυζίας ως το 2011.

Από την ίδρυση της Κοινότητας Κανδήλας ως σήμερα, έχουν διατελέσει πρόεδροι: ...

Από το 1978 ως σήμερα

Διάρκεια θητείας	Όνομα	Ψήφοι/Ποσοστό % του νικητή (Έτος διεξαγωγής εκλογών)	Σημειώσεις
1979-1982	Παναγιώτης Πάτρας	425 ψήφοι/57,67% (1978)	Ο πρώτος κομμουνιστής τοπικός πρόεδρος
1983-1994	Ιωάννης Μακρυγιώργος	320 ψήφοι - 38,28% (1982) / 328 ψήφοι - 34,13% (1986) / 504 - 53,45% (1990)	Επανεξελέγη στις εκλογές του 1986 και του 1990.
1995-1998	Παρασκευάς Παληογιάννης	379 ψήφοι/ 42,87% (1994)	Τελευταίος πρόεδρος της κοινότητας ως τη συγχώνευση στον Δήμο Αλυζίας.

Βιβλιογραφία

Σχετικά με την ιστορία της Αλυζίας, έχει εκδοθεί βιβλίο από τον Γυμνασιάρχη του χωριού Β. Λιάγκο με τίτλο "Ένας μικρός τόπος, μια μεγάλη ιστορία".