Φουντούκι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ώριμα φουντούκια
Αγριοφουντουκιά, Τουρκία
Σάρωθρο μαζεύει φουντούκια σε ένα περιβόλι.

Το φουντούκι είναι ο καρπός της φουντουκιάς και επομένως περιλαμβάνει οποιονδήποτε από τους ξηρούς καρπούς που προέρχονται από είδη του γένους Corylus, ιδιαίτερα τους ξηρούς καρπούς του είδους Corylus avellana (Λεπτοκαρυά).[1]

Τα φουντούκια χρησιμοποιούνται στο ψήσιμο και τα επιδόρπια, τη ζαχαροπλαστική για την παρασκευή πραλίνας και επίσης σε συνδυασμό με σοκολάτα για τρούφες σοκολάτας και προϊόντα όπως μπάρες σοκολάτας, άλειμμα κακάο φουντουκιού, όπως Nutella και λικέρ Frangelico. Το φουντουκέλαιο, συμπιεσμένο από φουντούκια, αρωματίζεται έντονα και χρησιμοποιείται ως μαγειρικό λάδι. Η Τουρκία και η Ιταλία είναι οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί φουντουκιών στον κόσμο.[2]

Πιτσιλάτι, τυπικά μπισκότα φτιαγμένα με φουντούκια, Σικελία

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα καρπός είναι περίπου σφαιρικός έως οβάλ, περίπου 15-25 χιλιοστά σε μήκος και 10-15 χιλιοστά σε διάμετρο, με ένα εξωτερικό ινώδες φλοιό που περιβάλλει ένα λείο κέλυφος. Το φουντούκι πέφτει από το φλοιό όταν ωριμάσει, περίπου επτά έως οκτώ μήνες μετά την επικονίαση. Ο πυρήνας του σπόρου είναι βρώσιμος και χρησιμοποιείται ωμός ή ψημένος ή αλεσμένος σε πάστα. Ο σπόρος έχει ένα λεπτό, σκούρο καφέ δέρμα, το οποίο μερικές φορές αφαιρείται πριν το μαγείρεμα.

Καλλιέργεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1995, αποδείξεις μεγάλης κλίμακας μεσολιθικής επεξεργασίας ξηρών καρπών, περίπου 8.000 ετών, βρέθηκαν σε ένα λάκκο στο νησί Κόλονσεϊ στη Σκωτία. Τα στοιχεία αποτελούνται από ένα μεγάλο, ρηχό λάκκο γεμάτο με υπολείμματα εκατοντάδων χιλιάδων καμένων κελυφών φουντουκιού. Φουντούκια έχουν βρεθεί και σε άλλες μεσολιθικές τοποθεσίες, αλλά σπάνια σε τέτοιες ποσότητες ή συγκεντρωμένα σε ένα λάκκο. Τα καρύδια ραδιοχρονολογήθηκαν με άνθρακα-14 με ημερομηνία 7720±110 BP, το οποίο βαθμονομείται περίπου στο 6000 π.Χ. Παρόμοιες τοποθεσίες στη Βρετανία είναι γνωστές μόνο στο Φάρναμ του Σάρρεϋ και στο Κας νι Χάουιν της Νήσου του Μαν.[3][4]

Αυτή η ανακάλυψη δίνει μια εικόνα για την κοινοτική δραστηριότητα και τον προγραμματισμό της περιόδου. Οι ξηροί καρποί συγκομίστηκαν σε ένα μόνο έτος και η ανάλυση γύρης υποδηλώνει ότι όλες οι φουντουκιές κόπηκαν ταυτόχρονα.[4]

Η κλίμακα της δραστηριότητας και η έλλειψη μεγάλων θηραμάτων στο νησί, υποδηλώνουν την πιθανότητα ότι ο Κόλονσεϊ μπορεί να περιείχε μια κοινότητα με σε μεγάλο βαθμό χορτοφαγική διατροφή για το χρόνο που πέρασαν στο νησί. Αρχικά, ο λάκκος βρισκόταν σε μια παραλία κοντά στην ακτή και συνδέθηκε με δύο μικρότερους λάκκους με πέτρινη επένδυση των οποίων η λειτουργία παραμένει ασαφής, μια εστία και μια δεύτερη συστάδα λάκκων.[3]

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χώρα Παραγωγή
(τόνοι)
 Τουρκία 665.000
Ιταλία 140.560
 ΗΠΑ 64.410
Αζερμπαϊτζάν Αζερμπαϊτζάν 49.465
Χιλή Χιλή 33.939
 Γεωργία 32.700
Κόσμος 1.072.308

Το 2020, η παγκόσμια παραγωγή φουντουκιών (με κέλυφος) ήταν 1,1 εκατομμύρια τόνοι.[5] Η παραγωγή φουντουκιών στην Τουρκία αντιπροσωπεύει το 62% του παγκόσμιου συνόλου, ακολουθούμενη από την Ιταλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Αζερμπαϊτζάν, τη Χιλή και τη Γεωργία.[5] Ο μεγάλος αριθμός εκμεταλλεύσεων φουντουκιού στην Τουρκία και η εισροή Σύριων προσφύγων δημιούργησαν ανησυχίες για την παιδική εργασία και εκμετάλλευση.[6]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Όρεγκον αντιπροσώπευε το 99% της παραγωγής της χώρας το 2014, με αξία καλλιέργειας 129 εκατομμυρίων δολαρίων, που αγοράζεται κυρίως από τη βιομηχανία σνακ τροφίμων.[7]

Η Ferrero SpA, ο παρασκευαστής της Nutella και της Ferrero Rocher, χρησιμοποιεί το 25% της παγκόσμιας προσφοράς φουντουκιών.[8] Αυτό το εμπορικό προϊόν, η Nutella, δέχθηκε πίεση μετά από έρευνα του BBC το 2019, που διαπίστωσε ότι η παιδική εργασία μεταναστών χρησιμοποιείται σε πολλούς οπωρώνες φουντουκιών στην Τουρκία.[9]

Διατροφική αξία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ωμά φουντούκια έχουν 5% νερό, 61% λιπαρά, 17% υδατάνθρακες και 15% πρωτεΐνη.

Σε ποσότητα αναφοράς 100 γραμαρίων, τα ωμά φουντούκια παρέχουν 628 κιλοθερμίδες ενέργειας τροφίμων και αποτελούν πλούσια πηγή (20% ή περισσότερο της Ημερήσιας Αξίας) πολυάριθμων βασικών θρεπτικών συστατικών.

Τα φουντούκια περιέχουν ιδιαίτερα υψηλές ποσότητες πρωτεΐνης, φυτικών ινών, βιταμίνης Ε, σιδήρου, θειαμίνης, φωσφόρου, μαγγάνιου και μαγνήσιου, όπου όλα αυτά υπερβαίνουν το 30% της ΗΑ. Αρκετές βιταμίνες Β έχουν αξιόλογη περιεκτικότητα. Σε μικρότερες, αλλά ακόμα σημαντικές ποσότητες (μέτρια περιεκτικότητα, 10-19% ΗΑ), είναι η βιταμίνη Κ, το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος και το κάλιο.

Τα φουντούκια είναι μια σημαντική πηγή συνολικού λίπους, αντιπροσωπεύοντας το 93% της ΗΑ σε ποσότητα 100 γραμμαρίων. Τα συστατικά του λίπους είναι μονοακόρεστα λιπαρά ως ελαϊκό οξύ (75% του συνόλου), πολυακόρεστα λιπαρά κυρίως ως λινελαϊκό οξύ (13% του συνόλου) και κορεσμένα λίπη, κυρίως ως παλμιτικό οξύ και στεατικό οξύ (μαζί, 7% του συνόλου).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Martins, S.; SimAues, F.; Matos, J.; Silva, A. P.; Carnide, V. (2014). «Genetic relationship among wild, landraces, and cultivars of hazelnut (Corylus avellana) from Portugal revealed through ISSR and AFLP markers». Plant Systematics and Evolution 300 (5): 1035–1046. doi:10.1007/s00606-013-0942-3. 
  2. ↑ «Inventory of Hazelnut Research, Germplasm and References». www.fao.org. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2020. 
  3. ↑ 3,0 3,1 "Mesolithic food industry on Colonsay" Dec 1995) British Archaeology. No. 5. Retrieved 25 May 2008.
  4. ↑ 4,0 4,1 Moffat, Alistair (2005) Before Scotland: The Story of Scotland Before History. London. Thames & Hudson. p. 91–2.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Hazelnuts (with shell); Crops by Region, World List, Production Quantity, 2020». UN Food and Agriculture Organization, Statistics Division (FAOSTAT). 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2022. 
  6. ↑ Segal, David (2019-04-29). «Syrian Refugees Toil on Turkey's Hazelnut Farms With Little to Show for It» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2019/04/29/business/syrian-refugees-turkey-hazelnut-farms.html. Ανακτήθηκε στις 2020-08-04. 
  7. ↑ «Hazelnuts». Ag Marketing Resource Center, Iowa State University, Ames, IA. Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2016. 
  8. ↑ Narula, Svati Kirsten (14 Αυγούστου 2014). «A frost in Turkey may drive up the price of your Nutella». Quartz. Atlantic Media. 
  9. ↑ Whewell, Tim (19 Σεπτεμβρίου 2019). «Is Nutella made with nuts picked by children?» (στα Αγγλικά). BBC News, Turkey. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2019. [Orchard-owner has] no option but to pay the children, because their parents insist that they work. 'I am trying not to make them work, but then they say they are leaving,' he says. 'The mother and father want them to work - and to be paid.'¶ He adds: 'This chain has to be broken.' 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φουντούκι&oldid=9745901"