Ανάπτυξη του ανθρώπου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η λέξη ανάπτυξη, όταν αναφέρεται στον άνθρωπο, εννοεί την ψυχοσωματική ανάπτυξη του ανθρώπου, την ανάπτυξη της συμπεριφοράς του μέσω των αλληλεπιδράσεών του με άλλους ανθρώπους και με το περιβάλλον του. Η ανάπτυξη είναι αντικείμενο μελέτης της Εξελικτικής Ψυχολογίας καθώς και της Παιδαγωγικής Ανθρωπολογίας.

Μελέτη της ανάπτυξης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιτεχνική απεικόνιση των σταδίων της ανθρώπινης ανάπτυξης

Ο σκοπός της μελέτης της ανάπτυξης είναι διπλός: αφενός η κατανόηση της συμπεριφοράς του νέου ανθρώπου και αφετέρου η ερμηνεία της συμπεριφοράς των ενηλίκων. Επιπλέον, οδηγεί στην κατανόηση των κοινωνικών προβλημάτων που σχετίζονται με την ανατροφή και την ανάπτυξη των παιδιών.

Η ανάπτυξη είναι η πρώτη βασική περίοδος της ζωής ενός ανθρώπου. Έχει ως αφετηρία τη σύλληψη του νέου ανθρώπου και φτάνει ως την είσοδό του στη φάση της ωριμότητας (18ο έτος). Η βαθμιαία ποσοτική και ποιοτική εκδίπλωση του «δυνάμει είναι» του ανθρώπου επιτελούμενη βάσει ενός σχεδίου και αποβλέπουσα προς έναν ορισμένο σκοπό, υπό την επίδραση ενδογενών (π.χ κληρονομικών) και εξωτερικών (π.χ περιβαλλοντικών) αιτιών, ονομάζεται ανάπτυξη. Η φυσική ανάπτυξη και εξέλιξη του ατόμου δεν προχωρά και δε μελετάται χωριστά από τις άλλες πτυχές της προσωπικότητάς του. Υπάρχει μία συνεχής αλληλεπίδραση αυτών των πτυχών της προσωπικότητας.

Παρ’όλο που υπάρχουν κάποιοι «κανόνες ανάπτυξης», εντούτοις, είναι κοινώς αποδεκτό ότι το κάθε άτομο αναπτύσσεται διαφορετικά από το άλλο. Υπάρχουν ομοιότητες αλλά και διαφορές στις αναλογίες αλλά και στην έκταση της ανάπτυξης π.χ ενός ατόμου από ένα άλλο. Η φανερή έκφραση της ανάπτυξης δεν είναι πάντα ορατή ή παρατηρήσιμη, καθώς υπάρχει το ονομαζόμενο «συνεχές της ανάπτυξης».

Κύρια γνωρίσματα της ανάπτυξης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

α) Η ανάπτυξη της προσωπικότητας τόσο στο σύνολό της, όσο και στις επιμέρους εξελίξεις της (κοινωνική, γλωσσική, κινητική) ακολουθεί ορισμένο σχέδιο, οικείο προς το είδος, ελάχιστα μεταβαλλόμενο από την εμπειρία.

β) Η ανάπτυξη προχωράει από τη γενική προς τις ειδικές εκδηλώσεις της, δηλαδή από τη μαζική ανάπτυξη με συνολικές κινήσεις επέρχεται με την πάροδο του χρόνου η διαφοροποίηση στην ανάπτυξη με τις επιμέρους κινήσεις. Βασικός νόμος της ανάπτυξης: πορεία εκ των άνω( κεφαλή) προς τα κάτω(πόδια), και από το κέντρο(σπονδυλική στήλη), προς τα άκρα(χέρια).

γ)Οι ψυχικές δεξιότητες, οι οποίες εμφανίζονται αλληλοδιαδόχως κι όχι ταυτόχρονα, άλλες νωρίτερα κι άλλες πιο αργά. Ο καθορισμός της εμφάνισής τους εξαρτάται από βιολογικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα η χρονική περίοδος της ανάγκης χρησιμοποίησής τους.

δ)Η ανάπτυξη, φυσιολογική και ψυχική, είναι σταθερή στα διάφορα άτομα. Ενώ όμως η ανάπτυξη στο σύνολό της παραμένει σταθερή, η πορεία της ανάπτυξης γίνεται με εναλλασσόμενο ρυθμό, πραγματοποιείται δηλαδή με διακυμάνσεις. Π.χ, μια λειτουργία του ατόμου μπορεί να προχωράει κανονικά, έπειτα να αναστέλλεται και μετά να αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό.

ε)Πολλά χαρακτηριστικά του αναπτυσσόμενου ανθρώπου βρίσκονται σε συνάφεια. Αυτό οφείλεται στη συλλειτουργικότητα των πτυχών της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου.