Οι τρεις μορφές κυριαρχίας
Ο Μαξ Βέμπερ ξεχώρισε τρεις κατηγορίες πολιτικής κυριαρχίας και εξουσίας:
- Χαρισματική κυριαρχία (Οικογενειακή Θρησκευτική),
- Παραδοσιακή κυριαρχία (πατριάρχες,πατριμοναλισμός,Φεουδαρχία)
- κυριαρχία του νόμου (σύγχρονη νομοθεσία και κράτος, γραφειοκρατεία).
Αυτοί οι τρεις τύποι κυριαρχίας ανήκουν σε μια εξελικτική ιεραρχία.
Ένα κράτος εξελίσσεται από την χαρισματική κυριαρχία, στην παραδοσιακή κυριαρχία, και τελικά μετατρέπεται σε κράτος νόμιμης εξουσίας το οποίο είναι χαρακτηριστικό της σύγχρονης δημοκρατίας.
Χαρισματική κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η χαρισματική κυριαρχία ανάγεται στην προσωπική γοητεία και και στη δύναμη της προσωπικότητας ενός ατόμου[1]. Ο Βέμπερ σε ένα σεμινάριο την περιέγραψε ως «εξουσία αυτού που διαθέτει το χάρισμα». Την ξεχώρισε από τις άλλες μορφές κυριαρχίας υποστηρίζοντας ότι «οι άνθρωποι δεν τον υπακούουν λόγω της παράδοσης ή του αναστήματος, αλλά επειδή πιστεύουν σε αυτόν»[2]. Αυτή η μορφή κυριαρχίας συναντάται σε δικτατορίες όπου κάποιος ασκεί τον έλεγχο μέσω της προσωπικής του δημοτικότητας. Πολλά κράτη που βασίστηκαν σε αυτή τη μορφή κυριαρχίας δεν επιβίωσαν μετά το θάνατο ή την πτώση του «χαρισματικού» αρχηγού τους.
Παραδοσιακή κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην παραδοσιακή κυριαρχία, η νομιμότητα της εξουσίας προέρχεται από την παράδοση. Ο Βέμπερ την περιέγραψε ως «κυριαρχία του παντοτινού παρελθόντος» και την προσδιόρισε ως πηγή εξουσίας των μοναρχιών[2].
Κυριαρχία του νόμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην κυριαρχία του νόμου ένας άνθρωπος ή ένας θεσμός ασκεί την εξουσία μέσω της νομιμότητας. Ο Βέμπερ προσδιόρισε τους «νόμους»[2] ως το επίκεντρο αυτής της μορφής εξουσίας. Οι σύγχρονες δημοκρατίες είναι παραδείγματα της κυριαρχίας του νόμου. Οι άνθρωποι υπακούουν σε αυτή τη μορφή κυριαρχίας επειδή δημιουργείται η αίσθηση ότι είναι για το καλό τους και για το καλό της κοινωνίας.
Γενικά συμπεράσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βέμπερ υποστήριξε ότι η κυριαρχία του νόμου είναι η πιο προοδευτική και πως αναπόφευκτα οι άλλες δυο μορφές κυριαρχίας εξελίσσονται σταδιακά σε αυτή τη μορφή. Στη θρησκεία μπορούμε να βρούμε ένα παράδειγμα των τριών μορφών: κληρικοί (παράδοση), Χριστός (χάρισμα), Ρωμαιοκαθολική εκκλησία (νόμος). Ο Βέμπερ πίστευε ότι κάθε ιστορική σχέση μεταξύ αρχόντων και υπηκόων μπορεί να αναλυθεί μέσω της τριμερούς κατανομής των μορφών κυριαρχίας.
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Charismatic Leadership (Weber)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Politics as a Vocation». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2009.