Παλαίστρα

Η παλαίστρα ήταν η αρχαία ελληνική σχολή πάλης. Δραστηριότητες όπως η πυγμαχία και η πάλη που δε χρειάζονταν πολύ χώρο, γίνονταν εκεί. Η παλαίστρα λειτουργούσε ανεξάρτητα αλλά και σαν μέρος των δημοσίων γυμνασίων: μια παλαίστρα μπορούσε να υπάρχει χωρίς γυμνάσιο, αλλά ένα γυμνάσιο δε μπορούσε να υπάρχει χωρίς παλαίστρα.

Αρχιτεκτονική της παλαίστρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρχιτεκτονική της παλαίστρας, αν και είχε κάποια περιθώρια, ακολουθούσε ένα συγκεκριμένο, σταθερό σχέδιο. Η παλαίστρα αποτελούνταν από έναν παραλληλόγραμμο χώρο που περικλειόταν από κιονοστοιχίες με διπλανά δωμάτια. Τα δωμάτια αυτά μπορούσαν να έχουν πολλές λειτουργίες: μπάνια, χώροι παιχνιδιού (μπάλας), αποδυτήρια και αποθηκευτικοί χώροι ρούχων, χώροι συνάθροισης, παρατήρησης ή διδασκαλίας, και αποθήκες ελαίων, σκονών ή άλλου απαραίτητου αθλητικού εξοπλισμού. Ο Βιτρούβιος, στο κείμενό του Περί Αρχιτεκτονικής, αποτελεί μια σημαντική αρχαία πηγή για αυτόν τον τύπο κτίσματος και παρέχει πολλές πληροφορίες για αυτό που ονομάζει "παλαίστρα, ελληνικού τύπου". Αν και οι λεπτομέρειες των περιγραφών του δεν αντιστοιχούν πάντα στα αρχαιολογικά ευρήματα που υπάρχουν, μάλλον επειδή έγραφε γύρω στο 27 π.Χ., το έργο του παρέχει σημαντική γνώση για τη γενική σχεδίαση και χρήση χώρων αυτού του τύπου. Όπως περιγράφει ο Βιτρούβιος, η παλαίστρα ήταν τετράγωνη ή παραλληλόγραμμη ως προς το σχήμα, με κιονοστοιχίες και στις τέσσερις πλευρές, που δημιουργούσαν προστώα. Το προστώο της βόρειας πλευράς της παλαίστρας ήταν διπλού βάθους ώστε να προστατεύει από τον καιρό. Μεγάλες αίθουσες (εξέδρες) χτίζονταν στις πλευρές μονού βάθους της παλαίστρας με θέσεις για αυτούς που απολάμβαναν τις διανοητικές απολαύσεις, και η πλευρά διπλού βάθους χωριζόταν σε μια περιοχή για δραστηριότητες νέων (ephebeum, εφηβαίο), μια περιοχή με χώρους για την άσκηση στην πάλη, άλμα κλπ (coryceum, κωρυκείον), ένα χώρο για τη χρήση των σκονών (conisterium, κονιστἠριον), ένα δωμάτιο για μπάνιο (λουτρόν) και μια αποθήκη για τα έλαια (elaeothesium, ελαιοθέσιον). Παραδείγματα αυτού του κτίσματος προέρχονται από δύο σημαντικές Ελληνικές πόλεις, την Ολυμπία και τους Δελφούς.