Φράστανη
Συντεταγμένες: 39°35′N 20°08′E / 39.58°N 20.13°E
| Φράστανη | |
|---|---|
  Φράστανη | |
| Νομός | Αργυροκάστρου |
| Δήμος | Δρόπολη |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Αργυροκάστρου |
| Υψόμετρο | 277 |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) ώρα Κεντρικής Ευρώπης θερινή ώρα Κεντρικής Ευρώπης UTC+02:00 (θερινή ώρα) |
Η Φράστανη, ή Φραστανή (αλβανικά: Frashtan), είναι χωριό της Αλβανίας. Βρίσκεται στο νότιο τμήμα της χώρας, στο νομό Αργυροκάστρου[1] και συγκεκριμένα στην Επαρχία της Κάτω Δρόπολης. Ο πληθυσμός του είναι ελληνικός και οι κάτοικοι του είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Η Φράστανη ,ένα από τα 34 χωριά της Δερόπολης , αν και μικρή σε έκταση , αποτελεί για τους κάτοικους της και τους επισκέπτες της καταφύγιο από την πιεστική καθημερινότητα των αστικών κέντρων.
Το χωρίο εώς το 1991-1992 ( μέχρι δηλαδή το άνοιγμα των συνόρων) ήταν αρκετά πυκνοκατοικημένο συγκριτικά με το μέγεθος του. Στο μικρό αυτό χωριό συναντούσε κανείς ένα διώροφο κτήριο που βρισκόταν στην αρχή του χωριού. Ο πρώτος όροφος αποτελούσε ένα μουσείο και ο δεύτερος ένα εστιατόριο. Το κτήριο αυτό δυστυχώς δεν είναι ευδιάκριτο και πλέον αποτελείται μόνο από συντρίμμια. Μερικά βήματα μέσα στο χωριό και συναντούσες το σχολείο, με την ατέλειωτη αυλή του. Το σχολείο σταμάτησε να λειτουργεί ολοκληρωτικά το 2013 μετά την δεύτερή φορά που ξανάνοιξε ,καθώς στο παρελθόν είχε σημειωθεί μία φωτιά που σήμανε την αναστολή της λειτουργίας του.
Ακολουθούσαν τα σπίτια των χωρικών και στη μέση του χωριού η κεντρική πλατεία ενώ εκεί που σταματούν τα σπίτια βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Σήμερα στην είσοδο του χωριού συναντάμε μια από τις δύο βρύσες του χωριού απέναντι από τον παραδοσιακό και γνωστό για την καλή ποιότητα του, φούρνο. Το σχολείο παραμένει εκεί με τις περισσότερες αίθουσες του άδειες ή με παλαιά θρανία και μαυροπίνακες . Αξίζει να αναφερθεί ότι το σχολείο ήταν γνωστό για το αξιόλογο χημείο του το οποίο επιβιώνει ως σήμερα καθώς μέσα στο σχολείο βρίσκει κανείς βαλσαμωμένα και σκελετωμένα θαλασσινά έντομα κ.α. Η πλατεία του χωριού έχει τον χαρακτηριστικό πλάτανο και παιχνίδια για τα παιδιά (κούνιες, τσουλήθρα, τραμπάλα). Ή εκκλησία και τα σπίτια των χωρικων διατηρούνται ως έχει. Το μοναστήρι το οποίο δεν αναφέρθηκε προηγουμένως, εκτιμάτε να υπάρχει στο βουνό της Φράστανης πριν το 1800 καθώς έρευνες που έχουν διεξαχθεί έχουν δείξει πως η δομή του μοναστηριού, είναι η τυπική δομή που χτίζονταν όλα τα ορθόδοξα μοναστήρια στην Ελλάδα, η οποία άλλαξε μετά την λήξη του 19ου αιώνα. Η εύρεση πινακίδων και εγγράφων που δεν μπόρεσαν να αποκωδικοποιήσουν αρχαιολόγοι απ’όλη την Ελλάδα προκαλεί περιέργεια και «θαυμασμό». Το μοναστήρι έχει βρεθεί πολλαπλές φορές αντιμέτωπο με μεγάλες πυρκαγιές, καμία όμως δεν μπόρεσε να το βλάψει. Η εικόνα είναι άξια θαυμασμού αφού φαίνεται η φωτιά να έχει σχηματίσει έναν κύκλο γύρω από το μοναστήρι που αποτελείται από καμμένα δέντρα και φυτά. Παρόλο που ο αριθμός των μόνιμων κατοίκων δεν φαίνεται να αγγίζει τριψήφιο αριθμό, οι άνθρωποι που μεγάλωσαν εκεί και πλέον έχουν μεταναστεύσει σε αστικά κέντρα δεν φαίνεται να ξεχνάνε την γενέτειρα τους καθώς κάθε χρονιά παρατηρούνται έργα στις υποδομές του χωριού είτε ατομικά είτε από την ονομαζόμενη « νεολαία της Φράστανης» .
Περιοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κείται στους πρόποδες του Πλατυβουνίου (αλβ. Mali i Gjere) και συνορεύει από το Νότο με το χωριό Λιούγκαρη (Lugar) και από το Βορρά με το χωριό Γορίτσα (αλβ. Gorica). Απέναντι, δηλαδή ανατολικά, βρίσκονται τα χωριά της Ρίζας (Επισκοπή, Ραντάτες, Γλύνα κ.α.). Στο χώρο της Δρόπολης υπάρχουν και μερικά μη ελληνικά χωριά εμβόλιμα.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα τέλη του 19ου αιώνα ανήκε διοικητικά στον "Καζά του Αργυροκάστρου" ενώ ο πληθυσμός του χωριού, σύμφωνα με την οθωμανική στατιστική του 1895, ήταν 198 κάτοικοι[2]. Το 1913, στον "εθνογραφικό χάρτη της Βορείου Ηπείρου" που συνέταξε το Γενικό Στρατηγείο του Ελληνικού Στρατού, αναφέρεται ότι το χωριό κατοικείται από 208 Έλληνες[3].
Σύγχρονη εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα στο χωριό έχουν απομείνει λίγοι κάτοικοι, ένεκα του γεγονότος ότι οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα, ήδη από τις απαρχές της πτώσης του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα.
Στο χωριό, ο πληθυσμός αυξάνεται αρκετά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι μετανάστες επιστρέφουν λόγω διακοπών. Η Φράστανη, όπως σχεδόν και όλα τα χωριά της Δρόπολης, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα λόγω της έλλειψης νερού (πόσιμου και ποτιστικού), αλλά και των συχνών διακοπών ρεύματος.
Ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ζωή των κατοίκων του χωριού είναι κυρίως αγροτοκτηνοτροφική. Στο παρελθόν το χωρίο είχε μεγάλο αριθμό αιγοπροβάτων και βοοειδών. Σήμερα αυτός ο αριθμός είναι εξαιρετικά χαμηλός εν συγκρίσει με πριν. Την περίοδο του Υπαρκτού Σοσιαλισμού του Ενβέρ Χότζα, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού απασχολούνταν στην κολεκτίβα (kolkoze), σε αγροτικές εργασίες στα αποδοτικά, όσον αφορά την παραγωγή, χωράφια του κάμπου της Δρόπολης.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Γεωργίου Χ. Παπαδοπούλου, «Η Ελληνική Εθνική Μειονότης εις την Αλβανίαν και το Σχολικόν Ζήτημα αυτής»
- ↑ Μιχάλης Κοκολάκης, "Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895" στο Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Μιχάλης Κοκολάκης και Ευδοκία Ολυμπίτου (επιμ.), Πληθυσμοί και οικισμοί του ελληνικού χώρου. Ιστορικά μελετήματα, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2003, σελ. 278
- ↑ Γενικόν Στρατηγείον Ελληνικού Στρατού, Χάρτης Εθνογραφικός της Βορείου Ηπείρου τω 1913. Εθνολογική στατιστική της Βορείου Ηπείρου τω 1913, Τύποις "Άγκυρας" - Ι. Κουμένου, Θεσσαλονίκη 1919, σελ. 10
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γρηγόρης Κατσαλίδας (επιμέλεια Νίκου Υφαντή), Η Ταυτότητα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, Ιωάννινα 2004
- Νικ. Θωμ. Υφαντή, Η Βόρειος Ήπειρος. Χθες και Σήμερα
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
