ß

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
το γράμμα σε εικόνα

Το γράμμα ß (γνωστό ως Έστσετ/Εστσέτ ή Eszett στα γερμανικά, ή scharfes S - κοφτερό S) είναι ένα γερμανικό γράμμα, το οποίο αποτελεί πλέον μέρος και του λατινικού αλφαβήτου, και αντικαθιστά τον συνδυασμό που χρησιμοποιούν οι υπόλοιπες γλώσσες που χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο, το ss.

Το όνομα συνδυάζει τα ονόματα των γραμμάτων s (Es) και z (Zett) στα γερμανικά. Στο Unicode ο χαρακτήρας Έστσετ γράφεται ως κοφτερό s[1] και έστσετ.[1]

Προέρχεται από το δίγραφο sz, το οποίο χρησιμοποιείται στην ορθογραφία των Παλαιών Υψηλών Γερμανικών και Μέσων Υψηλών Γερμανικών, αποτελούμενο από την ένωση του μακριού s και του z με ουρά, το οποίο συγχωνεύθηκε με το γράμμα-πρόγονο του εστσέτ.

Το γράμμα έχει ενδιάμεση θέση ανάμεσα σε αυτή του κανονικού γράμματος και του συμπλέγματος. Συμπεριφέρεται ως σύμπλεγμα χωρίς ξεχωριστή θέση στο αλφάβητο. Θεωρείται ως το ισοδύναμο του ⟨ss⟩ (όχι του ⟨sz⟩). Έχει και συμπεριφορά ως γράμμα καθώς η χρήση του επικαλύπτεται από ορθογραφικούς νόμους και περιβάλλει φωνολογικές πληροφορίες (η χρήση του ß μας δείχνει ότι το προηγούμενο φωνήεν είναι μακρό).[2][3] Παραδοσιακά, το γράμμα δεν είχε κεφαλαία μορφή, ωστόσο μερικοί κατασκευαστές γραμματοσειρών έχουν εισάγει ανεπίσημες κεφαλαίες μορφές του ß. Το 2017 το Συμβούλιο Γερμανικής Ορθογραφίας ενέκρινε την υιοθέτηση του κεφαλαίου ß (ẞ) στη γερμανική ορθογραφία, δίνοντας τέλος σε μια μακροχρόνια διαμάχη.[4]

Ενώ το ß έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά ως δίγραφο του ⟨ss⟩ και σε άλλες γλώσσες εκτός από τα γερμανικά, σήμερα χρησιμοποιείται μόνο στα γερμανικά. Τον 20ό αιώνα το γράμμα σταμάτησε να χρησιμοποιείται στα Ελβετικά Επίσημα Γερμανικά (χρησιμοποιούνται στο Λίχτενσταϊν και την Ελβετία),[5] ενώ παραμένει μέρος της Επίσημης γερμανικής ορθογραφίας στις άλλες χώρες.

Το ß κωδικοποιήθηκε στο πρότυπο ECMA-94 (1985) στην θέση 223 (δεκαεξαδικό DF) και είναι κωδικοποιημένο στο πρότυπο Γιούνικοντ από την δημιουργία του.[6] Η οντότητα HTML &szlig εισήχθη στην έκδοση του HTML 2.0 (1995). Η κεφαλαία μορφή εισήχθη στο πρότυπο ISO 10646 το 2008.

Μερικές γερμανικές λέξεις που το περιέχουν:

Λέξη στα ελληνικά Λέξη στα γερμανικά Πώς αλλιώς θα γραφόταν
Ποδόσφαιρο Fußball Fussball
Ονομάζομαι heißen heissen
Γκίσσεν (πόλη στη Γερμανία) Gießen Giessen

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Unicode Consortium (2018), C1 Controls and Latin-1 Supplement, Range 0080–00FF, https://www.unicode.org/charts/PDF/U0080.pdf, ανακτήθηκε στις 2018-08-09 
  2. ß (as well as ä, ö and ü) taught as "letters of the alphabet" in Germany, which is taken to consist of 26 letters. Uhlitzsch, Julia. «Unterrichtsstunde: Wir lernen das Alphabet! Wörter nach dem ABC ordnen» (PDF) (στα Γερμανικά). σελ. 2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2016. In der deutschen Sprache besteht das Alphabet aus 26 Buchstaben. 
  3. «Das Alphabet, Vokale und Konsonanten, besondere Laute und Buchstaben» (PDF) (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2016. Das deutsche Alphabet besteht aus 26 Buchstaben, die groß- oder kleingeschrieben werden können.  «Wer hat unser Alphabet erfunden?» (στα Γερμανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2016. Hast Du Dich schon mal gefragt, wer sich die 26 Buchstaben unseres Alphabets ausgedacht hat? 
  4. Ha, Thu-Huong. «Germany has ended a century-long debate over a missing letter in its alphabet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2017. According to the council’s 2017 spelling manual: When writing the uppercase [of ß], write SS. It’s also possible to use the uppercase ẞ. Example: Straße — STRASSE — STRAẞE. 
  5. Leitfaden zur deutschen Rechtschreibung ("Guide to German Orthography") Αρχειοθετήθηκε 2012-07-08 στο Wayback Machine., 3rd edition (2007) (Γερμανικά) from the Swiss Federal Chancellery, retrieved 22-Apr-2012
  6. C1 Controls and Latin-1 Supplement. glossed "uppercase is “SS”; nonstandard uppercase is 1E9E ẞ; typographically the glyph for this character can be based on a ligature of 017F ſ with either 0073 s or with an old-style glyph for 007A z (the latter similar in appearance to 0292 ʒ ). Both forms exist interchangeably today."