Scintillatrix

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Scintillatrix
Scintillatrix rutilans (Fabricius 1777)
Scintillatrix rutilans
(Fabricius 1777)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Αρθρόποδα(Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (Insekta)
Τάξη: Κολεόπτερα (Coleoptera)
Υπεροικογένεια: Βουπρεστοειδή (Buprestoidea)
Οικογένεια: Βουπρεστίδαι (Buprestidae)
Υποοικογένεια: Βουπρεστίναι (Buprestinae)
Γένος: Scintillatrix
Obenberger 1956

Η Scintillatrix είναι γένος εντόμων της τάξης των κολεοπτέρων και της οικογένειας των Buprestidae. Μερικοί ταξονομίστες θεωρούν την Scintillatrix υπογένος και το ενώνουν με το Palmar στο γένος Ovalisia[1] ή Lamprodila.[2]

Η ακριβής ταξινομική Θέση της Scintillatrix είναι ακόμα υπό συζήτηση. Μερικοί ειδικοί την θεωρούν υπογένος του γένους Ovalisia,[3] άλλοι εντομολόγοι την προσδιορίζουν ως γνήσιο γένος.[4] Το όνομα είναι σχετικά καινούργιο (Obenberger 1956[5]) και σημαίνει «σπινθήρας» με αφορμή τα λαμπερά χρώματα του εντόμου (λατ. scintilla = σπινθήρας). Προηγουμένως ή Scintillatrix ονομαζόταν Lampra (λαμπρά).

Το γένος Scintillatrix περιλαμβάνει στην Ευρώπη έξι είδη[5]. Παγκοσμίως αναφέρονται μόνο άλλα πέντε είδη, όλα από την Ασία.[6] Και τα έξι ευρωπαϊκά είδη τα συναντούμε και στην Ελλάδα.

Μορφολογικά χαρακτηριστικά του ακμαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικ. 1: Scintillatrix rutilans
αριστερό κάτω γνάθος
αριστερά η ακτρίδα με το τριγωνικό τελευταίο μέρος
σύμφωνα με τον Reitter[7]

Η Scintillatrix μοιάζει πολύ με την Palmar και σύμφωνα με την γνώμη μερικών οι δυο είναι μόνο δυο υπογένη του ίδιου γένους Ovalisia.[3] Στη Scintillatrix λείπουν όμως οι συμμετρικοί σκούροι λεκέδες που παρατηρούμε στα έλυτρα της Palmar. Σχετικά με το μήκος, τα σμαραγδένια χρώματα και την μορφή του σώματος η Scintillatrix μοιάζει και με την Eurythyrea. Στην Eurythyrea η απόσταση μεταξύ των οφθαλμών είναι μεγάλη και οι κοιλότητες, όπου εκφύονται οι κεραίες είναι μακράν το ένα από το άλλο. Αντίθετα στην Scintillatrix το μέτωπο είναι στενό και οι αρθρικές κοιλότητες των κεραιών εγγύς το ένα από το άλλο. Ταξινομικό χαρακτηριστικό είναι, πως το τελευταίο μέρος των γναθικών προσακτρίδων διευρύνεται τριγωνικά (Εικ. 1).

S. achaica Brandl, 1986[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η S. achaica είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας.[8] Την συναντούμε μόνο στην Πελοπόννησο στα παρόχθια δάση. Ξενιστής είναι η ιτιά. Το ακμαίο γίνεται ορατό κατά την περίοδο Μαΐου και Ιουνίου.

S. gloriosa (Marseul, 1865)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την S. gloriosa τη συναντούμε στις χώρες βόρεια της Μεσόγειου από την Ιταλία στη Δύση μέχρι τον Εύξεινο Πόντο στην Ανατολή.[9] Η περίοδος κατά την οποία γίνεται ορατό το ακμαίο και οι ξενιστές του είδους δεν είναι καλά γνωστή. Οι αναφορές από την Ελλάδα είναι παλαιές και σύμφωνα με αυτές ο Ελληνικός χώρος αναμονής περιορίζεται στη Βόρεια Ελλάδα και τα Επτάνησα. Ως ξενιστές αναφέρονται τα δένδρα Carpinus, Ulmus και Malus.

S. rutilans (Fabricius, 1777)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή διανομής της S. rutilans έχει την πιο μεγάλη επέκταση κατά τη διεύθυνση βορρά – νότου σε σύγκριση με τα άλλα είδη του γένους. Επεκτείνεται από τη Βόρεια Αφρική μέχρι τη Σκανδιναβία. Από δύση προς ανατολή συναντούμε το είδος ξεκινώντας από την Ισπανία μέχρι και αγγίζοντας την Κασπία ως υποείδος S. rutilans podolica. [10][11] Στην Ελλάδα το ακμαίο γίνεται ορατό από Μάιο μέχρι Ιούλιο στην κεντρική και βόρεια Στερεά και στα Δωδεκάνησα. Προτιμά τα φυλλοβόλα δάση όπου απαντάμε και τον ξενιστή, τη φλαμουριά.

S. mirifica (Mulsant, 1865)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή διανομής της S. mirifica έχει την πιο μεγάλη επέκταση από ανατολάς προς δυσμάς των ειδών του γένους. Επεκτείνεται από την Ισπανία μέχρι την Ασία και την Ευρώπη από τη Μεσόγειο μέχρι την Πολωνία.[12] Και στην Ελλάδα συναντούμε το είδος στις κεντρικές και βόρειες περιοχές και στα δυτικά και ανατολικά νησιά. Ως ξενιστές αναφέρονται κυρίως η φτελιά, μετά η οξιά, η βελανιδιά και η λεύκη. Τα ακμαία γίνονται ορατά στην περίοδο Απριλίου μέχρι Αύγουστο σε παρόχθια δάση και απομονωμένα δέντρα.

S. dives (Guillebeau, 1889)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτό το είδος το συναντούμε επίσης στα παρόχθια δάση. Η περιοχή διαμονής επεκτείνεται από την κεντρική και βόρεια Ελλάδα στις χώρες βόρεια της Μεσογείου από τη Γαλλία στη Δύση μέχρι την Κασπία στην Ανατολή. Ξενιστές είναι διάφορα είδη ιτιάς. Οι αναφορές από την Ελλάδα είναι όμως παλαιές, και πιθανόν βασίζονται σε εσφαλμένη ταυτοποίηση σε επίπεδο είδους. [13]

S. solieri (Laporte & Gory, 1837)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το είδος S. solieri έχει μια μάλλον παράξενη περιοχή διαμονής. Τη συναντάμε στην Ισπανία, την Κορσική και την Ιταλία.[14] Από την Ελλάδα υπάρχει μόνο μια αναφορά, που όμως δεν είναι παλαιά. Ξενιστής του είδους είναι η φτελιά.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • H. Freude, K. W. Harde, G. A. Lohse: Die Käfer Mitteleuropas, Bd. 6. Spektrum Akademischer Verlag in Elsevier 1966, ISBN 3-8274-0683-8
  • H.Mühle, P.Brandl, M. Niehuis: Catalogus Faunae Graeciae; Coleoptera:Buprestidae Printed in Germany by Georg Rößle Augsburg 2000

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Fauna Europaea, ταξινόμηση του γένους Ovalisia[νεκρός σύνδεσμος]
  2. Lamprodila στα Wikidata
  3. 3,0 3,1 «Fauna Europaea, ευρωπαϊκά είδη του γένους 'Ovalisia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  4. SysTax για το γένος Scintillatrix[νεκρός σύνδεσμος]
  5. 5,0 5,1 «Fauna Europaea, ευρωπαϊκά είδη του (υπο)γένους Scintillatrix». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  6. «Απαρίθμηση ειδών Scintillatrix στο GBIF». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  7. Edm.Reitter: Fauna Germanica, die Käfer des Deutschen Reiches III.τόμος σελίδα 185, K.G.Lutz' Verlag, Stuttgart 1911
  8. Fauna Europaea, Χώρος διανομής και ταξινόμησης του είδους S. achaica [νεκρός σύνδεσμος]
  9. «Fauna Europaea, Χώρος διανομής και ταξινόμηση του είδους S. gloriosa». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  10. «Fauna Europaea, Χώρο διανομής και ταξινόμηση του είδους S. rutilans». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  11. «Fauna Europaea, Χώρο διανομής και ταξινόμηση του υποείδους S. rutilans podolica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  12. «Fauna Europaea, Χώρος διανομής και ταξινόμηση του είδους S. mirifica». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  13. «Fauna Europaea, Χώρο διανομής και ταξινόμηση του είδους S. dives». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2009. 
  14. Fauna Europaea, Χώρος διανομής και ταξινόμηση του είδους S. solieri[νεκρός σύνδεσμος]