Φορτίο πλοίου

Ως φορτίο πλοίου (cargo) χαρακτηρίζεται το σύνολο των αγαθών (κατ΄ όγκο ή κατά βάρος) που μπορεί να μεταφέρει ένα πλοίο. Στα φορτηγά πλοία το μέγιστο δυνάμενο να μεταφέρουν φορτίο εκφράζεται συνήθως με την χωρητικότητα αυτών, που αποτελεί και την διαφήμισή τους, έναντι του εκτοπίσματος που διαφημίζουν τα επιβατηγά κ.ά. πλοία.

Διακρίσεις φορτίων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα διακινούμενα φορτία με πλοία διακρίνονται με πολλά κριτήρια. Βασική όμως διάκριση αυτών είναι τα "ξηρά φορτία" και τα "υγρά φορτία" ή ρευστά φορτία. Τα ξηρά φορτία διακρίνονται αφενός σε "ομοειδή φορτία" και σε "γενικά φορτία" και αφετέρου, ανάλογα με τον όγκο που καταλαμβάνουν, σε "βαρειά φορτία" και σε "ελαφρά φορτία". Μια άλλη ακόμη διάκριση είναι η κατά "συγκεκριμένο είδος" ξηρού φορτίου. Τέλος από πλευράς ασφάλειας υφίστανται οι γενικές διακρίσεις επικινδυνότητας που χαρακτηρίζουν τα διακινούμενα εμπορεύματα με κάθε μέσο μεταφοράς.

Ξηρά φορτία (dry cargoes): χαρακτηρίζονται όλα τα στερεά φορτία εκτός των υγρών φορτίων, όπως είναι τα διάφορα συσκευασμένα εμπορεύματα.
Υγρά φορτία (liquid cargoes): χαρακτηρίζονται όσα δεν είναι στερεά. Τα διάφορα χημικά αέρια φορτία, επειδή μεταφέρονται υγροποιημένα, ανήκουν σ΄ αυτή τη κατηγορία.
Ομοειδή φορτία (homogeneous cargoes) ή τα λεγόμενα "χύδην" ή "χύδην φορτία" (in bulk, ή bulk cargoes): Χαρακτηρίζονται τα αποτελούμενα από το ίδιο προϊόν και μεταφέρονται χωρίς συσκευασία, όπως λέμε "χύμα". Τέτοια μεταφερόμενα φορτία είναι από την κατηγορία των ξηρών φορτίων τα φορτία δημητριακών και τα μεταλλεύματα, καθώς και η προηγούμενη κατηγορία όλα τα υγρά φορτία που μεταφέρονται κατά είδος.
Γενικά φορτία (general cargoes): χαρακτηρίζονται συνήθως τα βιομηχανικά αλλά και γεωργικά προϊόντα που όμως μεταφέρονται συσκευασμένα σε σάκκους (bag cargoes), ή κιβώτια, ή δέματα κ.λπ.
Ειδικά φορτία πλοίων (special cargoes): χαρακτηρίζονται συγκεκριμένα φορτία που απαιτούν ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας και ιδιαίτερες εγκαταστάσεις - κατασκευές.
Βαρειά φορτία (heavy cargoes): χαρακτηρίζονται τα "ξηρά φορτία" που καταλαμβάνουν όγκο μέχρι το πολύ 50 κυβικούς πόδες ανά τόνο βάρους.
Ελαφρά φορτία (light cargoes): χαρακτηρίζονται τα "ξηρά φορτία" που καταλαμβάνουν όγκο πάνω από 50 κυβικούς πόδες ανά τόνο βάρους.
Συγκεκριμένο είδος: χαρακτηρίζονται τα "ξηρά φορτία" και μάλιστα τα "ομοειδή φορτία" ανάλογα με το είδος αυτών π.χ. μεταλλεύματα (ore cargoes ή mineral cargoes), δημητριακά (grain cargoes), ξυλεία (timber cargoes), κ.ά.

Ανάλογα του συνήθους είδους των μεταφερομένων φορτίων ενός πλοίου χαρακτηρίζεται και αυτό το πλοίο, π.χ. μπαλκ κάριερ, δεξαμενόπλοιο κ.λπ..
Μια ακόμη ιδιαίτερη κατηγορία φορτίου είναι εκείνη της μεταφοράς ζώντων ζώων που εξετάζεται λόγω της ιδιαιτερότητάς της στο άρθρο πλοίο ζωάδικο.

Προστασία φορτίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το φορτίο των πλοίων γενικά, λόγω των εξειδικευμένων συνθηκών μεταφοράς (κλυδωνισμών, υγρασίας κ.λπ.) πρέπει να προστατεύεται με διάφορα πρόσθετα μέσα προς αποφυγή ζημιών, σύνθλιψης, διαβροχής, διαπότισης, εφίδρωσης, κακού αερισμού κ.λπ. Τέτοια μέσα είναι κυρίως ξύλινες επιστρώσεις, ή από άλλα παρεμφερή υλικά, (ψάθες, καλαμωτές, πάνινα και αδιάβροχα καλύμματα) που τοποθετούνται στο χώρο μεταξύ φορτίου και μεταλλικών επιφανειών των δαπέδων και των πλευρικών τοιχωμάτων των κυτών (αμπαριών) των πλοίων.
Θα πρέπει ν΄ αποφεύγεται στο ίδιο κύτος (αμπάρι) να φορτώνονται διαφορετικά φορτία και ειδικά όταν κάποια αναδίδουν έντονες οσμές ή κάποια άλλα αντίθετα απορροφούν οσμές όπως είναι π.χ. ο καπνός, τα πορτοκάλια κ.λπ. Μέτρα όπως απαγόρευσης καπνίσματος, εντός των κυτών, άρτια συστήματα εξαερισμού και καλού φωτισμού τυγχάνουν επιβεβλημένα.
Ειδικότερα κατά τη φόρτωση (αλλά και στην εκφόρτωση στη συνέχεια), ανάλογα με τη διανομή του φορτίου, θα πρέπει να παρακολουθείται άγρυπνα η μεταβαλλόμενη διαγωγή πλοίου λαμβάνοντας συνεχώς μετρήσεις πρωραίου, μέσου (αμφίπλευρα) και πρυμναίου βυθίσματος, προκειμένου ν΄ αποφευχθεί τυχόν παραμόρφωση πλοίου ή ανεπιθύμητη πλευρική κλίση αυτού.

Πολλές ζημίες του φορτίου πλοίων προέρχονται από μηχανικά ελαττώματα των μέσων φόρτωσης ή από αβλεψίες των χειριστών αυτών ή από κακές αναρτήσεις που μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν ατυχήματα. Συνεπώς τα μέτρα ασφαλείας φόρτωσης - εκφόρτωσης θα πρέπει να τηρούνται αμείωτα. Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις των κυτών των πλοίων θα πρέπει να λειτουργούν καλώς και χωρίς διακοπές π.χ. ανεμοδόχοι, συστήματα εξαερισμού κ.λπ..

Σημειώνεται ότι η θερμότητα, η διαπότιση, η διαβροχή, ακόμα και η αλληλεπίδραση των φορτίων μπορούν να προκαλέσουν την αλλοίωση των φορτίων. Ομοίως εκ κακού αερισμού μπορεί να προκληθεί: εφίδρωση φορτίου που με τη σειρά της προκαλεί αλλαγή υγρασίας, ευρωστίαση (κοινώς μούχλιασμα), αυτοθέρμανση, και πιθανή αυτανάφλεξη, οξείδωση μεταλλικών μερών κ.λπ. Τέλος «φυσικές» καταστροφές του φορτίου μπορεί να προκαλέσει και η ύπαρξη ποντικών, ή διαφόρων άλλων παρασίτων. Για τα τελευταία θα πρέπει το πλοίο να είναι εφοδιασμένο με "πιστοποιητικό μυοκτονίας".

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Freight στο Wikimedia Commons