Αλγκόλ
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Ο Αλγκόλ (Algol) είναι λαμπρός αστέρας στον αστερισμό του Περσέα, και συγκεκριμένα ο βήτα (β) Περσέως (Beta Persei, β Per). Είναι ένα από τα καλύτερα γνωστά εκλειπτικά διπλά άστρα, το πρώτο τέτοιο άστρο που ανακαλύφθηκε, και επίσης ένα από τα πρώτα μεταβλητά άστρα που βρέθηκαν, γενικά. Το φαινόμενο μέγεθος του Αλγκόλ αλλάζει συχνά μεταξύ 2,3 και 3,5 σε μια περίοδο 2 ημερών, 20 ωρών και 49 λεπτών.
Ως σύστημα αστέρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ως ένα εκλειπτικό διπλό άστρο, είναι στην πραγματικότητα 2 άστρα σε κοντινή τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Επειδή το επίπεδο τροχιάς συμπτωματικά ταιριάζει με τη γήινη γραμμή παρατήρησης, το αμυδρότερο άστρο (Algol B) περνάει μπροστά από το λαμπρότερο άστρο (Algol A) μια φορά ανά τροχιά, και το ποσό του φωτός που φθάνει στη Γη μειώνεται προσωρινά. Ακριβέστερα, όμως, ο Αλγκόλ τυχαίνει να είναι ένα τριπλό αστρικό σύστημα: το εκλειπτικό διπλό ζεύγος χωρίζεται από απόσταση μόνο 0.062 AU, ενώ το τρίτο άστρο (Algol C) βρίσκεται σε μέση απόσταση 2,69 AU από το ζεύγος και η κοινή περίοδος περιστροφής είναι 681 ημέρες (1,86 χρόνια). Η συνολική μάζα του συστήματος είναι περίπου 5,8 ηλιακές μάζες, και η αναλογία μάζας των A, B και C είναι περίπου 4.5 : 1 : 2.
Μεταβλητότητα και παράδοξο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η μεταβλητότητα του Αλγκόλ καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1670 από τον Τζεμινιάνο Μοντανάρι, αλλά είναι πιθανό αυτή η ιδιότητα να είχε γίνε αντιληπτή πολύ πριν· το όνομα Αλγκόλ (Algol) σημαίνει "δαιμονικό άστρο", (από το Αραβικό الغول al-ghūl, "ο δαίμονας (γκάουλ)" ) που δόθηκε πιθανώς λόγω της περίεργης συμπεριφοράς του. Στον αστερισμό του Περσέα, αναπαριστά το μάτι της Γοργόνας Μέδουσας.
Μελέτες του Αλγκόλ οδήγησαν στο Παράδοξο του Αλγκόλ στην θεωρία της εξέλιξης των άστρων: αν και τα μέρη ενός διπλού άστρου σχηματίζονται την ίδια εποχή, και τα άστρα με περισσότερη μάζα εξελίσσονται πολύ πιο γρήγορα από τα πιο μικρά, παρατηρήθηκε ότι ο συνιστών πιο μαζικός Algol A βρίσκεται ακόμα στην Κύρια Ακολουθία, ενώ ο λιγότερο μαζικός Alfol B είναι ένας υπογίγαντας σε ένα προχωρημένο στάδιο εξέλιξης. Το παράδοξο μπορεί να λυθεί με μεταφορά μάζας: όταν το πιο μαζικό άστρο έγινε υπογίγαντας, γέμισε τον δίσκο επικάθισής του (λοβός Roche), και το μεγαλύτερο μέρος της μάζας μεταφέρθηκε στο άλλο άστρο, που βρίσκεται ακόμα στην Κύρια Ακολουθία. Σε ορισμένα διπλά άστρα όμοια με τον Αλγκόλ, πραγματικά μια ροή αερίου είναι ορατή.
Απόσταση και βαρυτικές επιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αλγκόλ απέχει 92,8 έτη φωτός από τη Γη· ωστόσο, περίπου 7,3 εκατομμύρια χρόνια πριν πέρασε σε απόσταση 9,8 ετών φωτός και το φαινόμενο μέγεθος του ήταν προσεγγιστικά -2,5, σημαντικά λαμπρότερος από ο Σείριος είναι σήμερα. Επειδή η συνολική μάζα του συστήματος είναι 5,8 ηλιακές μάζες, και παρόλο την σχετικά μεγάλη απόσταση στην κοντινότερη προσέγγιση, αυτό μπορεί να ήταν αρκετό για να αναταράξει ελαφρώς το νέφος Όορτ του ηλιακού συστήματος και να αυξήσει τον αριθμό των κομητών που μπαίνουν στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα. Ωστόσο, η πραγματική αύξηση στο ρυθμό δημιουργίας κρατήρων πιστεύεται ότι ήταν εξαιρετικά μικρή.