Ζοζέ Μουρίνιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ζοζέ Μουρίνιο

Ο Μουρίνιο με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 2017
Προσωπικές πληροφορίες
Πλήρες όνομαΖοζέ Μάριο ντος Σάντος Φελίξ Μουρίνιο
Ημερ. γέννησης26 Ιανουαρίου 1963 (1963-01-26) (61 ετών)
Τόπος γέννησηςΣετουμπάλ, Πορτογαλία
Ύψος1,75 μ.
ΘέσηΜέσος
Ομάδα(προπονητής)
Επαγγελματική καριέρα*
ΠερίοδοςΟμάδαΣυμμ.†(Γκ.)†
1980-1982Ρίο Άβε ΦΚ16(2)
1982-1983ΚΦ Ος Μπελενένσες16(2)
1983-1985ΓΝ Σεσίμπρα35(1)
1985-1987Κομέρσιο ε Ιντούστρια27(8)
Σύνολο94(13)
Προπονητική καριέρα
ΠερίοδοςΟμάδα
2000Μπενφίκα
2001-2002ΟΝ Λεϊρία
2002-2004ΦΚ Πόρτο
2004-2007Τσέλσι ΦΚ
2007-2010Ίντερ
2010-2013Ρεάλ Μαδρίτης
2013-2015Τσέλσι ΦΚ
2016-2018Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
2019-2021Τότεναμ Χότσπερ
2021-2024Ρόμα
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα.
† Συμμετοχές (Γκολ).

Ο Ζοζέ Μάριο ντος Σάντος Φελίξ Μουρίνιο (José Mário dos Santos Mourinho, 26 Ιανουαρίου 1963) είναι Πορτογάλος προπονητής ποδοσφαίρου, πρώην ποδοσφαιριστής και θεωρείται από πολλούς ως ένας από τους καλύτερους προπονητές στην ιστορία του ποδοσφαίρου, με πολλές διακρίσεις και τίτλους[1].

Γεννήθηκε το 1963 στο Σετουμπάλ της Πορτογαλίας. Προτού ασχοληθεί με την προπονητική είχε μια σύντομη ποδοσφαιρική καριέρα με τις φανέλες της Μπελενένσες και της Ρίο Άβε, πρωτού κρεμάσει τα παπούτσια του, αγωνιζόμενος κυρίως σε ερασιτεχνικούς συλλόγους.

Έπειτα, ξεκίνησε την καριέρα του ως μεταφραστής του Άγγλου προπονητή Σερ Μπόμπι Ρόμπσον στη Σπόρτινγκ Λισαβόνας, στην Πόρτο και στη Μπαρτσελόνα. Όταν ο Ρόμπσον έφυγε από τη Μπαρτσελόνα, ο Μουρίνιο έμεινε για ακόμα τρία χρόνια ως βοηθός του Ολλανδού προπονητή Λουίς Βαν Γκάαλ, ενώ προπονούσε τη Μπαρτσελόνα Β. Έχει κατακτήσει δύο φορές το Τσάμπιονς Λιγκ (το 2004 με την Πόρτο και το 2010 με την Ίντερ). Επίσης, κατέκτησε το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (2003), έχει πάρει Πρωτάθλημα και Κύπελλο σε τέσσερις διαφορετικές χώρες (Πορτογαλία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία) και έχει κατακτήσει και ένα Europa League (2017).

Είναι ανάμεσα στους πέντε προπονητές στην ιστορία του ποδοσφαίρου που έχουν κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών / Τσάμπιονς Λιγκ με δύο διαφορετικές ομάδες: οι άλλοι τέσσερις είναι ο Ερνστ Χάπελ (Φέγενορντ 1970, Αμβούργο 1983), ο Ότμαρ Χίτζφελντ (Μπορούσια Ντόρτμουντ 1997, Μπάγερν Μονάχου 2001), ο Γιουπ Χάινκες (Ρεάλ Μαδρίτης 1998, Μπάγερν Μονάχου 2013) και ο Κάρλο Αντσελότι (Μίλαν 2003 και 2007, Ρεάλ Μαδρίτης 2014).

Το 2010, η FIFA του απένειμε το βραβείο της Χρυσής Μπάλας στην κατηγορία Καλύτερος Προπονητής.

Μετά την κατάκτηση του Κόνφερενς Λιγκ με τη Ρόμα το 2022, έγινε ο μοναδικός προπονητής που έχει οδηγήσει τέσσερις διαφορετικές ομάδες στην κατάκτηση τριών διαφορετικών ευρωπαϊκών διοργανώσεων! (Πόρτο, Ίντερ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ρόμα). Παράλληλα, έγινε ο πρώτος προπονητής με 5/5 νίκες σε ευρωπαϊκούς τελικούς και ο 3ος προπονητής με τρόπαια σε τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές διοργανώσεις μετά τους Ούντο Λάτεκ και Τζιοβάνι Τραπατόνι.[2]

Στις 4 Μαΐου 2021 υπέγραψε συμβόλαιο με την ιταλική Ρόμα και θα αναλάβει χρέη προπονητή στην αιώνια πόλη από την 1η Ιουλίου 2021. Στις 16 Ιανουαρίου 2024 η Ρόμα επιβεβαίωσε ότι ο Ζοζέ Μουρίνιο και το επιτελείο του αποχωρούν από τον σύλλογο με άμεση ισχύ[3].

Αποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο συχνά αποκαλείται από πολλούς παίκτες και προπονητές, ως έναν από τους καλύτερους προπονητές της γενιάς του και από τους καλύτερους που υπήρξαν ποτέ.[4][5][6][7] Ο αιώνιος αντίπαλος προπονητής του, Πεπ Γκουαρδιόλα έχει περιγράψει τον Μουρίνιο ως «πιθανότατα τον καλύτερο προπονητή του κόσμου».[8] Ο μέσος της Τσέλσι Φρανκ Λάμπαρντ, έχει δηλώσει πως ο Μουρίνιο είναι ο καλύτερος προπονητής που έχει δουλέψει μαζί του.[9] Έχει κατηγορηθεί αρκετές φορές για το αμυντικό, θαμπό τρόπο παιχνιδιού για να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.[10][11][12][13][14][15]

Ο Μουρίνιο έχει επικριθεί για αρνητικές τακτικές από τον Μόρτεν Όλσεν.[16] Μετά από ένα παιχνίδι, ο θρυλικός Γιόχαν Κρόιφ δήλωσε πως, «ο Μουρίνιο δεν είναι προπονητής ποδοσφαίρου. Για να παίζεις με επτά αμυντικούς εντός έδρας, θα πρέπει να είσαι πολύ φοβισμένος.»[17] Ο Όλσεν συγκεκριμένα έχει δηλώσει πως, «δεν συμπαθώ ούτε την προσωπικότητά του, ούτε τον αρνητικό τρόπο ποδοσφαιρικού παιχνιδιού του.»[16]

Πρώιμος βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο γεννήθηκε το 1963 ως μέλος μιας μεγάλης μικρομεσαίας οικογένειας στη Σετούμπαλ (προάστιο της μητρπολιτικής περιοχής της Λισαβόνας), στη Πορτογαλία. Ήταν γιός του Ζοζέ Μανουέλ Μουρίνιο Φέλιξ, γνωστός και ως Φελίξ Μουρίνιο και της Μαρία Τζούλια Καρατζόλα ντος Σάντος.[18] Ο πατέρας του έπαιζε επαγγελματικά ποδόσφαιρο με την φανέλα της Μπελενένσες και της Βιτόρια Σετούμπαλ, έχοντας και μία συμμετοχή με την Εθνική Πορτογαλίας κατά την περίοδο της καριέρας του. Η μητέρα του ήταν καθηγήτρια σε δημοτικό σχολείο,[19] ενώ ο θείος της χρηματοδότησε τη κατασκευή του σταδίου της Βιτόρια Σετούμπαλ. Η πτώση του καθεστώτος του Αντόνιο ντι Ολιβέιρα Σαλαζάρ (Estado Novo) τον Απρίλιο του 1974, ωστόσο, οδήγησε την οικογένεια στο να χάσει τα πάντα, εκτός από ένα κτήμα κοντά στην Παλμέλα.[20]

Ο Μουρίνιο ήθελε να ακολουθήσει τα χνάρια του πατέρα του και εντάχθηκε στις ακαδημίες της Μπελενένσες. Φτάνοντας στο επαγγελματικό επίπεδο, φόρεσε την φανέλα των Ρίο Άβε (την οποία προπονούσε ο πατέρας του), Μπελενένσες, και Σεσίμπρα. Ωστόσο του έλειπε η ταχύτητα και η δύναμη ενός ποδοσφαιριστή, για να γίνει επαγγελματίας. Για αυτό επέλεξε να αφοσιωθεί στην προπονητική.[19][21][22]

Η μητέρα του τον έγραψε σε ένα σχολείο επιχειρηματικότητας, άλλα ο Μουρίνιο το εγκατέλειψε τη πρώτη μέρα, αφού αποφάσισε πως ήθελε να εστιάσει στα αθλήματα και αποφάσισε να εγγραφεί στο Ανώτατο Ινστιτούτο Φυσικής Αγωγής (Instituto Superior de Educação Física, ISEF), στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας, για να σπουδάσει αθλητική επιστήμη.[20] Αφού παρακολούθησε μαθήματα προπονητικής που διοργανώθηκαν από την Αγγλική και την Σκωτσέζικη Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, ο πρώην ομοσπονδιακός προπονητής της Σκωτίας, Άντι Ρόξμπουργκ σημείωσε την στάση του νεαρού Πορτογάλου και την προσοχή στις λεπτομέρειες.[23] Ο Μουρίνιο προσπάθησε να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του προπονητή στο ποδόσφαιρο, αναμειγνύοντας τη θεωρία της προπόνησης με ψυχολογικές τεχνικές και τεχνικές ανύψωσης του κινήτρου των ποδοσφαιριστών.[19]

Προπονητική σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώτα βήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αμέσως μετά την αποφοίτηση του από την σχολή προπονητικής, ο Μουρίνιο άρχισε τη σταδιοδρομία του στην πατρίδα του, αναλαμβάνοντας προπονητής των ακαδημιών της Βιτόρια Σετούμπαλ, στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αργότερα αποδέχθηκε την θέση του βοηθού προπονητή στην Εστρέλα να Αμαδόρα,[23] ενώ μετά έγινε σκάουτερ της Οβαρένσε. Τότε, το 1992, εμφανίστηκε η ευκαιρία να δουλέψει ως μεταφραστής για ένα μεγάλο ξένο ποδοσφαιριστή: ο Μπόμπι Ρόμπσον είχε μόλις αναλάβει προπονητής της Σπόρτινγκ Λισαβόνας και χρειαζόταν έναν τοπικό προπονητή για να δουλέψει ως ο μεταφραστής του.[21]

Σταδιοδρομία ως βοηθός προπονητή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο ξεκίνησε να συζητά για τακτικές και προπονητική με τον Ρόμπσον.[21] Ο δεύτερος απολύθηκε από τη Σπόρτινγκ τον Δεκέμβριο του 1993. Όταν η Πόρτο τον προσέλαβε ως τον νέο της προπονητή, ο Μουρίνιο τον ακολούθησε, συνεχίζοντας την δουλειά που έκανε στη Σπόρτινγκ: προπονώντας και διαμεσολαβητής των παικτών με τον προπονητή.[23] Η τότε ομάδα της Πόρτο, έχοντας στο ρόστερ της παίκτες όπως τους Λιουμπίνκο Ντρούλοβιτς, Ντομίνγκος, Ρουί Μπάρος, Τζόρτζ Κόστα και Βίτορ Μπαία, κατάφερε να κυριαρχήσει στο Πορτογαλικό ποδόσφαιρο τα επόμενα χρόνια. Με τον Ρόμπσον ως προπονητή και τον Μουρίνιο ως βοηθό του, η Πόρτο έφτασε στα ημιτελικά του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ 1993-94, και κέρδισε το Κύπελλο Πορτογαλίας 1993-94, το Πορτογαλικό πρωτάθλημα του 1994-95 και του 1995-96, και το Πορτογαλικό Σούπερ Καπ του 1994, 1995 και 1996, με το τελευταίο να το κερδίζουν με νίκη με 5–0 απέναντι στην αιώνια αντίπαλο Μπενφίκα, το οποίο αργότερα αποδείχθηκε ως το τελευταίο παιχνίδι του Ρόμπσον στη Πόρτο πριν μετακινηθεί στην Μπαρτσελόνα, ο οποίος έλαβε το ψευδώνυμο «Bobby Five-O». Η επίπτωση της δουλειάς των Ρόμπσον-Μουρίνιο στην Πόρτο ήταν τέτοια, ώστε το κλαμπ κατάφερε να κατακτήσει άλλα τρία πρωταθλήματα αφότου έφυγαν.

Μετά από την Πόρτο, το δίδυμο ξαναμετακινήθηκε, αναλαμβάνοντας την Μπαρτσελόνα το 1996.[24] Ο Μουρίνιο μετακόμισε στη Βαρκελώνη μαζί με την οικογένεια του, και αμέσως έγινε ένα από τα πιο σημαντικά μέλη του προπονητικού προσωπικού με με το να εκτελεί χρέη μεταφραστή στις συνεντεύξεις τύπου, σχεδιάζοντας τις ασκήσεις και βοηθώντας τους παίκτες μέσω συμβουλών τακτικής και ανάλυσης του αντιπάλου. Τα στυλ των Ρόμπσον και Μουρίνιο ήταν αντίθετα μεταξύ τους, ωστόσο ο συνδιασμός κατάφερε να δουλέψει: ο Ρόμπσον προτιμούσε το επιθετικό ποδόσφαιρο, ενώ ο Μουρίνιο προτιμάει το αμυντικό, και η αγάπη του Πορτογάλου για την προπόνηση και τον προσχεδιασμό συνδυάστηκε άψογα με την άμεση διαχείρηση του Άγγλου. Η συνεργασία αυτή ήταν καρποφόρα και η Μπαρτσελόνα τέλειωσε την σεζόν, κατακτώντας το Κύπελλο Κυπελλούχων. Ο Ρόμπσον αποχώρησε την επόμενη σεζόν, όχι όμως και ο Μουρίνιο, με αυτή την φορά να κρατά το πόστο του βοηθού προπονητή στην Μπαρτσελόνα.[23] Παρέμειναν όμως καλοί φίλοι και ο Μουρίνιο αργότερα σχολίασε την επιρροή που απέκτησε από τον Ρόμπσον:

Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που έμαθα από τον Μπόμπι Ρόμπσον είναι το ότι όταν κερδίζεις, δεν πρέπει να πιστέψεις πως είσαι η ομάδα, και ότι όταν χάνεις, δεν πρέπει να σκέφτεσαι ότι είσαι σκουπίδι.[23]

Άρχισε να δουλεύει μαζί με τον διάδοχο του Ρόμπσον, Λουίς Βαν Γκάαλ, και έμαθε πολλά από το ευσυνείδητο στυλ του Ολλανδού. Μαζί βοηθός και προπονητής συνδύασαν τα στυλ του παιχνιδιού τους και η Μπαρτσελόνα κέρδισε το πρωτάθλημα δύο φορές κατά τα δύο πρώτα χρόνια του Βαν Γκάαλ στον πάγκο.[23] Ο Βαν Γκάαλ είδε πως ο βοηθός του είχε τη προοπτική να γίνει κάτι παραπάνω από ένα ταλαντούχο βοηθό. Άφησε τον Μουρίνιο να αναπτύξει το δικό του προπονητικό στυλ και του ανέθεσε τον πάγκο της Μπαρτσελόνα Β.[24] Ο Βαν Γκάαλ επίσης άφηνε τον Μουρίνιο να αναλαμβάνει την πρώτη ομάδα (δρώντας ο ίδιος σαν βοηθός του Μουρίνιο) για ορισμένες διοργανώσεις, όπως το Κόπα Καταλονία, το οποίο ο Μουρίνιο νίκησε το 2000.[25]

Σταδιοδρομία ως πρώτος προπονητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μπενφίκα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ευκαιρία να γίνει πρώτος προπονητής, ήρθε τον Σεπτέμβριο του 2000, όπου ο Μουρίνιο ανέλαβε τον πάγκο της Μπενφίκα, αντικαθιστώντας τον Γιουπ Χάινκες, μετά την τέταρτη αγωνιστική της Πριμέιρα Λίγκα.[26] Η διοίκηση της Μπενφίκα ήθελε να διορίσει τον Ζεσουάλδο Φερέιρα ως τον νέο βοηθό προπονητή, αλλά ο Μουρίνιο αρνήθηκε και προσέλαβε τον Κάρλος Μόζερ, παλαίμαχο αμυντικό της Μπενφίκα, ως το δεξί του χέρι.[27]

Όταν μίλησα με τον Βαν Γκάαλ για την επιστροφή μου στην Πορτογαλία ως βοηθός προπονητή στην Μπενφίκα, μου είπε: "Όχι, μην πας. Πες στην Μπενφίκα ότι αν θέλουν προπονητή θα πας, αν θέλουν όμως βοηθό προπονητή, τότε θα μείνεις εδώ."[28]

Ο Μουρίνιο ήταν πολύ επικριτικός απέναντι στον Φερέιρα, τον οποίο είχε πρωτοσυναντήσει ως καθηγητή στο ISEF και αργότερα "έσβησε" δηλώνοντας, «Αυτή θα μπορούσε να είναι η ιστορία ενός γαιδάρου που δούλευε για 30 χρόνια, αλλά ποτέ δεν έγινε άλογο.»[29] Λίγες βδομάδες αργότερα αφού ανέλαβε την Μπενφίκα, ο μέντορας του Μουρίνιο, Σερ Μπόμπι Ρόμπσον, του προσέφερε την θέση του βοηθού προπονητή στην Νιούκασλ Γιουνάιτεντ. Η επιθυμία του Ρόμπσον για την ένταξη του Μουρίνιο στο προσωπικό του ήταν τέτοια, που πρότεινε να παραιτηθεί δύο χρόνια μετά και να παραδώσει τα ήνια της ομάδας στον Μουρίνιο. Ο Μουρίνιο απέρριψε την προσφορά και δήλωσε πως ήξερε ότι ο Ρόμπσον δεν θα άφηνε ποτέ τον πάγκο της ομάδας που λάτρευε.[30]

Η συνεργασία Μουρίνιο-Μόζερ αποδείχθηκε επιτυχής, με αποκορύφωμα, την νίκη με 3-0 απέναντι στην Σπόρτινγκ το Δεκέμβριο.[31][32] Η παραμονή τους, ωστόσο, έγινε αβέβαιη μετά την ήττα του τότε προέδρου της Μπενφίκα Ζοάο Βαλέ ε Αζεβέδο στις εκλογες για ανάδειξη προέδρου, και από την δήλωση του διαδόχου του τελευταίου, Μανουέλ Βιλαρίνιο για την πρόσληψη του παλαίμαχου παίκτη του συλλόγου Αντόνιο Ζοσέ Κονσεϊσάο Ολιβέιρα (γνωστού και ως Τόνι), στη θέση του προπονητή.[24] Παρόλο που ο Βιλαρίνιο δεν είχε την πρόθεση να τον απολύσει αμέσως, ο Μουρίνιο χρησιμοποίησε την νίκη απέναντι στην Σπόρτινγκ για να τεστάρει την αφοσίωση του προέδρου και ζήτησε επέκταση συμβολαίου.[31] Ο Βιλαρίνιο απέρριψε την προσφορά και ο Μουρίνιο παραιτήθηκε αμέσως. Αποχώρησε από το σύλλογο στις 5 Δεκεμβρίου 2000[33] μετά από εννέα αγωνιστικές στον πάγκο της ομάδας. Αργότερα, ο Βιλαρίνιο παραδέχθηκε την κακή του κρίση και εξέφρασε την απογοήτευση του για την φυγή του Μουρίνιο:

[Βάλτε με] εκεί πίσω [και] θα έκανα το ακριβώς αντίθετο: Θα επέκτεινα το συμβόλαιο του. Αργότερα κατάλαβα πως η προσωπικότητα και η υπερηφάνεια δεν μπορούν να τοποθετηθούν πριν από το συμφέρον του συλλόγου που υπηρετούμε.[31]

Ουνιάο ντε Λεϊρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο παρέμεινε στην χώρα του και τον Ιούλιο του 2001 ανέλαβε την Ουνιάο ντε Λεϊρία.[34] Κάτα την περίοδο του στην Ουνιάο ντε Λεϊρία, η ομάδα ήταν στο κυνήγι αρκετά υψηλών θέσεων όπως την τρίτη και την τέταρτη. Μετά την ισοπαλία με 1-1 απέναντι στην Σάντα Κλάρα στις 20 Ιανουαρίου 2002, ο Μουρίνιο κατέγραψε 8 αγωνιστικές αήττητος στο πρωτάθλημα (έξι νίκες, δύο ισοπαλίες) από τις 25 Νοεμβρίου 2001.[35] Η ομάδα βρισκόταν στη τέταρτη θέση, έναν πόντο μπροστά από την Πόρτο, ένα πόντο πίσω από την Μπενφίκα και έξι πόντους μακριά από την πρώτη θέση.[36][37] Οι επιτυχίες του Μουρίνιο στην Λεϊρία δεν πήγαν απαρατήρητες και προσέγγισε το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων Πορτογαλικών συλλόγων.[24]

Πόρτο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 23 Ιανουαρίου 2002, ο Μουρίνιο μετακινείται στην Πόρτο, αντικαθιστώντας τον Οκτάβιο Μασάδο στην τεχνική ηγεσία του συλλόγου. Εκείνη τη στιγμή, η σεζόν δεν είχε εξελιχθεί καλά για την Πόρτο, ώντας στην πέπμτη θέση του πρωταθλήματος και είχε αποκλειστεί από το Κύπελλο και από το Τσάμπιονς Λιγκ. Στην πρώτη του χρονιά στην Πόρτο, ο Μουρίνιο την οδήγησε στην τρίτη θέση του πρωταθλήματος, με 11 σερί νίκες στα εναπομείναντα 15 παιχνίδια, και έδωσε την υπόσχεση "να κάνει την Πόρτο πρωταθλήτρια την επόμενη χρονιά".

Κατά την πρώτη του μεταγραφική περίοδο, ο Μουρίνιο δημιούργησε την ιδανική, για αυτόν, ομάδα της Πόρτο. Ξεχώρισε παίκτες κλειδιά όπως τους Βίτορ Μπαία, Ρικάρντο Καρβάλιο, Κοστίνια, Ντέκο, Ντμίτρι Αλενίτσεβ, Έλντερ Ποστίγκα και Τζόρτζ Κόστα (μετά από έναν εξάμηνο δανεισμό στην Τσάρλτον Αθλέτικ). Επίσης έφερε με μεταγραφή τους Νούνο Βαλέντε και Ντέρλεϊ από την Ουνιάο ντε Λεϊρία, τον Πάουλο Φερέιρα από την Βιτόρια Σετούμπαλ, τον Πέδρο Εμανουέλ από την Μποαβίστα και τους Εντγκάρας Γιανκάουσκας και Μανίσε οι οποίοι έμειναν ελεύθεροι από την Μπενφίκα.

Στην πρώτη του περίοδο (2002-03), Ο Μουρίνιο με τη Πόρτο κατακτάει το Ντρέμπλ: το Πρωτάθλημα Πορτογαλίας (με ρεκόρ 27-5-2 και 11 πόντους μπροστά από την Μπενφίκα), με 86 πόντους συνολικά, την μεγαλύτερη συγκομιδή πόντων στο πορτογαλικό πρωτάθλημα που επιτεύχθηκε ποτέ (το ρεκόρ καταρρίφθηκε τη σεζόν 2015-16, από την Μπενφίκα που συγκέντρωσε 88 πόντους), το Κύπελλο Πορτογαλίας απέναντι στην παλιά του ομάδα, την Ουνιάο ντε Λεϊρία και το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ νικώντας στον τελικό την Σέλτικ Γλασκώβης με 3-2 στην παράταση (κανονικός αγώνας 2-2).

Την επόμενη σεζόν, ο Μουρίνιο στην δεύτερη σεζόν στη Πόρτο, κερδίζει το Πορτογαλικό Σούπερ Καπ απέναντι στην Λεϊρία με 1-0, το δεύτερο του πρωτάθλημα αλλά και τον μεγαλύτερο τίτλο στην καριέρα του. Το πρώτο του Τσάμπιονς Λιγκ, αυτό της περιόδου 2003-04, αποκλείοντας τις Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Λυών και Ντεπορτίβο Λα Κορούνια, με την μοναδική ήττα να έρχεται στην φάση των ομίλων απέναντι στην Ρεάλ Μαδρίτης. Στον τελικό που έγινε στη Γερμανία, η Πόρτο κέρδισε τη Γαλλική Μονακό με το επιβλητικό 3-0.

Τσέλσι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο με την Τσέλσι το 2007

Πριν ακόμα τον τελικό του Τσάμπιονς Λίγκ ο Μουρίνιο αποφασίζει να αποδεχθεί τη δελεαστική πρόταση του Ρώσου μεγιστάνα Ρόμαν Αμπράμοβιτς και να αναλάβει της τύχες της αγγλικής Τσέλσι. Ο Μουρίνιο προσελήφθη και επίσημα στην Τσέλσι στις 2 Ιουνίου 2004, με την Πόρτο να λαμβάνει 1,7 εκατομμύρια £ ως αποζημίωση. Μαζί του μετακόμισε και το προπονητικό του επιτελείο που είχε στην Πόρτο: ο βοηθός προπονητής Μπάλτεμαρ Μπρίτο, ο γυμναστής Ρουί Φαρεία (ο οποίος συνεργάζεται μαζί του μέχρι και σήμερα), ο σκάουτερ Αντρέ Βίλας Μπόας και ο προπονητής τερματοφυλάκων Σίλβινο Ρούλο. Προσέλαβε επίσης τον Στιβ Κλάρκ, παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της Τσέλσι και ο οποίος είχε παραμείνει στο σύλλογο, ως βοηθός προπονητή για αρκετούς πρώην προπονητές.

Από την πρώτη του χρονιά (2004-05) ο Μουρίνιο διαχειριζόμενος το υψηλότατο μπάτζετ των 70 εκατομμυρίων λιρών, το διαχειρίστηκε ακριβώς όπως ο προκάτοχος του, Κλαούντιο Ρανιέρι. Συγκεκριμένα πραγματοποίησε τις μεταγραφές των: Τιάγκο Μέντες από την Μπενφίκα (10 εκατ. λίρες), Μικαέλ Εσιέν από την Λυών (24.4 εκατ. λίρες), Ντιντιέ Ντρογκμπά από την Ολιμπίκ Μαρσέιγ, Ματέτζα Κεζμάν από την Αϊντχόφεν (5.4 εκατ. λίρες) και τους Ρικάρντο Καρβάλιο (19.8 εκατ. λίρες) και Πάουλο Φερέιρα (13.3 εκατ. λίρες) από την πρώην του ομάδα, την Πόρτο.

Υπό την καθοδήγηση του Μουρίνιο, η Τσέλσι κατακτά το πρωτάθλημα της Πρέμιερ Λιγκ, τον πρώτο της μετά από 50 χρόνια, έχοντας την καλύτερη άμυνα (δέχθηκε 19 γκολ) και την μεγαλύτερη συγκομιδή πόντων που επιτεύχθηκε ποτέ (95). Κατακτά και το Λιγκ Καπ Αγγλίας κερδίζοντας στον τελικό την πρωταθλήτρια Ευρώπης Λίβερπουλ με 3-2.

Το 2005-06 ξανακερδίζει την Πρέμιερ Λιγκ ενώ το 2006-07 κατακτά εκ νέου το Λιγκ Καπ και τον μοναδικό αγγλικό τίτλο που του έλειπε το ιστορικό Κύπελλο Αγγλίας κερδίζοντας στην παράταση την πρωταθλήτρια Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 1-0.

Την σεζόν 2007-08 με αφορμή το άσχημο ξεκίνημα, αλλά πραγματική αιτία την αποτυχία της ομάδας να φτάσει στην κατάκτηση του Τσάμπιονς Λίγκ τα προηγούμενα χρόνια, ο Πορτογάλος προπονητής απολύεται από την Τσέλσι και τον διαδέχεται ο Αβραάμ Γκραντ.

ΦΚ Ιντερνατσιονάλε Μιλάνο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 2 Ιουνίου του 2008 και ενώ τον προηγούμενο καιρό ο ίδιος είχε αφήσει να διαρρεύσει στα ΜΜΕ ότι πρόκειται να αναλάβει μια ιταλική ομάδα, ο Μουρίνιο ήρθε σε συμφωνία με τη διοίκηση της Ίντερ ώστε να την αναλάβει, διαδεχόμενος στην τεχνική ηγεσία τον Ρομπέρτο Μαντσίνι υπογράφοντας συμβόλαιο τριετούς διάρκειας. Τον ακολούθησε, φυσικά και το μόνιμο προπονητικό του τιμ, αυτό που είχε στις Τσέλσι και Πόρτο.

Ο Μουρίνιο το 2008.

Την πρώτη του σεζόν στην Ίντερ, ο Μουρίνιο πραγματοποίησε τρεις μεταγραφές. Έφερε τον Βραζιλιάνο επιθετικό Μανσίνι από την αντίπαλη Ρόμα (13 εκατ. €), τον Γκανέζο μέσο Σούλεϊ Μουντάρι (14 εκατ. €) και τον συμπατριώτη του, τον επιθετικό Ρικάρντο Κουαρέσμα (18,6 εκατ. €, συν τον Βραζιλιάνο μέσο Πελέ).

Στις 16 Μαΐου, εξασφάλισε και μαθηματικά το πρωτάθλημα της Σέριε Α, αφήνοντας στη δεύτερη θέση, τη συμπολίτισσα και αιώνιο αντίπαλο Μίλαν, με διαφορά επτά πόντων. Δεν κατάφερε, ωστόσο, να κατακτήσει το Τσάμπιονς Λίγκ που ήταν ο πόθος του προέδρου και των οπαδών. Στο Τσάμπιονς Λίγκ, πραγματοποίησε απογοητευτικές εμφανίσεις, αφού παρόλο που έφτασε στα προημιτελικά της διοργάνωσης (αποκλείστηκε από την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ), στη φάση των ομίλων, ηττήθηκε από τον Παναθηναιϊκό και έφερε ισοπαλία με την Ανόρθωση Αμμοχώστου.

Ο Μουρίνιο ως προπονητής της Ίντερ

Την επόμενη σεζόν ο Μουρίνιο πούλησε το μεγάλο αστέρι της Ίντερ, τον Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς για 50.500.000 € συν τον Σαμουέλ Ετό, στην Μπαρτσελόνα. Ο Μουρίνιο διαχειρίστηκε πολύ καλά τα 50.5 εκατομμύρια και κάλυψε όλες τις κενές θέσεις που είχε με πολύ καλούς και φθηνούς παίκτες. Συγκεκριμένα, έφερε στην Ίντερ τον Ολλανδό μέσο Γουέσλεϊ Σνάιντερ (15 εκατ. €), τον Αργεντίνο επιθετικό Ντιέγο Μιλίτο (11 εκατ. €) και τον Ιταλοβραζιλιάνο μέσο Τιάγκο Μότα (8 εκατ. €).

Ο Μουρίνιο το 2009

Έτσι ο Μουρίνιο κατάφερε να κατακτήσει το τρίτο Τσάμπιονς Λιγκ στην ιστορία που όλοι οι Νερατζούρι ήθελαν όσο τίποτα άλλο αφού η ομάδα τους είχε να το κατακτήσει σχεδόν 50 χρόνια. Η Ίντερ κατέκτησε το Τσαμπιονς Λιγκ νικώντας τις Μπαρτσελόνα, Τσέλσι, ΤΣΣΚΑ Μόσχας, και Μπάγερν Μονάχου. Επίσης, εκτός από το Τσάμπιονς Λιγκ κατέκτησε και το πρωτάθλημα και κύπελλο Ιταλίας, δηλαδή κατέκτησε και το λεγόμενο τρεμπλ, κάτι που καμιά ιταλική ομάδα δεν το είχε καταφέρει και η Ίντερ έγινε η 5η παγκοσμίως που το καταφέρνει. Μετά από αυτή την εξαιρετική σεζόν ο Μουρίνιο αποχαιρέτισε την Ίντερ με πολλά δάκρυα, δηλώνοντας λίγες μέρες μετά ότι κάποια στιγμή θα επιστρέψει.

Ρεάλ Μαδρίτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο με την Ρεάλ τον Αύγουστο του 2010

Στις 26 Μαΐου του 2010 λίγες μέρες μετά την κατάκτηση του δεύτερου Τσάμπιονς Λιγκ της καριέρας του με την Ίντερ, ανακοινώθηκε η μεταγραφή του στην Ρεάλ Μαδρίτης. Ο Μουρίνιο δήλωσε σε συνέντευξή του, πως θέλει να πετύχει την πρόκληση της κατάκτησης του Τσάμπιονς Λιγκ με τρεις διαφορετικές ομάδες, κάτι που κανείς προπονητής δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα. Πριν την έλευσή του και παρόλο την ύπαρξη των Κακά, Ίκερ Κασίγιας και Κριστιάνο Ρονάλντο στο ρόστερ της, η Ρεάλ βρισκόταν σε πτωτική πορεία. Στην πρώτη του σεζόν, ο Μουρίνιο πραγματοποίησε μεταγραφές, όπως τους Γερμανούς μέσους Σάμι Κεντίρα (13 εκατ. €) και Μεσούτ Οζίλ (15 εκατ. €), τον Πορτογάλο αμυντικό Ρικάρντο Καρβάλιο (8 εκατ. €) και τον Αργεντινό επιθετικό Άνχελ Ντι Μαρία (36 εκατ. € συνολικά, 25 κόστισε η μεταγραφή, με 15 εκατ. παραπάνω σε μπόνους).

Κατάφερε να φτάσει τη Ρεάλ στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λίγκ, όπου αποκλείστηκε από την αιώνια αντίπαλο Μπαρτσελόνα, αλλά την νίκησε στον τελικό του κυπέλλου Ισπανίας χάρη σε νίκη με 1-0 στον τελικό την ομάδα από τη Βαρκελώνη με γκολ του Κριστιάνο Ρονάλντο, κατακτώντας το τρόπαιο. Νωρίτερα στη σεζόν, είχε υποστεί σοκαριστική ήττα με 5-0 από την ίδια ομάδα, ενώ μετά την ήττα, δέχθηκε σκληρή κριτική για τις επιλογές του στο στο εν λόγω παιχνίδι. Εν τέλει, στο πρωτάθλημα, η Ρεάλ κατέλαβε τη δεύτερη θέση, πίσω από την Μπαρτσελόνα.

Ο Μουρίνιο με παίκτες της ΑΚ Μίλαν σε φιλικό προετοιμασίας με τη Ρεάλ

Τη σεζόν 2011-2012, κατέκτησε το πρωτάθλημα, αφού έσπασε αρκετά ρεκόρ, τα οποία ήταν: περισσότερες νίκες σε μία σεζόν στο ισπανικό πρωτάθλημα (32), περισσότερες νίκες εκτός έδρας (16), περισσότεροι πόντοι όλων των εποχών στα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (100), περισσότερα γκολ στην ιστορία του ισπανικού πρωταθλήματος (121) και μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων (+89). Στο κύπελλο αποκλείστηκε στα προημιτελικά από την Μπαρτσελόνα, ενώ στο Τσάμπιονς Λίγκ, έφτασε και πάλι ως τα ημιτελικά, όπου αποκλείστηκε από την Μπάγερν Μονάχου, έπειτα από ένα επεισοδειακό επαναληπτικό παιχνίδι. Στις 22 Μαΐου του 2012, ωστόσο, ο Μουρίνιο ανανέωσε το συμβόλαιό του με τη Ρεάλ ως το 2016, ως αποτέλεσμα του εξαιρετικού ποδοσφαίρου που έπαιζε η Ρεάλ.

Όμως, η περίοδος 2012-2013 υπήρξε μια από τις πιο δύσκολες για την προπονητική καριέρα του Μουρίνιο στη Ρεάλ Μαδρίτης. Ο Μουρίνιο ήρθε σε σύγκρουση με πολλούς παίκτες εντός της ομάδας και απόλεσε την στήριξη μεγάλης μερίδας των οπαδών της. Επιπλέον, η άνετη επικράτηση της Μπαρτσελόνα στο πρωτάθλημα (η Ρεάλ ήρθε δεύτερη, με διαφορά 15 πόντων), ο αποκλεισμός από τα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ από την Μπορούσια Ντόρτμουντ και η ήττα στον τελικό του κυπέλλου Ισπανίας από την Ατλέτικο Μαδρίτης εκείνη τη χρονιά, οδήγησαν τελικά τη διοίκηση της Ρεάλ στην διακοπή του συμβολαίου με τον Μουρίνιο, τον Μάιο του 2013. Ο πρόεδρος της Ρεάλ, Φλορεντίνο Πέρεθ δήλωσε για τα χρόνια της συνεργασίας τους: «...Επανέφερε την Ρεάλ στη θέση που της αξίζει. Αλλά ενώ στην Ρεάλ Μαδρίτης είμαστε συνηθισμένοι και περήφανοι με την ένταση, με τον Μουρίνιο, ωστόσο, έφτασε σε ανυπόφορα επίπεδα...»[38]

Επιστροφή στην Τσέλσι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο (αριστερά) με τον Ζοσέ Μοράις

Ο Μουρίνιο θα παρέμενε, με βάση την συμφωνία, στον πάγκο της Ρεάλ Μαδρίτης μέχρι τα μέσα Ιουνίου του 2013. Αμέσως μετά την δημοσιοποίηση από τον Πέρεθ της διακοπής της συνεργασίας τους, έκαναν την εμφάνισής τους δημοσιεύματα που μιλούσαν για προχωρημένες επαφές και συμφωνία του Μουρίνιο με την ομάδα της Τσέλσι, έναντι ετήσιων απολαβών της τάξης των 10 εκατομμυρίων λιρών.

Αμέσως μετά το τελευταίο του αγώνα του με την Ρεάλ Μαδρίτης για το πρωτάθλημα Ισπανίας, στις 3 Ιουνίου 2013, η Τσέλσι ανακοίνωσε επίσημα τη συμφωνία της με τον Ζοζέ Μουρίνιο, στη θέση του Ραφαέλ Μπενίτεθ. Ο Μουρίνιο υπέγραψε τετραετές συμβόλαιο συνεργασίας με την ομάδα του Λονδίνου.[39] Σε δηλώσεις του στο επίσημο διαδικτυακό κανάλι της ομάδας, Chelsea TV, είπε: «Στην καριέρα μου είχα δύο μεγάλα πάθη - την Ίντερ και την Τσέλσι - και η Τσέλσι είναι πιο σημαντική για μένα. Ήταν πολύ, πολύ δύσκολο να έχω αντίπαλο την Τσέλσι, κάτι που συνέβη δύο φορές και το οποίο δεν ήταν τόσο κακό. Τώρα σας υπόσχομαι τα ίδια πράγματα που σας υποσχέθηκα το 2004, με μία διαφορά: Τώρα είμαι ένας από εσάς.» Στις 10 Ιουνίου 2013, ο Μουρίνιο παρουσιάστηκε επισήμως ως προπονητής της Τσέλσι, σε συνέντευξη τύπου στο Στάμφορντ Μπρίτζ.

Ο Μουρίνιο στο Στάμφορντ Μπριτζ τον Οκτώβριο του 2014

Στις 24 Ιανουαρίου 2014, μετά από λευκή ισοπαλία εναντίον της Γουέστ Χαμ, ο Μουρίνιο μίλησε με απαξιωτικά λόγια για τα "Σφυριά", λέγοντας πως έπαιζαν ποδόσφαιρο 19ου αιώνα. Στις 14 Απρίλιου 2014, ο Μουρίνιο υπέστη την πρώτη του εντός έδρας ήττα, ως προπονητής της Τσέλσι, απέναντι στην Σάντερλαντ με 2-1. Στο τέλος της σεζόν, η Τσέλσι με προπονητή τον Μουρίνιο, κατέλαβε την τρίτη θέση στην Πρέμιερ Λιγκ, 4 πόντους πίσω από την πρωταθλήτρια Μάντσεστερ Σίτι και δύο πόντους πίσω από την δευτεραθλήτρια Λίβερπουλ, ενώ στο Τσάμπιονς Λιγκ, έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, όπου αποκλείστηκε από την Ατλέτικο Μαδρίτης.

Την επόμενη σεζόν, ο Μουρίνιο πραγματοποίησε αξιόλογες μεταγραφές για την ενίσχυση της Τσέλσι. Συγκεκριμένα, έφερε στην Τσέλσι τον Ισπανό επιθετικό Ντιέγκο Κόστα (32 εκατ. £) και τον Βραζιλιάνο αριστερό μπακ Φιλίπε Λουίζ (15.8 εκατ. £) από την Ατλέτικο Μαδρίτης, για δεύτερη θητεία τον Ντιντιέ Ντρογκμπά από τη Γαλατασαράι ως ελεύθερο, τον Ισπανό μέσο Σεσκ Φάμπρεγας (27 εκατ. £) από την Μπαρτσελόνα και τον Γάλλο επιθετικό Λοΐκ Ρεμί (10.5 εκατ. £) από την ΚΠΡ.

Παρότι η Τσέλσι αποκλείστηκε από το Κύπελλο Αγγλίας, από την Μπράντφορντ Σίτι της League One και στο Τσάμπιονς Λιγκ στον γύρο των 16 από την Παρί Σεν Ζερμέν, ο Μουρίνιο οδήγησε την Τσέλσι στην κατάκτηση του Λιγκ Καπ Αγγλίας, εναντίον της Τότεναμ Χότσπερ και της Πρέμιερ Λιγκ, τρία παιχνίδια πριν το τέλος της. Μάλιστα, ο Μουρίνιο, αναδείχθηκε ο Καλύτερος Προπονητής στην Πρέμιερ Λιγκ για την σεζόν 2014-15, αφού είχε ηττηθεί μόλις τρεις φορές.

Στις 7 Αυγούστου 2015, ο Μουρίνιο ανανέωσε το συμβόλαιό του με την Τσέλσι για άλλα τέσσερα χρόνια, ώστε να παραμείνει στο Στάμφορντ Μπρίτζ μέχρι το 2019.[40] Στις 29 Αυγούστου, ο Μουρίνιο πραγματοποίησε το 100ο του εντός έδρας παιχνίδι πρωταθλήματος με τη Τσέλσι, όπου κατέληξε σε ήττα με 2-1 από την Κρίσταλ Πάλας ΦΚ.[41] Σε αντίθεση με την προηγούμενη σεζόν, η Τσέλσι ξεκίνησε σε αυτή τη σεζόν σε πτωτική πορεία, μαζεύοντας μόνο 11 πόντους στα πρώτα 12 παιχνίδια της Πρέμιερ Λιγκ. Επίσης, στις 27 Οκτωβρίου, αποκλείστηκε από το Λιγκ Καπ, στη διαδικασία των πέναλτι από την Στόουκ Σίτι.[42][43]

Στις 17 Δεκεμβρίου 2015 και αφού ηττήθηκε στα 9 από τα 16 παιχνίδια του πρώτου γύρου της Πρέμιερ Λιγκ, η Τσέλσι ανακοίνωσε πως ο Μουρίνιο αποχώρησε από τον πάγκο της «με κοινή συναίνεση». Ο σύλλογος δήλωσε τα εξής: «Ο σύλλογος, θέλει να ξεκαθαρίσει πως ο Ζοζέ, αποχωρεί με καλούς όρους και πάντοτε θα είναι μια πολυαγαπημένη, σεβαστή και σημαντική φιγούρα στην Τσέλσι.»[44]

Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Βικινέα έχουν ειδήσεις που σχετίζονται με το θέμα:

Λίγους μήνες μετά, στις 27 Μαΐου 2016, ο Μουρίνιο υπέγραψε τριετές συμβόλαιο συνεργασίας με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, δηλαδή, μέχρι το 2020.[45] Ήδη, από τις 28 Ιουλίου 2009 (όσο ήταν ακόμα στον πάγκο της Ίντερ), δημοσιεύματα ανέφεραν το ενδιαφέρον του Μουρίνιο να αναλάβει τον πάγκο της Γιουνάιτεντ, μετά την συνταξιοδότηση του Άλεξ Φέργκιουσον. Μάλιστα, είχε απαντήσει σε αυτά τα δημοσιεύματα, λέγοντας: "Θα σκεφτόμουν το ενδεχόμενο να αναλάβω την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, άλλα η Γιουνάιτεντ πρέπει να αναρωτηθεί αν θέλει να διαδεχθώ τον Σερ Άλεξ Φέργκιουσον. Αν θέλουν, τότε ευχαρίστως."[46] Αντίθετα, διαδέχθηκε το πρώην του "αφεντικό" στην Μπαρτσελόνα, τον Λουίς Βαν Γκάαλ.

Στην πρώτη του σεζόν, στην Γιουνάιτεντ, ο Μουρίνιο πραγματοποίησε την (τότε) ακριβότερη μεταγραφή στην ιστορία του ποδοσφαίρου (μέχρις ότου την ξεπεράσει ο Νεϊμάρ), φέρνοντας πίσω στην Γιουνάιτεντ, τον Γάλλο μέσο της Γιουβέντους, Πολ Πογκμπά για 89 εκατ. £ (105 εκατ. €). Επίσης, υπέγραψε ως ελεύθερο, τον Σουηδό επιθετικό, Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς από την Παρί Σεν Ζερμέν, τον αμυντικό Ερίκ Μπαγί, της Βιγιαρεάλ, από την Ακτή Ελεφαντοστού (30 εκατ. £) και τον Αρμένιο επιθετικό Χενρίκ Μιχιταριάν απλό την Μπορούσια Ντόρτμουντ (30 εκατ. £).

Στις 7 Αυγούστου 2016, ο Μουρίνιο κέρδισε το πρώτο του τρόπαιο με τους "Κόκκινους Διαβόλους", το Κομιούνιτι Σιλντ, νικώντας την πρωταθλήτρια της Πρέμιερ Λιγκ Λέστερ Σίτι με 2–1.[47] Ο Μουρίνιο νίκησε επίσης το πρώτο του παιχνίδι πρωταθλήματος στο πάγκο της Γιουνάιτεντ, με 3–1 εκτός έδρας, απέναντι στην ΑΦΚ Μπόρνμουθ στις 14 Αυγούστου 2016.[48]

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2016, ο Μουρίνιο έχασε το πρώτο του Μάντσεστερ Ντέρμπι, με 2–1 από την Μάντσεστερ Σίτι. Αυτή ήταν επίσης, η όγδοη του ήττα, απέναντι από τον αντίπαλο του προπονητή από την εποχή της Ρεάλ Μαδρίτης, τον πρώην προπονητή των "μπλαουγκράνα" Πεπ Γκουαρδιόλα.[49] Στις 23 Οκτωβρίου 2016, ο Μουρίνιο αντιμετώπισε για πρώτη φορά την Τσέλσι ως προπονητής της Γιουνάιτεντ, αφότου έφυγε από την πρώτη τον Δεκέμβριο του 2015. Τελικά, ηττήθηκε με 4-0.[50] Αργότερα, ωστόσο, νίκησε το δεύτερο του Μάντσεστερ Ντέρμπι on 26 October 2016 στις 26 Οκτωβρίου 2016, με 1–0 στο Όλντ Τράφορντ για το EFL Cup. Αυτή ήταν η τέταρτη νίκη του Μουρίνιο, απέναντι στον Γκουαρδιόλα (4 νίκες, 6 ισοπαλίες, 8 ήττες).[51][52]

Ακολουθώντας τα σχόλια που έκανε η FA για τα σχόλια του Μουρίνιο για τον διαιτητή Άντονι Τέιλορ,[53] ο Μουρίνιο ξαναμπλέχτηκε σε καυγά με διαιτητή, στις 29 Οκτωβρίου όταν αποβλήθηκε από τον αγωνιστικό χώρο από τον Μάρκ Κλάττενμπουργκ, στον ισόπαλο αγώνα (0-0) με την Μπέρνλεϊ.[54] Στις 29 Ιανουαρίου 2017, η Γιουνάιτεντ του Μουρίνιο έφτασε στον τελικό του Λιγκ Καπ Αγγλίας, νικώντας με 3–2 συνολικό σκόρ την Χαλ Σίτι.[55] Εντέλει, η Γιουνάιτεντ κατέκτησε το Λιγκ Καπ, με 3-2 απέναντι στην Σαουθάμπτον, στο Γουέμπλεϊ και ο Μουρίνιο, έγινε ο πρώτος προπονητής της Γιουνάιτεντ που κατέκτησε ένα σημαντικό τρόπαιο στην πρώτη του σεζόν.[56]

Στις 24 Μαΐου 2017, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, κέρδισε το Γιουρόπα Λιγκ με νίκη με 2–0, εναντίον του ΑΦΚ Άγιαξ.[57] Αυτό ήταν το δεύτερο σημαντικό τρόπαιο του Μουρίνιο στην πρώτη του σεζόν στην Γιουνάιτεντ. Επίσης, διατήρησε το ρεκόρ που κατέχει: να κερδίζει κάθε τελικό Ευρωπαϊκού Κυππέλου ως προπονητής.[57] Στις 18 Δεκεμβρίου 2018 ωστόσο, ανακοινώθηκε, από την ομάδα, η λύση της συνεργασίας τους, έξι μήνες πριν λήξει το συμβόλαιο του

Στατιστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τελευταία ενημέρωση: μέχρι 23 Μαΐου 2018
Προπονητικά στατιστικά
Ομάδα Από Μέχρι Ρεκόρ Παρ
Α Ν Ι Η Νίκη %
Μπενφίκα 20 Σεπτεμβρίου 2000 5 Δεκεμβρίου 2000 &0000000000000011.00000011 &0000000000000006.0000006 &0000000000000003.0000003 &0000000000000002.0000002 &0000000000000054.50000054,5 [26][33][58]
Ουνιάο ντε Λεϊρία Ιούλιος 2001 23 Ιανουαρίου 2002 &0000000000000020.00000020 &0000000000000009.0000009 &0000000000000007.0000007 &0000000000000004.0000004 &0000000000000045.00000045,0 [34][59]
Πόρτο 23 Ιανουαρίου 2002 2 Ιουνίου 2004 &0000000000000127.000000127 &0000000000000091.00000091 &0000000000000021.00000021 &0000000000000015.00000015 &0000000000000071.70000071,7 [60]
Τσέλσι 2 Ιουνίου 2004 20 Σεπτεμβρίου 2007 &0000000000000185.000000185 &0000000000000124.000000124 &0000000000000040.00000040 &0000000000000021.00000021 &0000000000000067.00000067,0 [61]
Ίντερ 2 Ιουνίου 2008 28 Μαΐου 2010 &0000000000000108.000000108 &0000000000000067.00000067 &0000000000000026.00000026 &0000000000000015.00000015 &0000000000000062.00000062,0 [61]
Ρεάλ Μαδρίτης 31 Μαΐου 2010 1 Ιουνίου 2013 &0000000000000178.000000178 &0000000000000128.000000128 &0000000000000028.00000028 &0000000000000022.00000022 &0000000000000071.90000071,9 [61]
Τσέλσι 3 Ιουνίου 2013 17 Δεκεμβρίου 2015 &0000000000000136.000000136 &0000000000000080.00000080 &0000000000000029.00000029 &0000000000000027.00000027 &0000000000000058.80000058,8 [61]
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 27 Μαΐου 2016 18 2018 &0000000000000121.000000121 &0000000000000075.00000075 &0000000000000025.00000025 &0000000000000021.00000021 &0000000000000062.00000062,0 [61]
Σύνολο &0000000000000885.000000885 &0000000000000579.000000579 &0000000000000179.000000179 &0000000000000127.000000127 &0000000000000065.40000065,4 —

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο γνώρισε την γυναίκα του, την Ματίλντα "Τάμι" Φαρία, γεννηθήσα στην Ανγκόλα, όταν ήταν έφηβοι στο Σετούμπαλ, της Πορτογαλίας, και παντρεύτηκαν το 1989.[62] Το πρώτο τους παιδί, η κόρη τους, Ματίλντα, γεννήθηκε το 1996 και απέκτησαν τον πρώτο τους γιό, τον Ζοσέ Μάριο Τζούνιορ, τέσσερα χρόνια μετά. Ο Μουρίνιο, παρ'όλο που είναι απόλυτα αφοσιωμένος στο ποδόσφαιρο, περιγράφει την οικογένεια του ως το κέντρο της ζωής του και σημείωσε ότι «το σημαντικότερο πράγμα για μένα, είναι η οικογένεια μου και το να είμαι καλός πατέρας.»[20] Επιλέχθηκε από το περιοδικό New Statesman για τον τίτλο του Άνδρα της Χρονιάς 2005 και περιγράφτηκε ως άνδρας που είναι αφοσιωμένος και στην δουλειά του και στην οικογένεια του.[19]

Ο πρώτος γιος του Μουρίνιο, ο Ζοσέ Μάριο Τζούνιορ, προσπάθησε να ακολουθήσει καριέρα ποδοσφαιριστή, στην θέση του τερματοφύλακα ενώ ήταν μέλος των ακαδημιών της Φούλαμ[63]. Ωστόσο δεν κατάφερε να διακριθεί και αποφάσισε να ακολουθήσει προπονητική καριέρα, εντασσόμενος στο προπονητικό τιμ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όπου τον προσέλαβε ο πατέρας του[64].

Ο Μουρίνιο υπήρξε πάντοτε μέλος κοινωνικών πρωτοβουλιών και εργασιών, όπως όταν συμμετείχε σε ένα νεανικό πρότζεκτ, το οποίο είχε ως σκοπό να ενώσει τα παιδιά του Ισραήλ και της Παλαιστίνης και όταν δώρισε το "τυχερό" του σακάκι ως μέρος της Ανθρωπιστικής απάντησης στους πληγέντες των περιοχών του Ινδικού Ωκεανού από το τσουνάμι του 2004. Ο ίδιος κέρδισε £22,000 για αυτή την φιλανθρωπία.[65][66] Από τον διορισμό του το 2014, δρά ως Παγκόσμιος Πρεσβευτής του Προγράμματος Παγκόσμιας Σίτισης των Ηνωμένων Εθνών.[67]

Είναι επίσης γνωστός για την δυναμική προσωπικότητα του, το ενδυματικό του στυλ[68] και των ιδιότροπων σχολίων στις συνεντεύξεις τύπου,[69]. Έτσι η φήμη του Μουρίνιο έχει επεκταθεί και εκτός του ποδοσφαιρικού κύκλου, έχοντας μάλιστα συμμετάσχει σε διαφημιστικές καμπάνιες γνωστών εταιριών, όπως της Samsung, της American Express, της Braun, της Jaguar και της Adidas.[70] Μια ανεπίσημη βιογραφία του Μουρίνιο, με τίτλο Ο Vencedor – De Setúbal a Stamford Bridge (Ο Νικητής – από το Σετούμπαλ στο Στάμφορντ Μπριτζ), αποτέλεσε Μπεστ σέλλερ στην Πορτογαλία. Ωστόσο, ο Μουρίνιο δεν ενέκρινε το βιβλίο και προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να σταματήσει την έκδοση του βιβλίου.[71]

Ο Μουρίνιο πρωταγωνίστησε σε ένα περίεργο γεγονός τον Μάιο του 2007, όταν και συνελήφθη, αφού προσπάθησε να σταματήσει υπεύθυνους για την καλή διαβίωση των ζώων να βάλουν τον σκύλο του σε καραντίνα.[72] Ο σκύλος δεν είχε εμβολιαστεί επαρκώς, αλλά η κατάσταση επιλύθηκε όταν ο σκύλος επέστρεψε στην Πορτογαλία και ο Μουρίνιο έλαβε προειδοποίηση από την αστυνομία.[73]

Στις 23 Μαρτίου 2009, ο Μουρίνιο έλαβε διδακτορικό honoris causa βαθμού από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λισαβώνας για τα κατορθωματά του στο ποδόσφαιρο.[74]

Ο Μουρίνιο είναι Ρωμαιοκαθολικός, ενώ έχει κάνει και δηλώσεις πάνω σε αυτό το θέμα: «Πιστεύω απόλυτα, καθαρά. Κάθε μέρα προσεύχομαι, κάθε μέρα μιλώ μαζί Του. Δεν πηγαίνω καθημερινά στην εκκλησία, ούτε ακόμα κάθε εβδομάδα. Πηγαίνω όταν νιώθω ότι το χρειάζομαι. Και όταν είμαι στην Πορτογαλία, Πηγαίνω πάντα.»[75][76] Εκτός από την μητρική του γλώσσα, ο Μουρίνιο γνωρίζει ισπανικά, ιταλικά, γαλλικά, καταλανικά και αγγλικά.[77] Ο Μουρίνιο έκανε τα φωνητικά του Πάπα Φραγκίσκου σε ένα εγκεκριμένο από το Βατικανό Πορτογαλικό φιλμ κινουμένων σχεδίων σηματοδοτώντας την εκατονταετηρίδα το 2017, από την εμφάνιση της Παναγίας της Φατιμά.[78]

Τον Οκτώβριο του 2010, ο Μουρίνιο κατατάχθηκε στην ένατη θέση στην Λίστα των Ανδρών με την Μεγαλύτερη Επιρροή, που δημοσιεύθηκε από το AskMen.com. Τον Δεκέμβριο του 2011, ανακηρύχθηκε "Ροκσταρ της Χρονιάς" από το Ισπανικό περιοδικό Rolling Stone.[79]

ΜΜΕ και διαμάχες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο σατιρίστηκε στην Ισπανία, μετά το περιστατικό όπου πίεσε το μάτι του τότε Βοηθού Προπονητή της Μπαρτσελόνα Τίτο Βιλανόβα.

Μετά από ισόπαλο Ευρωπαϊκό αγώνα μεταξύ της Τσέλσι και της Μπαρτσελόνα, τον Μάρτιο του 2005, ο Μουρίνιο κατηγόρησε τον διαιτητή Άντερς Φρισκ και τον προπονητή της Μπαρτσελόνα Φρανκ Ράικαρτ για "σπάσιμο" των κανόνων της FIFA για συναντήσεις στο ημίχρονο. Ο Μουρίνιο επέμεινε ότι ο Ράικαρτ μερόληψε στον διαιτητή και τον έπεισε να αποβάλει τον Ντιντιέ Ντρογκμπά στο δεύτερο ημίχρονο.[80] Ο Φρισκ παραδέχθηκε ότι ο Ράικαρτ προσπάθησε να του μιλήσει αλλά επέμεινε πως τον έδιωξε.[81] Η κατάσταση εντάθηκε όταν ο Φρισκ ξεκίνησε να λαμβάνει απειλητικά μηνύματα για τη ζωή του, από εξαγριωμένους οπαδούς. Τα μηνύματα αυτά, ανάγκασαν τον διαιτητή να αποσυρθεί πρόορα.[82] Ο σύμβουλος για προπονητές της UEFA, Βόλκερ Ροθ, χαρακτήρισε τον Μουρίνιο, ως "εχθρό του ποδοσφαίρου",[83] παρόλο που η UEFA δήλωσε πως δεν σχετιζόταν με το σχόλιο.[84] Μετά από έρευνα του περιστατικού, ο Μουρίνιο τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από τον πάγκο για δύο παιχνίδια, ενώ και η Τσέλσι και ο προπονητής δέχθηκαν πρόστιμο από την ΟΥΕΦΑ, παρόλο που η οργάνωση επιβεβαίωσε πως ο Μουρίνιο δεν ήταν προσωπικά ο υπεύθυνος της πρόωρης συνταξιοδότησης του Φρισκ.[85][86]

Στις 2 Ιουνίου 2005, επιβλήθηκε πρόστιμο 200.000 λιρών στον Μουρίνιο, για τον ρόλο του στην συνάντηση με τον πρώην αμυντικό της Άρσεναλ Άσλεϊ Κόουλ, τον Ιανουάριο του 2005, παραβιάζοντας τους κανόνες της Πρέμιερ Λιγκ. Το πρόστιμο αργότερα, μειώθηκε σε 75.000 λίρες μετά από ακρόαση, τον Αύγουστο.[87] Αργότερα μέσα στη χρονιά, χαρακτήρισε τον προπονητή της Άρσεναλ Αρσέν Βενγκέρ "a voyeur" αφού εκνευρίστηκε από την προφανή εμμονή του τελευταίου με τη Τσέλσι. Ο Βενγκέρ είχε θυμώσει με αυτή την παρατήρηση και σκέφτηκε να λάβει νομικά μέτρα εναντίον του Μουρίνιο.[88] Η εχθρότητα εξαφανίστηκε, ωστόσο, και οι δύο προπονητές τα βρήκαν μετά την δήλωση του Μουρίνιο, στη οποία είχε μετανιώσει για το σχόλιο του.[89] Παρά την συμφιλίωση τους, μια μικρή έχθρα μεταξύ τους είχε παραμείνει, με πιο πρόσφατο περιστατικό, τον Φεβρουάριο του 2014, όπου ο Μουρίνιο χαρακτήρισε τον Βενγκέρ, "ειδικό στην αποτυχία".[90] Το 2018, ο Μουρίνιο έβαλε τέλος στην έχθρα του με τον Βενγκέρ, όταν ο τελευταίος έφυγε από τον πάγκο της Άρσεναλ, μετά από 22 χρόνια[91]

Σε ευρωπαϊκό παιχνίδι της σεζόν 2010-11 εναντίον του Άγιαξ τον Νοέμβριο του 2010, προς το τέλος του αγώνα κι ενώ η Ρεάλ Μαδρίτης βρισκόταν μπροστά με 4-0, δύο παίκτες της Ρεάλ έλαβαν δύο κίτρινες κάρτες για χρονοκαθυστέρηση. Το αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής σήμαινε πως δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στον τελευταίο αγώνα των ομίλων, παρόλο που η Ρεάλ θα ερχόταν πρώτη στον όμιλο της, άλλα θα την ευνοούσε στον γύρο των 16, αφού θα τον ξεκινούσε χωρίς συσσωρευμένες κίτρινες κάρτες. Εισηγήθηκε στην ΟΥΈΦΑ, μετά από έρευνα που διεξήγαγε, ότι ήταν ένα εσκεμμένο τέχνασμα κάτω από τις οδηγίες του Μουρίνιο δια μέσου δύο παικτών ανά αλλαγή. Ως αποτέλεσμα, η ΟΥΕΦΑ χρέωσε τον Μουρίνιο μαζί με τους τέσσερις συσχετιζόμενους παίκτες με ανάρμοστη συμπεριφορά, όσον αφορά τις αλλαγές.[92] Παρόλο που ο Μουρίνιο αρνήθηκε τις κατηγορίες, του επιβλήθηκε πρόστιμο 33.500 λιρών και αποβόλη σε ένα ευρωπαϊκό παιχνίδι.[93].

Στις 17 Αυγούστου 2011, στον τελικό του Ισπανικού Σούπερ Καπ, ο Μουρίνιο πίεσε το μάτι του βοηθού προπονητή της Μπαρτσελόνα Τίτο Βιλανόβα, κάτα τη διάρκεια ενός καβγά στο τέλος του παιχνιδιού. Μετά το παιχνίδι, ο Μουρίνιο δεν σχολίασε το περιστατικό αλλά ισχυρίστηκε πως δεν ήξερε ποιος ήταν ο "Πίτο" Βιλανόβα, με το "πιτο" να είναι Ισπανική λέξη για το πέος.[94]

Στις 23 Οκτωβρίου 2016, ενώ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Μουρίνιο έχανε με 4–0 από την Τσέλσι στο Στάμφορντ Μπρίτζ, ο προπονητής της Τσέλσι Αντόνιο Κόντε έκανε νόημα προς το πλήθος, ώστε να κάνουν περισσότερα θόρυβο για να υποστηρίξουν την ομάδα. Στο τέλος του παιχνιδιού, ο Μουρίνιο κούνησε το χέρι του Κόντε και ψιθύρισε στο αυτί του, με τα ΜΜΕ να αναφέρουν πως ο Μουρίνιο κατηγόρησε τον Κόντε ότι προσπάθησε να ξεφτιλίσει την Γιουνάιτεντ με τις πράξεις του. Και οι δύο προπονητές αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν ή να διαψεύσουν τις φήμες, αλλά ο Κόντε διέψευσε φήμες που τον ήθελαν να προσπαθήσει να ανταγωνιστεί τον Μουρίνιο. Ο μέσος της Τσέλσι Πέδρο Ροδρίγεθ Λεντέσμα υποστήριξε τον Κόντε, χαρακτηρίζοντας τις πράξεις του Μουρίνιο εκτός πλαισίου.[95] [96]

Διάσημες δηλώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μουρίνιο φημίζεται και για τα απαξιωτικά σχόλια του προς τους αντιπάλους του. Μερικά από τα πιο πετυχημένα του Πορτογάλου προπονητή είναι τα παρακάτω:

  • Δεν φοβάμαι κανέναν, φοβάμαι μόνο την ανωτερότητα της ομάδας μου (πριν από το Τσέλσι-Άρσεναλ τη σεζόν 2005-06)
  • Μετά από 3 χρόνια στο νησί, παραιτείται ο Τόνι Μπλερ. Ακόμα ένας θρίαμβος
  • Η Τσέλσι κατακτά το Λιγκ Καπ. Όμως η καινούρια μου λακ δεν έγινε αντιληπτή από πολλούς
  • Στην Πορτογαλία είμαστε μόνοι μας. Η σεζόν όμως θεωρείται επιτυχημένη μόνο αν πάρουμε το ΟΥΕΦΑ
  • Δε μπορούν να μιλάνε. Το σκορ έπρεπε να είναι 5-1. Τότε σίγουρα δε θα μιλούσαν! (Ίντερ-Κατάνια 2-1)
  • Ο Μαντσίνι είναι φίλος σου, εγώ όμως όχι! (αποστομωτική απάντηση σε Ιταλό δημοσιογράφο)
  • Παρακαλώ μην με αποκαλείτε εγωιστή, άλλα είμαι πρωταθλητής Ευρώπης και νομίζω πως είμαι ξεχωριστός
  • Ήταν η πιο γλυκιά ήττα της ζωής μου (μετά τον αγώνα με την Μπαρτσελόνα, όπου η Ίντερ προκρίθηκε στον τελικό)
  • Μελετούσα πέντε ώρες κάθε μέρα για πολλούς μήνες, ώστε να μπορώ να επικοινωνώ με τους παίκτες, τα ΜΜΕ και τους οπαδούς. Ο Ρανιέρι ήταν στην Αγγλία πέντε χρόνια κι ακόμη παλεύει για να πει καλημέρα και καληνύχτα στη γλώσσα τους.
  • Είμαι ο Ζοσέ Μουρίνιο και δεν αλλάζω. Έφτασα στη Μαδρίτη με τα προτερήματα μου και τα ελαττώματά μου.
  • Αν με μισούν στην Μπαρτσελόνα, αυτό είναι δικό τους πρόβλημα κι όχι δικό μου. Ο φόβος δεν είναι μια λέξη που περιλαμβάνεται στο ποδοσφαιρικό λεξιλόγιό μου.
  • Έχω επηρεαστεί από τη φιλοσοφία της Μπαρτσελόνα περισσότερο από οποιονδήποτε προπονητή. Ήταν τέσσερα χρόνια της ζωής μου απόλυτα θεμελιώδη.
  • Οι νέοι παίκτες είναι σαν τα καρπούζια. Μόνο αν ανοίξεις ένα καρπούζι μπορείς να είσαι σίγουρος πως το καρπούζι που πήρες είναι καλό.

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως προπονητής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέσα σε 17 αγωνιστικές σεζόν, ο Μουρίνιο κατέκτησε οκτώ πρωταθλήματα, το UEFA Champions League δύο φορές και το UEFA Cup/Europa League επίσης δύο φορές. Μεταξύ του 2003 και του 2012, ο Μουρίνιο δεν έμεινε ούτε μια χρονιά χωρίς τίτλο.

Πόρτο[97]
  • Πριμέιρα Λίγκα: 2002-2003, 2003-2004
  • Κύπελλο Πορτογαλίας: 2002-2003
  • Λιγκ Καπ Πορτογαλίας: 2003
  • ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ: 2003-2004
  • Κύπελλο ΟΥΕΦΑ: 2002-2003
Ο Μουρίνιο στον πάγκο, εναντίον της Λέστερ Σίτι τον Αύγουστο του 2014
Τσέλσι[97]
  • Πρέμιερ Λιγκ: 2004-2005, 2005-2006, 2014-2015
  • Κύπελλο Αγγλίας: 2006-2007
  • Λιγκ Καπ Αγγλίας: 2004-2005, 2006-2007, 2014-2015
  • Κομιούνιτι Σιλντ: 2005
Ίντερ[97]
  • Σέριε Α: 2008-2009, 2009-2010
  • Κύπελλο Ιταλίας: 2009-2010
  • Ιταλικό Σούπερ Καπ: 2008
  • ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ: 2009-2010
Ρεάλ Μαδρίτης[97]
  • Πρωτάθλημα Ισπανίας: 2011-2012
  • Κύπελλο Ισπανίας: 2010-2011
  • Super Cup Ισπανίας: 2012
Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ[97]

Ως βοηθός προπονητή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πόρτο
  • Κύπελλο Πορτογαλίας: 1994
  • Super Cup Πορτογαλίας: 1993
Μπαρτσελόνα
  • Κύπελλο Ισπανίας: 1997, 1998
  • Πρωτάθλημα Ισπανίας: 1997,1998
  • Super Cup Ισπανίας: 1997
  • super cup Ευρώπης: 1998

Ατομικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Προπονητής της Χρονιάς από το Onze d'Or : 2005[98]
  • Παγκόσμιος Προπονητής της Χρονιάς από τη ΦΙΦΑ: 2010[99]
  • Καλύτερος Προπονητής ομάδας στον κόσμο από το IFFHS: 2004,[100] 2005,[100] 2010,[100] 2012[100]
  • Προπονητής της Χρονιάς στη Πρέμιερ Λιγκ : 2004–05,[97] 2005–06,[97] 2014–15[97]
  • Προπονητής του Μήνα στη Πρέμιερ Λιγκ: Νοέμβριος 2004,[97] Ιανουάριος 2005,[97] Μάρτιος 2007[97]
  • Προπονητής της Χρονιάς στη Σεριέ Α: 2008–09,[101] 2009–10[102]
  • Albo Panchina d'Oro: 2009–10 Σέριε Α[103]
  • Τρόπαιο Μιγκέλ Μούνοζ: 2010–11,[104] 2011–12[105]
  • Προπονητής της Χρονιάς της ΟΥΕΦΑ: 2002–03,[106] 2003–04[106]
  • Προπονητής της Ομάδας της Χρονιάς της ΟΥΕΦΑ: 2003,[106] 2004,[106] 2005,[106] 2010[106]
  • Ένας από τους 10 καλύτερους προπονητές της ΟΥΈΦΑ[107]
  • Παγκόσμιος Προπονητής της Χρονιάς από το περιοδικό World Soccer: 2004,[108] 2005,[108] 2010[108]
  • Τρίτος Καλύτερος Προπονητής όλων των εποχών από το περιοδικό World Soccer: 2013
  • Ευρωπαίος Προπονητής της Χρονιάς—Βραβείο Alf Ramsey: 2010
  • Προσωπικότητα Προπονητή της Χρονιάς από το BBC Sports: 2005[109]
  • La Gazzetta dello Sport: Άντρας της Χρονιάς 2010[110]
  • Καλύτερος Προπονητής της Χρονιάς από τη Διεθνή Ένωση Αθλητικού Τύπου: 2010[111]
  • Prémio Prestígio Fernando Soromenho: 2012[112]
  • Football Extravaganza's Λίγκα των Θρύλων (2011)[113]
  • Globe Soccer Awards: Καλύτερος Προπονητής της χρονιάς 2012[114]
  • Globe Soccer Awards: Καλύτερη Προσοχή των ΜΜΕ στο Ποδόσφαιρο (2012)[115]
  • Πορτογάλος Προπονητής του Αιώνα: 2015
  • (PFA's) Πορτογάλος Προπονητής της χρονιάς: 2017

Άλλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μέγας Λειτουργός της Τάξεως του Πρίγκιπα Χένρι[116]
  • Doctor Honoris causa – για τα ποδοσφαιρικά του επιτεύγματα από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λισαβώνας[74]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «José Mourinho - Honours | Transfermarkt». www.transfermarkt.com. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2016. 
  2. ↑ «Ρόμα - Φέγενορντ 1-0: Οι «τζιαλορόσι» κατέκτησαν το πρώτο Conference League της ιστορίας (video)». agones.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2022. 
  3. ↑ «Τέλος ο Μουρίνιο από τη Ρόμα». Newsbeast. 16 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2024. 
  4. ↑ «Sneijder explains Mourinho magic». Football Italia. 1 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  5. ↑ «Real Madrid C.F. – Official Web Site – Mourinho wins FIFA Coach of Year award». Realmadrid.com. 10 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  6. ↑ «Mauricio Pochettino: 'Jose Mourinho one of best managers ever'». Sports Mole. 29 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  7. ↑ «Greatest Managers, No. 9: Jose Mourinho». Espn Fc. 7 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  8. ↑ «Greatest Managers, No. 9: Jose Mourinho». Espn Fc. 7 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  9. ↑ Daniel Jones (20 May 2013). «Frank Lampard: Jose Mourinho's the best, he made me the player I am». Metro. http://metro.co.uk/2013/05/20/frank-lampard-jose-mourinho-is-the-best-he-made-the-player-i-am-today-3801802/. Ανακτήθηκε στις 19 January 2014. 
  10. ↑ «Jose Mourinho Manager Profile – Team Chelsea Soccer / Football – World Cup». Espn Fc. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  11. ↑ «Enigmatic Swede Zlatan Ibrahimovic opens up on life with Mourinho, Guardiola in his new book». Foxsports.com.au. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  12. ↑ «Liverpool's Brendan Rodgers hits out at Chelsea for 'parking two buses'». The Guardian (London). 27 April 2014. https://www.theguardian.com/football/2014/apr/27/liverpool-brendan-rodgers-chelsea-parking-two-buses. Ανακτήθηκε στις 2 May 2014. 
  13. ↑ «Chelsea's victory over Liverpool proved once again that Jose Mourinho is the defensive master». The Daily Telegraph (London). 28 April 2014. http://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/chelsea/10792322/Chelseas-victory-over-Liverpool-proved-once-again-that-Jose-Mourinho-is-the-defensive-master.html. Ανακτήθηκε στις 2 May 2014. 
  14. ↑ «Chelsea boss questions critics of style». BBC Sport. 28 April 2014. https://www.bbc.com/sport/0/football/27215502. Ανακτήθηκε στις 2 May 2014. 
  15. ↑ «Chelsea victory rather than performance what matters, say pundits». skysports.com. 19 April 2015. http://www1.skysports.com/football/news/29328/9812559/chelsea-victory-rather-than-performance-what-matters-say-pundits. Ανακτήθηκε στις 19 April 2015. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «Denmark's Morten Olsen slams Jose Mourinho's negative Real Madrid football». Goal.com. 2 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  17. ↑ «Mourinho under criticism for using negative tactics». Topnews.in. 19 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  18. ↑ «José Mourinho in a Portuguese Genealogical site». Geneall.net. 17 Ιουνίου 1938. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Cowley, Jason (19 Δεκεμβρίου 2005). «NS Man of the year – Jose Mourinho». New Statesman. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2008. 
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 «Sitting pretty». The Observer (London). 1 August 2004. http://observer.guardian.co.uk/osm/story/0,,1270852,00.html. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 «Jose Mourinho: The Jose way». The Independent (London). 27 February 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-09. https://web.archive.org/web/20210109010941/https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/jose-mourinho-the-jose-way-485013.html. Ανακτήθηκε στις 15 September 2008. 
  22. ↑ «Jose Mourinho: 'Ronaldo has been by far the best player in the Premiership. But he must win a trophy'». The Independent (London). 26 April 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-09. https://web.archive.org/web/20210109010959/https://www.independent.co.uk/sport/football/news/jose-mourinho-ronaldo-has-been-by-far-the-best-player-in-the-premiership-but-he-must-win-a-trophy-815907.html. Ανακτήθηκε στις 15 September 2008. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 Hawkley, Ian (9 May 2004). «The big feature: Jose Mourinho». The Times (London). http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/football/article434404.ece. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Ley, John (20 September 2007). «Mourinho's Chelsea love affair finally ends». The Daily Telegraph (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-05-12. https://www.webcitation.org/67cAQbFZD?url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/2321557/Mourinhos-Chelsea-love-affair-finally-ends.html. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  25. ↑ Hawkley, Ian (21 May 2004). «Battle of the Bernabeu». BBC News. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8695530.stm. Ανακτήθηκε στις 22 May 2004. 
  26. ↑ 26,0 26,1 «Mourinho replaces Heynckes at Benfica». BBC Sport. 20 Σεπτεμβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  27. ↑ «Mozer fired as InterClube coach». BBC Sport. 1 May 2008. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/africa/7378156.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  28. ↑ Menicucci, Paolo. "The Master And His Apprentice on UEFA.COM", UEFA, Milan, 17 May 2010. Retrieved 1 September 2010.
  29. ↑ Sinnott, John (18 September 2007). «Low down on Porto». BBC Sport. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/6993496.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  30. ↑ «Mourinho rejected Newcastle role». BBC Sport. 30 November 2004. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/4054319.stm. Ανακτήθηκε στις 10 December 2008. 
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 «If something got in his way – which is winning – he would leave». The Guardian (London). 17 January 2007. https://www.theguardian.com/football/2007/jan/17/newsstory.chelsea. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  32. ↑ «Benfica 3 – 0 Sporting CP». Soccerway. 3 Δεκεμβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008. 
  33. ↑ 33,0 33,1 «José Mourinho: "Direcção mostrou falta de confiança"» (στα πορτογαλικά). Record (Lisbon). 6 December 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 June 2015. https://web.archive.org/web/20150615052837/http://www.record.xl.pt/Futebol/Nacional/1a_liga/Benfica/interior.aspx?content_id=59976. 
  34. ↑ 34,0 34,1 Wilson, Jonathan (22 December 2015). «The devil and José Mourinho». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/football/2015/dec/22/devil-and-jose-mourinho. Ανακτήθηκε στις 10 June 2016. 
  35. ↑ «Uniao Leiria 2001-2002 (League Results)». statto.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2017. 
  36. ↑ «Uniao Leiria 2001-2002 (Table on Sunday 20th January 2002)». statto.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2017. 
  37. ↑ «Santa Clara 1-1 U. Leiria (Liga Portuguesa 2001/02)» (στα Πορτογαλικά). zerozero.pt. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2017. 
  38. ↑ Επίσημα τέλος ο Μουρίνιο!, gazzetta.gr, 20 Μαΐου 2013
  39. ↑ Η Τσέλσι ανακοίνωσε επισήμως την πρόσληψη του Ζοζέ Μουρίνιο, Τα Νέα, 3 Ιουνίου 2013
  40. ↑ «Mourinho signs new contract». Chelsea FC. 7 August 2015. http://www.chelseafc.com/news/latest-news/2015/08/mourinho-signs-new-contract.html. 
  41. ↑ «Crystal Palace claim shock win over Chelsea at Stamford Bridge». ESPN. 29 August 2015. http://www.espnfc.us/report?gameId=422626. Ανακτήθηκε στις 7 July 2016. 
  42. ↑ «Stoke City 1 Chelsea 1 (Stoke wins 5-4 on penalties) match report: More misery for Mourinho as Hazard fluffs lines». Daily Telegraph. 27 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2015. 
  43. ↑ «Chelsea News and Scores - ESPN FC». www.espnfc.com. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2015. 
  44. ↑ «Club statement on Mourinho». www.Chelseafc.com. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2015. 
  45. ↑ «Mourinho appointed United manager». Manchester United. 27 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2016. 
  46. ↑ «Jose Mourinho eyes United Top Job». ITN. 28 Ιουλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2009. 
  47. ↑ «Jose Mourinho began his reign as Manchester United manager with a trophy». 7 Αυγούστου 2016. 
  48. ↑ «Official Site of the English Premier League». www.premierleague.com. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2016. 
  49. ↑ Cox, Michael (11 September 2016). «Pep Guardiola wins tactical battle with José Mourinho in Manchester derby». The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/football/blog/2016/sep/11/pep-guardiola-jpse-mourinho-manchester-city-manchester-united-premoer-league. Ανακτήθηκε στις 18 September 2016. 
  50. ↑ «N'Golo Kanté seals Chelsea rout of Manchester United to ruin Mourinho return». Guardian. 24 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2016. 
  51. ↑ «Mata edges derby for Man Utd». Sky Sports. 26 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2016. 
  52. ↑ «Mourinho vs Guardiola». Sky Sports. 26 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2016. 
  53. ↑ «Jose Mourinho charged by FA over Anthony Taylor comments». SkySports. 27 Οκτωβρίου 2016. 
  54. ↑ «Jose Mourinho sent to stands at half time of Burnley clash». SkySports. 29 Οκτωβρίου 2016. 
  55. ↑ «Hull City 2-1 Manchester United (Agg: 2-3)» (στα αγγλικά). BBC Sport. 2017-01-27. http://www.bbc.co.uk/sport/football/38672990. Ανακτήθηκε στις 2017-02-23. 
  56. ↑ http://metro.co.uk/2017/02/26/jose-mourinho-becomes-first-manchester-united-manager-to-win-trophy-in-debut-season-at-old-trafford-as-red-devils-lift-efl-cup-6474383/
  57. ↑ 57,0 57,1 «Ajax 0-2 Manchester United» (στα αγγλικά). BBC Sport. 2017-05-24. http://www.bbc.co.uk/sport/football/40004559. Ανακτήθηκε στις 2017-05-24. 
  58. ↑ «Squad 2000/2001». ForaDeJogo.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  59. ↑ «Squad 2001/2002». ForaDeJogo.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  60. ↑ «Squad 2001/2002». ForaDeJogo.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
    «Squad 2002/2003». ForaDeJogo.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
    «Squad 2003/2004». ForaDeJogo.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. 
  61. ↑ 61,0 61,1 61,2 61,3 61,4 «Managers: Jose Mourinho». Soccerbase. Centurycomm. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2017. 
  62. ↑ Campbell, Denis (30 May 2004). «Luxury Coach». The Observer (London). https://www.theguardian.com/football/2004/may/30/newsstory.sport. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  63. ↑ http://www.espnfc.com/fulham/story/2905756/jose-mario-mourinho-jr-signs-two-year-fulham-deal
  64. ↑ Στο τεχνικό επιτελείο της Γιουνάιτεντ ο γιος του Μουρίνιο
  65. ↑ Davies, Gareth A (27 March 2005). «Mourinho gives peace a chance». The Daily Telegraph (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-05-13. https://www.webcitation.org/67dcgVlz4?url=http://www.telegraph.co.uk/sport/?xml=%2Fsport%2F2005%2F03%2F28%2Fsfnmou28.xml. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  66. ↑ «Mourinho's jacket boosts charity». BBC Sport. 20 May 2005. http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/4566047.stm. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  67. ↑ «José Mourinho. Global Ambassador». wfp.org. 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2017. 
  68. ↑ Liddle, Rod (23 September 2007). «Jose Mourinho: Portuguese man of phwooar». The Sunday Times (London). http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/rod_liddle/article2511991.ece. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  69. ↑ «Jose Mourinho: He's back (and already it's personal)». The Independent (London). 30 August 2008. https://www.independent.co.uk/sport/football/european/jose-mourinho-hes-back-and-already-its-personal-913166.html. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  70. ↑ Conrad, Peter (19 February 2006). «The great dictator». The Observer (London). https://www.theguardian.com/theobserver/2006/feb/19/features.review37. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  71. ↑ Turbervill, Huw (12 Δεκεμβρίου 2004). «Mourinho's bitter taste of defeat». The Daily Telegraph. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2004. [νεκρός σύνδεσμος]
  72. ↑ «Mourinho 'arrested after dog row'». BBC Sport. 16 May 2007. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/6660485.stm. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  73. ↑ Walker, Peter (18 May 2007). «Mourinho's dog heads to Portugal». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/uk/2007/may/18/football.peterwalker. Ανακτήθηκε στις 10 September 2008. 
  74. ↑ 74,0 74,1 Mourinho awarded doctorate from Lisbon university Αρχειοθετήθηκε 21 July 2011 στο Wayback Machine., Sports Illustrated (23 March 2009)
  75. ↑ «What makes Mourinho tick?». BBC News. 20 May 2010. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8693118.stm. 
  76. ↑ «Jose Mourinho: 'I have a problem. I'm getting better at everything'». Daily Telegraph. http://www.telegraph.co.uk/sport/football/managers/jose-mourinho/11519921/Jose-Mourinho-I-have-a-problem.-Im-getting-better-at-everything.html. Ανακτήθηκε στις 9 April 2015. 
  77. ↑ «Jose Mourinho: Five top facts you might not know». BBC. British Broadcasting Corporation. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2016. 
  78. ↑ «Mourinho passa de 'Special One' a 'Special Pope'» (στα πορτογαλικά). Sapo. 2 June 2016. http://desporto.sapo.pt/futebol/liga_inglesa/artigo/2016/06/02/mourinho-passa-de-special-one-a-special-pope. Ανακτήθηκε στις 2 June 2016. 
  79. ↑ «Mourinho, 'rockstar' de 2011, en la portada de 'Rolling Stone' en RollingStone». Rollingstone.es. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  80. ↑ «Mourinho accuses Barca's Rijkaard». BBC Sport. 27 February 2005. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/4283843.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  81. ↑ «Uefa: Rijkaard did approach Frisk». The Guardian (London). 7 April 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 June 2012. https://archive.today/20120629234830/http://football.guardian.co.uk/print/0,3858,5165760-103,00.html. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  82. ↑ «Anders Frisk hangs up his whistle». FIFA. 14 Μαρτίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008. 
  83. ↑ «Mourinho accused as Frisk quits». BBC Sport. 14 March 2005. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/4346509.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  84. ↑ «Uefa Steer Clear of Roth Remarks». Sporting Life. 17 Μαρτίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008. 
  85. ↑ «Chelsea fined, Mourinho banned over Frisk affair». The Sydney Morning Herald. 1 April 2005. http://www.smh.com.au/news/Football/Chelsea-fined-Mourinho-banned-over-Frisk-affair/2005/04/01/1111862543135.html. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  86. ↑ «Mourinho cleared of forcing Frisk out». Sporting Life. 17 Μαρτίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008. 
  87. ↑ «Mourinho & Cole lose fine appeals». BBC Sport. 10 August 2005. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/eng_prem/4137124.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  88. ↑ Rej, Arindem (26 November 2005). «Wenger – I can't afford to sue Mourinho for voyeur remark». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/football/2005/nov/26/newsstory.sport. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  89. ↑ «Mourinho regrets 'voyeur' comment». BBC Sport. 23 December 2005. http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/4554688.stm. Ανακτήθηκε στις 20 October 2008. 
  90. ↑ Sam Wallace (15 February 2014). «'Arsène Wenger is a failure specialist': Why Jose Mourinho chose to go public with his simmering row». The Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-09. https://web.archive.org/web/20210109011056/https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/jose-mourinho-arsene-wenger-specialist-failure-9128898.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-23. 
  91. ↑ Μουρίνιο: Μετανιώνω για την κόντρα που είχα με τον Βενγκέρ Sport24.gr, 20 Απριλίου 2018
  92. ↑ Pitt-Brooke, Jack (26 November 2010). «Mourinho faces European ban over late red cards controversy». The Independent (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-09. https://web.archive.org/web/20210109011058/https://www.independent.co.uk/sport/football/european/mourinho-faces-european-ban-over-late-red-cards-controversy-2143915.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-23. 
  93. ↑ «Uefa reduces Real Madrid coach Jose Mourinho's ban». BBC. 6 December 2010. http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/9244634.stm. Ανακτήθηκε στις 23 May 2015. 
  94. ↑ Lowe, Sid (18 August 2011). «José Mourinho likely to escape charges for role in Super Cup melee». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/football/2011/aug/18/jose-mourinho-escape-charges-super-cup. 
  95. ↑ «Antonio Conte: Chelsea boss says he "did not mock Manchester United"». BBC Sports. 23 Οκτωβρίου 2016. 
  96. ↑ Adriana Garcia (25 Οκτωβρίου 2016). «Antonio Conte defended by Chelsea's Pedro after Jose Mourinho exchange». ESPN FC. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2016. 
  97. ↑ 97,00 97,01 97,02 97,03 97,04 97,05 97,06 97,07 97,08 97,09 97,10 «José Mourinho, Chelsea manager profile». Barclays Premier League. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  98. ↑ «"Onze Mondial" Awards». RSSSF. 21 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  99. ↑ «Jose Mourinho congratulated by Spanish Coaches Committee after being named Fifa World Coach of the Year Award». Goal.com. 13 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  100. ↑ 100,0 100,1 100,2 100,3 «FORMER RESULTS». International Federation of Football History & Statistics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  101. ↑ «Oscar del Calcio, i vincitori». Sportlive.it. 19 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  102. ↑ «INTER TRIUMPH AT AIC 2010 'FOOTBALL OSCARS'». F.C. Internazionale Milano - Official Website. 25 January 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924063506/http://www.inter.it/en/news/35637. Ανακτήθηκε στις 5 March 2015. 
  103. ↑ «Mourinho vince ancora: a lui la Panchina d'oro 2009-2010». Corriere della Sera. 8 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  104. ↑ Álvaro Olmedo (3 Οκτωβρίου 2011). «Mourinho: "La temporada pasada fue movida y divertida"». Marca. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  105. ↑ J.A. Jiménez / M. Briones (15 Μαρτίου 2013). «Los Óscars de la Liga». Marca. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  106. ↑ 106,0 106,1 106,2 106,3 106,4 106,5 «UEFA Awards». RSSSF. 21 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  107. ↑ «Coaching greats in profile». UEFA. 13 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2017. 
  108. ↑ 108,0 108,1 108,2 «World Soccer Awards – previous winners». World Soccer. 14 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2016. 
  109. ↑ «Andrew Flintoff is BBC Sports Personality of the Year 2005». BBC Sport. 11 December 2005. http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/12_december/11/spoty_winners.shtml. Ανακτήθηκε στις 7 February 2016. 
  110. ↑ «:.: Mourinho considerado ο "Homem do Ano" – Real Madrid – Jornal Record :.:». Record.xl.pt. 31 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2014. 
  111. ↑ «Mourinho, World Number 1 together with Messi and Brazil)». London: AIPS. 7 May 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-09-02. https://web.archive.org/web/20180902220856/http://www.aipsmedia.com/index.php?page=news&cod=4641&tp=n. Ανακτήθηκε στις 9 May 2010. 
  112. ↑ «JOSÉ MOURINHO RECEBE PRÉMIO PRESTÍGIO FERNANDO SOROMENHO». CNID – Associação dos Jornalistas de Desporto. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2012. 
  113. ↑ Mourinho honoured at Football Extravaganza Αρχειοθετήθηκε 24 March 2011 στο Wayback Machine., Premier League (25 March 2011)
  114. ↑ «Josè Mourinho (BEST COACH OF THE YEAR)». Globe Soccer. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  115. ↑ «Josè Mourinho (BEST MEDIA ATTRACTION IN FOOTBALL)». Globe Soccer. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2016. 
  116. ↑ «Ordens Honoríficas Portuguesas» [Portuguese Honorary Orders] (στα Πορτογαλικά). Presidency of the Portuguese Republic. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2015. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ζοζέ_Μουρίνιο&oldid=10385843"