Ψαραντώνης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ψαραντώνης
ΓέννησηΑντώνης Ξυλούρης
6 Σεπτεμβρίου 1937 (1937-09-06) (86 ετών)
Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητατραγουδοποιός, συνθέτης και τραγουδιστής
Τέκνα5 (μεταξύ των οποίων ο Γιώργος Ξυλούρης)
ΑδέλφιαΝίκος Ξυλούρης
Όργαναλύρα και φωνή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
27-Απρ-2007: Ο Ψαραντώνης στο φεστιβάλ All Tomorrow's Parties, Αγγλία.

Ο Αντώνιος Ξυλούρης, γνωστός ευρύτερα με το παρατσούκλι Ψαραντώνης (Ανώγεια Ρεθύμνης, 6 Σεπτεμβρίου 1937), είναι Έλληνας μουσικός και ένας από τους πιο γνωστούς Κρητικούς λυράρηδες.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αντώνιος Ξυλούρης του Γεωργίου και της Ελευθερίας, γεννηθείς το 1937 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου Νομού Ρεθύμνης Κρήτης είναι αδελφός του Νίκου Ξυλούρη και του Γιάννη Ξυλούρη. Έχει δύο γιους, τον Γιώργο και τον Λάμπη Ξυλούρη και τρεις κόρες, τη Νίκη, την Ελευθερία και την Μαρία Ξυλούρη.

Ο ίδιος είναι μια ξεχωριστή μορφή της κρητικής μουσικής, διαθέτει μία φωνή με ιδιαίτερη χροιά και προσωπικό ύφος στο παίξιμο της λύρας και των άλλων παραδοσιακών οργάνων.

Έμαθε μουσική δίπλα στον μεγαλύτερο αδελφό του τον Νίκο από πολύ μικρός. Για πρώτη φορά έπαιξε σε γάμο σε ηλικία 13 ετών και πολύ γρήγορα απέκτησε φήμη παίζοντας σε γιορτές και πανηγύρια σε διάφορα μέρη και χωριά της Κρήτης.

Το 1964 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο 45 στροφών. Μέχρι σήμερα έχει εκπροσωπήσει πολλές φορές την Ελλάδα σε φεστιβάλ του εξωτερικού. Πρώτη φορά πήρε μέρος σε φεστιβάλ το 1982 στην Κολωνία της Δυτικής Γερμανίας σε διοργάνωση του τοπικού δημόσιο ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος WDR. Το 1984 έπαιξε στο Βερολίνο, στις εκδηλώσεις για τα 750 χρόνια από την ίδρυση της πόλεως, το 1989 στο "Journée des cinq continents" στη Ζυρίχη και το Άμστερνταμ, ενώ τον Ιούνιο του 1999 πάλι ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στο φεστιβάλ Η Συνάντηση των Πέντε Ηπείρων στο Μαρτινί στην Ελβετία κερδίζοντας διθυραμβικές κριτικές.

Το 2005 παίζει για τα 20 χρόνια του World Music Institute στο Town Hall της Νέας Υόρκης, το 2007 στο φεστιβάλ ροκ μουσικής "All tomorrow's Parties" στο Μάινχεντ της Αγγλίας, η πρώτη ελληνική συμμετοχή σε αυτό το φεστιβάλ, και το 2009 για δεύτερη φορά στο ίδιο φεστιβάλ στο Σίδνεϊ και στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, το οποίο επιμελήθηκε ο Νικ Κέιβ.

Η λύρα του Ψαραντώνη εκτίθεται σήμερα στο "The World's first Global Musical Instrument Museum" στο Φοίνιξ της Αριζόνα των ΗΠΑ, όπου και προβάλλεται video με τον Ψαραντώνη να παίζει λύρα.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2019,[1] του Μαΐου[2] και του Ιουνίου[3] 2023 τοποθετήθηκε στην τελευταία τιμητική θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΜέΡΑ25.

Όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα Ψαραντώνης οφείλεται στον παππού του, επειδή έπιανε τους Τούρκους σαν τα ψάρια.[4]

Δισκογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 1973 Κρητικιά Ξαστεριά
  • 1976 Πηγές
  • 1976 Η Μάχη Της Κρήτης (μουσική: Μπάμπης Πραματευτάκης)
  • 1978 Σαϊτέματα
  • 1982 Αναστορήματα
  • 1983 Οι Ρίζες Μου
  • 1985 Εκτός Εαυτού
  • 1986 Να Κάμω Θέλω Ταραχή
  • 1989 Τα Μεράκια Του Ψαραντώνη (Παραπονούμαι Μιας Ψυχής)
  • 1990 Από Φλόγες Η Κρήτη Ζωσμένη (Όταν Σε Αναστορηθώ)
  • 1991 30 Χρόνια Ψαραντώνης
  • 1991 Son Of Psiloritis
  • 1994 Παλιό Κρασί Είν' Η Σκέψη Μου
  • 1995 The Way Of Psarantonis
  • 1996 Από Καρδιάς
  • 1998 Νογώ
  • 1999 Ιδαίον Άντρον
  • 2000 Τέσσερις Δρόμοι Για Τον Ερωτόκριτο (Ψαραντώνης & Λουδοβίκος των Ανωγείων & Νίκος Ξυδάκης & Γιώργος Κουμεντάκης)
  • 2000 Λεόντιος Μαχαιράς - Χρονικό Της Κύπρου (Ψαραντώνης & Ευαγόρας Καραγιώργης)
  • 2002 Ριζίτικα
  • 2004 Όταν Σε Βλέπω Τραγουδώ (Ψαραντώνης & Μαρκογιάννης)
  • 2004 Στα Πρώτα Του Τραγούδια
  • 2006 Συναυλία Αρχαίας Ελεύθερνας
  • 2007 Να 'χεν Η Θάλασσα Βουνά
  • 2008 Αντάρτες Των Βουνών
  • 2008 Έκεια Που Θέλω (μουσική: Βασίλης Ξυλούρης)
  • 2010 Σαν Πυροβάτης
  • 2012 Ζωντανή Ηχογράφηση
  • 2014 Πέρα Από Τα Σύνορα (Ψαραντώνης & Χαΐνηδες & Mode Plagal)
  • 2015 Έχω μια Σκέψη... (Ψαραντώνης & Νίκος Στρατάκης & Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Επικράτεια | Εθνικές εκλογές – Ιούλιος 2019». ekloges.ypes.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2023. 
  2. elen.pelagia (23 Απριλίου 2023). «Το Ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΜέΡΑ25 - Συμμαχία για τη Ρήξη». ΜέΡΑ25. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2023. 
  3. «Επικρατείας». ΜέΡΑ25 (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  4. Συλλογικό έργο, Κρήτη, Το Αφιέρωμα, Βιογραφίες, τ. 9, σελ. 145, εκδ. οίκος Αρσινόη, Αθήνα 1985.