Βιρμανική γλώσσα

Βιρμανικά
မြန်မာဘာသာစကား και မြန်မာဘာသာ
Ταξινόμηση	Σινοθιβετικές γλώσσες Λολοβιρμανικές γλώσσες Βιρμανικές γλώσσες Βιρμανική γλώσσα
Σύστημα γραφής	Βιρμανικό αλφάβητο και Burmese
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσα	Μιανμάρ ! Μιανμάρ
Ρυθμιστής	Επιτροπή Γλώσσας της Μιανμάρ
ISO 639-1	my
ISO 639-2	mya και bur
ISO 639-3	mya
Είναι η γλώσσα της πλειοψηφίας   Είναι επίσημη γλώσσα, αλλά είναι η γλώσσα της μειοψηφίας

Η Βιρμανική γλώσσα (Βιρμανικά: မြန်မာဘာသာ, mranmabhasa, ΔΦΑ: [mjəmà bada]) είναι Σινοθιβετιανή γλώσσα που ομιλείται στη Μιανμάρ όπου είναι επίσημη γλώσσα και γλώσσα του Βιρμανικού λαού, τη κύρια εθνική ομάδα της χώρας. Το σύνταγμα της Μιανμάρ αναγνωρίζει επίσημα το αγγλικό όνομα της γλώσσας ως γλώσσα Μιανμάρ. Το 2007 ομιλούταν ως πρώτη γλώσσα από 33 εκατομμύρια άτομα, κυρίως Βιρμανοί και σχετιζόμενες εθνοτικές ομάδες, και ως δεύτερη γλώσσα από 10 εκατ. άτομα, ιδιαίτερα στις εθνοτικές μειονότητες της Μιανμάρ και τις γειτονικές χώρες.

Είναι τονική γλώσσα και σε μεγάλο βαθμό μονοσύλλαβη και αναλυτική. Η σειρά των λέξεων είναι υποκείμενο–αντικείμενο–ρήμα. Είναι μέλος της Λολο-Βιρμανικής ομάδας της Σινοθιβετιανής γλωσσικής οικογένειας. Το Βιρμανικό αλφάβητο προέρχεται από ένα Βραχμικό αλφάβητο, ή το Καντάμπα ή Παλλάβα.

Ταξινόμηση

Τα βιρμανικά ανήκουν στο Νότιο Βιρμανικό κλάδο των Σινοθιβετιανών γλωσσών. Είναι η πιο ευρέως ομιλούμενη γλώσσα των μη σινιτικών Σινοθιβετιανών γλωσσών. Ήταν η πέμπτη σινοθιβετιανή γλώσσα που ανέπτυξε αλφάβητο, μετά τους Κινεζικούς χαρακτήρες, το αλφάβητο Πιου, το Θιβετιανό αλφάβητο και το αλφάβητο Τανγκούτ.

Διάλεκτοι

Η πλειοψηφία των ομιλητών της γλώσσας ζει στην κοιλάδα του ποταμού Ιραουάντι και χρησιμοποιούν διάφορες σε μεγάλο βαθμό παρόμοιες διάλεκτοι, ενώ μια μειοψηφία ομιλεί μη τυποποιημένες διαλέκτους που απαντώνται στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Αυτές οι διάλεκτοι περιλαμβάνουν:

• περιφέρεια Τανινθάργι: Μεργκέζικα (Μιέικ, Μπέικ), Ταβογιάν (Νταουέι) και Παλάου
• περιφέρεια Μάγκουε: Γιάου
• πολιτεία Σαν: Ίνθα, Τάουνγκιο και Ντάνου

Τα Αρακανέζικα (Ραχίν) στη πολιτεία Ραχίν και τα Μάρμα στο Μπαγκλαντές επίσης θεωρούνται μερικές φορές διάλεκτοι της Βιρμανικής, ενώ άλλες φορές θεωρούνται ξεχωριστές γλώσσες.

Παρά τις διαφορές στο λεξιλόγιο και την προφορά, υπάρχει αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των Βιρμανικών διαλέκτων, καθώς έχουν τους ίδιους τέσσερις τόνους, συμπλέγματα συμφώνων και τη χρήση του βιρμανικού αλφαβήτου. Ωστόσο, αρκετοί διάλεκτοι διαφέρουν σημαντικά από τα Βιρμανικά όσον αφορά το λεξιλόγιο και άλλα.

Κοιλάδα του Ποταμού Ιραουάντι

Η πρότυπη διάλεκτος των Βιρμανικών (διαλεκτικό συνεχές Μανταλέι-Γιανγκόν) προέρχεται από την κοιλάδα του Ποταμού Ιραουάντι. Οι περιφερειακές διαφορές μεταξύ των ομιλητών από την Άνω Βιρμανία (π.χ. διάλεκτος Μανταλέι) και των ομιλητών της Κάτω Βιρμανίας (π.χ. διάλεκτος Γιανγκόν) συμβαίνουν στη λεξιλογική επιλογή και όχι στην προφορά. Υπάρχουν μικρές διαφορές στη προφορά μέσα στην κοιλάδα του Ποταμού Ιραουάντι. Για παράδειγμα, για τον όρο ဆွမ်း σημαίνει "προσφορά τροφίμων [σε ένα μοναχό]", οι ομιλητές στη κάτω Βιρμανία χρησιμοποιούν το [[sʰʊ́ɴ]] αντί του [[sʰwáɴ]], η οποία είναι η προφορά που χρησιμοποιείται στην Άνω Βιρμανία.

Η πρότυπη διάλεκτος αντιπροσωπεύεται από την διάλεκτο Γιανγκόν, λόγω της επιρροής των μέσων ενημέρωσης της σύγχρονης πόλης και την οικονομική της ισχύ. Στο παρελθόν, η διάλεκτος Μανταλέι αντιπροσώπευε τα πρότυπα Βιρμανικά. Το πιο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της διαλέκτου Μανταλέι είναι η χρήση της πρωτοπρόσωπης αντωνυμίας ကျွန်တော် kya.nau [tɕənɔ] από τους άνδρες και τις γυναίκες ενώ στην Γιανγκόν η εν λόγω αντωνυμία χρησιμοποιείται από τους άνδρες ομιλητές. Ακόμη, η πρωτοπρόσωπη αντωνυμία ကျွန်မ kya.ma. [tɕəma] χρησιμοποιείται από γυναίκες ομιλητές. Επιπλέον, όσον αφορά την ορολογία της συγγένειας, οι ομιλητές στην Άνω Βιρμανία ξεχωρίζουν την μητρική και πατρική πλευρά της οικογένειας, ενώ οι ομιλητές της Κάτω Βιρμανίας δεν το κάνουν.

Εξάπλωση των Βιρμανικών στην Κάτω Βιρμανία

Τα καθομιλούμενα Βιρμανικά είναι εξαιρετικά ομοιόμορφα μεταξύ των ομιλητών της γλώσσας, ιδιαίτερα σε αυτούς που ζουν στην κοιλάδα του Ιραουάντι, οι οποίοι χρησιμοποιούν παραλλαγές των Πρότυπων Βιρμανικών. Η πρώτη μεγάλη αιτία για την ομοιομορφία είναι το παραδοσιακό Βουδιστικό μοναστικό σύστημα εκπαίδευσης, το οποίο ενθάρρυνε την εκπαίδευση και την ομοιομορφία στην γλώσσα σε όλη την ανώτερη κοιλάδα του Ιραουάντι, παραδοσιακή πατρίδα των Βιρμανών.

Σύμφωνα με την Βρετανική απογραφή του 1891 που διεξήχθη πέντε χρόνια μετά την προσάρτηση ολόκληρης της χώρας, όπου η Βιρμανία Κονμπαούνγκ είχε "ασυνήθιστα υψηλό αλφαβητισμό ανδρών" καθώς το 62.5% των ατόμων 25 ετών και άνω της Άνω Βιρμανίας μπορούσαν να γράψουν και να διαβάσουν. Το ποσοστό θα ήταν πολύ υψηλότερο αν οι μη Βιρμανοί (π.χ. Τσιν, Κατσίν κ.ά.) είχαν αποκλειστεί. Για το σύνολο της χώρας, το ποσοστό αλφαβητισμού ήταν 49% για τους άνδρες και 5.5% για τις γυναίκες.

Η μετανάστευση ομιλητών της γλώσσας Βιρμανικής καταγωγής στη Κάτω Βιρμανία είναι σχετικά πρόσφατη. Ακόμη και στα μέσα της δεκαετίας του 1700, η Αυστροασιατική γλώσσα Μον ήταν η κύρια γλώσσα της Κάτω Βιρμανίας και των Μον που την κατοικούσαν. Μετά την νίκη της βιρμανόφωνης δυναστείας Κονμπαούνγκ επί του Αποκατεστημένου Βασιλείου Χανθαουάντι των Μον το 1757, η μετάβαση στα βιρμανικά ξεκίνησε στην Κάτω Βιρμανία. Το 1830 εκτιμάται ότι περίπου το 90% του πληθυσμού της περιοχής αυτοπροσδιοριζόταν ως Βιρμανοί (και έτσι ως ομιλητές της Βιρμανικής) λόγω της εισροής ανθρώπων από την Άνω Βιρμανία, της αφομοίωσης και της επιγαμίας. Στην Βρετανική αποικιακή εποχή, οι Βρετανοί, ιδιαίτερα προσανατολισμένοι προς την παραγωγή ρυζιού, καθώς και λόγω της πολιτικής αστάθειας στην Άνω Βιρμανία, επιτάχυναν από την μετανάστευση.

Έξω από την λεκάνη Ιραουάντι

Οι πιο διακριτές μη τυποποιημένες ποικιλίες αναδύθηκαν καθώς καθεμιά μετακινούνταν από την κοιλάδα του Ποταμού Ιραουάντι προς τις περιφερειακές περιοχές της χώρας. Οι ποικιλίες αυτές περιλαμβάνουν τις διαλέκτους Γιάου, Παλάου, Μιέικ (Μεργκέζικα), Ταβογιάν και Ίνθα. Παρά τις σημαντικές διαφορές στο λεξιλόγιο και τη προφορά, υπάρχει αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των περισσότερων Βιρμανικών διαλέκτων. Διάλεκτοι στην περιφέρεια Τανινθάργι, συμπεριλαμβανομένων των Παλάου, Μεργκέζικων και Ταβογιάν, είναι ιδιαίτερα συντηρητικές σε σύγκριση με τα Πρότυπα Βιρμανικά. Οι διάλεκτοι Ταβογιάν και Ίνθα έχουν διατηρήσει το μέσο [/l/], τα οποία βρίσκονται μόνο σε παλαιές Βιρμανικές επιγραφές. Η διάλεκτος Μιέικ έχει 250.000 ομιλητές ενώ η Ταβογιάν έχει 400.000.

Το πιο έντονο χαρακτηριστικό της Αρακανέζικης γλώσσας της πολιτείας του Ραχίν είναι η διατήρηση του ήχου [ɹ], ο οποίος έχει γίνει [j] στα πρότυπα Βιρμανικά. Επίσης, τα αρακανέζικα διαθέτουν μια ποικιλία φωνηεντικών διαφορών, όπως η συγχώνευση των φωνηέντων ဧ [e] και ဣ [i]. Ως εκ τούτου π.χ. η λέξη "αίμα" သွေး προφέρεται [θwé] στα πρότυπα Βιρμανικά και [θwí] στα Αρακανέζικα.

Αλφάβητο

Δείγματα διαφόρων στυλ του βιρμανικού αλφαβήτου

Το Βιρμανικό αλφάβητο αποτελείται από 33 γράμματα και 12 φωνήεντα, και γράφεται από αριστερά προς τα δεξιά. Τα κενά ανάμεσα στις λέξεις δεν είναι απαραίτητο αν και η σύγχρονη γραφή συνήθως περιέχει κενά διαστήματα μετά από κάθε πρόταση για την ενίσχυση της αναγνωσιμότητας. Χαρακτηρίζεται από κυκλικά γράμματα και διακριτικά. Το αλφάβητο είναι αμπουγκίντα, καθώς όλα τα γράμματα έχουν έμφυτο φωνήεν အ α. Τα σύμφωνα τοποθετούνται σε έξι ομάδες συμφώνων (που ονομάζεται ဝဂ် με βάση άρθρωσης, όπως και άλλα Βραχμικά αλφάβητα). Οι σημάνσεις τόνων και τροποποιήσεις φωνηέντων γράφονται ως διακριτικά τοποθετημένα αριστερά, δεξιά, πάνω ή κάτω από τα γράμματα.

Τα γραπτά βιρμανικά χρονολογούνται από την πρώιμη Ειδωλολατρική περίοδο. Οι μελετητές της βρετανικής αποικιακής εποχής πίστευαν ότι το βιρμανικό αλφάβητο αναπτύχθηκε γύρω στο 1058 από το αλφάβητο Μον. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το βιρμανικό αλφάβητο ήταν σε χρήση τουλάχιστον από το 1035 (ίσως και από το 984), ενώ το νωρίτερο βιρμανικό αλφάβητο Μον, το οποίο διαφέρει από το Ταϊλανδικό αλφάβητο Μον χρονολογείται από το 1093. Το βιρμανικό αλφάβητο μπορεί να προέρχεται από το αλφάβητο Πιου. (Τα αλφάβητα Πιου και Μον είναι παράγωγα του Βραχμικού αλφαβήτου). Η Βιρμανική ορθογραφία αρχικά ακολούθησε τετραγωνική μορφή, αλλά η σημερινή μορφή υπάρχει από τον 17ο αιώνα, όταν η λαϊκή γραφή οδήγησε σε ευρύτερη χρήση φύλλων φοίνικα και διπλωμένου χαρτιού γνωστά ως παραμπάικ ပုရပိုက်. Μεγάλο μέρος της ορθογραφίας και γραφής των Βιρμανικών χρονολογείται από τα Μέσα Βιρμανικά. Μέχρι τον 18ο αιώνα, δεν υπήρχε τυποποιημένη μορφή για τη γλώσσα. Από τον 19ο αιώνα και μετά, οι ορθογράφοι δημιούργησαν ορθογράφους για τη μεταρρύθμιση της βιρμανικής ορθογραφίας, καθώς προέκυψαν ασάφειες για την ορθογραφία των συγχωνευμένων ήχων. Κατά τη διάρκεια της Βρετανικής αποικιοκρατίας, η Βιρμανική ορθογραφία τυποποιήθηκε από λεξικά και στην ορθογραφία. Η τελευταία αρχή ορθογραφίας, η Μιανμάρ Σαλονπαούνγκ Θάτπον Κιάν (မြန်မာ စာလုံးပေါင်း သတ်ပုံ ကျမ်း), δημιουργήθηκε το 1978, κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης της Βιρμανίας.

Παραπομπές

• Julie D. Allen, επιμ. (Απρίλιος 2012). «11. Southeast Asian Scripts». The Unicode Standard Version 6.1 – Core Specification (PDF). Mountain View, CA: The Unicode Consortium. σελίδες 368–373. ISBN 978-1-936213-02-3. 
• Aung-Thwin, Michael (2005). The Mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated έκδοση). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2886-8. 
• Aung Bala (1981). «Contemporary Burmese literature». Contributions to Asian Studies 16. 
• Barron, Sandy; Okell, John; Yin, Saw Myat; VanBik, Kenneth; Swain, Arthur; Larkin, Emma; Allott, Anna J.; Ewers, Kirsten (2007). Refugees from Burma: Their Backgrounds and Refugee Experiences (Report). Center for Applied Linguistics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-04-27. https://web.archive.org/web/20110427203847/http://www.cal.org/co/pdffiles/refugeesfromburma.pdf. Ανακτήθηκε στις 2010-08-20. 
• Benedict, Paul K. (Οκτώβριος–Δεκέμβριος 1948). «Tonal Systems in Southeast Asia». Journal of the American Oriental Society (American Oriental Society) 68 (4). doi:10.2307/595942. 
• Bradley, David (Άνοιξη 1993). «Pronouns in Burmese–Lolo». Linguistics of the Tibeto-Burman area (Melbourne: La Trobe University) 16 (1). http://sealang.net/sala/archives/pdf4/bradley1993pronouns.pdf. 
• Bradley, David (2006). Ulrich Ammon· Norbert Dittmar· Klaus J. Mattheier· Peter Trudgill, επιμ. Sociolinguistics / Soziolinguistik. 3. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-018418-1. 
• Bradley, David (1996). Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas. 1. Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-013417-9. 
• Bradley, David (1989). «Uncles and Aunts: Burmese Kinship and Gender». South-east Asian Linguisitics: Essays in Honour of Eugénie J.A. Henderson (School of Oriental and African Studies, University of London): 147–162. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-10-11. https://web.archive.org/web/20171011124940/http://www.khamkoo.com/uploads/9/0/0/4/9004485/uncles_and_aunts_-_burmese_kinship_and_gender.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-09-11. 
• Bradley, David (2010). «9. Burma, Thailand, Cambodia, Laos and Vietnam». Στο: Martin J. Ball. The Routledge Handbook of Sociolinguistics Around the World (PDF). Routledge. σελίδες 98–99. ISBN 978-0-415-42278-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Ιουλίου 2016. 
• Bradley, David (1995). «Reflexives in Burmese». Papers in Southeast Asian Linguistics No. 13: studies in Burmese languages (Australian National University) (A-83): 139–172. http://sealang.net/sala/archives/pdf4/bradley1995reflexives.pdf. 
• Bradley, David (Μάιος 2011). «Changes in Burmese Phonology and Orthography». SEALS Conference. Kasetsart University. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2013. 
• Bradley, David (2012). «The Characteristics of the Burmic Family of Tibeto-Burman». Language and Linguistics 13 (1): 171–192. https://www.academia.edu/1559763/The_characteristics_of_the_Burmic_family_of_Tibeto-Burman. 
• Chang, Charles Bond (2003). “High-Interest Loans”: The Phonology of English Loanword Adaptation in Burmese (Διδακτορική διατριβή). Harvard University. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2011. 
• Chang, Charles B. (2009). «English loanword adaptation in Burmese». Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 1: 77–94. http://jseals.org/JSEALS-1.pdf. 
• Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd. 
• Herbert, Patricia M.· Milner, Anthony (1989). South-East Asia Languages and Literatures: A Select Guide. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1267-6. 
• Hill, Nathan W. (2012). «Evolution of the Burmese Vowel System». Transactions of the Philological Society 110 (1): 64–79. doi:10.1111/j.1467-968x.2011.01282.x. http://eprints.soas.ac.uk/13484/1/Hill_2012_Burmese_vowels.pdf. 
• Hnin Tun· San San (2001). Burmese Phrasebook. Vicky Bowman. Lonely Planet. ISBN 978-1-74059-048-8. 
• Houtman, Gustaaf (1990). Traditions of Buddhist Practice in Burma. Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa. 
• Jones, Robert (1986). McCoy, John· Light, Timothy, επιμ. Pitch register languages. Contributions to Sino-Tibetan Studies. E. J. Brill. 
• Khin Min, Maung (1987). «Old Usage Styles of Myanmar Script». Myanmar Unicode & NLP Research Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2008. 
• Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7. 
• Nishi, Yoshio (1998-10-30). «The Development of Voicing Rules in Standard Burmese». Bulletin of the National Museum of Ethnology (国立民族学博物館) 23 (1): 253–260. http://ir.minpaku.ac.jp/dspace/bitstream/10502/3167/1/KH_023_1_005.pdf. 
• Nishi, Yoshio (1998-03-31). «The Orthographic Standardization of Burmese: Linguistic and Sociolinguistic Speculations». Bulletin of the National Museum of Ethnology (国立民族学博物館) 22: 975–999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-10-22. https://web.archive.org/web/20131022161953/http://camel.minpaku.ac.jp/dspace/bitstream/10502/3159/1/KH_022_4_005.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-09-11. 
• Okell, John (2002). Burmese By Ear or Essential Myanmar (PDF). London: The School of Oriental and African Studies, University of London. ISBN 978-1-86013-758-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2018. 
• Myanmar–English Dictionary. Myanmar Language Commission. 1993. ISBN 978-1-881265-47-4. http://sealang.net/burmese. 
• San San Hnin Tun (2006). Discourse Marking in Burmese and English: A Corpus-Based Approach (PDF) (Διδακτορική διατριβή). University of Nottingham. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2013. 
• Taw Sein Ko (1924). Elementary Handbook of the Burmese Language. Rangoon: American Baptist Mission Press. 
• Taylor, L. F. (1920). «On the tones of certain languages of Burma». Bulletin of the School of Oriental Studies (Cambridge University Press) 1 (4). doi:10.1017/S0041977X00101685. 
• Wheatley, Julian; Tun, San San Hnin (1999). «Languages in contact: The case of English and Burmese». The Journal of Burma Studies 4. 
• Wheatley, Julian (2013). «12. Burmese». Στο: Randy J. LaPolla· Graham Thurgood. Sino-Tibetan Languages. Routledge. ISBN 978-1-135-79717-1. 
• Aung Zaw (Σεπτέμβριος 2010). «Tell the World the Truth». The Irrawaddy (Chiang Mai) 18 (9). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-09-18. https://web.archive.org/web/20100918063230/http://irrawaddy.org/article.php?art_id=19413. 
• Wheatley, Julian K. (1987). «Burmese». Στο: B. Comrie. Handbook of the world's major languages. Oxford: Oxford University Press. σελίδες 834–54. ISBN 978-0-19-520521-3. 
• Yanson, Rudolf A. (2012). Nathan Hill, επιμ. Aspiration in the Burmese Phonological System: A Diachronic Account. Medieval Tibeto-Burman Languages IV. BRILL. σελίδες 17–29. ISBN 978-90-04-23202-0. 
• Yanson, Rudolf (1994). Uta Gärtner· Jens Lorenz, επιμ. Chapter 3. Language. Tradition and Modernity in Myanmar. LIT Verlag Münster. σελίδες 366–426. ISBN 978-3-8258-2186-9. 
• Saini, Jatinderkumar R. (2016-06-30). «First Classified Annotated Bibliography of NLP Tasks in the Burmese Language of Myanmar». Revista InforComp (INFOCOMP Journal of Computer Science) (Lavras, MG, Brazil: University of Lavras) 15 (1): 1-11. http://infocomp.dcc.ufla.br/index.php/INFOCOMP/article/view/511/484. 

Βιβλιογραφία

• Becker, Alton L. (1984). «Biography of a sentence: A Burmese proverb». Στο: E. M. Bruner. Text, play, and story: The construction and reconstruction of self and society. Washington, D.C.: American Ethnological Society. σελίδες 135–55. 
• Bernot, Denise (1980). Le prédicat en birman parlé (στα Γαλλικά). Paris: SELAF. ISBN 2-85297-072-4. 
• Cornyn, William Stewart (1944). Outline of Burmese grammar. Baltimore: Linguistic Society of America. 
• Cornyn, William Stewart· D. Haigh Roop (1968). Beginning Burmese. New Haven: Yale University Press. 
• Cooper, Lisa; Beau Cooper; and Sigrid Lew (2012). «A phonetic description of Burmese obstruents». 45th International Conference on Sino-Tibetan Languages and Linguistics. Nanyang Technological University, Singapore. 
• Green, Antony D. (2005). «Word, foot, and syllable structure in Burmese». Στο: J. Watkins. Studies in Burmese linguistics. Canberra: Pacific Linguistics. σελίδες 1–25. ISBN 0-85883-559-2. 
• Okell, John (1969). A reference grammar of colloquial Burmese. London: Oxford University Press. ISBN 0-7007-1136-8. 
• Roop, D. Haigh (1972). An introduction to the Burmese writing system. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-01528-3. 
• Taw Sein Ko (1924). Elementary handbook of the Burmese language. Rangoon: American Baptist Mission Press. 
• Watkins, Justin W. (2001). «Illustrations of the IPA: Burmese». Journal of the International Phonetic Association 31 (2): 291–295. doi:10.1017/S0025100301002122. https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/334DD11C94575EF39A51109B008FB090/S0025100301002122a.pdf/burmese.pdf. 
• Patricia M Herbert· Anthony Milner, επιμ. (1989). South East Asia Languages and Literatures: Languages and Literatures: A Select Guide. University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1267-0. 
• Waxman, Nathan; Aung, Soe Tun (2014). «The Naturalization of Indic Loan-Words into Burmese: Adoption and Lexical Transformation». Journal of Burma Studies 18 (2): 259–290. doi:10.1353/jbs.2014.0016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ταξιδιωτικός οδηγός για το θέμα Burmese phrasebook από τα Βικιταξίδια
• Omniglot: Burmese Language
• Learn Burmese online
• Online Burmese lessons Αρχειοθετήθηκε 2009-09-07 στο Wayback Machine.
• Burmese language resources Αρχειοθετήθηκε 2009-09-01 στο Wayback Machine. from SOAS
• «E-books for children with narration in Burmese». Unite for Literacy library. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2014. 
• Myanmar Unicode and NLP Research Center
• Myanmar 3 font and keyboard
• Burmese online dictionary (Unicode)
• Ayar Myanmar online dictionary
• Myanmar unicode character table
• Download KaNaungConverter_Window_Build200508.zip from the Kanaung project page and Unzip
• Ka Naung Converter Engine