Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη 1943

Προσθήκη συνδέσεων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη
Ελληνική Πολιτεία (1941-1944)
Ημερομηνία σχηματισμού7 Απριλίου 1943
Ημερομηνία διάλυσης12 Οκτωβρίου 1944
Πρόσωπα και δομές
Πρόεδρος ΚυβέρνησηςΙωάννης Ράλλης
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμαΚυβέρνηση διορισμένη από την «Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση»
Ιστορία
ΠροηγούμενηΚυβέρνηση Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου 1942
ΔιάδοχηΚυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου Εθνικής Ενότητος 1944
Ανακοίνωση του Γερμανικού Στρατού
Ο εκτοπισμός των Ελλήνων Εβραίων των Ιωαννίνων τον Μάιο του 1944
Βρετανοί αλεξιπτωτιστές στα Μέγαρα, 14 Οκτωβρίου 1944

Η Κυβέρνηση Ιωάννη Ράλλη 1943 (Απρίλιος 1943 - Οκτώβριος 1944) ήταν η τρίτη και τελευταία κυβέρνηση της περιόδου της Γερμανικής κατοχής της Ελλάδας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια περίοδο η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας βρισκόταν στην Αίγυπτο.

Η «κυβέρνηση Ράλλη» διαδέχτηκε την κυβέρνηση Λογοθετόπουλου, όταν αυτή απέτυχε να αντιμετωπίσει το αντιστασιακό κίνημα της χώρας, που εκδηλώθηκε με μεγάλη επιτυχία κατά τις διαδηλώσεις του Φεβρουαρίου (κηδεία Κωστή Παλαμά[1]) και του Μαρτίου του 1943 (κατά της πολιτικής επιστράτευσης [2]). Οι Γερμανοί και Ιταλοί κατακτητές, μαζί με τους Έλληνες συνεργάτες τους, αναζητούσαν ένα πρόσωπο που θα μπορέσει να συνασπίσει γύρω του ένα μέρος του παλαιού πολιτικού κόσμου, δίνοντας έτσι περισσότερη νομιμοποίηση στην κυβέρνηση.[3] Το πρόσωπο αυτό ήταν ο Ιωάννης Ράλλης, πολιτευτής του Λαϊκού Κόμματος και μάλιστα ηγετικό στέλεχος της συντηρητικής πλευράς του.

Ο νέος Πρωθυπουργός (ο οποίος επιζητούσε και πέτυχε την όρκιση της κυβέρνησής του από τον Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό[4]) την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, 7 Απριλίου 1943, στο διάγγελμά του προς τον Ελληνικό λαό, καθόρισε τους άξονες της πολιτικής του. Με αφορμή τις προηγηθείσες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας του ελληνικού λαού και τη διόγκωση των αντιστασιακών κινημάτων, ο Ράλλης ξεκαθαρίζει ότι : «Έχουσα η αφ΄ημών διορισθείσα και υφ΄υμάς Κυβέρνησις πάντα λόγον να πιστεύη, ότι πάσα συνέχισις της διαταράξεως της δημοσίας τάξεως θα συσσωρεύση ανεπανορθώτους συμφοράς εις την Χώρα ημών, κύριον αυτής καθήκον θεωρεί την αποκατάστασιν της τάξεως και την προστασίαν του κοινωνικού μας καθεστώτος υπό το οποίον και μόνον δύναται να ζήση και να επιδιώξη τα μεγάλα της πεπρωμένα η Ελλάς, η προσφιλής και Αγία Πατρίδα όλων ημών....». Μάλιστα, διαστρεβλώνοντας τους λόγους του πολέμου, αποδίδει στο Γερμανικό στρατό και στη γερμανική πολιτική, πρόθεση σωτηρίας του Ευρωπαϊκού πολιτισμού (!). «Πρέπει καλώς πάντες να εννοήσωμεν ότι διεξάγων ο Άξων σκληρόν αγώνα κατά του επαπειλούντος τον πολιτισμόν φοβερού κομμουνιστικού κινδύνου, δικαιούται να έχη τουλάχιστον την αξίωση όπως μη δημιουργή εις αυτόν ο Ελληνικός Λαός περιπλοκάς και όπως μη παρεμβάλλη εμπόδια εις το βαρύτατον τούτο έργον του.» [5]
Η Κυβέρνηση Ράλλη, σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες κατοχικές κυβερνήσεις, δεν βάσιζε την νομοπαρασκευαστική της ικανότητα στο Ν.Δ. 1 /1941, αλλά στο διάγγελμα της 7ης Απριλίου 1943.[6] [7]

Το κύριο έργο της κυβέρνησης Ράλλη, ήταν η πάταξη των κομμουνιστών και η διάλυση της Εθνικής Αντίστασης. Γι' αυτό η κυβέρνηση έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οργάνωση και στελέχωση των σωμάτων ασφάλειας. Δημιουργήθηκαν νέες μονάδες Χωροφυλακής, εμπλουτισμένες και με στρατιωτικούς, αυξήθηκαν οι υλικές απολαβές τους, δίνονταν έκτακτα χρηματικά επιδόματα, αναβαθμίστηκε η περίθαλψη, η σίτιση και ο υλικός εξοπλισμός αστυνομικών και χωροφυλάκων, ενώ για την προσέλκυση νέων αστυνομικών δίνονταν (σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής ανέχειας) δωρεάν νοσηλεία και διατροφή. Χαρακτηριστική των επιδιώξεων της κυβέρνησης είναι η παρακάτω διαταγή του υπουργού Εσωτερικών, Αναστάσιου Ταβουλάρη, προς τα σώματα ασφαλείας: «Εντέλλομαι όπως τα όργανα της χωροφυλακής και της Αστυνομίας πόλεων επέμβουν με ζωηροτέραν ενεργητικότητα δια να πατάξουν αμειλίκτως τους θρασείς εχθρούς του Λαού. Να συλλαμβάνουν αδιστάκτως κάθε πρόσωπον κατά του οποίου υπάρχουν αποδείξεις ότι ανήκει εις την οργάνωσιν δολοφόνων της ΕΑΜ ή του ΕΛΑΣ. Και αδιστάκτως επίσης να κάμνουν χρήσιν των όπλων των εις στιγμήν καθ΄ ήν αι περιστάσεις το επιβάλλουν.»[8]

Ομάδα Ελλήνων ανταρτών (1943)

Με την πλήρη αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου 1944, ο Ιωάννης Ράλλης ανακοίνωσε με διάγγελμα την παραίτηση της κυβέρνησής του. Στο διάγγελμα αυτό ο Ράλλης εξέφραζε την πεποίθηση του πως εξετέλεσε το καθήκον του, ενώ δήλωνε πως ήταν έτοιμος να λογοδοτήσει.[9]

Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[10]

- παραιτήθηκε στις 29 Μαΐου 1944
- αντικαταστάθηκε προσωρινά από τον Πρωθυπουργό
  • «Επί των Εσωτερικών υφυπουργός» : Δημήτριος Μπακογιάννης, (από 21 Ιουλίου 1944)
  • «Επί των Θρησκευμάτων και Εθνικής παιδείας υπουργός»: Νικόλαος Λούβαρις
  • «Επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός» : προσωρινά, Κωνσταντίνος Πουρνάρας
- αντικαταστάθηκε στις 16 Ιουνίου 1943, προσωρινά, από τον Έκτορα Τσιρονίκο
- παραιτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1944
- παραιτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1944
  • «Επί των Δημοσίων Συγκοινωνιών υπουργός»: προσωρινά, Αναστάσιος Ταβουλάρης
στις 12 Απριλίου 1943 ανέλαβε κανονικά καθήκοντα ο αντιναύαρχος ε.α. Αγησίλαος Γέροντας
  • «Επί της Γεωργίας υπουργός»: προσωρινά, Ιωάννης Ράλλης
- στις 4 Απριλίου αντικαταστάθηκε προσωρινά, από τον Έκτορα Τσιρονίκο
- παραιτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1944
  • «Επί της Γεωργίας υπηρεσιακός υφυπουργός» : Γεώργιος Παμπούκας[11]
  • «Επί της Εθνικής Προνοίας υπουργός»: προσωρινά, Νικόλαος Λούβαρις
- αντικαταστάθηκε στις 29 Απριλίου 1943 από τον τέως βουλευτή Βασίλειο Καραπάνο
- στις 15 Ιουνίου 1944 αντικαταστάθηκε προσωρινά από τον Έκτορα Τσιρονίκο
- παραιτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1944
  • «Επί της Εθνικής Αμύνης υπουργός»: Ιωάννης Ράλλης
  • «Επί της Εθνικής Αμύνης υπηρεσιακός υφυπουργός» : Δημοσθένης Διαλέτης (από 17 Ιουλίου 1944)
  • «Επί του Επισιτισμού υπουργός» : προσωρινά, Ιωάννης Ράλλης
στις 17 Απριλίου 1943 αντικαταστάθηκε και πάλι προσωρινά, από τον Έκτορα Τσιρονίκο
- παραιτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1944
- στις 5 Ιουλίου 1943 αντικαθίσταται προσωρινά, από τον Αναστάσιο Ταβουλάρη
- αντικαταστάθηκε την 1η Δεκεμβρίου 1943, προσωρινά, από τον Πρωθυπουργό
  • «Επί της Εργασίας υφυπουργός»: προσωρινά, Κωνσταντίνος Πουρνάρας
- αντικαταστάθηκε την 1 Δεκεμβρίου 1943 από τον Νικόλαο Καλύβα
- αντικαταστάθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1944 από τον Εμμανουήλ Κανακουσάκη
  • «Επί της Εμπορικής Ναυτιλίας υπουργός»: προσωρινά, Αναστάσιος Ταβουλάρης
- αντικαταστάθηκε στις 12 Απριλίου 1943 και πάλι προσωρινά, από τον Αγησίλαο Γέροντα
- παραιτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1944

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ https://www.sansimera.gr/article1943
  2. ↑ https://www.sansimera.gr/articles/220
  3. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2019. 
  4. ↑ Οι δυο προηγούμενες κατοχικές κυβερνήσεις δεν είχαν περιβληθεί με το κύρος του ανώτατου Ιεράρχη, αφού είχαν ορκιστεί από κατώτερους κληρικούς. Ο Ράλλης ζήτησε από τον Αρχιεπίσκοπο να ορκίσει την κυβέρνησή του, προκειμένου να έχει αυξημένο κύρος έναντι του κατακτητή. Ο Δαμασκηνός αμφέβαλλε για το κατά πόσο αυτό θα βάραινε στους Γερμανούς, αλλά δέχθηκε τελικά να την ορκίσει προκειμένου να άρει κάθε αμφιβολία πέρι του κατά πόσο επιθυμούσε ο ίδιος να δει μια κυβέρνηση η οποία θα υπερασπιζόταν τα εθνικά ζητήματα. Ηλίας Βενέζης, «Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Οι χρόνοι της δουλείας». Εκδόσεις «Βιβλιοπωλείον της Εστίας», Αθήνα, 1981, σελ.55-56
  5. ↑ Διάγγελμα του Προέδρου της Κυβερνήσεως κ. Ιωάννου Δ. Ράλλη προς τον Ελληνικόν Λαόν, 7/4/1943 (ΦΕΚ Α΄ 81/1943)
  6. ↑ π.χ. Νόμος υπ' αριθ. 180 Περί απονομής χάριτος εις καταδικασθέντας δι' αγορανομικά αδικήματα και παραγραφής αγορανομικών αδικημάτων (ΦΕΚ Α΄ 155/1943): "Έχοντες υπ' όψει το από 7 Απριλίου ε. έ. Διάγγελμα του Προέδρου της Κυβερνήσεως προς τον Ελληνικόν Λαόν, απεφασίσαμεν και διατάσσομεν [...]"
  7. ↑ π.χ. Νόμος υπ' αριθ. 1955 Περι τροποποιήσεως και συμπληρώσεως διατάξεων τινών περί Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΦΕΚ Α΄ 241/1944)
  8. ↑ Δημήτριος Λυτός: «Η πολιτική των κατοχικών κυβερνήσεων στην Ελλάδα (1941 - 1944)», διπλωματική εργασία για το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, πρόγραμμα Μεταπτυχιακών σπουδών τμήματος Ιστορίας - Αρχαιολογίας - Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, 2016 σελ. 61 έως 65 - http://ir.lib.uth.gr//handle/11615/45402
  9. ↑ Διάγγελμα του Προέδρου της Κυβερνήσεως Ιωάννου Δ. Ράλλη προς τον Ελληνικόν Λαόν, 12/10/1943 (ΦΕΚ Α΄ 242/1944)
  10. ↑ «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης» http://www.ggk.gov.gr/?p=1035
  11. ↑ Το «Υφυπουργείο Γεωργίας» ιδρύθηκε με τον νόμο 21/1943, στις 21 Απριλίου 1943
π • σ • ε Κυβερνήσεις της Ελλάδας (1922 - 1950)
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κυβέρνηση_Ιωάννη_Ράλλη_1943&oldid=10339711"