Μητέρα

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Παναγία θηλάζει το Βρέφος, περί το 1510

Η μητέρα είναι ο θηλυκός γονέας ενός παιδιού. Ανάλογα με τις περιστάσεις, μητέρα μπορεί να θεωρείται η γυναίκα η οποία γεννάει ένα παιδί, η οποία αναλαμβάνει την ανατροφή ενός ή περισσοτέρων παιδιών, παρέχει το ωάριό της για γονιμοποίηση ή ένας συνδυασμός των προηγουμένων. Τέτοιες καταστάσεις έχουν οδηγήσει στην αποσύνδεση της έννοιας της μητρότητας με την έννοια της μητέρας. Οι γυναίκες οι οποίες αποτελούν την πρώτη ή τρίτη περίπτωση ονομάζονται βιολογικές μητέρες, ακόμη και αν δεν συμμετέχουν στην ανατροφή του. Οι γυναίκες οι όποιες πληρούν μόνο τη δεύτερη προϋπόθεση ονομάζονται θετές μητέρες και οι γυναίκες που κυοφορούν ένα παιδί το οποίο προέρχεται απο το ωάριο μιας άλλης γυναίκας για λογαριασμό ενός ζευγαριού που δεν μπορεί να κάνει παιδιά ονομάζονται παρένθετες μητέρες.

Βιολογική μητέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άγαλμα προς τιμήν της μητέρας στο Άργος.

Η βιολογική μητρότητα στους ανθρώπους, όπως και σε άλλα θηλαστικά, συμβαίνει όταν το θηλυκό κυοφορεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο. Συνήθως, το έμβρυο αναπτύσσεται από το βιώσιμο ζυγωτό. Η εγκυμοσύνη λαμβάνει χώρα στη μήτρα της γυναίκας μέχρι το έμβρυο να έχει αναπτυχθεί αρκετά ώστε να μπορεί να γεννηθεί (υποθέτοντας ότι η εγκυμοσύνη θα ολοκληρωθεί). Στους ανθρώπους, η εγκυμοσύνη διαρκεί περίπου 9 μήνες, μετά από τους οποίους η λαμβάνει χώρα ο τοκετός. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα, καθώς κάποια μωρά γεννιούνται πρόωρα, παρατασικά ή να μην επιβιώσουν της κύησης. Συνήθως, μετά τη γέννηση του μωρού, η μητέρα παράγει γάλα. Το μητρικό γάλα είναι πηγή αντισωμάτων για το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού και συνήθως η μόνη πηγή τροφής για τον πρώτο χρόνο ή και περισσότερο της ζωής ενός παιδιού.[1][2][3]

Μη βιολογική μητέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος μητέρα μπορεί συχνά να αναφέρεται σε μια γυναίκα άλλη από το βιολογικό γονιό, ιδίως όταν έχει αναλάβει τον κοινωνικό ρόλο της ανατροφής ενός παιδιού.[4] Αυτή συνήθως αποκαλείται θετή μητέρα ή μητριά. Η υιοθεσία ως πρακτική συναντάται σε όλη την ιστορία, ακόμη και πριν τον ανθρώπινο πολιτισμό. Τα σύγχρονα συστήματα υιοθεσίας διέπονται από περιεκτικούς κανόνες. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι διεθνείς υιοθεσίες έχουν γίνει όλο και πιο κοινές.

Μια παρένθετη μητέρα είναι η γυναίκα η οποία κυοφορεί ένα παιδί το οποίο προέρχεται από το γονιμοποιημένο ωάριο μιας άλλης γυναίκας, εκ μέρους ενός ζευγαριού το οποίο δεν μπορεί να γεννήσει παιδιά. Οπότε, η παρένθετη μητέρα κυοφορεί και γεννάει ένα παιδί του οποίου δεν είναι βιολογική μητέρα. Η παρένθετη μητρότητα έγινε δυνατή χάρις στην πρόοδο στην αναπαραγωγική τεχνολογία, όπως η in vitro γονιμοποίηση.

Βιολογική είναι η μήτερα που έχει γεννήσει το παιδί και το παιδί έχει τα γονίδια των γονιών του.

Κοινωνικός ρόλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κοινωνικός ρόλος της μητρότητας ποικίλει ανάλογα τη χρονική εποχή, τον πολιτισμό και την κοινωνική τάξη.[5] Ιστορικά, ο ρόλος της γυναίκας περιοριζόταν σε κάποιο βαθμό σε αυτό της μητέρας και της συζύγου, με τις γυναίκες να αναμένονται να αφιερώσουν την περισσότερη ενέργεια σε αυτούς τους ρόλους, και να περνούν το μεγαλύτερο τμήμα του χρόνου τους να φροντίζουν το σπίτι. Σε πολλούς πολιτισμούς, οι γυναίκες είχαν σημαντική βοήθεια σε αυτό το ρόλο από γηραιότερες γυναίκες, όπως μητριές ή οι δικές του μητέρες.[6]

Μητέρα με παιδί στο Σικκίμ.

Όσον αφορά τη θέση των γυναικών στο εργατικό δυναμικό, οι γυναίκες συχνά διαλέγουν να ασχοληθούν με την οικογένεια, παρά να αφοσιωθούν εξ ολοκλήρου με την καριέρα τους. Τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει αύξηση και των ανδρών που κάθονται σπίτι για να φροντίσουν την οικογένειά τους. Οι κοινωνικές απόψεις για αυτές τις διευθετήσεις διαφέρουν ανάλογα με τον πολιτισμό. Οι μητέρες ιστορικά αναλαμβάνουν τον ρόλο της ανατροφής των παιδιών, αλλά από τα τέλη του 20ού αιώνα, ο ρόλος του πατέρα έχει αναδειχθεί περισσότερο και γίνεται πιο κοινωνικά αποδεκτός στις δυτικές κοινωνίες.[7][8]

Ο κοινωνικός ρόλος και η εμπειρία της μητρότητας διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την περιοχή. Οι μητέρες είναι πιθανότερο να ενθαρρύνουν τα αφομοιωτικά και κοινωνικοποιητικά μοτίβα στα παιδιά.[9] Επίσης, οι μητέρες είναι περισσότερο πιθανό να αναγνωρίσουν την συνεισφορά των παιδιών στο διάλογο.[10][11][12][13] Ο τρόπος με τον οποίο μιλούν οι μητέρες στα παιδιά είναι πιο κατάλληλος για τα πολύ μικρά παιδιά για να καταλάβουν την ομιλία (όσον αφορά τα αγγλικά) σε σχέση με τους πατέρες.[10]

Μετά τη δεκαετία του 1970, η in vitro γονιμοποίηση έχει καταστήσει δυνατή την εγκυμοσύνη σε ηλικίες πέρα από τα «φυσιολογικά» όρια, δημιουργώντας ηθική αμφισβήτηση και οδηγώντας σε σημαντικές αλλαγές στην έννοια της μητρότητας.[14][15]

Στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, η δεύτερη Κυριακή του μήνα Μάη, εορτάζεται η γιορτή ή ημέρα της μητέρας, προς τιμήν της μητέρας και της μητρότητας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Dhushara.com». Dhushara.com. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011. 
  2. ↑ «Gestation and Lactation – Breast Feeding». breastfeedingsupport.org.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2016. 
  3. ↑ «Animal Reproduction». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2010. 
  4. ↑ Peter Conn (28 Ιανουαρίου 2013). Adoption: A Brief Social and Cultural History. Palgrave Macmillan. σελίδες 25–64. ISBN 978-1-137-33390-2. 
  5. ↑ «Conceiving and Investigating Motherhood: The Decade's Scholarship». Journal of Marriage and Family 62: 1192–1207. doi:10.1111/j.1741-3737.2000.01192.x. 
  6. ↑ «The Changing Role of Women in North American Mammalogy» (PDF). Biology.unm.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. 
  7. ↑ [1]< Αρχειοθετήθηκε August 15, 2013, στο Wayback Machine.
  8. ↑ «ucgstp.org». Ucgstp.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. 
  9. ↑ Ann M. Berghout Austin1 and T.J. Braeger2 (1 Οκτωβρίου 1990). «Gendered differences in parents' encouragement of sibling interaction: implications for the construction of a personal premise system». Fla.sagepub.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «Fathers' speech to their children: perfect pitch or tin ear?». Thefreelibrary.com. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011. 
  11. ↑ Hladik, E.; Edwards, H. (1984). «A comparison of mother-father speech in the naturalistic home environment». Journal of Psycholinguistic Research 13: 321–332. doi:10.1007/bf01068149. 
  12. ↑ Leaper, C.; Anderson, K.; Sanders, P. (1998). «Moderators of gender effects on parents' talk to their children: A meta-analysis». Developmental Psychology 34: 3–27. doi:10.1037/0012-1649.34.1.3. https://archive.org/details/sim_developmental-psychology_1998-01_34_1/page/n4. 
  13. ↑ Mannle, S.· Tomasello, M. (1987). «Fathers, siblings, and the bridge hypothesis». Στο: Nelson, K. E.· vanKleeck, A. Children's language. 6. Hillsdale, NJ: Erlbaum. σελίδες 23–42. 
  14. ↑ «Motherhood: Is It Ever Too Late? | Jacob M. Appel». Huffingtonpost.com. 15 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. 
  15. ↑ «Getting Pregnant After 50: Risks, Rewards». Huffingtonpost.com. 17 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μητέρα&oldid=10520580"