Θεοφανώ (10ος αιώνας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά τη σύζυγο των Ρωμανού Β' και Νικηφόρου Φωκά. Για άλλες γυναίκες με το ίδιο όνομα, δείτε: Θεοφανώ.
Θεοφανώ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα γεννήσεωςΑναστασώ
Γέννηση941 (περίπου)
Αρχαία Λακωνία
Θάνατος976
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΡωμανός Β´ (956–963)[1]
Νικηφόρος Β´ Φωκάς (963–969)[1]
ΤέκναΆννα Πορφυρογέννητη
Κωνσταντίνος Η΄[2]
Βασίλειος Β´[2]
ΓονείςCrátero
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒυζαντινή Αυτοκράτειρα (956–969)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Θεοφανώ (941 - 976) ήταν αυτοκράτειρα του Βυζαντίου και σύζυγος δύο αυτοκρατόρων, του Ρωμανού Β' και, μετά το θάνατό του, του Νικηφόρου Φωκά.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε πιθανόν στη Λακωνία[3][4][5] στην Πελοπόννησο σε οικογένεια με ελληνική καταγωγή[6][7][8]. Η Θεοφανώ ήταν γυναίκα λαϊκής καταγωγής, κόρη ταβερνιάρη, και το πραγματικό της όνομα φέρεται πως ήταν Αναστασώ.

Η Θεοφανώ, σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς είναι πιθανόν να γνώριζε ή και να συμμετείχε στη δολοφονία του πεθερού της Κωνσταντίνου Ζ΄ και του πρώτου συζύγου της Ρωμανού Β´ . Στη συνέχεια, όταν έμεινε χήρα παντρεύτηκε τον Νικηφόρο Φωκά, αλλά όταν η πολιτική του άρχισε να προκαλεί το λαϊκό αίσθημα, για να μην ταυτιστεί η μοίρα της (όπως και των παιδιών της) με του Φωκά, συνωμότησε με τον ανηψιό του και τότε εραστή της Ιωάννη Τσιμισκή να τον δολοφονήσουν. Ο Νικηφόρος Φωκάς φέρεται να αντιλήφθηκε τα σχέδιά τους και απομάκρυνε τον Τσιμισκή, αλλά άγνωστο για ποιον λόγο, αργότερα τον ανακάλεσε από την εξορία. Ο Τσιμισκής και η Θεοφανώ ολοκλήρωσαν τότε το σχέδιό τους και σκότωσαν τον Νικηφόρο.

Μετά την επικράτηση του Ιωάννη Τσιμισκή όμως, η ενοχή της ήταν τόσο φανερή που ο πατριάρχης Πολύευκτος εξεβίασε το νέο αυτοκράτορα ότι δεν θα τον έχριζε αν δεν απομάκρυνε τη Θεοφανώ. Τότε αυτή εξορίστηκε στα Πριγκιπόννησα, όπου έμεινε για ένα χρόνο - μέχρι το 970 μ.Χ. Δραπέτευσε τότε και οργάνωσε συνωμοσία εναντίον του Τσιμισκή αλλά απέτυχε και την έκλεισαν σε μοναστήρι στην Αρμενία. Μετά το θάνατο του Τσιμισκή, οι γιοι της Βασίλειος Β' και Κωνσταντίνος Η' την επανέφεραν από την εξορία, χωρίς όμως να αναμειχθεί ξανά στην πολιτική. Πέθανε στην Κωνσταντινούπολη, ξεχασμένη απ' όλους, αν και στα τελευταία της χρόνια έζησε στην άνεση των ανακτόρων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 p52941.htm#i529410. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. 2,0 2,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  3. Diacre, Léon le – Talbot, Alice-Mary – Sullivan, Denis F. (2005). The History of Leo the Deacon: Byzantine Military Expansion in the Tenth Century. Dumbarton Oaks. σελ. 99 - 100. ISBN 0884023249. Nikephoros himself claimed that he wished to maintain his customary moderate lifestyle unaltered, avoiding cohabitation with a wife..And he took in marriage the wife of Romanos, who was distinguished in beauty, and was indeed a Laconian woman. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  4. Bury, John Bagnell – Gwatkin, Henry Melvill – Whitney, James Pounder – Tanner, Joseph Robson - Previté-Orton, Charles William - Brooke, Zachary Nugent (1923). The Cambridge medieval history. Camb. Univ. Press. σελ. 67-68. OCLC 271025434. The new ruler, Romanus II… took possession of the government, or rather handed it over to his wife Theophano. We have already seen who this wife was. The daughter of Craterus, a poor tavern-keeper of Laconian origin, she owed the unhoped-for honour of ascending the throne solely to her beauty and her vices. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  5. Goodacre, Hugh George (1957). A handbook of the coinage of the Byzantine Empire. Spink. σελ. 203. OCLC 2705898. Theophano, in spite of her accomplishments, was but of the humblest birth…she came from Laconia, no doubt bringing with her thence the peerless beauty of the Greek type. Romanus II and Theophano were married about the year 956 
  6. McCabe, Joseph (1913). The empresses of Constantinople. R.G. Badger. σελ. 140. OCLC 188408. (Theophano) came from Laconia, and we may regard her as a common type of Greek. 
  7. Durant, Will – Durant, Ariel (1950). The Story of Civilization: The age of Faith; a history of medieval civilization - Christian, Islamic, and Judaic - from Constantine to Dante: A.D. 325-1300. Simon and Schuster. σελ. 429. OCLC 245829181. Perhaps Romanus II (958-63) was like other children, and did not read his father's books. He married a Greek girl, Theophano; she was suspected of poisoning her father-in-law and hastening Romanus' death CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  8. Hyslop, R. (2008). Varangian. Cuthan Books. σελ. 545. ISBN 0955871824. Theophana, a Greek inn-keeper's daughter, married the emperor Romanus II in 958. She was alleged to have murdered this husband to marry the general Nicephorus 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]