Βοϊβοδάτα της Πολωνίας

Χάρτης της Πολωνίας με τις σημαίες των βοεβοδάτων.

Τα βοϊβοδάτα ή επαρχίες της Πολωνίας αποτελούν ανώτερου επιπέδου διοικητική υποδιαίρεση, αντίστοιχη με τις περιφέρειες της Ελλάδας. Στα πολωνικά ονομάζονται województwo, ενώ η ιστορία του όρου αυτού είναι πολύ παλιά καθώς αυτό το μοντέλο υποδιαίρεσης χρησιμοποιείται στην Πολωνία από τον 14ο αιώνα. Η λέξη στα ελληνικά μπορεί να μεταφραστεί και ως δουκάτο για ιστορικούς λόγους, αλλά και ως επαρχία.

Σήμερα τα βοϊβοδάτα αριθμούνται σε 16. Πριν τον Ιανουάριο του 1999 και από το 1975 τα βοϊβοδάτα ήταν 49. Οι τωρινές περιφέρειες είναι χωρισμένες με βάση κυρίως τις ιστορικές περιοχές της Πολωνίας.

Η διοικητική εξουσία σε αυτό το επίπεδο αυτοδιοίκησης είναι μοιρασμένη μεταξύ του διοικητή ή βοεβόδα (wojewoda, «βογιεβόντα») ο οποίος διορίζεται από την κυβέρνηση, μιας εκλεγμένης συνέλευσης (sejmik, «σέιμικ»), και του διοικητικού συμβουλίου της περιφέρειας (ή διοικητικού συμβουλίου του βοϊβοδάτου) (zarząd województwa, «ζάζοντ βογιεβούντζτβα»). Ο επικεφαλής αυτού του συμβουλίου ονομάζεται marszałek województwa. Τα βοϊβοδάτα διαιρούνται περαιτέρω σε πόβιατ (powiat) και σε γκμίνα (gmina).

Διοικητικές εξουσίες

Οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες μοιράζονται μεταξύ του wojewoda (διοικητή), της sejmik (περιφερειακής συνέλευσης) και του zarząd województwa (διοικητικού συμβουλίου). Στις περισσότερες περιπτώσεις τα εν λόγω διοικητικά σώματα εδρεύουν σε μία πόλη, εξαίρεση αποτελούν τα βοϊβοδάτα Κουγιαβίας-Πομερανίας και Λούμπους, στα οποία τα γραφεία του διοικητή βρίσκονται σε διαφορετική πόλη από εκείνα των άλλων διοικητικών σωμάτων.

Ο Διοικητής διορίζεται από τον Πρωθυπουργό και αποτελεί τον τοπικό εκπρόσωπο της κεντρικής διοίκησης. Ο Διοικητής ενεργεί ως επί κεφαλής των κεντρικών κυβερνητικών θεσμών σε περιφερειακό επίπεδο (όπως η αστυνομία και η πυροσβεστική υπηρεσία, τα γραφεία έκδοσης διαβατηρίων, καθώς και διάφορες επιθεωρήσεις), επιβλέπει τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, συντονίζει τις δράσεις στον τομέα της δημόσιας ασφάλειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Η Περιφερειακή Συνέλευση εκλέγεται κάθε τέσσερα χρόνια, μαζί με την εκλογή τοπικού διοικητή στα Πόβιατ και στα Γκμίνα. Είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και τον προϋπολογισμό του Βοεβοδάτου. Εκλέγει επίσης τον marszałek, τον επικεφαλής του Διοικητικού Συμβουλίου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον marszałek, θέτει σε εφαρμογή τα ψηφίσματα του σέιμικ, διαχειρίζεται τα οικονομικά του βοεβοδάτου και ασχολείται με πολλές πτυχές της περιφερειακής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Χάρτης και κατάλογος των περιφερειών

Στα βοϊβοδάτα Λούμπους και Κουγιαβίας-Πομερανίας παρουσιάζονται δύο πόλεις ως πρωτεύουσες των Βοεβοδάτων, η πρώτη πόλη αποτελεί έδρα του Διοικητή, ενώ η δεύτερη της Εκλεγμένης Συνέλευσης και του Διοικητικού Συμβουλίου.

Συντομογραφία	Βοϊβοδάτο	Πολωνικό Όνομα	Έκταση (σε km²)	Πληθυσμός (2003)	Πρωτεύουσα	Χάρτης
ZP	Δυτικής Πομερανίας	zachodniopomorskie (ζαχοντνιοπομόρσκιε)	23.032	1.697.500	Στσέτσιν
PM	Πομερανίας	pomorskie (πομόρσκιε)	18.293	2.183.600	Γκντανσκ
LB	Λούμπους	lubuskie (λουμπούσκιε)	13.985	1.008.400	Γκόζουφ Βιελκοπόλσκι, Ζιελόνα Γκούρα
DS	Κάτω Σιλεσίας	dolnośląskie (ντολνοσλόνσκιε)	19.948	2.904.700	Βρότσουαφ
OP	Οππολίας	opolskie (οπόλσκιε)	9.412	1.061.000	Οπόλε
SL	Σιλησίας	sląskie (σλόνσκιε)	12.294	4.731.500	Κατοβίτσε
WP	Μείζονος Πολωνίας	wielkopolskie (βιελκοπόλσκιε)	29.942	3.355.300	Πόζναν
KP	Κυιαβίας-Πομερανίας	kujawsko-pomorskie (κουγιάφσκο-πομόρσκιε)	17.970	2.069.200	Μπίντγκοστς Τόρουν
LD	Λοτζίας	łódzkie (γούντσκιε)	18.223	2.607.400	Λοτζ
WN	Βαρμία-Μαζουρία	warmińsko-mazurskie (βαρμίνσκο-μαζούρσκιε)	24.202	1.428.400	Όλστιν
MZ	Μασοβία	mazowieckie (μαζοβιέτσκιε)	37.715	5.128.600	Βαρσοβία
PD	Ποντλάσκιε	podlaskie (ποντλάσκιε)	20.180	1.207.700	Μπιαουίστοκ
SK	Τιμίου Σταυρού	swiętokrzyskie (σφιεντοκσίσκιε)	11.672	1.295.900	Κίελτσε
LU	Λούμπλιν	lubelskie (λουμπέλσκιε)	25.115	2.197.000	Λούμπλιν
MA	Ελάσσων Πολωνία	małopolskie (μαουοπόλσκιε)	15.141	3.245.600	Κρακοβία
PK	Κάτω Καρπάθια	podkarpackie (ποντκαρπάτσκιε)	17.890	2.096.700	Ζέσουφ

Δείτε επίσης

• Βοεβοδάτο
• Σημαίες των πολωνικών βοεβοδάτων
• ISO 3166-2:PL

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Περιοχές της Πολωνίας (αγγλικά)
• Χάρτης των Περιοχών της Πολωνίας Αρχειοθετήθηκε 2005-04-16 στο Wayback Machine.
• Διοικητική διαίρεση της Πολωνίας (από τον ιστότοπο της Επιτροπής Τυποποίησης Γεωγραφικών Ονομάτων Εκτός Πολωνίας, στα αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε 2006-09-25 στο Wayback Machine.
• Επίσημος χάρτης από τα κεντρικά γραφεία της γεωδαισίας και χαρτογραφίας Αρχειοθετήθηκε 2007-03-11 στο Wayback Machine.
• Περιοχές της Πολωνίας Αρχειοθετήθηκε 2010-07-26 στο Wayback Machine.
• Τοπογραφικές οδηγίες της Πολωνίας για τους συντάκτες χαρτών και άλλους χρήστες Αρχειοθετήθηκε 2019-11-24 στο Wayback Machine. Κεντρικά Γραφεία Γεωδαισίας και Χαρτογραφίας, 2002
• CIA World Factbook --> "Poland --> Administrative divisions" Αρχειοθετήθηκε 2019-08-18 στο Wayback Machine.

Πηγές

• Παγκόσμιος Γεωγραφικός Άτλαντας, εκδ. ΔΟΜΗ, 2007, τόμος 3