Συνθήκη της Ντουμπίσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Συνθήκη της Ντουμπίσα (λιθουανικά: Dubysos sutartys‎‎) αποτελείτο από τρεις νομικές πράξεις οι οποίες διατυπώθηκαν στις 31 Οκτωβρίου 1382, μεταξύ του Γιογκάιλα, Μεγάλου Δούκα της Λιθουανίας, του αδερφού του Σκιργκάιλα, καθώς και του Κόνραντ φον Βάλλενροντε, Στρατάρχη του Τευτονικού Τάγματος. Κατά τη διάρκεια του Λιθουανικού Εμφύλιου Πολέμου, το Τευτονικό Τάγμα είχε βοηθήσει τους Γιουγκάιλα και Σκιργκάιλα να νικήσουν τον θείο τους, Κεστούτις, καθώς και τον υιό του, Βυτάουτας. Προσπαθώντας να υλοποιήσει τις υποσχέσεις που του είχαν δοθεί από τον Γιογκάιλα κατά τη διάρκεια του πολέμου, το Τευτονικό Τάγμα οργάνωσε διαπραγματεύσεις για την υπογραφή συνθήκης μεταξύ των δύο πλευρών.[1] Οι συγκεκριμένες πράξεις υπεγράφησαν έπειτα από έξι ημέρες διαπραγματεύσεων, οι οποίες διεξήχθησαν επί νησιού στις εκβολές του ποταμού Ντούμπισα.[2] Ωστόσο, η συγκεκριμένη συνθήκη ουδέποτε επικυρώθηκε και ουδέποτε τέθηκε σε ισχύ. Ο εμφύλιος πόλεμος συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια του Καλοκαιριού του 1383.

Όροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εντός της πρώτης πράξης της συγκεκριμένης συνθήκης, ο Γιογκάιλα υποσχέθηκε ο ίδιος να βαπτιστεί, καθώς και να προχωρήσει στον εκχριστιανισμό του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων ετών.[3] Η Σαμογιτία, έδαφος το οποίο, λόγω της γεωγραφικής τοποθεσίας του, καθιστούσε αδύνατη την ενοποίηση μεταξύ του Τευτονικού Τάγματος στην Πρωσία και του κλάδου του στη Λιβονία, παραχωρήθηκε στο Τάγμα, ως προς το τμήμα του έως τον ποταμό Ντούμπισα, μέσω της δεύτερης πράξεως της συνθήκης.[3] Επρόκειτο για την πρώτη φορά, όπου, κατά τη διάρκεια της εκατονταετούς σταυροφορίας, η Λιθουανία παραχώρησε το έδαφος της Σαμογιτίας.[4] Η τρίτη πράξη της συγκεκριμένης συνθήκης προέβλεπε την σύναψη τετραετούς διάρκειας στρατιωτικής συμμαχίας – και οι δύο πλευρές υποσχέθηκαν να αλληλοβοηθούνται εναντίον των εχθρών τους. Επίσης, ο Γιογκάιλα συμφώνησε στην αποχή από την εμπλοκή του σε οποιονδήποτε πόλεμο άνευ προηγούμενης σχετικής έγκρισης εκ μέρους του Τάγματος.[2] Παρόμοιοι όροι περιόριζαν την εξουσία του Γιογκάιλα, ενώ, ορισμένοι ιστορικοί, αναφέρουν, ακόμη, πως μία τέτοια συμφωνία θα ήταν δυνατό να οδηγήσει στη δημιουργία μίας σχέσης υποτέλειας μεταξύ των δύο πλευρών.[1]

Και οι τρεις συγκεκριμένες νομικές πράξεις (μόνον δύο πρωτότυπες έχουν διασωθεί, ενώ η τρίτη είναι γνωστή μέσω σχετικού αντιγράφου το οποίο συνεγράφη το 1410)[1] υπεγράφησαν από το σύνολο των υιών του Αλγκίρντας και της Ουλιάνα του Τβερ (Γιογκάιλα, Σκιργκάιλα, Καριμπούτας, Λενγκβένις, Καριγκάιλα, Βυγκάντας και Σβιτριγκάιλα), καθώς και από τον Χάνουλ,[2] έμπορο προερχόμενο από το Βίλνιους, ο οποίος άνοιξε τις πύλες της πόλεως τον Ιούνιο του 1382, προκειμένου ο Γιογκάιλα να εκθρονίσει τον Κεστούτις. Η Ουλιάνα υπέγραψε μόνον την πράξη μέσω της οποίας η Σαμογιτία παραχωρείτο στο Τάγμα.[1] Ωστόσο, οι Λιθουανοί ιστορικοί Ίγκνας Ντανιλεβίτσιους και Ίγκνας Γιονίνας έχουν εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο η συγκεκριμένη νομική πράξη είναι αυθεντική ή πλαστογραφία χρονολογούμενη από την δεκαετία του 1410, ωστόσο η συγκεκριμένη θέση τους δεν τυγχάνει ευρείας αποδοχής.[1]

Επικύρωση και επακόλουθα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κεστούτις απεβίωσε όντας φυλακισμένος στο Κάστρο της Κρέβα, στις 15 Αυγούστου 1382, ενώ ο Βυτάουτας πέτυχε να διαφύγει ολίγους μήνες αργότερα, ζητώντας, στη συνέχεια, από το Τάγμα βοήθεια και προστασία.[5] Το συγκεκριμένο γεγονός έδωσε ακόμη ένα πλεονέκτημα στο Τάγμα, το οποίο άσκησε πιέσεις για την επικύρωση (τοποθέτηση επίσημων σφραγίδων) της συνθήκης. Συνολικά πέντε φορές ο Μέγας Μάγιστρος πρότεινε συγκεκριμένη ημερομηνία, ωστόσο ο Γιογκάιλα επαναλαμβανόμενα αρνείτο.[6] Η τελική συνάντηση μεταξύ των δύο πλευρών συμφωνήθηκε να λάβει χώρα στις 19 Ιουλίου 1383, επί του ίδιου νησιού όπου είχαν λάβει χώρα και οι αρχικές διαπραγματεύσεις. Ο Γιουγκάιλα κατέφθασε όπως είχε συμφωνηθεί, ωστόσο η αντιπροσωπεία των Τευτόνων, υπό την ηγεσία του Μεγάλου Μάγιστρου, Κόνραντ Τσέλλνερ φον Ρότενσταϊν, ακινητοποιήθηκε πλησίον του Σκιρσνέμουνε, μόνον ολίγα μίλια μακριά από τον προορισμό της, λόγω ρηχών νερών στον Ποταμό Νέμαν.[6][7] Όντας προσβεβλημένος, ο Γιογκάιλα αρνήθηκε να μετακινηθεί από την προσυμφωνημένη τοποθεσία, προκειμένου να συναντήσει τον Μεγάλο Μάγιστρο, με αποτέλεσμα την διακοπή των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών.

Δεν είναι απολύτως σαφείς οι λόγοι οι οποίοι οδήγησαν στη διακοπή των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Γιογκάιλα και του Τάγματος. Ορισμένοι έχουν ισχυριστεί πως ο Γιογκάιλα, ήδη, είχε επίγνωση της δυνατότητας γάμου του με την Γιαντβίγκα της Πολωνίας, ο οποίος θα είχε ως αποτέλεσμα την στέψη του ως Βασιλέα της Πολωνίας.[1] Άλλοι, ωστόσο, υποστηρίζουν πως η Ουλιάνα, μητέρα του Γιογκάιλα, απέρριπτε την βάπτιση για λογαριασμό της Καθολικής Εκκλησίας, καθώς η ίδια ήταν Ορθόδοξη.[2] Ακόμη, άλλοι έχουν αναφέρει ως πιθανή εξήγηση την Μαζοβία, όπου εντάσεις είχαν ξεσπάσει καθώς ο Γιογκάιλα ξεκίνησε πόλεμο εναντίον του Σιεμόβιτ Δ΄, ο οποίος ήταν υποστηρικτής του Βυτάουτας, ενώ, παράλληλα, ήταν φιλικά διακείμενος προς το Τάγμα, καθώς και προς την προσπάθεια του τελευταίου να οδηγήσει σε σύγκρουση μεταξύ του Βυτάουτας και του Γιογκάιλα.[7]

Το Τευτονικό Τάγμα κήρυξε πόλεμο στις 30 Ιουλίου.[2] Προχώρησε στην βάπτιση του Βυτάουτας και στην υποστήριξη του αγώνα του εναντίον του Γιογκάιλα, προκειμένου να ανακτήσει την εξουσία. Τελικώς, ο Βυτάουτας και ο Γιογκάιλα συμφιλιώθηκαν μεταξύ τους κατά τη διάρκεια του Καλοκαιριού του 1384: ο Βυτάουτας ανέκτησε τα εδάφη του πατέρα του, με εξαίρεση το Τράκαϊ, ενώ ο Γιογκάιλα στέφθηκε ως Βασιλέας της Πολωνίας, το 1386.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 (Λιθουανικά) Ivinskis, Zenonas (1933–1944). «Dubysos sutartys». Στο: Biržiška, Vaclovas, επιμ. Lietuviškoji enciklopedija. 7. Κάουνας: Spaudos Fondas, σσ. 94–96. LCC 37032253. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 (Λιθουανικά) Ivinskis, Zenonas (1978). Lietuvos istorija iki Vytauto Didžiojo mirties. Ρώμη: Lietuvių katalikų mokslo akademija. σελίδες 276–277. LCC 79346776. 
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Kiaupa, Zigmantas· Kiaupienė, Jūratė· Kunevičius, Albinas (2000). The History of Lithuania Before 1795. Βίλνιους: Lithuanian Institute of History. σελ. 127. ISBN 9986-810-13-2. 
  4. (Λιθουανικά) Zinkus, Jonas, επιμ. (1985–1988). «Dubysos sutartys». Tarybų Lietuvos enciklopedija. I. Βίλνιους: Vyriausioji enciklopedijų redakcija, σελ. 463. LCC 86232954&Search_Code=CALL_&CNT=5 86232954. 
  5. (Αγγλικά) Kiaupa, Zigmantas· Kiaupienė, Jūratė· Kunevičius, Albinas (2000). The History of Lithuania Before 1795. Βίλνιους: Lithuanian Institute of History. σελίδες 125–126. ISBN 9986-810-13-2. 
  6. 6,0 6,1 (Λιθουανικά) Ivinskis, Zenonas (1988) [1930]. «Vytauto jaunystė ir jo veikimas iki 1392 m.». Στο: Šležas, Paulius. Vytautas Didysis. Βίλνιους: Vyriausioji enciklopedijų redakcija. σελίδες 20–22. OCLC 25726071. 
  7. 7,0 7,1 (Αγγλικά) Urban, William (2006). Samogitian Crusade. Σικάγο: Lithuanian Research and Studies Center. σελ. 174. ISBN 0-929700-56-2. Two months later when the grandmaster sailed up the Nemunas, he took the bishops of Ermland and Pomesania with him, intending to baptize Jogaila. Shallow water forced their ships to stop at Christmemel, where Skirgaila met them and explained that Jogaila was waiting fifteen miles inland.