Γουίλιαμ Γουάλας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|18|04|2024}}
Σερ
Γουίλιαμ Γουάλας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Απριλίου 1270[1]
Elderslie ή Renfrewshire
Θάνατος23  Αυγούστου 1305
Smithfield[2][3]
Αιτία θανάτουκρέμασμα, τράβηγμα και διαμελισμός
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Τόπος ταφήςΛονδίνο
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σκωτίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΜέση αγγλική γλώσσα[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης
μαχητής για την ελευθερία
Οικογένεια
ΣύζυγοςMarion Braidfute
ΓονείςMalcolm Wallace[5] και Margaret Crawford[6][7]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςιππότης και στρατηγός
Πόλεμοι/μάχεςΜάχη του Στέρλινγκ, Battle of Falkirk, Wars of Scottish Independence και First War of Scottish Independence
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαGuardian of Scotland (1297–1298)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Γουίλιαμ Γουάλας (William Wallace, 1270 - 23 Αυγούστου 1305) ήταν Σκωτσέζος ευγενής και πατριώτης, πρωταγωνιστής του πολέμου κατά των Άγγλων κατά τη διάρκεια της ανεξαρτησίας της Σκωτίας. Υμνήθηκε από τους ποιητές και τους καλλιτέχνες, ιδιαίτερα από τον τροβαδούρο του 15ου αιώνα Μπλιντ Χάρρυ.

Καταγόταν από το μικρό χωριό Ελλερσλί και κατά τη δημοφιλέστερη εκδοχή το όνομα Γουάλλας σημαίνει "Ουαλός" ή "ξένος" λόγω της Ουαλικής του καταγωγής. Ο Μπλιντ Χάρρυ δεν περιγράφει τα περιστατικά της ζωής του ως το 1296, οπότε και συνέβη η επίθεση του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Α' μετά από τρεις γενιές ειρήνης μεταξύ Άγγλων Σκωτσέζων, γιατί δεν είχε στοιχεία να τα συμπεριλάβει. Αμφισβητείται έντονα και η ημερομηνία γέννησης του αλλά το βέβαιο είναι ότι συνέβη το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1270.

Προβλήματα διαδοχής στη Σκωτία, σκληρή επέμβαση του Εδουάρδου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την εποχή της γέννησης του Γουίλιαμ Γουάλας, η Σκωτία απολάμβανε μεγάλη ευημερία πάνω από 20 χρόνια όπου βρισκόταν υπό την εξουσία του άξιου βασιλιά της Αλεξάνδρου Γ'. Τα προβλήματα ξεκίνησαν το 1286, οπότε και ο Αλέξανδρος Γ' πέθανε πέφτοντας από το άλογο του, αφήνοντας διάδοχο του τη μόλις τετράχρονη εγγονή του Μαργαρίτα. Ο βασιλιάς της Αγγλίας Εδουάρδος Α' ο μακροσκελής πήρε τότε πλεονέκτημα, αρραβωνιάζοντας τον γιο και διάδοχο του Εδουάρδο με τη Μαργαρίτα και την υπόσχεση να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Σκωτίας. Αλλά όταν πέθανε η εφτάχρονη Μαργαρίτα, το 1290, τα προβλήματα διαδοχής στη Σκωτία ήρθαν σε μεγάλο αδιέξοδο, και ξεκίνησε τότε ο πόλεμος διαδοχής μεταξύ των δύο κυριότερων αντιμαχόμενων Σκωτσέζικων οικογενειών του Ροβέρτου Μπρους και του Τζων Μπάλλιολ.

Το αδιέξοδο θα μπορούσε να λυθεί με την επέμβαση του ισχυρότατου γείτονα τους, του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Α' ο οποίος ως τότε είχε δείξει καλές προθέσεις απέναντι τους και όλοι οι ευγενείς ακόμα και οι Μπρους - Μπάλλιολ συμφώνησαν να μπουν υπό την κρίση του. Ο Εδουάρδος Α΄ τελικά αποφάσισε στα τέλη του 1292 να ορίσει βασιλιά της Σκωτίας τον Τζων Μπάλλιολ και να έχει ο ίδιος την υψηλή εξουσία απέναντι του, κάτι που δυσαρέστησε έντονα την οικογένεια των Μπρους. Ο Εδουάρδος δεν κράτησε τις υποσχέσεις του για ανεξαρτησία της Σκωτίας και αμέσως μετά την ενθρόνιση του Τζων Μπάλλιολ έγινε σκληρός, αυταρχικός, ήθελε να ελέγχει όλες του τις κινήσεις. Ο Τζων Μπάλλιολ έφτασε σε ακραία σημεία δυσαρέσκειας απέναντι στον Άγγλο βασιλιά, το 1296, όταν αρνήθηκε να αναγνωρίσει την υποταγή του και συμμάχησε με τη Γαλλία εναντίον του. Τότε ο Εδουάρδος κυρίευσε το κάστρο του Μπέργουικ σφάζοντας τους αντιπάλους του, και τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι Σκωτσέζοι ηττήθηκαν οριστικά στη μάχη του Ντουνχάρ ο Τζων Μπάλλιολ αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Ο Εδουάρδος Α' δέχτηκε την υποτέλεια 8.000 Σκωτσέζων ευγενών, αφού πρώτα έκλεψε την ιερή πέτρα που βρισκόταν κάτω από τον θρόνο των Σκωτσέζων βασιλέων και τη μετέφερε στο Λονδίνο.

Ο σκληρός αγώνας του κατά των Άγγλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυκλοφορούν δύο ιστορίες γύρω από τη νεότητα του Γουίλιαμ Γουάλας (1296 - 1297), ο ένας λέει ότι ψάρευε στον ποταμό Ίρβινγκ όταν τον προσέγγισε μια ομάδα από Άγγλους στρατιώτες που του ζήτησαν να παραδοθεί σε αυτούς. Ο Γουίλιαμ τους καλόπιασε προσφέροντάς τους μισό από το ψάρι του, και εκνευρισμένος από την αστεία του πράξη ένας στρατιώτης τον πλησίασε και τον απείλησε ότι θα τον σκοτώσει. Τότε ο Γουίλιαμ τον έπληξε και τον σκότωσε με το καλάμι ψαρέματος και παίρνοντας το ξίφος του στη συμπλοκή υπέταξε εύκολα μόνος του και τους υπόλοιπους Άγγλους στρατιώτες, σκοτώνοντας 5 από αυτούς. Σύμφωνα με μια άλλη ιστορία, στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου στην πόλη του Ντάντι ξεκίνησε τον πόλεμο ανεξαρτησίας, δολοφονώντας τον γιο του Άγγλου διοικητή της πόλης. Η ιστορία αυτή φαίνεται ότι έχει περισσότερες πιθανότητες να ισχύει, γιατί στη συγκεκριμένη πόλη ο Γουίλιαμ Γουάλας είχε σπουδάσει, ξοδεύοντας μεγάλο μέρος από τη νεότητα του σε αυτήν, αλλά δεν υπάρχει κανένα κείμενο για τις δραστηριότητες του ως το 1297. Τον Μάιο του 1297, σκότωσε και κομμάτιασε τον Άγγλο σερίφη του Λανάρκ για να εκδικηθεί τον θάνατο της παντρεμένης ερωμένης του, Μάριον Μπραίντφουτ του Λάμινγκτον. Συμμαχώντας με τον Γουλιέλμο Ντάγκλας άρχισε ασταμάτητες επιδρομές σε όλα τα Αγγλικά εδάφη της Νότιας Σκωτίας ελευθερώνοντας διαδοχικά τις πόλεις Αμπερντίν, Περθ, Γλασκώβη, Ντάντι.

Μπλέχτηκε το 1297 σε άλλο ένα επεισόδιο, όπου παγίδευσε τους Άγγλους κατόχους του κάστρου του Αρντροσσάν, κατέλαβε το κάστρο και αφού τους σκότωσε έριξε τα πτώματα τους σε ένα τούνελ. Οι υποστηριχτές της επανάστασης δέχτηκαν ένα ισχυρό κτύπημα όταν οι Σκωτσέζοι ευγενείς ήρθαν σε συμφωνία με τους Άγγλους τον Ιούλιο στο Ίρβιν, ο Γουίλιαμ Γουάλας άφησε το Σελκίρκ προκειμένου να ενωθεί με τον Ανδρέα Μοράι στο Στίρλιγκ. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Α' προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ζήτησε την εκτέλεση των βαρόνων ο Ρόναλντ Κράουφορντ ήταν ένας από τους πρώτους που κρεμάστηκαν. Ο Γουίλιαμ Γουάλας έστειλε μήνυμα στον θείο του ώστε να προχωρήσει στην εκτέλεση του φρουρού στο κάστρο του Άιρ, και στη συνέχεια να το κάψει ενώ επέστρεψε στο δάσος του Σέλκιρκ για ασφάλεια. Στο δάσος ένωσε μαζί του τις δυνάμεις του ο Γουλιέλμος Κράουφορντ, αμέσως μετά τη δολοφονία του πατέρα του.

Μεγάλες προσωρινές επιτυχίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 11 Σεπτεμβρίου 1297 στη μάχη της γέφυρας του Στέρλιγκ οι Σκωτσέζικες δυνάμεις υπό τον Γουίλιαμ Γουάλας και τον Αντρέα Μοράι κατατρόπωσαν τον Αγγλικό στρατό συντρίβοντας τους 10.000 πεζούς και 3.000 ιππείς του κόμητος του Σάρρει. Απέφυγαν να συγκρουστούν ανοιχτά μαζί τους προτίμησαν να τους παγιδεύσουν γύρω από τα στενά της γέφυρας και να τους αποδεκατίσουν εύκολα. Οι Άγγλοι στρατιώτες τρομαγμένοι οπισθοχώρησαν οπότε η γέφυρα από την οποία πέρασε κατέρρευσε και οι περισσότεροι Άγγλοι που είχαν επιζήσει από τη μάχη πνίγηκαν, ενώ κατά τον Χάρρυ η γέφυρα έπεσε με την επέμβαση κάποιου Σκωτσέζου που ήταν κρυμμένος σ´αυτήν. Ο Ούγος Κρέσσινγχαμ ο θησαυροφύλακας του Εδουάρδου Α' στη Σκωτία έπεσε στη μάχη και οι Σκωτσέζοι σαν τρόπαιο τον έγδαραν, χρησιμοποιώντας το δέρμα του στη δημιουργία λωρίδων υπό τη μορφή επάθλου, ο Γουλιέλμος Κράουφορντ με 400 ιππείς έδιωξε τους Άγγλους από τη Σκωτία. Ο Μοράι τραυματίστηκε θανάσιμα στη μάχη και πέθανε από αυτά τον χειμώνα του 1297.

Μετά από την επιστροφή του από τη μάχη στη γέφυρα του Στίρλιγκ, ο Γουίλιαμ Γουάλας χρίστηκε ιππότης με τον Τζων Γκράχαμ και τον Γουλιέλμο Κράουφορντ από τον Ροβέρτο Μπρους, ενώ ορίστηκε φρουρός και διοικητής των αρμάτων στη Σκωτία. Τους επόμενους 6 μήνες μετά τη μεγάλη του νίκη, ο Γουάλας άρχισε τις επιδρομές στη βόρεια Αγγλία, προκαλώντας την οργή του Εδουάρδου που δεν μπορούσε να αντιδράσει.

Οριστική ήττα στο Ρόξμπουργκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έναν χρόνο αργότερα ο Γουίλιαμ Γουάλας έχασε στη μάχη του Φαλκίρκ και οι Άγγλοι επιτέθηκαν στο Ρόξμπουργκ (1298), κερδίζοντας μερικά κάστρα αλλά απέτυχαν να προκαλέσουν τον Γουάλας σε μάχη. Ο Γουάλας χώρισε τους πολεμιστές του σε τέσσερεις ομάδες περικλειόμενοι από ένα αμυντικό τείχος με ξύλινους σωρούς, οι Άγγλοι πήραν το πάνω χέρι επιτέθηκαν με το ιππικό τους σπάζοντας τη γραμμή των Σκωτσέζων τοξοτών. Οι Σκωτσέζοι ευγενείς οπισθοχώρησαν και οι άντρες του Εδουάρδου άρχισαν να σπάνε όλες τις απομένουσες αντιδράσεις των Σκώτων, που είχαν τεράστιες απώλειες ο Γουίλιαμ Γουάλας δραπέτευσε και η στρατιωτική του φήμη κλονίστηκε. Ο Τζων Γκράχαμ σκοτώθηκε και ο Γουλιέλμος Κράουφορντ έγινε νέος υπαρχηγός του. Τον Σεπτέμβριο του 1298, ο Βάλλας αποφάσισε να παραιτηθεί από τη θέση του φρουρού στη Σκωτία για λογαριασμό του Ροβέρτου Μπρους, κόμη του Κάρρικ και του Ιωάννη Καμίν συμβασιλέα και ανιψιού του Τζων Μπάλλιολ ενώ ο Μπρους συμφιλιώθηκε με τον Εδουάρδο το 1302. Κατά τον Χάρρι ο Γουίλιαμ Γουάλας δραπέτευσε (1298) στη Γαλλία με τον Γουλιέλμο Κράουφορντ προκειμένου να ζητήσει υποστήριξη από τον βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο Δ' τον Ωραίο στα δικαιώματα του στον θρόνο της Σκωτίας. Μόλις ξέφυγε από τις Αγγλικές ακτές, μια ομάδα Γάλλων πειρατών όρμησε στο πλοίο του προκειμένου να συλλάβει τον περίφημο πειρατή Ριχάρδο Λόνγκοβιλ, που τον μετέφερε στον βασιλιά Φίλιππο. Με την επέμβαση του Γουίλιαμ Γουάλας ο Φίλιππος έδωσε αμνηστία στον Λόνγκοβιλ, ενώ πρότεινε ένα εκπληκτικό σχέδιο κατά του βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδου Α'.

Οι Αγγλικές ιστορικές καταγραφές δεν αναφέρουν στη συνέχεια δύο συμμετοχές του στον Γαλλικό στρατό σε μάχες κατά των Άγγλων και ένα διπλωματικό ταξίδι του στη Ρώμη. Το (1303) ο Σκουίρ Γκουθρί στάλθηκε στη Γαλλία προκειμένου να ζητήσει από τον Γουάλας να επιστρέψει στη Σκωτία αλλά στην πραγματικότητα να κατασκοπεύσει για λογαριασμό των Άγγλων τον τόπο διαμονής του, στο Έλχο Γουντ. Μετά από πολλές φήμες που κυκλοφορούσαν μεταξύ των Άγγλων ότι μένει στο συγκεκριμένο μέρος κατέφθασαν στο οικόπεδο του να τον συλλάβουν. Μόλις το πληροφορήθηκε σκότωσε έναν από τους άντρες του που τον κατηγόρησε για προδοσία προκειμένου οι Άγγλοι να μην βρουν κανένα ίχνος στον δρόμο τους.

Μαρτυρικός θάνατος και θρύλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γουίλιαμ Γουάλας συνελήφθη από έναν προδότη Σκωτσέζο ευγενή τον Ιωάννη του Μεντείθ στις 5 Αυγούστου 1305, μεταφέρθηκε στο Λονδίνο και κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία απέναντι στον βασιλιά Εδουάρδο Α'. Στην απολογία του ανέφερε ότι δεν είναι προδότης, διότι ως βασιλιά του αναγνωρίζει τον Τζων Μπάλλιολ και όχι τον Εδουάρδο. Ωστόσο, κρίθηκε ένοχος εσχάτης προδοσίας και καταδικάστηκε σε θάνατο με φρικτό τρόπο. Ξεγυμνώθηκε, μεταφέρθηκε με ένα άλογο στους δρόμους της πόλης στη συνέχεια κρεμάστηκε και ενώ ήταν ακόμα ζωντανός τον ελευθέρωσαν απ' το σκοινί, τον ευνούχισαν, του έβγαλαν τα άντερά του και τα έκαψαν μπροστά του, και τελικά τον αποκεφάλισαν και το κεφάλι του τοποθετήθηκε σε πάσσαλο στη γέφυρα του Λονδίνου.

Όλες οι πληροφορίες γύρω από το πρόσωπο του Γουίλιαμ Γουάλας βασίστηκαν στο επικό ποίημα του Μπλιντ Χάρρι που γράφτηκε (1470) 160 χρόνια μετά τον θάνατο και οι διηγήσεις του περιγράφουν ένα πρόσωπο που φαίνεται περισσότερο μυθολογικό. Δεν είναι βέβαιο ότι βασίστηκε σε ιστορικά κείμενα της εποχής του γιατί αυτά δεν εμφανίστηκαν, αναφέρεται ότι ο επίσκοπος του Αγίου Ανδρέα ανέλαβε την αποστολή να καταγράψει τα κατορθώματα του Γουίλιαμ Γουάλας αλλά και από αυτόν δεν βρέθηκε τίποτα. Έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό (1995) με την επική ταινία Braveheart, γραμμένη από τον υποτιθέμενο απόγονο του Ράνταλ Γουάλας και πρωταγωνιστή τον Μελ Γκίμπσον. Η ταινία, αν και βασίστηκε σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, περιέχει πολλές ανακρίβειες - χαρακτηριστικό σφάλμα της η ερωτική σχέση του με την Ισαβέλλα της Γαλλίας (1295-1358) η οποία ήταν μόλις 10 ετών όταν αυτός πέθανε.

Κινηματογραφήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η υπερπαραγωγή Μπρέιβχαρτ του 1995, με πρωταγωνιστή τον Μελ Γκίμπσον, είναι βασισμένη στην ιστορία του Γουίλιαμ Γουάλας, ιδιαίτερα από τον Μπλιντ Χάρρυ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12045568g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ www.jstor.org/stable/4050533.
  3. ↑ www.bbc.co.uk/history/trail/church_state/westminster_palace/change_palace_westmin_07.shtml.
  4. ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  6. ↑ 6,0 6,1 www.clanwallace.org/wallace-crawford-connections.pdf. Ανακτήθηκε στις 23  Ιουνίου 2019.
  7. ↑ 7,0 7,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • David Ross: Scotland - History of a Nation; Lomond Books; 1998; ISBN 0 947782 583
  • Brown, Chris. William Wallace. The True Story of Braveheart. Stroud: Tempus Publishing Ltd, 2005. ISBN 0-7524-3432-2.
  • Clater-Roszak, Christine. "Sir William Wallace ignited a flame." Military History 14 (1997): 12–15.
  • Folklore, Myths and Legends of Britain. London: The Reader’s Digest Association, 1973, 519-20.
  • Harris, Nathaniel. Heritage of Scotland: A Cultural History of Scotland & Its People. London: Hamlyn, 2000. ISBN 0-600-59834-9..
  • MacLean, Fitzroy. Scotland: A Concise History. London: Thames & Hudson, 1997. ISBN 0-500-27706-0.
  • Morton, Graeme. William Wallace. London: Sutton, 2004. ISBN 0-7509-3523-5.
  • Reese, Peter. William Wallace: A Biography. Edinburgh: Canongate, 1998. ISBN 0-86241-607-8. Loudoun, Darren John. Scotland's Brave. Sydney: Paragon Books, 2007.
  • Scott, Sir Walter. "Exploits and death of William Wallace, the 'Hero of Scotland'."
  • Stead, Michael J., and Alan Young. In the Footsteps of William Wallace. London: Sutton, 2002.
  • Tranter, Nigel. The Wallace: The Compelling 13th century Story of William Wallace. McArthur & Co., 1997. ISBN 0-340-21237-3.
  • Wallace, Margaret. William Wallace: Champion of Scotland. Musselborough: Goblinshead, 1999. ISBN 1-899874-19-4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα William Wallace στο Wikimedia Commons


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γουίλιαμ_Γουάλας&oldid=10389720"