Ζόραν Τζίντζιτς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζόραν Τζίντζιτς
διδάκτωρ φιλοσοφίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Зоран Ђинђић (Σερβικά)
Προφορά
Γέννηση1  Αυγούστου 1952[1][2][3]
Σάματς
Θάνατος12  Μαρτίου 2003[1][3][4]
Βελιγράδι
Αιτία θανάτουτραύμα από πυροβολισμό
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Τόπος ταφήςΝέο Κοιμητήριο Βελιγραδίου[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΣερβία και Μαυροβούνιο
ΘρησκείαΣερβική Ορθόδοξη Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΣερβικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
Γερμανικά
Σερβικά[6]
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςNinth Belgrade Gymnasium
Σχολή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (1970–1974)
Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας (έως 1979)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[7]
φιλόσοφος
παιδαγωγός
συγγραφέας
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο του Νόβι Σαντ (από 1989)
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΔημοκρατικό Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςRužica Đinđić (1988–2003)[8]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρωθυπουργός της Σερβίας (2001–2003)
Δήμαρχος του Βελιγραδίου (Φεβρουάριος 1997 – Σεπτέμβριος 1997)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ζόραν Τζίντζιτς (Зоран Ђинђић, 1 Αυγούστου 1952 - 12 Μαρτίου 2003) ήταν Σέρβος πολιτικός, Πρωθυπουργός της Σερβίας από το 2001 μέχρι τη δολοφονία του το 2003. Ήταν δήμαρχος του Βελιγραδίου το 1997 και επί μακρόν πολιτικός της αντιπολίτευσης εδώ και πολύ καιρό και διδάκτωρ της φιλοσοφίας.

Ο Τζίντζιτς ήταν ένας από τους αρχικούς δεκατρείς επανιδρυτές του σύγχρονου Δημοκρατικού Κόμματος[9], του οποίου έγινε πρόεδρος το 1994.[10].Κατά τη δεκαετία του 1990 ήταν ένας από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και έγινε πρωθυπουργός της Σερβίας το 2001[11] μετά την ανατροπή του. Ως πρωθυπουργός υποστήριξε τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και την ενσωμάτωση της Σερβίας στις ευρωπαϊκές δομές [12]. Δολοφονήθηκε το 2003 από το Ζβέζνταν Γιοβάνοβιτς, πρώην μέλος των Ειδικών Δυνάμεων με δεσμούς με τη Μαφία του Ζέμουν Steven Erlanger (16 March 2003). [13] [14]

Πρώτα χρόνια και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζίντζιτς γεννήθηκε στο Μποζάνσκι Σάματς της ΛΔ Βοσνίας και Ερζεγοβίνης της ΛΟΔ της Γιουγκοσλαβίας, όπου ο πατέρας του ήταν τοποθετημένος ως αξιωματικός του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού (JNA). Ο πατέρας του καταγόταν από την Τόπλιτσα της νότιας Σερβίας. Η μητέρα του Mίλα Ντούσανιτς, νοικοκυρά, μεγάλωσε και τη μεγαλύτερη αδελφή του Γκόρντανα. Η οικογένεια μετακόμιζε σύμφωνα με τη δουλειά του πατέρα του. Δέκα χρόνια από την παιδική του ηλικίας ο Ζόραν τα πέρασε στην πόλη Τράβνικ της κεντρικής Βοσνίας.[15] Τελικά η οικογένεια μετακόμισε στην πρωτεύουσα Βελιγράδι, όταν η μητέρα του απέκτησε μια θέση εκεί. Ο Τζίντζιτς παρακολούθησε το 9ο Γυμνάσιο του Βελιγραδίου και στη συνέχεια γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, από όπου αποφοίτησε το 1974. Κατά τη ζωή του στο πανεπιστήμιο ανέπτυξε ενδιαφέρον για την πολιτική. Μετά την καταδίκη του από τις κομμουνιστικές αρχές και από τα ελεγχόμενα από το Κόμμα Μέσα για το ρόλο του στην προσπάθεια οργάνωσης ανεξάρτητου πολιτικού κινήματος των Γιουγκοσλάβων φοιτητών ο Τζίντζιτς μετανάστευσε στη Δυτική Γερμανία[16] χάρη στην παρέμβαση του πρώην Γερμανού Καγκελαρίου Βίλλυ Μπραντ, που έπεισε τις αρχές να αφήσουν το Τζίντζιτς να έρθει στη Γερμανία αντί να εκτίσει την ποινή του στη Γιουγκοσλαβία. Συνέχισε τις σπουδές του με τον καθηγητή Γιούργκεν Χάμπερμας στη Φραγκφούρτη.

Πολιτική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

ο 1989 ο Τζίντζιτς επέστρεψε στη ΣΟΔ της Γιουγκοσλαβίας για να αναλάβει θέση διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο του Νόβι Σαντ και στις 11 Δεκεμβρίου 1989 μαζί με άλλους Σέρβους διανοούμενους και δημοκρατικούς ακτιβιστές ίδρυσε το φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (DS) με βάση το παρόμοιων αρχών Δημοκρατικό Κόμμα που υπήρχε στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Έγινε Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος το 1990 και εξελέγη στη Βουλή της Σερβίαςτο ίδιο έτος. Τον Ιανουάριο του 1994 αντικατέστησε τον Ντράγκολιουμπ Μιτσούνοβιτς ως Πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος [17].

Η νέα ισορροπία δυνάμεων μέσα στο DS οδήγησε σύντομα σε μια κομματική συνδιάσκεψη. Στη διάσκεψη του κόμματος στις 5 Ιανουαρίου 1994 στο Βελιγράδι ο Τζίντζιτς εξελέγη πρόεδρος, αντικαθιστώντσς τον προσωπικό του πολιτικό μέντορα Μιτσούνοβιτς, που αναγκάστηκε να παραιτηθεί καθώς οι τοπικές κομματικές οργανώσεις στράφηκαν εναντίον του. Η δηκτική αναφορά στη συνδιάσκεψη από τον 41χρονο Τζίντζιτς σχετικά με τον 63χρονο Μιτσούνοβιτς ήταν: «Η εποχή του Μιτσούνοβιτς έχει περάσει .... Δεν είναι Τίνα Τέρνερ που τραγουδά καλύτερα τώρα από ό, τι όταν ήταν τριάντα».[18]. Στην οργισμένη ομιλία του στη συνδιάσκεψη κατά τη διάρκεια της οποίας παραιτήθηκε από τη θέση του ο Μιτσούνοβιτς χαρακτήρισε τον τρόπο που ο Τζίντζιτς σφετερίσθηκε το DS ως «συνδυασμό μακιαβελισμού και επαναστατικής τεχνικής»[19]. Σε αυτή την εσωτερική επίδειξη δύναμης προς το Μιτσούνοβιτς ο Τζίντζιτς επωφελήθηκε επίσης από κάποια διακριτική υποστήριξη των ελεγχόμενων από το Μιλόσεβιτς κρατικών μέσων ενημέρωσης [20]Πάντως σε πολλά μέλη του DS δεν άρεσε ο τρόπος με τον οποίο έγινε αυτή η μεταβίβαση εξουσίας, συμβολικά αναφερόμενοι σε αυτή ως "oceubistvo" (πατροκτονία).

Ο Τζίντζιτς κατόρθωσε να μετακινήσει γρήγορα το DS μακριά από αυτό που περιστασιακά αναφερόταν ειρωνικά ως "λέσχη συζήτησης" προς μια σύγχρονη και αποτελεσματική οργανωτική δομή που λειτουργούσε σύμφωνα με ένα επιχειρηματικό μοντέλο διαχείρισης.[21]

Την επόμενη χρονιά, στις 15 Απριλίου 1995, πραγματοποιήθηκε τακτική συνδιάσκεψη του κόμματος και ο Τζίντζιτς επανεξελέγη ως πρόεδρος του κόμματος. Αν και πολύ καλύτερα οργανωμένο κόμμα υπό το Τζίντζιτς, το DS δυσκολευόταν ακόμα να διαμορφώσει μια σαφή στάση στο εθνικό ζήτημα. Οι ενέργειες του ίδιου του Τζίντζιτς ίσως έδωσαν μια καλή εικόνα αυτής της φαινομενικά συγκεχυμένης θέσης. Ο Τζίντζιτς αρνήθηκε ουσιαστικά να αναγνωρίσει το εθνικό ζήτημα ως πραγματικό ζήτημα, μη κάνοντας καμία αναφορά στους Σέρβους που ζουν σε άλλα μέρη της πρώην Γιουγκοσλαβίας, στο βιβλίο του Η Γιουγκοσλαβία ως Ημιτελές Κράτος. Την ίδια στιγμή διατηρούσε στενούς δεσμούς με τον Σερβοβόσνιο πολιτικό και Πρόεδρο της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς και τον επισκέφθηκε στο Πάλε το Φεβρουάριο του 1994, ενώ οι Αμερικανικές δυνάμεις απειλούσαν να βομβαρδίσουν τις θέσεις των Σερβοβόσνιων. Αυτή η φαινομενική αμφιταλάντευση του εθνικού ζητήματος χρησιμοποιήθηκε αποτελεσματικά από τους πολιτικούς αντιπάλους του DS και τους επικριτές του Τζίντζιτς σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.

Καθώς ο Πόλεμος της Βοσνίας τερματίστηκε με την υπογραφή της Ειρηνευτικής Συμφωνίας του Ντέιτον το Νοέμβριο του 1995, εκτός από την ισχυρή εξουσία στη χώρα του, ο Μιλόσεβιτς απολάμβανε τη σταθερή υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, που τον αναγνώρισε ως «παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας στα Βαλκάνια». Στις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου 1996 το DS συμμετείχε ως μέρος ενός συνασπισμού της αντιπολίτευσης που ονομάστηκε Zajedno, όπου ξεχώριζαν το SPO, το DSS, και το GSS. Το Δημοκρατικό Κόμμα (τότε με συνολικά μόνο 7.000 μέλη σε όλη τη Σερβία) εντάχθηκε στο Zajedno ενάντια στις προσωπικές επιθυμίες του Τζίντζιτς, καθώς μειοψήφισε σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις όταν το θέμα συζητήθηκε εσωτερικά[22]. Μετά τις νίκες της αντιπολίτευσης σε μεγάλες σερβικές πόλεις όπως το Βελιγράδι, η Νις και το Νόβι Σαντ ο Μιλόσεβιτς αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα, πυροδοτώντας τρεις μήνες πορειών διαμαρτυρίας από εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες. Μετά από σειρά μαζικών δημόσιων διαμαρτυριών σχετικά με την εκλογική απάτη που διαπράχθηκε από την κεντρική κυβέρνηση υπό το Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς το χειμώνα 1996-1997, ο Τζίντζιτς έγινε Δήμαρχος του Βελιγραδίου, ο πρώτος μετακομμουνιστικός δήμαρχος στη θέση αυτή μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπό από την πίεση ο Μιλόσεβιτς αναγνώρισε τα αποτελέσματα και στις 21 Φεβρουαρίου 1997 ο Τζίντζιτς​​ ορκίστηκε δήμαρχος.

Αργότερα την ίδια χρονιά ο Τζίντζιτς πήρε την παρακινδυνευμένη απόφαση να μποϋκοτάρει τις κοινοβουλευτικές εκλογές στις 21 Δεκεμβρίου 1997, διαλύοντας έτσι το συνασπισμό Zajedno. Ενωμένος μόνο λόγω του κοινού πολιτικού εχθρού του, ο συνασπισμός "Zajedno" (Μαζί) με το SPO του Βουκ Ντράσκοβιτς και το GSS της Βέσνα Πέσιτς κατέρρευσε μόνο τέσσερις μήνες μετά τη νίκη τους Ο Τζίντζιτς καταψηφίσθηκε από τη θέση του δημάρχου του Βελιγραδίου από το SPO, το SPS και το SRS.

Ο Τζίντζιτς και το κόμμα του μποϊκόταραν τις σερβικές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του 1997, όπως έκαναν και άλλοι του «δημοκρατικού μπλοκ», συμπεριλαμβανομένου του Δημοκρατικού Κόμματος της Σερβίας του Βόισλαβ Κοστούνιτσα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι Σοσιαλιστές και οι Ριζοσπάστες να σαρώσουν τις περισσότερες έδρες, αφήνοντας την τρίτη μεγαλύτερη μερίδα στο SPO του Βουκ Ντράσκοβιτς. Το μποϊκοτάζ οδήγησε αναγκαστικά σε επανάληψη των εκλογών, όταν ο δεύτερος γύρος των πρώτων δεν είχε την απαιτούμενη συμμετοχή, καθώς ο σερβικός νόμος την εποχή εκείνη απαιτούσε συμμετοχή τουλάχιστον 50% για την εκλογή προέδρου.

Στην περίπτωση αυτή ο Βόισλαβ Σέσελι κέρδισε στο δεύτερο γύρο το Ζόραν Λίλιτς των Σοσιαλιστών. Οταν η εκλογή επαναλήφθηκε ο Σέσελι έχασε από το Μίλαν Μιλουτίνοβιτς των Σοσιαλιστών. Αυτό έκανε το Σέσελι να καταγγείλει εκλογική νοθεία και να ηγηθεί διαμαρτυριών κατά της κυβέρνησης. Ωστόσο άλλαξε τη στάση του όταν ξεκίνησε η κρίση του Κοσσυφοπεδίου στις αρχές του 1998 και οι Ριζοσπάστες του προσχώρησαν στην κυβέρνηση ως εταίρος του συνασπισμού. Όταν ο και Βουκ Ντράσκοβιτς προσχώρησε στην κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας στις αρχές του 1999, ο Τζίντζιτς απέμεινε ο κύριος ηγέτης της αντιπολίτευσης της Σερβίας, την ώρα που άρχιζε ο πόλεμος του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας.

Μετά τη δολοφονία του πρώην μυστικού αστυνομικού, εκδότη και δημοσιογράφου, αντιπάλου του Μιλόσεβιτς, Σλάβκο Τσουρούβιγια το Ορθόδοξο Πάσχα κατά τη διάρκεια των Νατοϊκών βομβαρδισμών κατά της Γιουγκοσλαβίας ο Τζίντζιτς αναζήτησε ασφάλεια καταφεύγοντας σε προσωρινή εξορία στο Μαυροβούνιο, ισχυριζόμενος ότι ήταν ο επόμενος στη λίστα δολοφονιών της μυστικής υπηρεσίας του τότε προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Το Σεπτέμβριο του 1999 ο Τζίντζιτς ονομάστηκε από το περιοδικό Time ως ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς των αρχών του 21ου αιώνα. Μετά την επιστροφή του στη χώρα τον Ιούλιο του 1999 ο Τζίντζιτς κατηγορήθηκε ότι έθεσε σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια σε μια δίκη που έγινε κεκλεισμένων των θυρών και στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι ήταν κατευθυνόμενη.

Αρχισαν να πραγματοποιούνται μια σειρά από μυστηριώδεις δολοφονίες, συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης του Υπουργού Άμυνας της Γιουγκοσλαβίας Πάβλε Μπουλάτοβιτς στις 7 Φεβρουαρίου 2000 σε ένα εστιατόριο. Ο ηγέτης του Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος Βόισλαβ Σέσελι υποστήριξε κατά τη διάρκεια της μαρτυρίας του στη δίκη του Μιλόσεβιτς ότι αυτή η δολοφονία λειτούργησε ως προοίμιο του επιτυχούς σφετερισμού του Σοσιαλιστικού Λαϊκού Κόμματος του Μαυροβουνίου τον Οκτώβριο του 2000 από τον Πρέντραγκ Μπουλάτοβιτς, που αντέστρεψε με επιτυχία την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που είχε κερδίσει ο Μιλόσεβιτς με τους συμμάχους του, μετακινώντας το κόμμα του σε συμμαχία με τη Δημοκρατική Αντιπολίτευση της Σερβίας (DOS) του Τζίντζιτς. Τον Απρίλιο ο πρόεδρος της JAT και μέλος της Γιουγκοσλαβικής Αριστεράς Ζίκα Πέτροβιτς πυροβολήθηκε καθώς περπατούσε με το σκυλί του. Στα τέλη Αυγούστου ο πρώην Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Ιβάν Στάμπολιτς εξαφανίστηκε. Είχε δολοφονηθεί στο βουνό Φρούσκα Γκόρα από μέλη της Ειδικής Μονάδας Επιχειρήσεων της Σερβίας. Ο Τζίντζιτς και οι σύμμαχοί του κατηγόρησαν ανοιχτά το Μιλόσεβιτς για το γεγονός, υποστηρίζοντας ότι είτε είχε δώσει εντολή για αυτό, ή ότι δεν ήταν πλέον σε θέση να διατηρήσει τον έλεγχο και θα έπρεπε συνεπώς να παραιτηθεί.

Ο Τζίντζιτς διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις προεδρικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2000 στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και στην εξέγερση της 5ης Οκτωβρίου που ανέτρεψε το Μιλόσεβιτς μετά από περαιτέρω διαδηλώσεις στους δρόμους. Ενώ ο Koστούνιτσα πρωτοστάτησε στην εξέγερση τον Οκτώβριο, ο Τζίντζιτς οδήγησε τον 19-κομματικό συνασπισμό της Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης της Σερβίας (DOS) στη νίκη του στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 2000. Το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν το μεγαλύτερο κόμμα της Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης της Σερβίας, που κέρδισε το 64,7% των ψήφων στις εκλογές αυτές, συγκεντρώνοντας 176 από 250 έδρες στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση. Το 2001 ο Τζίντζιτς διορίστηκε Πρωθυπουργός της Σερβίας, επικεφαλής της πρώτης κυβέρνησης μετά το Μιλόσεβιτς στις 25 Ιανουαρίου 2001.

Την 1η Απριλίου 2001 ο πρώην πρόεδρος Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς συνελήφθη από τις Γιουγκοσλαβικές αρχές. Παρόλο που δεν του απαγγέλθηκαν επίσημες κατηγορίες, ο Μιλόσεβιτς ήταν ύποπτος για κατάχρηση εξουσίας και διαφθορά. Μετά τη σύλληψή του οι Ηνωμένες Πολιτείες πίεσαν την κυβέρνηση της Γιουγκοσλαβίας να τον εκδώσει στο ICTY, αλλιώς θα έχανε την οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα [23]. Ο Πρόεδρος Koστούνιτσα αντιτάχθηκε στην έκδοση του Μιλόσεβιτς, υποστηρίζοντας ότι θα παραβίαζε το Σύνταγμα της Γιουγκοσλαβίας. Ο πρωθυπουργός Τζίντζιτς συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση της κυβέρνησης για έκδοση διατάγματος για έκδοση[24][25]. Οι δικηγόροι του Μιλόσεβιτς άσκησαν ένσταση κατά της διαδικασίας έκδοσης στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γιουγκοσλαβίας. Το δικαστήριο ζήτησε δύο εβδομάδες για να συζητήσει την έφεση. Αγνοώντας τις αντιρρήσεις του προέδρου και του συνταγματικού δικαστηρίου, ο Τζίντζιτς διέταξε την έκδοση του Μιλόσεβιτς στο ICTY.[26] Στις 28 Ιουνίου ο Μιλόσεβιτς μεταφέρθηκε με ελικόπτερο από το Βελιγράδι στην αεροπορική βάση των ΗΠΑ στην Τούζλα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και από εκεί στη Χάγη της Ολλανδίας[27].

Ο Τζίντζιτς διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην αποστολή του Μιλόσεβιτς στο ICTY στη Χάγη[28]. Η έκδοση προκάλεσε πολιτική αναταραχή στη Γιουγκοσλαβία. Ο Πρόεδρος Koστούνιτσα κατήγγειλε την έκδοση ως παράνομη και αντισυνταγματική, ενώ ένα μικρό κόμμα στην κυβέρνηση συνασπισμού του Τζίντζιτς αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίσς. Ο Τζίντζιτς δήλωσε ότι θα υπήρχαν αρνητικές συνέπειες αν η κυβέρνηση δεν συνεργαζόταν. Επιπλέον η κυβέρνηση υπο στήριξε ότι η αποστολή του Μιλόσεβιτς στο ICTY δεν ήταν έκδοση, διότι αποτελούσε όργανο του ΟΗΕ και όχι ξένη χώρα[29]. Μετά την έκδοση η Γιουγκοσλαβία έλαβε περίπου 1 δισ. Δολάρια σε οικονομική βοήθεια.[30] Αργότερα ο Τζίντζιτς δήλωσε απογοητευμένος με την παρατεταμένη δίκη του Μιλόσεβιτς, χαρακτηρίζοντάς τη ως «τσίρκο». Ο Τζίντζιτς δήλωσε ότι το δικαστήριο της Χάγης «επέτρεπε στο Μιλόσεβιτς να συμπεριφέρεται σαν δημαγωγός και να ελέγχει τη δίκη».

Τον Αύγουστο του 2001, μετά από συνάντησή του στο γραφείο του Koστούνιτσα δολοφονήθηκε ο πρώην αξιωματούχος της Σερβικής Υπηρεσίας Δημόσιας Ασφάλειας, Moμίρ Γκαβρίλοβιτς. Ο Koστούνιτσα ισχυρίστηκε ότι ο Γκαβρίλοβιτς ενημέρωσε το γραφείο του για τις διασυνδέσεις ορισμένων μελών της Σερβικής κυβέρνησης με το οργανωμένο έγκλημα. Αυτό προκάλεσε την αποχώρηση του Γκαβρίλοβιτς και των 45 μελών του DSS από το DOS και την κυβέρνηση. Ο Τζίντζιτς επιχείρησε να αποβάλει τα μέλη του DSS από το κοινοβούλιο, αναφερόμενος στην ύπαρξη επιτακτικής εντολής, που θέτει όλους τους βουλευτές υπό τον έλεγχο του συνασπισμού, που εξελέγη στο κοινοβούλιο κόμμα. Εν τω μεταξύ ο Koστούνιτσα και το κόμμα του κατηγόρησαν ανοιχτά το Τζίντζιτς ότι για διαπλοκή με το οργανωμένο έγκλημα [31].

Ο Τζίντζιτς και η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Άννα Λιντ. Η Λιντ δολοφονήθηκε στη Στοκχόλμη έξι μήνες μετά τη δολοφονία του Τζίντζιτς.

Ο Τζίντζιτς έγινε ευνοϊκά δεκτός από τα Δυτικά κράτη. Οι συναντήσεις του με τους δυτικούς ηγέτες Τζορτζ Ο. Μπους, Τόνι Μπλερ, Ζακ Σιράκ και άλλους κατέστησαν έντονα φανερό ότι η Δύση υποστήριξε την πολιτική του. Ο Τζίντζιτς είχε διαρκείς διαφωνίες με τον πρώην εταίρο του συνασπισμού και τον τότε πρόεδρο της Γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας Βόισλαβ Κoστούνιτσα, που ήταν ο μεγαλύτερος πολιτικός του αντίπαλος στην ίδια τη Σερβία. Η προηγούμενη στενή σχέση του με τον πρόεδρο του Μαυροβουνίου Μίλο Τζουκάνοβιτς είχε επίσης ψυχρανθεί λόγω των αποσχιστικών προσδοκιών του δεύτερου για ένα ανεξάρτητο κράτος του Μαυροβουνίου.

Ο Ζόραν Τζίντζιτς αύξησε επίσης τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ως πρωθυπουργός της Σερβίας. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις περιλάμβαναν την απελευθέρωση των τιμών και τη μείωση της προσφοράς χρήματος με στόχο την επίτευξη μακροοικονομικής σταθερότητας. Σημειώθηκαν επίσης ιδιωτικοποιήσεις μικρής κλίμακας όσον αφορά τα τραπεζικά περιουσιακά στοιχεία και το χρηματοπιστωτικό τομέα. Τέλος η κυβέρνηση της Σερβίας διέλυσε πολλούς εμπορικούς φραγμούς με στόχο την τελική ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πρώιμες οικονομικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο της κυβέρνησης Koστούνιτσα-Τζίντζιτς διατηρήθηκαν μετά τη δολοφονία του, επιτρέποντας στην οικονομία να αναπτυχθεί σημαντικά πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Ωστόσο, η ανεργία παρέμενε ακόμη πολύ υψηλή και ο ρυθμός και η ποσότητα των μεταρρυθμίσεων δεν επανέφεραν τη Σερβία στο πριν από το 1990 βιοτικό επίπεδο

Τον Ιανουάριο του 2003 ο Τζίντζιτς ξεκίνησε μια ευρεία διπλωματική εκστρατεία για την επίλυση του ζητήματος του Κοσσυφοπεδίου[32]

Δολοφονία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως ανέφερε το Reuters στις 18 Μαρτίου 2003, σύμφωνα με την Κάρλα Ντελ Πόντε, ο Τζίντζιτς είχε προβλέψει τη δολοφονία του στις 17 Φεβρουαρίου, μόνο λίγες εβδομάδες πριν συμβεί.[33]Παρά τις κατηγορίες του Koστούνιτσα ότι ο Τζίντζιτς "ακουμπούσε" το οργανωμένο έγκλημα, ο τελευταίος πάντοτε επέμενε ότι ήταν αποφασισμένος να καθαρίσει τη Σερβία και δημιούργησε το «Ειδικό Δικαστήριο» με πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων[34]. Αυτό θορύβησε τους ηγέτες του οργανωμένου εγκλήματος, που ήταν διαπλεκόμενοι με στοιχεία της Σερβικής μυστικής αστυνομίας, που παρέμεναν πιστά στον απομακρυσμένο Μιλόσεβιτς.

Με εντολή του Μίλοραντ "Λέγκια" Ούλεμεκ, πρώην διοικητή της Μονάδας Ειδικών Επιχειρήσεων της μυστικής αστυνομίας της Γιουγκοσλαβίας, ο Τζίντζιτς δολοφονήθηκε από το στρατιώτη του Ούλεμεκ Ζβένταν Γιοβάνοβιτς στο Βελιγράδι στις 12 Μαρτίου 2003. Ο Γιοβάνοβιτς τον πυροβόλησε στο στήθος από το κτίριο απέναντι από το κεντρικό κτήριο της κυβέρνησης της Σερβίας στις 12:23 μ.μ.. Η σφαίρα μεγάλης ισχύος ενός τουφεκίου Heckler & Koch G3 διαπέρασε την καρδιά του και τον σκότωσε σχεδόν ακαριαία[35].

Μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε ένα νοσοκομείο, αλλά προφέρεται πέθανε μία ώρα αργότερα. Τον επικήδειό του εκφώνησε μεταξύ άλλων ο Γιώργος Παπανδρέου[36]. Ο Ούλεμεκ κατηγορήθηκε ως ο εγκέφαλος του εγκλήματος. Ήταν ένας από τους κορυφαίους ανθρώπους της μαφίας του Ζέμουν, ηγετικής ομάδας οργανωμένου εγκλήματος της Σερβίας. Αργότερα κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε για εμπλοκή σε ορισμένες από τις μυστηριώδεις δολοφονίες και δολοφονικές απόπειρες, που σημάδεψαν τη Γιουγκοσλαβία κατά τους μήνες πριν από την ανάληψη της εξουσίας από το Τζίντζιτς. Η Νατάσα Μίτσιτς, τότε πρόεδρος της Σερβίας, κήρυξε αμέσως κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ως διάδοχος του Τζίντζιτς εξελέγη από το Δημοκρατικό Κόμμα της Σερβίας ο Ζόραν Ζίβκοβιτς.

Στις 23 Μαΐου 2007 δώδεκα άνδρες καταδικάστηκαν για τη δολοφονία του Ζόραν Τζίντζιτς [37]. Μεταξύ των καταδικασθέντων κατηγορουμένων ήταν και ο Ούλεμεκ, που κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών που προηγήθηκαν της δολοφονίας του Τζίντζιτς είχε ταξιδέψει στην Ελβετία, την Αυστρία, τη Βόρεια Μακεδονία, την Ελλάδα, τη Σιγκαπούρη και την Κροατία, χρησιμοποιώντας πλαστό διαβατήριο, προερχόμενο από μια δέσμη κενών διαβατηρίων κλεμμένων από το Κροατικό Προξενείο στο Μόσταρ της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης το 1999. Ο Ούλεμεκ, μαζί με το Ζβένταν Γιοβάνοβιτς, κατηγορήθηκε ότι ήταν επικεφαλής της δολοφονίας που πραγματοποιήθηκε στις 12 Μαρτίου 2003, όταν ο Τζίντζιτς πυροβολήθηκε θανάσιμα. Τρεις από τους δώδεκα άνδρες που καταδικάστηκαν εξακολουθούν να αναζητούνται και παραμένουν στην κόκκινη λίστα της Ιντερπόλ. Οι ειδικευμένοι υπάλληλοι της Μονάδας Διερευνητικής Υποστήριξης της Ιντερπόλ συνεχίζουν να συνεργάζονται με τα κράτη μέλη στη διερεύνηση για τα ακόλουθα πρόσωπα που καταζητούν οι Σερβικές αρχές: Μίλαν Γιούρισιτς, Νίνος Κονσταντίνοβιτς και Βλάντιμιρ Μιλισάβλιεβιτς [38][39] [40] [41]

Αμφιλεγόμενα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρά το γεγονός ότι ο Τζίντζιτς παρουσιάζεται από τις κυβερνήσεις της Δύσης ως αντίπαλος και θύμα του οργανωμένου εγκλήματος, ο ίδιος είχε διασυνδέσεις με τον εν λόγω χώρο. Ήδη από το 1995 το όνομα του αναμειγνύεται σε σκάνδαλα που αφορούν το λαθρεμπόριο από κοινού μάλιστα με την οικογένεια του αντιπάλου του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Οι συνεχείς επαφές μάλιστα του Τζίντζιτς με τη Μαφία ανάγκασε τις Δυτικές κυβερνήσεις να υποστηρίξουν κατά την κρίση του 2000 τον Κοστούνιτσα, παρά το γεγονός ότι ο Τζίντζιτς αποτελούσε τον κατεξοχήν φιλοδυτικό πολιτικό της Σερβίας. Ο Τζίντζιτς είχε αναπτύξει σχέσεις και με το Μίλοραντ Ούλεμεκ, αρχηγό των Μονάδων Ειδικών Επιχειρήσεων[42] και κορυφαίο στέλεχος της Μαφίας Ζεμούν, ενός δηλαδή από τους κατηγορούμενους για τη δολοφονία του. Πριν έρθουν σε ρήξη ο Τζίντζιτς είχε συνεργαστεί στενά με τον Ούλεμεκ για την ανατροπή του τότε Προέδρου Μιλόσεβιτς, ενώ είχε παραδόξως ευχαριστήσει τότε τον Ούλεμεκ, λέγοντας πως του χρωστάει τη ζωή του. Εξάλλου, τους τελευταίους μήνες διακυβέρνησής του το ποσοστό δημοφιλίας του είχε καταρρεύσει από 62% τον Οκτώβριο του 1999 σε 21% τον Ιανουάριο του 2003[43][44].

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δημοσίευσε τέσσερα βιβλία και περισσότερα από εκατό άρθρα και δοκίμια για διάφορα θέματα.

Βιβλία που δημοσιεύτηκαν στα Σερβικά:

  • Subjektivnost i nаsilje, Nastаnаk sistemа u filozofiji nemаčkog ideаlizmа, (Υποκειμενικότητα και Βία: Μια Συνέχεια της Γερμανικής Ιδεαλιστικής Φιλοσοφίας). Istrаživаčko-izdаvаčki centаr SSO Srbije, Izаzovi, 1982, drugo izdаnje Novi Sаd, Dnevnik, 2003.
  • Jesen dijälektike, Karel Märks i utemeljenje kriticke teorije drustvα, Mladost, V Veliká edicijá idejá, 1987.
  • Jugoslаvijа kаo nedovršenа držаvа (Η Γιουγκοσλαβία ως Ανεπαρκές Κράτος), Književnα zαjednica Novi Sad, Anthropos, 1988.
  • Srbijа ni nа istoku ni nа zаpаdu (Η Σερβία ούτε Ανατολή ούτε Δύση), Cepelin, 1996.
  • Jedna srpska vizija, (Ένα Σερβικό Οραμα), Ateneum, 2004

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζίντζιτς και η σύζυγός του Ρούζιτσα είχαν μια κόρη και ένα γιο, τη Γιοβάνα και το Λούκα, και οι δύο ανήλικοι τη στιγμή της δολοφονίας του.

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τάφος του Τζίντζιτς στην Αλέα των Τιμώμενων Πολιτών, στο Νέο Νεκροταφείο του Βελιγραδίου

Την κηδεία του, που πραγματοποιήθηκε στις 15 Μαρτίου 2003, παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και ξένες αντιπροσωπείες. Ο θάνατος του Τζίντζιτς αποτέλεσε μια πολιτική και ηθική τραγωδία για πολλούς Σέρβους που είδαν στο πρόσωπό του ένα φέρελπι πολιτικό, που προσέφερε την ειρηνική συνύπαρξη με τα γειτονικά έθνη, την ένταξη στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, την οικονομική ευημερία και ένα λαμπρότερο μέλλον. Αυτός απευθύνθηκε στους ανθρώπους στη Σερβία, στόχος των οποίων ήταν η χώρα τους να ενταχθεί στη Δύση και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και να γίνουν "κανονικοί Ευρωπαίοι" με "φυσιολογική ζωή".

Ο Τζίντζιτς και ο Κοστούνιτσα συνειδητοποίησαν ότι και οι δύο χρειάζονται ο ένας τον άλλο για τους αντίστοιχους στόχους τους. Ο Κοστούνιτσα πίστευε ότι η Σερβία έπρεπε να ενταχθεί στη Δύση έτσι ώστε να μπορέσει να κρατήσει το Κοσσυφοπέδιο και να διατηρηθεί η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας. Ο Βόισλαβ Κοστούνιτσα, που υπήρξε πολιτικός αντίπαλος και επικριτής του Τζίντζιτς κατά την πρωθυπουργία του, αναγνώρισε το έργο του δύο χρόνια αργότερα με τα εξής λόγια:

«Ο Ζόραν Τζίντζιτς ήταν ο πρώτος που ανέλαβε αυτό το δύσκολο έργο να ηγείται της κυβέρνησης σε πολύ ασταθείς περιόδους. Πιθανόν η ενεργητικότητα και η προσήλωσή του έκαναν τα πράγματα να προχωρήσουν. Είναι άλλο να το παρακολουθήσεις απ΄ έξω και τελείως διαφορετικό να είσαι ένα μέρος του. Το αντιλαμβάνομαι τώρα, που είμαι Πρωθυπουργός, βλέπω τα πράγματα λίγο διαφορετικά. Ήταν πολύ σημαντικός για όλη τη διαδικασία.»

Μετά το θάνατό του σε ολόκληρη τη Σερβία εμφανίστηκε ένα μικρό αλλά ισχυρό κίνημα και η σερβική διασπορά παρήγαγε ένα σύντομο ντοκιμαντέρ για τον Ζόραν Τζίντζιτς (του σκηνοθέτη Αλεξάνταρ Μάντιτς από το Βελιγράδι). Το ντοκιμαντέρ Ako Srbija Stane" (Αν η Σερβία σταματήσει)[45] - ήταν μια συλλογή από ομιλίες που έκανε ο Τζίντζιτς σε μια σχετική περιοδεία στη Σερβία λίγο πριν από το θάνατό του. Μια κίνηση ονόματι "Kapiraj" δημιούργησε ένα δίκτυο φοιτητών και άλλων νέων που ανέλαβαν αμισθί να αντιγράψουν και να διανείμουν το ντοκιμαντέρ. Αυτή η καμπάνια έγινε γνωστή με το σύνθημα "Kapiraj-kopiraj"[46] (που σημαίνει "Πιάσε και Αντίγραφε" στα Σερβικά) και σκοπός του ήταν να αναληφθεί μια "ακομμάτιστη πρωτοβουλία για να ακούσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι το μήνυμα του Τζίντζιτς, να θέσει τέρμα στην ανευθυνότητα και να κάνει ο καθένας ότι μπορεί περισσότερα, ώστε η Σερβία να μην σταματήσει».

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb145275889. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 7256571. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. djindjic-zoran. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ 5,0 5,1 7256571.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb145275889. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25  Ιουνίου 2015.
  8. ↑ www.zorandjindjic.org/en/timeline.
  9. ↑ Democratic Party official site: Reforming of Democratic Party (in Serbian)
  10. ↑ Democratic Party official site: Dr Zoran Đinđić (1952-2003) (in Serbian)
  11. ↑ Democratic Party official site: Dr Zoran Đinđić (1952-2003) (in Serbian)
  12. ↑ Laura Silber (14 March 2003). "Serbia Loses More Than a Leader". New York Times. Retrieved 15 January 2010.
  13. ↑ "The World: Murder in Belgrade; Did Serbia's Leader Do the West's Bidding Too Well?". New York Times. Retrieved 15 January 2010.
  14. ↑ "2 Suspects in Murder Of Serbian Premier Are Killed by Police". New York Times. 28 March 2003. Retrieved 15 January 2010.
  15. ↑ "time 05:37, Djindjic on Charlie Rose, 23 September 2002". Charlierose.com. 23 September 2002. Archived from the original on 25 November 2011. Retrieved 17 November 2011.
  16. ↑ "Biography of Dr. Zoran Djindjic 1952-2003". Zorandjindjic.org. Retrieved 17 November 2011.
  17. ↑ Democratic Party official site: Dr Zoran Đinđić (1952-2003) (in Serbian)
  18. ↑ Vukadinović, Đorđe (17 January 2002). "Čovek na mestu ili konac delo krasi". Vreme. Retrieved 17 July 2014
  19. ↑ Nikčević, Tamara (7 March 2013). "Ο sukobu, pomirenju i saradnji sa Zoranom Đinđićem" [On Conflict, Reconciliation and Cooperation with Zoran Đinđić] (in Serbian). Vreme. Retrieved 17 July 2014.
  20. ↑ Vukadinović, Đorđe (17 January 2002). "Čovek na mestu ili konac delo krasi". Vreme. Retrieved 17 July 2014.
  21. ↑ Vukadinović, Đorđe (12 February 2010). "Dvadeset godina DS-a – istorija i izazovi" [Twenty Years of DS – History and Challenges] (in Serbian). Nova srpska politička misao. Retrieved 17 July 2014.
  22. ↑ NIN 2010, p.18
  23. ↑ "Milosevic arrested". BBC News. 1 April 2001. Retrieved 3 March 2014.
  24. ↑ Βιογραφικό του Τζίντζιτς, άρθρο της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»
  25. ↑ "Milosevic extradited". BBC News. 28 June 2001. Retrieved 3 March 2014.
  26. ↑ Βιογραφικό Τζίντζιτς[νεκρός σύνδεσμος], από την ιστοσελίδα in.gr
  27. ↑ "Milosevic extradited". BBC News. 28 June 2001. Retrieved 3 March 2014.
  28. ↑ Obituary: Zoran Djindjic profile, bbc.co.uk; accessed 22 August 2016.
  29. ↑ "Milosevic extradited". BBC News. 28 June 2001. Retrieved 3 March 2014.
  30. ↑ Milosevic extradition unlocks aid coffers". BBC News. 29 June 2001. Retrieved 3 March 2014.
  31. ↑ Antiwar.com: GO FOR IT, KOSTUNICA! Archived 21 October 2016 at the Wayback Machine
  32. ↑ Bilbija, Đ.; Ognjanović, R. (6 March 2003). "SRBIJA NIJE ŽETON ZA PLAĆANJE DUGOVA". novosti.rs (in Serbian). Retrieved 15 February 2017.
  33. ↑ "LISTSERV 16.0 - JUSTWATCH-L Archives". Listserv.buffalo.edu. Retrieved 27 June 2016.
  34. ↑ "15th anniversary of Djindjic assassination marked". B92.net. 12 March 2018. Retrieved 22 February 2019.
  35. ↑ "Serb police kill Đinđić suspects". BBC News. 28 March 2003. Retrieved 17 November 2011.
  36. ↑ Ο ΥΠΕΞ εκφώνησε τον επικήδειο του Ζόραν Τζίντζιτς[νεκρός σύνδεσμος]
  37. ↑ Subjects of INTERPOL Red Notices convicted of Serbian Prime Minister’s murder
  38. ↑ "The Serbian authorities are searching for..." Interpol.int. Retrieved 17 November 2011.
  39. ↑ B92: Zagreb: Uhapšen Sretko Kalinić; accessed 22 August 2016.(in Croatian)
  40. ↑ B92: Uhapšen Miloš Simović; accessed 22 August 2016.(in Croatian)
  41. ↑ Andrey Shary & Aja Kuge. A Prayer for Serbia: The Secret of Zoran Djindjic's Death; accessed 22 August 2016.
  42. ↑ Οι τότε ειδικές δυνάμεις της Σερβίας, μετεξέλιξη της Σερβικής Εθελοντικής Φρουράς (Τίγρεις του Αρκάν)
  43. ↑ Οι «περίεργες υποθέσεις» του Ζόραν Τζίντζιτς
  44. ↑ Ποιοι θέλουν κλειστό το στόμα του «Μπάγκσι»;
  45. ↑ "www.srbijauevropi.org". www.srbijauevropi.org. Retrieved 17 November 2011.
  46. ↑ "Kapiraj-kopiraj". Kapiraj.org. Retrieved 27 June 2016.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζόραν_Τζίντζιτς&oldid=10279665"