Νατζβάιλερ-Στρούτχοφ

Κρεματόριο στο Natzweiler-Struthof

Το Στρατόπεδο Νατζβάιλερ - Στρούτχοφ (Natzweiler-Struthof) ήταν Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης κείμενο σε οροπέδιο των Βοσγίων ορέων στην περιοχή της Αλσατίας, κοντά στην κωμόπολη Νατζβιλέρ (Natzwiller (γερμ. Νατζβάιλερ, Natzweiler) 50 περίπου χλμ. νοτιοδυτικά του Στρασβούργου. Η Αλσατία-Λωραίνη ήταν η μοναδική περιοχή της Γαλλίας που προσαρτήθηκε - μονομερώς - στο γερμανικό Ράιχ μετά την στρατιωτική κατάρρευση της χώρας. O λόγος που ώθησε τους Ναζί να εγκαθιδρύσουν εκεί μόνιμο στρατόπεδο συγκέντρωσης ήταν η ύπαρξη γρανίτη, τον οποίο ο Άλμπερτ Σπέερ, μετέπειτα Υπουργός Εξοπλισμού, ήθελε να εκμεταλλευθεί. Tα υπόλοιπα στρατόπεδα που δημιούργησαν στα κατεχόμενα εδάφη της Γαλλίας (όπως το Στρατόπεδο του Ντρανσύ (Drancy)) είχαν πιο πρόσκαιρο χαρακτήρα και λειτούργησαν περισσότερο ως διαμετακομιστικοί σταθμοί

Ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία

Οι Ναζί δημιούργησαν, στην περιοχή που επονομάζεται Στρούτχοφ (Struthof), όπου λειτουργούσε ομώνυμο μικρό ξενοδοχείο, στις 21 Απριλίου του 1941 το κεντρικό στρατόπεδο. Κατά την διάρκεια λειτουργίας του το στρατόπεδο απέκτησε περίπου 70 "παραρτήματα", με το πρώτο να ιδρύεται στην περιοχή του Ομπερνέ (Obernai), κοντά στο κεντρικό στρατόπεδο, στις 12 Δεκεμβρίου 1942.

Η πρώτη ομάδα κρατουμένων, περίπου 300 άτομα, όλα με γερμανική υπηκοότητα, έφθασε εκεί την 1η Μαου 1942 και επειδή οι εγκαταστάσεις δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί, τους εγκατέστησαν στο παλαιό κτίσμα του ξενοδοχείου. Προοδευτικά ο αριθμός των κρατουμένων που απέστελλε η RSHA αυξανόταν και περί τα τέλη του 1942 στο στρατόπεδο υπήρχαν ήδη 2.000 κρατούμενοι. Η εταιρεία "Deutsche Erd-und Steinwerke GmbH" (Γερμανική εταιρεία χωματουργικών και εξορυκτικών εργασιών), πρόγραμμα της οποίας υλοποιούσε ο Σπέερ διαπίστωσε, ωστόσο, ότι η εξόρυξη γρανίτη από την περιοχή είχε αυξημένο κόστος κι έτσι η πλειονότητα των κρατουμένων στράφηκε σε δραστηριότητες σχετικές με την πολεμική βιομηχανία: Το καλοκαίρι του 1943 κατασκευάσθηκαν στους χώρους εξόρυξης καταλύματα μέσα στα οποία οι κρατούμενοι επιθεωρούσαν και επισκεύαζαν κινητήρες των αεροσκαφών "Γιούνγκερς" (Jungers). Παράλληλα, ορισμένες από τις εγκαταστάσεις μεταφέρθηκαν στις στοές εξόρυξης, ώστε να είναι απρόσβλητες από τις εναέριες επιδρομές των Συμμάχων.

Οι δραστηριότητες αυτές επεκτάθηκαν το 1944, οπότε η γερμανική βιομηχανία στράφηκε εξ ολοκλήρου στην πολεμική παραγωγή. Το στρατόπεδο απέκτησε περισσότερα παραρτήματα, κυρίως στο έδαφος του ίδιου του Ράιχ, στην περιοχή της Βάδης-Βυρτεμβέργης, όπως αυτό στο Νέκαρελτς (Neckarelz), όπου οι πολύπλοκες στοές σε ένα εγκαταλειμμένο ορυχείο γύψου μετατράπηκαν σε εργοστάσιο κατασκευής κινητήρων αεροσκαφών της Ντάιμλερ-Μπεντς, μετακομίζοντας από το Βερολίνο για την αποφυγή καταστροφών από τους βομβαρδισμούς που υφίστατο η πόλη. Κάτι ανάλογο έγινε και στο Λέονμπεργκ (Leonberg), κοντά στην Στουτγκάρδη, όπου μια εγκαταλειμμένη στοά του υπόγειου σιδηροδρόμου τέθηκε στην διάθεση της εταιρείας κατασκευής αεροσκαφών Μέσερσμιτ (Messerschmidt). Την άνοιξη του 1944 απασχολούνταν εκεί περίπου 1.500 κρατούμενοι του Νατζβάιλερ, ενώ περί τα τέλη του ίδιου έτους ο αριθμός τους είχε φθάσει τους 3.000.

Το 1944, επίσης, δημιουργείται, μεταξύ άλλων, και το παράρτημα του Ζότρτσινγεν (Schorzingen), στο οποίο απασχολούνται περισσότεροι από 1.000 κρατούμενοι, με στόχο να μεταφερθούν εκεί 4.000 επιπλέον. Απασχόλησή τους είναι η εξαγωγή αργού πετρελαίου από εμποτισμένα σχιστολιθικά κοιτάσματα, καθώς η γερμανία έχει αρχίσει να χάνει τις πηγές των, απαραίτητων για τη συνέχεια του πολέμου, ορυκτών υγρών καυσίμων.

Υπολογίζεται ότι συνολικά ο αριθμός των κρατουμένων στα παραρτήματα του στρατοπέδου φθάνει (Οκτώβριος 1944) τους 19.000. Στο κύριο στρατόπεδο ο αριθμός αυτός κυμαίνεται μεταξύ 8.000 και 9.000.