Ευκάλυπτος ο σφαιρικός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ευκάλυπτος ο σφαιρικός
Ευκάλυπτοι στη Χαβάη
Ευκάλυπτοι στη Χαβάη
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Μυρτώδη (Myrtales)
Οικογένεια: Μυρτίδες (Myrtaceae)
Γένος: Ευκάλυπτος (Eucalyptus)
Είδος: E. globulus
Διώνυμο
Ευκάλυπτος ο σφαιρικός
(Eucalyptus globulus)

Labill.

Ο Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus) είναι ένα είδος ευκαλύπτου που φτάνει σε ύψος τα 80 μέτρα. Είναι αειθαλές δέντρο με ξερό φλοιό που μαδάει βγάζοντας μακριές ταινίες αφήνοντας τον κορμό λείο και το χρώμα του σταχτίλευκο. Ο ευκάλυπτος ο σφαιρικός κατάγεται από την Αυστραλία και την Τασμανία, αλλά έχει εγκλιματιστεί και απαντάται στη φύση στην Ευρώπη, στη Νότια Αφρική, στη Νέα Ζηλανδία, στην Καλιφόρνια και στη Χαβάη.[1] Εισήχθη στην Ελλάδα από τον βοτανολόγο και λόγιο Θεόδωρο Ορφανίδη το 1862. Καλλιεργείται κυρίως στη νότια Ελλάδα και στη Χαλκιδική και βρίσκεται σε δάση και κήπους.

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχει μέτριο με μεγάλο ύψος που φτάνει τα 90 μέτρα υπό ευνοϊκές συνθήκες, αν και τα περισσότερα άτομα του είδους έχουν ύψος 15 με 25 μέτρα. Σε δυσμενείς συνθήκες, ο ευκάλυπτος ο σφαιρικός έχειν θαμνώδη εμφάνιση. Έχει σκληρό, γκριζωπό κορμό ο οποίος αποβάλλει κομμάτια που έχουν σχήμα λωρίδας. Τα άνθη του είναι λευκά και όταν γονιμοποιηθούν γίνονται γκρίζες κάψες με 3 έως 6 εγκοπές. Τα φύλλα του είναι γλαυκόχρωμα και επιμήκη. Αναπτύσσεται γρήγορα.[2]

Χρήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικοί τον φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού τους αφού εκτός της σκιάς και της δροσιάς που παρέχει έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει και τα κουνούπια, αυτός είναι και ο λόγος που εισήχθη στην Ελλάδα εξ αρχής, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή. Έτσι απαλλάχθηκαν από την ελονοσία τα λουτρά Κυλλήνης, όπου οι σιδηρόδρομοι Πελοποννήσου δημιούργησαν ευκαλυπτοφυτεία[3] Από τα φύλλα του εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο, το ευκαλυπτέλαιο, με βασικό συστατικό την ευκαλυπτόλη (ή κινεόλη). Το έλαιο ή μόνον η κινεόλη, έχει φαρμακευτικές χρήσεις σε σταγόνες και εισπνοές ως αντισηπτικό για τους πνεύμονες, ιδίως σε βρογχίτιδες, σε ρινικά και στοματικά σκευάσματα.[4] Γνωστές είναι οι καραμέλλες ευκαλύπτου. Επίσης το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και τη σαπωνοποιία.

Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το επίθετο globulus σημαίνει κυριολεκτικά σφαιρούλα και το όνομα του ευκάλυπτου του σφαιρικού [5][6] αναφέρεται στο σχήμα της κάψας του καρπού του φυτού.[2] Αναφέρεται και ως ευκάλυπτος ο σφαιριόκαρπος.[7]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. US Forest Service. «Eucalyptus globulus». Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011. 
  2. 2,0 2,1 Australian Native Plants Society (Σεπτέμβριος 2010). «Eucalyptus globulus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2011.  (Αγγλικά)
  3. Φωκάς, Γεώργιος, καθηγητής (1977). Φαρμακογνωσία. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. σελ. 240. 
  4. Βότανα:Ευκάλυπτος Ανακτήθηκε 19 Νοεμβρίου 2011.
  5. Σάκης Κουβάτσος (17 Μαρτίου 2012). «Ευκάλυπτος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2012. 
  6. Α. Ντόρκος (2004). «Μικροπολλαπλασιαμός διάφορων καλλωπιστικών θάμνων» (PDF). σελ. 14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2012. CS1 maint: Unfit url (link)
  7. «Βιολογικό Αιθέριο Έλαιο Ευκάλυπτου». Sanoflore. 17 Μαρτίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]